برنج؛ تولید شرقی، بازار جهانی

گروه بازرگانی - کارشناسان فائو پیش‌بینی می‌کنند که طی پنج سال آینده ویتنام با پیشی گرفتن از تایلند به بزرگ‌ترین صادر‌کننده برنج در دنیا تبدیل خواهد شد. به گزارش «رویتر» به نقل از کارشناسان «فائو»؛ اگرچه در سال گذشته ویتنامی‌ها تنها ۶ میلیون تن برنج صادر کردند، اما تفاوت چشمگیر قیمت برنج تولیدی ویتنام با تایلند، مسیر دسترسی آنها به بازارهای جدید را هموار می‌کند. در سال ۲۰۰۸ هر تن برنج تایلندی در بازار جهانی ۶۸ دلار گران‌تر از هر تن برنج ویتنامی بود که در سال ۲۰۰۹ این تفاوت قیمت به ۱۲۳ دلار افزایش یافت. آمار «فائو» نشان می‌دهد که در دهه ۱۹۸۰ تایلند در صادرات جهانی برنج از آمریکا جلو افتاد و اکنون پس از دو دهه، نوبت ویتنام است که با افزایش تولید و کاهش قیمت که رشد تقاضا را به ویژه در کشورهای آفریقایی به دنبال دارد، عنوان بزرگ‌ترین صادر‌کننده برنج در جهان را از آن خود کند.

قیمت برنج در سرازیری!

از سوی دیگر پیش‌بینی‌ها از کاهش قیمت برنج متناسب با افزایش تولید این محصول در جهان حکایت دارد.

گزارش وزارت کشاورزی آمریکا، از روند تولید و توزیع برنج در نیمه دوم سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد که حجم تولید برنج با حدود ۴ درصد افزایش به ۴۶۰ میلیون تن بالغ خواهد شد که در این میان، کشورهای چین، هند، اندونزی، بنگلادش، ویتنام، تایلند، میانمار، ژاپن، فیلیپین و برزیل رتبه‌های اول تولید این محصول را به خود اختصاص می‌دهند.

بر اساس این گزارش، هند که با سرعت به سمت کسب رتبه اول جهان در تولید برنج پیش می‌رود، با افزایش ۷/۱۶ درصدی تولید خود در سال ۲۰۱۰، به تولید ۵/۸۷ میلیون تنی برنج دست یافته است.

همچنین بررسی‌ها نشان داده که مصرف برنج در جهان نیز همچون تولید این محصول رشد داشته و با دو درصد افزایش، به ۴۵۴ میلیون تن رسیده است که این رقم رشد ۶ میلیون تنی مصرف برنج در کشورهای جهان نسبت به سال ۲۰۰۹ را نشان می‌دهد.

رشد مصرف برنج در جهان بیش از رشد شاخص جمعیت بوده است؛ به گونه‌ای که اگر شاخص رشد جمعیتی جهان مدنظر قرار گیرد، رشد مصرف برنج باید صرفا ۵/۰ درصد باشد.

بنا به گزارش فائو، برنج در حال حاضر در مبادلات تجاری غلات دنیا، سهم ۸ درصدی را داراست و این سهم در مقایسه با سهم ۱۰ تا ۱۲ درصدی ذرت، سهم ۱۸ درصدی گندم و سهم ۳۰ درصدی دانه‌های روغنی بسیار کم است. طبق پیش‌بینی‌ها، حجم مبادلات تجاری آن در سال ۲۰۱۰ با ۵ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۰۹، از ۷/۲۹ میلیون تن به ۳/۳۱ میلیون تن افزایش خواهد یافت.

در بخش واردات برنج نیز، ارزیابی‌ها از افزایش واردات این محصول در اروپا و آمریکای لاتین به تبع کاهش تولید برنج حکایت دارد.

از سویی این نیز تخمین زده شده که به رغم پیش‌بینی رشد ۴ درصدی تولید برنج جهان، کشورهای بزرگ صادرکننده این محصول از جمله تایلند، ویتنام، آمریکا، پاکستان، چین و میانمار نیز به کاهش صادرات این محصول خود تن دهند که عمده دلیل این موضوع، اقدام کشورهای جهان در زمینه افزایش ذخایر برنج بوده است؛ به طوری که برای مثال، کشور فیلیپین که بزرگ‌ترین وارد‌کننده برنج دنیا محسوب می‌شود، اعلام کرده که حجم ذخایر برنج خود را تا آن اندازه که کفاف مصرف برنج کشورش تا پایان سال ۲۰۱۰ را بدهد، افزایش داده است.