دنیای اقتصاد- به دنبال انتشار فهرست نادرستی از میلیاردرهای ایران که ثروتمندان اصلی کشور را جمع 30 نفره‌ای از هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی معرفی می‌کرد، این موضوع به عنوان دستور کار اصلی پارلمان بخش خصوصی قرار گرفت که با اعتراض‌های پرحرارتی همراه شد.

برخی اعضای اتاق بازرگانی تهران، انتشار چنین فهرستی را امری غیرعادی دانستند که ریشه در برخی خصومت‌ها با بخش خصوصی دارد.به اعتقاد نمایندگان بخش خصوصی، اگرچه تکریم ثروتمندانی که درآمد خود را از راه مشروع به دست آورده‌اند، جزو سیاست‌های کلی است، اما جو جامعه هنوز ثروت و ثروتمندی را ضدارزش می‌داند و معلوم نیست چرا در فهرست میلیاردرها صرفا کسانی از پیشکسوتان بخش خصوصی قرار گرفته‌اند که بعضا ثروت آنها به میلیارد هم نمی‌رسد.

فرهنگ ثروت‌ستیزی نهادینه نشود
بحث داغ «میلیاردرها» در اتاق
آل اسحاق: حضور بخش خصوصی در هیات امنای صندوق توسعه ملی ضروری است
گروه بازرگانی - واکنش به گزارش «میلیاردرهای ایرانی»، تاکید آل‌اسحاق بر اصلاح پیش‌نویس قانون اتاق بازرگانی و نیز درخواست مکرر او برای شکل‌گیری هر چه زودتر صندوق توسعه ملی از جمله مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در تازه‌ترین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران بود.

حمله به ثروتمندان پیشینه قدیمی دارد
رییس اتاق تهران در این نشست با اشاره به بازتاب‌های گزارش «میلیاردرهای ایرانی» که نخستین بار در سایت «عصر ایران» منتشر شد، گفت: همه آنچه متاسفانه در مورد میلیاردرها و ثروتمندان و کارآفرینان مطرح می‌شود، پیشینه‌ای قدیمی دارد که صدا و سیما هم به آن دامن می‌زند در حقیقت هنرمندان ما در این زمینه خوب افسانه سرایی می‌کنند و هرگاه سخن از ثروتمند می‌آورند، او را آدمی دزد و جنایتکار معرفی می‌کنند که این تصویر غلط است و ما نسبت به آن اعتراض داریم.
رییس اتاق تهران گفت: برخلاف آنچه در هنر و ادبیات این سرزمین از کارآفرین و سرمایه‌گذار مطرح می‌شود، تولید ثروت مورد تاکید بزرگان دین و مذهب و اکنون مورد عنایت نظام، رهبری، ریاست‌جمهوری و مجموعه جمهوری اسلامی ایران است و همه متفق‌‌القول می‌گویند که تولید ثروت و داشتن ثروت مشروع مقدس است و به تولید کار و اشتغال و شکوفایی اقتصاد منجر می‌شود.
یحیی آل اسحاق افزود: در همان سایت خبری که گزارش «میلیاردرها» را منتشر کرد، خبری آمده بود که من درجای دیگری هم ندیدم با این مضمون که رییس‌جمهور در کرمان گفته است که ما آرزو می‌کنیم تمام مردم ایران میلیاردر باشند و فقط مشروع بودن آن مهم است. هر کشوری در دنیا به میلیاردر بودن مردمانش و کارآفرینانش افتخار می‌کند و آنچه که مذموم است نامشروع بودن ثروت، ظلم و تعدی و بی‌عدالتی است.
وی تصریح کرد: در شرایطی که ما در وضع اقتصادی خاصی قرارداریم و می‌خواهیم کار و تلاش مضاعف کنیم، پس نیازمند سرمایه مضاعف نیز هستیم و اینها از ملزومات این حرکت است و در نهایت اینکه کار و تلاش مضاعف هم خود به تولید ثروت مضاعف می‌انجامد که بسیار پسندیده و نیکو است.
در این نشست همچنین انتقاداتی به تعلل و حضور کمرنگ و دیرهنگام ایران در اکسپو شانگهای نیز صورت گرفت؛ تعللی که منجر به از دست رفتن غرفه ۴۰۰۰ متری در نزدیکی غرفه چین شده است. رییس اتاق تهران در این نشست با برشمردن کمبودها و نارسایی‌های متن اصلاحیه قانون اتاق بازرگانی گفت: ما معتقدیم اگر قانون فعلی اتاق اصلاح شود، بهتر از این است که قانون جدیدی تدوین کنیم.


آل اسحاق همچنین خواستار تسریع در راه‌اندازی صندوق توسعه ملی شد و افزود: ما امید زیادی داریم تا با شکل‌گیری و کارکرد صحیح این صندوق یکی از آمال دیرینه بخش خصوصی و مردم در استفاده کارآمد از درآمدهای نفتی تحقق یابد.
به گفته آل‌اسحاق ضروری است تا درآمدهای نفتی در حسابی جداگانه واریز شود تا دولت از آن برای امور ویژه استفاده کند؛ اما متاسفانه تاکنون این موضوع اجرایی نشده و مسکوت مانده است.
وی با اشاره به اینکه صندوق توسعه ملی با هدف واریز ۲۰ درصد از درآمدهای نفت و گاز شکل گرفته است، خاطرنشان کرد: این پول و درآمد بین نسلی نباید صرف امور جاری شود؛ چرا که قرار است از طریق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری‌های مهم و استراتژیک اختصاص یابد. این پول مصرفی نیست، بلکه وامی است که در اختیار افراد حقیقی و حقوقی قرار خواهد گرفت و باید با تمام الزامات و تعهدات به طور کامل به صندوق برگردد.
آل اسحاق در ادامه با ابراز تاسف از اینکه براساس پیشنهاد دولت به مجلس هیات امنای این صندوق متشکل از رییس کل بانک مرکزی، وزیر نفت، وزیر امور اقتصادی و دارایی و دو نفر دیگر از هیات وزیران به انتخاب رییس جمهور است، افزود: از ذی‌نفعان این صندوق؛ یعنی بخش خصوصی هیچ فردی در این هیات امنا حضور ندارد. انتظار ما این است که چون مصرف‌کننده و به نتیجه رساننده منابع این صندوق بخش خصوصی است و این بخش باید از این منابع جهت سرمایه‌گذاری و رشد و پیشرفت اقتصادی کشور استفاده کند، حداقل یک یا دو نفر هم از این بخش و از اتاق بازرگانی در هیات امنا حضور داشته باشند.
به گفته آل‌اسحاق علاوه بر هیات امنا قرار است سه نفر به عنوان ناظر انتخاب شوند و باز هم این افراد از مجموعه دولت انتخاب می‌شوند که چنین رویه ای پرسش‌برانگیز است.


گزارش غرورانگیز یا اتهام جهت‌دار؟
در این نشست چند تن از نمایندگان بخش خصوصی که در گزارشی از آنها به عنوان میلیاردر‌های ایرانی یاد شده، این گزارش را «جهت‌دار» خواندند. دکتر فرهاد فزونی از جمله کسانی بود که میکروفن را به دست گرفت و انتشار چنین گزارشی آن هم در سال انتخابات اتاق‌های بازرگانی و فضای پیش آمده پیرامون بخش خصوصی را عمدی دانست و با بیان اینکه «فلسفه ای در پشت آن نهفته است»، از یحیی آل‌اسحاق و هیات‌رییسه اتاق تهران درخواست کرد به عواقب ناشی از آن فراتر از یک گزارش ژورنالیستی بنگرند: «پرسش من این است که چرا فقط اسامی 30 عضو هیات نمایندگان اتاق تهران به عنوان میلیاردر در این گزارش آورده شده است. نام و مشخصات 30 عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران چگونه و از چه طریقی در اختیار این سایت خبری (عصر ایران) قرار گرفته و چه کسی یا کسانی درخواست نگارش چنین گزارشی را داده‌اند.» او همچنین نحوه گزینش اسامی 30 عضو هیات نمایندگان اتاق تهران به عنوان میلیاردر از میان 40 عضو ثابت هیات نمایندگان این اتاق را با دیده تردید نگریست: «نحوه انتخاب این افراد در فهرست میلیاردرهای ایران جای تامل زیادی دارد؛ هستند در میان اعضای اتاق بازرگانی تهران که نامشان اعلام نشده، اما ثروتشان از خیلی‌های دیگر بیشتر است و هستند کسانی که نامشان به عنوان میلیاردر درج شده در حالی که اگر تمام زندگی آنها را جمع کنید به نزدیک میلیارد نیز نمی‌رسد.»
و اما مسعود دانشمند، عضو هیات‌رییسه اتاق ایران و یکی از همین میلیاردرهای مورد اشاره، که در میانه‌های صحبت یحیی آل‌اسحاق دست خود را برای درخواست وقت بالا برده بود، معتقد است که امروز در جامعه ما هر شهروندی که خانه داشته باشد، میلیاردر است؛ بنابراین میلیاردر بودن در جامعه ایران چندان با اهمیت نیست.» دانشمند که به نظر می‌رسید از بازتاب میلیاردر بودن در جامعه کنونی ایران دل نگران است، افزود: «به غلط یا درست نام من نیز در این فهرست آمده است و باید بگویم براساس آن مثل معروف، اتهام به اندازه‌ای غرورانگیز بود که نمی‌توانم آن را رد کنم، اما بازتاب میلیاردر در جامعه گرفتاری‌های زیادی دارد.»دبیرکل اتاق تهران در ادامه تریبون را در اختیار گرفت و گفت: واقعیت این است که گزارش منتشرشده حاشیه‌های زیادی برای اعضای اتاق ایجاد کرده است.
محمد مهدی راسخ افزود: از آنجا که این گزارش انعکاس زیادی داشت، اتاق تهران سعی کرد با آن به صورت منطقی برخورد کند و ما از این که با آن رسانه برخورد قضایی کنیم‌ پرهیز کردیم، اما توضیحاتی ارائه دادیم که هم در سایت مربوطه وهم در دیگر رسانه‌ها انعکاس داشت. محمد مهدی رئیس‌زاده، دبیرکل پیشین اتاق تهران از دیگر منتقدان جدی آن گزارش و نیز چگونگی واکنش اتاق تهران به آن بود که گفت: چنانچه روابط عمومی اتاق پس از درج موضوع مندرج در روزنامه پول در خصوص 10 نفر اعضای هیات نمایندگان خود بلافاصله عکس‌العمل لازم را نشان می‌داد، 10 روز بعد شاهد تیتر دهان‌پرکن 30 میلیاردر ایران در سایت‌ها و روزنامه‌ها نبودیم .
وی افزود: آیا اگر نام ۹ نفر دیگر اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران که شامل روسای اتاق‌های تهران و ایران می‌شود نیز در مطلب آمده بود عکس‌العمل همین بود که شاهد آن بودیم؟ او سپس با اشاره به انتشار گزارش میلیاردرها گفت: هم‌اکنون که از بعد اقتصادی کشور ما دچار تحریم‌های گوناگون از سوی بدخواهان این مرز و بوم است و تنها راه برون رفت از معضلات اقتصادی موجود تحقق قانون اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی است،نباید با انتشار چنین گزارش‌هایی مانع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی شوند.
رئیس‌زاده سپس از «شبه‌دولتی‌سازی اقتصاد» انتقاد کرد و گفت: بخش شبه دولتی نه از قواعد بخش دولتی و ضوابط آن تبعیت می‌کند و نه از قواعد بخش خصوصی با ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد خود که موجب رشد و شکوفایی صنعت و تجارت است. بنابر این، اعضای هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن سراسر کشور به عنوان بزرگ‌ترین تشکل تشکل‌ها و صدای واقعی و رسای بخش خصوصی کشور با جایگاه قانونی در این برهه حساس از زمان، نیازمند وحدت و همدلی و ائتلاف بزرگ به منظور تحقق سیاست‌های اصل 44 هستند. علاءمیرمحمد صادقی، اما از زاویه دیگری به نقد گزارش 30 میلیاردر ایران پرداخت. او با بیان اینکه هیات نمایندگان فعلی اتاق تهران نسبت به دوره‌های پیشین این اتاق، عملکرد چشمگیری داشته است گفت: متاسفانه علاوه بر دشمنان خارجی که اقتصاد کشور را هدف گرفته‌اند، برخی در داخل نیز به دنبال تخریب مدیران زحمت کش اقتصادی هستند. او به ذکر این نکته نیز پرداخت که به رغم دفاع مسوولان ارشد دولت و نظام از کسب درآمد و ثروت مشروع، اما هنوز در جامعه ایران ثروتمند بودن ضد ارزش است. میرمحمد صادقی از اصحاب رسانه خواست تا برای تغییر چنین نگرشی در جامعه نسبت به مقوله ثروت، آستین‌ها را بالا زده و اقدامات فرهنگی انجام دهند. او تصریح کرد که در صورت نهادینه شدن فرهنگ ثروت ستیزی جامعه به سوی مخفی کاری سوق پیدا می‌کند و دیگر نباید انتظار شفاف‌سازی را داشت. او همچنین از هیات‌رییسه اتاق تهران که خود عضوی از آن است خواست تا تقویت مدیران اقتصادی را در دستورکار قرار دهد.
احمد ترک‌نژاد در این نشست از فعالان اقتصادی خواست بیش از این به مقوله میلیاردر بودن اعضای اتاق تهران نپرداخته و به آن دامن نزنند و مباحث به زعم وی جدی تر در اقتصاد کشور را پیگیری کنند. او گفت: مدیران اقتصادی بخش خصوصی صدها میلیارد تومان ثروت برای کشور و افراد جامعه خلق کرده‌اند که صاحب معنوی این ثروت ما و مالک اصلی و واقعی آن نیز مردم ایران هستند.
در ادامه، صدر ‌هاشمی‌نژاد از فعالان اقتصادی بازار سرمایه و بازار پول کشور برای دقایقی میکروفن مقابل خود را روشن کرد. او سخنانش را با یک لطیفه آغاز کرد و سپس خطاب به دیگر اعضای اتاق تهران که واکنش تندی نسبت به گزارش میلیاردرها نشان داده بودند، با خونسردی گفت: در طول 12-10 سال اخیر که فعالیت اقتصادی می‌کنم، انواع و اقسام لقب‌ها را به من نسبت داده‌اند؛ از گودزیلا، مافیا و اختاپوس گرفته تا همین اواخر که به عنوان یکی از 30 میلیاردر ایران معرفی شده‌ام. او سعی کرد
یحیی آل‌اسحاق و همکارانش در پارلمان بخش خصوصی را با جریانی آشنا کند که به زعم وی ۱۰۰ سال داشته و کارآفرین و بخش خصوصی ایران را نیز هدف قرار داده است.
بانک مرکزی، مسوول پیگیری معوقه‌های بانکی
مدیرعامل بانک توسعه صادرات در این نشست از جلسه‌ای با حضور ۱۷ نفر از مدیران بانک‌های خصوصی و دولتی به همراه نماینده بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و رییس دفتر رییس‌جمهور خبر داد که طی آن در خصوص موضوعات خاص بانکی مذاکره شده است. پرویزیان گفت: در نهایت با اعلام موافقت رییس‌جمهور قرار شد تا موضوع معوقه‌های بانکی که بسیار پرچالش است به خود بانک مرکزی برگردد و پورمحمدی، قائم مقام بانک مرکزی مسوولیت پیگیری این موضوع را برعهده داشته باشد.وی افزود: موضوع دیگری که در این جلسه مطرح شد عنوان شدن معوقه به عنوان جرم بود که برخی آن را پیگیری می‌کردند که این موضوع هم تا حدودی مورد بحث قرار گرفت که علاوه بر افرادی که مشتری بانک نیستند و به نیات مختلف از بانک تسهیلات می‌گیرند افراد خوشنامی هم هستند که به دلایل مختلف در برهه‌ای از زمان ممکن است بدهکار به بانک باشند. با این همه، تصمیم گرفته شد تا افراد خوش حساب بانکی شناسایی و معرفی شوند و امیدواریم که در این رابطه اتاق بازرگانی به عنوان نماینده بخش خصوصی فعالیت و کمک کند.
وی گفت: خبر آخر اینکه بانک مرکزی تصمیم گرفته تا به بانک‌های دولتی و خصوصی در حد یک میلیارد دلار سرمایه در گردش برای تامین مالی صادرات بدهد که 300 میلیون دلار به بانک توسعه صادرات داد شده و بانک‌های دیگر هم 50 میلیون دلار می‌توانند برای این مهم از بانک مرکزی دریافت کنند.
فروش شله زرد و صنایع‌دستی در اکسپو
حمید حسینی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رییس اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی که اخیرا از سفر چین برگشته است به کوچک‌سازی وزارتخانه‌ها در چین اشاره کرد و گفت: این کشور در کنار کاستن از حجم وزارتخانه‌ها، فدراسیون‌ها را تقویت کرده که یکی از آنها فدراسیون صنایع شیمیایی و پتروشیمی است که 15 هزار عضو دارد.
به گفته حسینی، چینی‌ها از نظر تکنولوژیکی بسیار پیشرفت کرده‌اند و از ما پیشی گرفته‌اند.
وی از اعلام آمادگی چینی‌ها برای ساخت پالایشگاه و سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی در ایران خبر داد و با توجه به مازاد تجاری بالای این کشور که در کشورهای خارجی سرمایه‌گذاری می‌شود، گفت: ما می‌توانیم این سرمایه مازاد را جذب کنیم. حسینی افزود: چینی‌ها معتقد به بهبود روابط از طریق ظرف‌های مختلف هستند. در حال حاضر ما تمام روابط را محدود به سفارت و اتاق مشترک ایران و چین کرده‌ایم، در حالی که چینی‌ها با کشورهایی مثل اندونزی و مالزی در تمام حوزه‌ها اتاق‌های مشترک تشکیل داده‌اند. به گفته وی، در حال حاضر ظرف موجود جوابگوی افزایش روابط تجاری دو کشور نیست. در حال حاضر ما فقط به چین مواد اولیه می‌فروشیم یا نفت خام به چین صادر می‌کنیم یا این متانول را که کمترین فرآوری روی آن صورت گرفته است به چین می‌فروشیم. حمید حسنی گفت: نکته بعدی که باید اشاره کنم اینکه در کشوری مثل چین که روابط اقتصادی سیاسی استراتژیکی با ما دارد سفارتخانه ما چندین ماه خالی از سفیر بود و تازه مدت یک هفته است که سفیر ایران در چین معرفی و اعزام شده که این نقطه ضعف بسیار بزرگی برای ما محسوب می‌شود.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در ادامه از غرفه ایران در اکسپوی شانگهای سخن به میان آورد و گفت: متاسفانه غرفه ما هیچ پیامی ندارد و فاقد ابزارهای چند رسانه ای و صدا و تصویر است.
این فعال اقتصادی افزود: به همین دلیل بود که ما وقتی در غرفه به نماز ایستادیم، تمام بازدیدکنندگان به ما خیره شده بودند و از ما عکس می‌گرفتند، چرا در غرفه‌ای که باید توانمندی‌های ایران را نشان بدهیم فاقد پیام هستیم. وی ادامه داد: طبقه بالای این غرفه را هم تبدیل به یک فروشگاه کرده‌ایم که در آن فرش و صنایع‌دستی و غذا و شله زرد می‌فروشیم که به جز پاکستان من در غرفه دیگری ندیدم که چیزی بفروشند. متاسفانه بزرگ‌ترین ایراد به غرفه ما این است که از فناوری‌های مدرن و جدید کشور به خوبی پرده‌برداری نشده تا بتوانیم بازدیدکنندگان و سرمایه‌گذاران را جذب کنیم.
معاون وزیر بازرگانی: غرفه انگلیس هم جذاب نیست
معاون وزیر بازرگانی در واکنش به انتقاد حمید حسینی از نمایشگاه اکسپو گفت: من به عنوان یک ناظر بی طرف و نه به عنوان یک مقام از وزارت بازرگانی که به اکسپوی شانگهای رفته‌ام و غرفه‌های زیادی هم دیده‌ام می‌گویم که غرفه ما از بسیاری از غرفه‌های حاضر برتر و بهتر است. شما مثلا غرفه انگلیس یا هلند را ببینید هیچ چیز خاص و جذابی نداشت. محمدصادق مفتح افزود: در غرفه ما بحث ماهواره امید و داروهای جدید ساخت کشور وجود داشت. من هم معتقدم که می‌توانست بهتر از اینها برگزار شود. اگر ما به جای سه ماه چند سال کار می‌کردیم خیلی بهتر در اکسپو حاضر می‌شدیم، غرفه ما در بین ده غرفه برتر اکسپو قرار می‌گرفت. ضمن اینکه نپال و پاکستان در غرفه‌شان صنایع‌دستی و ترکیه، کباب دونر می‌فروختند.
عسگراولادی: چهار سال فریاد زدیم
«باید بگویم ما به عنوان اتاق مشترک ایران و چین چهار سال است که برای شرکت در این اکسپو فریاد می‌زنیم تا همین یک سال پیش وزارت خارجه ما و آقای طلایی را که همه می‌شناسیم با شرکت ایران در اکسپو مخالف بودند.» اسدالله عسگراولادی که رییس اتاق ایران و چین است، با بیان این جملات تلاش کرد انتقادات حسینی را تکمیل کند. وی در عین حال افزود: من تمام اکسپوهای 50 سال اخیر را دیده‌ام و باید بگویم حضور ما در این اکسپو بهترین حضورمان بوده است. وی سپس خاطرنشان کرد: نکته ناراحت‌کننده‌ای را بگویم. مطابق طراحی اکسپوی 2010 قرار بود ما در 100 متری غرفه چین یک غرفه چهار هزار متری داشته باشیم که متاسفانه با تعلل بیش از حد ایران و عدم اعلام حضور در اکسپو چینی‌ها این غرفه بزرگ را که در مکان خوبی هم بود به اسرائیل دادند و ما پس از تصمیم به حضور دوباره مجبور به مذاکره و رایزنی شدیم تا بتوانیم یک غرفه در اکسپو داشته باشیم. به گفته عسگراولادی عربستان با 170 میلیون دلار هزینه هیچ چیز خاصی ندارد یا امارات با 28 میلیون دلار هزینه فقط به شترسواری در بیابان پرداخته است.