رییس کل گمرک ایران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تشریح کرد
مبنای تعیین تعرفه واردات
سارا صفاری
اردشیر محمدی حدود دو سال پیش ناگهان رییس کل گمرک ایران شد. از این رو می‌گوییم «ناگهان» که تا یک روز قبل از معارفه وی، حتی خبرگزاری‌ها از تغییر در مدیریت گمرک کشور آگاهی نیافته بودند؛ مع‌الوصف ناظر سابق گمرکات گیلان به سرعت جای خود را در میان کارکنان و کارشناسان تشکیلاتی که از آن به عنوان «دیده‌بان تجارت خارجی» کشور یاد می‌شود، باز کرد و ماندگار شد.
تعرفه واردات خودرو همان ۹۰درصد است
سارا صفاری
اردشیر محمدی حدود دو سال پیش ناگهان رییس کل گمرک ایران شد. از این رو می‌گوییم «ناگهان» که تا یک روز قبل از معارفه وی، حتی خبرگزاری‌ها از تغییر در مدیریت گمرک کشور آگاهی نیافته بودند؛ مع‌الوصف ناظر سابق گمرکات گیلان به سرعت جای خود را در میان کارکنان و کارشناسان تشکیلاتی که از آن به عنوان «دیده‌بان تجارت خارجی» کشور یاد می‌شود، باز کرد و ماندگار شد. در گفت‌وگو با رییس کل گمرک دنبال انسجام «پرسش‌ها و پاسخ‌ها» نبودم؛ چرا که به مسائل و مقولات روز نظر داشتم از لایحه تغییر قانون امور گمرکی تا حکایت واردات خون حیوان به جای خون انسان، کتاب تعرفه‌ها و ....
کارشناسان معتقدند قانون امور گمرکی که مصوب سال ۱۳۵۲ است با چند اصلاحیه به روز می‌شود و نیازی به تدوین لایحه جدید نیست، اعتقاد شما چیست؟
همان‌طور که می‌دانید یکی از هفت محور تحول اقتصادی اصلاح نظام گمرک است که یکی از پروژه‌های مهم گمرک در غالب اصلاح قوانین و مقررات است، اصلاح و بازنگری قانون امور گمرکی در سال ۸۷ در کارگروه طرح تحول اقتصادی به تصویب رسید و در واقع پیشنهادها و نقطه نظرات کارشناسان مطرح شده و تمام موارد در سال ۸۷ مورد بررسی قرارگرفت و در کارگروه طرح تحول اقتصادی مقرر شد که قانون امور گمرکی مورد بازنگری قرار گیرد. بنابراین به‌رغم دیدگاه برخی کارشناسان، بازنگری و اصلاح قانون ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و گمرک آن را دنبال می‌کند. ضمن اینکه برخی مطالب که توسط یکی از کارشناسان بازنشسته گمرک عنوان شده بود در مقدمه توجیهی لایحه امور گمرکی ذکر شده و قوانین منطبق با آنها وجود دارد. نقطه نظرات ایشان مجددا در کارگروه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهادها دقیقا مورد ارزیابی قرار گرفته و نهایتا در قالب قانون امور گمرکی در قالب ۱۶۲ ماده به تصویب رسید؛ بنابراین تنها توسط سازمان گمرک این کار کارشناسی صورت نگرفته و خبرگان و کارشناسان گمرکی آن را ارزیابی کرده‌اند. ضمن اینکه نظرات ذی‌نفعان گمرک چه بخش خصوصی و چه دولتی پرسیده شده و لایحه‌ای که در حال حاضر در مجلس است، حاصل این فرآیند سنگین است و مورد تایید کارشناسان و صاحبنظران بخش دولتی و خصوصی است.
بنابراین بعد از اجرای این قانون شاهد تحول در گمرک خواهیم بود ؟
قطعا، ببینید ابزار مهم ما قانون است و این قانون بخش اعظمی‌از مشکلات اجرایی کنونی را برطرف می‌کند، نیازهای جامعه تجاری ما بر اساس این قانون به روز و مرتفع می‌شود. ضمن اینکه تقاضای ما از مجلس این است که این قانون دارای تعدد مواد است و برای حفظ انسجام این قانون اصل ۸۵ لحاظ شود و در کمیته تخصصی مورد بررسی قرار گیرد و بعد تصویب و ابلاغ شود تا در یک دوره آزمایشی ۵ ساله برای برطرف کردن نقایص اجرا شود. در کل باید بگویم که اکثریت مخاطبان و ذی نفعان گمرک لایحه تقدیمی به مجلس را مورد تایید قرار دادند.
یک موضوعی که همواره در کار گمرک و تجار خلل ایجاد می‌کند و به نظر می‌رسد که در لایحه تقدیمی‌به مجلس دیده نشده مدیریت زمان و تدقیق در مقولات مرتبط با واردات و صادرات است. به عنوان مثال کتاب تعرفه هر سال با چند ماه تاخیر منتشر می‌شود که عملا موجب سردرگمی‌بازرگانان می‌شود...
البته، کتاب تعرفه‌های امسال اواخر فروردین ماه به ما ابلاغ شد و ما هم آن را برای اجرا به گمرکات اجرایی ابلاغ کردیم.
وضعیت تعرفه خودرو به کجا رسید؟
تعرفه خودرو در کتاب قانون مقررات ۹۰ درصد تعیین شده، اما ما با توجه به اینکه تعرفه خودرو در بودجه سال ۸۹ از ۹۰ درصد به ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده از وزارت بازرگانی خواسته‌ایم موضوع را بررسی و نظرش را به گمرک اعلام کند. در ارتباط با تعرفه خودرو هنوز منتظر اظهارنظر وزارت بازرگانی هستیم.
الان چه تعرفه‌ای اعمال می‌شود ؟
اگر کسی مراجعه کند بر اساس کتاب قانون عمل می‌کنیم.
در کتاب قانون تعرفه واردات خودرو چقدر است؟
عدد ۹۰ درصد.
در مورد اجرای ماده ۱۵ قانون بودجه سال ۸۹ (مدل واردات محصولات کشاورزی) آیا ردیف تعرفه‌ای به گمرک ابلاغ شده ؟
در حال حاضر خیر، البته باید وزرای کمیسیون ماده یک افزایش تعرفه‌ها را بررسی و تصویب کنند که بعد از تصویب به گمرکات ابلاغ خواهد‌شد.
تعرفه محصولات کشاورزی در کمیسیون ماده یک چه زمانی تصویب و ابلاغ می‌شود؟
در سال ۸۹ همکاران ما باید در کمیسیون ماده یک حضور پیدا کنند که تاکنون در این ارتباط تصمیمی‌گرفته نشده است و بر اساس آنچه قبلا مصوب و ابلاغ شده عمل می‌کنیم.
چرا تصمیم‌گیری در کمیته تعیین قیمت پایه صادراتی به گونه‌ای است که اغلب مواقع آنچه تعیین می‌شود کمتر از میزان واقعی است ؟
نرخ‌گذاری در وزارت بازرگانی انجام می‌شود و گمرک یکی از اعضای کمیته آن است، وزارت بازرگانی باید پاسخگو باشد.
به هر حال گمرک یکی از اعضای این کمیته است و نقش تعیین کننده در ساز و کار آن دارد.
نه، ببینید، کمتر از قیمت واقعی نیست، معمولا قیمت کالای صادرکننده بعد از ارائه اسناد و مدارکش، در کمیته مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و اگر پذیرفته شد، طبیعتا به عنوان قیمت پایه اعلام می‌شود و اینکه قیمت‌ها کمتر از میزان واقعی است، چنین چیزی را قبول نداریم و اگر صادرکنندگان در این خصوص نظری دارند، می‌توانند مطرح کنند تا در کمیته مورد بررسی قرار گیرد.
چندی پیش موضوعی در خصوص واردات خون حیوان به جای خون انسان از مبداء انگلیس مطرح شد که گویا گمرک زیر بار این موضوع نرفت.ماجرا چه بود؟
نه. ببینید، واردات خون وقتی در آمار گمرک می‌آید به خون انسان و حیوان تفکیک نمی‌شود، آمار به صورت کلی می‌آید و ممکن است عددی که گمرک اعلام می‌کند با عددی که سازمان مسوول مربوطه اعلام می‌کند متفاوت باشد. بنابراین این لاپوشانی نیست و نوع اطلاعاتی است که گمرک تهیه می‌کند. چون در یک ردیف تعرفه ای می‌آید در واقع گمرک در یک ردیف کد کالایی اینها را طبقه بندی می‌کند و قابل تفکیک نیست این است که ممکن است آمار ما با آمارسازمان مسوول مربوطه متفاوت باشد.
اما واقعیت این است که گمرک مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه را دریافت می‌کند و سپس اقدام به ترخیص کالا می‌کند.
ما که خون را آزمایش نمی‌کنیم سازمان مسوول دارد که می‌آید آزمایش می‌کند، مجوز را که ما دریافت کردیم کالا را ترخیص می‌کنیم.
شنیده می‌شود خون ایرانی که به افغانستان صادر می‌شود قیمتش از یک شیشه نوشابه هم کمتر است، دلیل این بهای کم که در کمیته تعیین قیمت اقلام صادراتی تعیین می‌شود، چیست؟
خدمتتان عرض کردم این کمیته در وزارت بازرگانی تشکیل می‌شود و در آنجا شما می‌توانید سوال کنید و پاسختان را دریافت کنید. در مورد نرخ طبیعتا فرآیندی طی می‌شود و بعد از طی فرآیند کارشناسی، تصمیم گرفته می‌شود.
مدیرعامل مرکز کد گذاری کالا و خدمات از «همکاری نکردن» گمرک در اجرای سیستم ایران کد سخن گفته و بدان انتقاد کرده، مشکل گمرک با ایران کد چیست؟
بحث ایران کد نیاز به هماهنگی بین دستگاهی دارد، خوشبختانه در این ارتباط هماهنگی صورت گرفته و مباحث کارشناسی مطرح شده و امیدواریم با هماهنگی دستگاه‌ها بتوانیم ایران کد را پیاده‌سازی کنیم، اوایل امسال هم جلسه‌ای در وزارت صنایع با حضور نمایندگانی از گمرک، وزارت صنایع و بازرگانی با محوریت اجرای ایران کد برگزار شد و توضیحاتی داده شد که منتج به جلسه دیگری شد، من با توجه به گزارش‌های داده شده فضا را برای اجرای ایران کد مساعد می‌بینم.
طی چه مدتی ایران کد در گمرکات اجرایی می‌شود ؟
همان طور که گفتم اجرای ایران کد منوط به هماهنگی‌های بین سازمانی است.
در سال جاری گمرک به عنوان سومین منبع درآمد دولت، چه سهمی‌در بودجه دارد ؟
بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال برای گمرک پیش‌بینی شده که در سال ۸۹ وصول کند که نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است. در سال گذشته ۱۶۷ هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده بود که امسال به بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است. گمرک باید تلاش کند درآمدها به موقع و سریع وصول شود، البته طبیعتا درآمدها تا زمانی محقق خواهد شد که واردات کالا در حدی باشد که این درآمدها محقق شود، زیرا درآمدهای ما تابع واردات است و اگر واردات افزایش یابد درآمدها نیز افزایش می‌یابد و اگر واردات کاهش یابد درآمدهای دولت نیز کم می‌شود. به هر حال اگر درآمدها بخواهد محقق شود لازمه‌اش افزایش واردات یا افزایش نرخ موثر تعرفه است که یکی از این دو مورد می‌تواند ما را در کسب درآمد کمک کند.
پس آنچه دولت در خصوص کاهش واردات عنوان می‌کند به ضرر خودش است؟
بله، در قانون بودجه تاکید شده که ماخذ تعرفه‌ها به گونه‌ای مشخص شود که این درآمد محقق شود. ضمنا باید افزایش تعرفه‌ها منتج به ورود غیرقانونی کالا نشود، زیرا ما اعتقاد داریم اگر تعرفه‌ها به صورت غیرمنطقی افزایش یابد تجارت زیرزمینی و غیرقانونی تقویت می‌شود.
با توجه به درآمدی که دولت از فعالیت گمرک حصول می‌کند و درخواست چند ساله این سازمان برای افزایش بودجه، چرا دولت از اختصاص بودجه بیشتر به گمرک خودداری می‌کند؟
به نکته خوبی اشاره کردید، نیازهای منطقی گمرک هنوز پاسخ داده نشده است. نگاه دولت، نگاه حمایتی است در همین ایام تلاش شده بودجه گمرک به نوعی ترمیم شود که به نوعی همین طور شده است، ولی کافی به مقصود نیست، بودجه امسال ما حدود ۲۰ درصد رشد داشته، ولی نیاز گمرک بیش از اینها است. پایه بودجه گمرک، درست نبوده؛ ضمن اینکه مسوولیت کارکنان این سازمان بسیار سنگین و خطیر است و در محل‌هایی خدمت می‌کنند که صفر مرزی است و حداقل امکانات وجود دارد.
هیچ تناسبی بین انتظارات و مطالبات از گمرک با میزان حمایت از آن وجود ندارد. ما در کنار خودمان سایر سازمان‌هایی را می‌بینیم که زیر یک سقف کار می‌کنند و اگر مسوولیت همکاران ما بالاتر از همکاران سایر سازمان‌ها نباشد کمتر نیست، ولی میزان حمایت از پرسنل ما کمتر از سایر سازمان‌ها است.
بودجه گمرک در سال ۸۹ چقدر پیش‌بینی شده؟
بودجه ما استانی است و ملی نیست، ولی بودجه استان تهران و ستاد حدود ۳۸ میلیارد تومان است که بودجه معقولی است.
در سطح کشور چقدر است ؟
در سطح کلان باید ابلاغ شود که هنوز ابلاغ نشده است.
به نظر شما این بودجه چقدر باید افزایش یابد؟
حداقل ۷۰ درصد.
ارسال نظر