اصلاح نرخ ارز، مهم‌تر از اعمال تعرفه‌ها

گروه بازرگانی- سی و چهارمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران و اولین نشست این اتاق در سال ۱۳۸۹، در حالی برگزار شد که به‌رغم تعیین موضوع «بررسی محورهای برنامه پنجم توسعه اقتصادی» به عنوان دستور کار جلسه، مسائل مختلف روز اقتصادی کشور و نیز عملکرد اتاق بازرگانی تهران درباره گذشته مورد نقد و بررسی اعضا قرار گرفت. دکتر محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی، صنایع‌ومعادن ایران، میهمان نخستین‌ نشست اتاق تهرانی‌ها در سال جاری بود که با اشاره به نام‌گذاری سال ۸۹ به عنوان سال «همت مضاعف، کار مضاعف» عنوان کرد: مضاعف کردن کار در حوزه اقتصاد یعنی توسعه کار مولد که خود به معنای دو برابر کردن تولید ناخالص ملی کشور است، لذا در این حوزه نباید صرفا به «تکرار الفاظ» دلخوش کرد، بلکه باید به این نکته توجه داشت که لازمه انتخاب شدن ایران به عنوان مقصد سرمایه‌گذاری سرمایه‌داران جهان، مساعد کردن شرایط است.

وی در ادامه با تاکید مجدد دیدگاه‌های خود در مورد اصلاح نرخ ارز در کشور، عنوان کرد: اصلاح نرخ ارز بهتر از اعمال تعرفه‌ها است؛ زیرا اگرچه ممکن است تغییرات تعرفه‌ای به نفع تولید تمام شود، اما این امر در صورتی میسر است که امکان کنترل قاچاق کالاها وجود داشته باشد؛ ‌چراکه افزایش برخی تعرفه‌ها منجر به قاچاق می‌شود.رییس اتاق بازرگانی ایران همچنین با اشاره به همزمانی آغاز سال ۸۹ با بررسی برنامه پنجم توسعه کشور در مجلس، اظهار کرد: اتمام برنامه پنجم توسعه مصادف با طی شدن نیمی از مسیر چشم‌انداز کشور است و از این رو، با توجه به اهمیت این برنامه، باید هدف مشخص «رشد اشتغال مولد و نگاه تولید محور» به جای «توجه به اهداف متعدد و متنوع»، محور موضوعی قرار گیرد؛ ضمن اینکه برای رشد اشتغال مولد، دو اصلاح ساختاری شامل اصلاح ساختار داخلی اقتصاد و اجرای اصل ۴۴ و اصلاح ساختار روابط اقتصادی خارجی باید مدنظر قرار گیرد؛ به این مفهوم که اقتصاد از دولت محوری به خصوصی محوری تغییر یابد و ارتباطات اقتصادی خارجی از جدایی و فقدان ارتباط مناسب به تعامل سازنده با جهان تغییر مسیر دهد.نهاوندیان در عین حال با اشاره به تصمیمات جدید در نظام بانکی کشور، بیان کرد: بر اساس تصویب شورای پول و اعتبار در مورد بسته سیاست‌های پولی، قرار شده که در این بخش، سیاست‌های انبساطی که لازمه خارج شدن از رکود است، شود و در کنار این موضوع، شیوه خرید دین که می‌تواند برای واحدهای تولیدی مشکل‌گشا باشد نیز به تصویب رسیده است.

عقب‌ماندگی از سندچشم‌انداز

یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق بازرگانی، صنایع‌و‌معادن تهران نیز در این نشست، با مربوط دانستن نام‌گذاری سال «همت مضاعف، کار مضاعف» با عقب‌ماندگی کشور از مجموع شاخص‌های چشم‌انداز در مقایسه با سایر رقبای منطقه، تصریح کرد: انگیزه‌های تلاش و کار مضاعف در کشور باید جست‌و‌جو شود؛ زیرا اگر امیدی به رشد و توسعه وجود نداشته باشد و فضای کشور از حالت رکود خارج نشود، قطعا به مشکل برخواهیم خورد.

وی ادامه داد: البته خوشبختانه آنچه که امسال از بودجه و سخنان وزیر اقتصاد و دارایی درک شد، توجه به رکود با نگرش انبساطی در نظام بانکی کشور است. ضمن اینکه، با توجه به آهنگ کنترل شده تورم، توجه به شاخص رکود در شرایط فعلی از اهمیت ویژه برخوردار است.

رییس اتاق بازرگانی تهران در ادامه با تاکید بر این که تولید صادرات محور موجب ایجاد نگرش تحولی در اقتصاد می‌شود، خاطرنشان کرد: ما باید از فضای درون‌نگر به برون‌نگر در حوزه‌های اقتصادی برسیم؛ بدین مفهوم که واردات باید برای تولید در جهت صادرات و تامین نیازهای داخلی صورت گیرد.وی همچنین به طرح هدفمندسازی یارانه‌ها نیز اشاره و عنوان کرد: در این زمینه اتاق بازرگانی تهران، پژوهشی را با همکاری دانشگاه صنعتی شریف به انجام رسانده که نتایج آن برای روسای قوا و وزرای صنایع و بازرگانی ارسال شده است.آل‌اسحاق در عین حال با اشاره به بررسی برنامه پنجم توسعه در مجلس، خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی تهران در این حوزه همکاری جدی با مجلس خواهد داشت.

عقود مبادله‌ای کجا می‌رود؟

در ادامه این نشست، محسن حاجی‌بابا با اشاره به بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی گفت: در مورد عقود مبادله‌ای که در این بسته مطرح شده، باید بگویم هیچ یک از بانک‌ها یک ریال هم پرداخت نمی‌کنند و برای همین در این حوزه، اتاق بازرگانی باید این سوال را مطرح کند که عقود مبادله‌ای دارد کجا می‌رود؟

وی در مورد نرخ ارز نیز متذکر شد: اگر نرخ ارز دست نخورد عملا صنعت امروز نابود خواهد شد. یعنی امکان رقابت در هیچ صنعتی با این هزینه‌هایی که صورت می‌گیرد وجود ندارد.

حاجی بابا در ادامه در مورد بازتوزیع درآمدهای ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها نیز بیان کرد: هیچ راه کارشناسی عادلانه‌ای برای توزیع این ۳۰ درصد درآمد ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها وجود ندارد. بلکه تنها راه‌حل این مشکل واقعی کردن نرخ ارز است.

نرخ ارز را اقتصاددان‌ها تعیین کنند نه اقتصادخوان‌ها

در ادامه این نشست اسدالله عسگراولادی نیز در مورد نرخ ارز این گونه عنوان کرد: برای نرخ واقعی ارز باید یک کار کارشناسی صورت بگیرد و اقتصاددان‌ها نه اقتصادخوان‌ها پس از بررسی نرخ واقعی ارز را اعلام کنند.پدرام سلطانی- عضو اتاق بازرگانی تهران- هم در سخنانی بیان کرد: تصور ما از آنچه اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و اقداماتی که انجام می‌دهد با آنچه اعضای آن در این مورد می‌اندیشند، تفاوت دارد. مثلا نمود واقعی این است که اعضای هیات نمایندگان گروهی از مدیران خوب و اندیشمند بخش خصوصی هستند، اما نمود بیرونی این است که اتاق جای عده‌ای آدم پولدار است. یا این که نمود داخلی این است که ضمانت اجرایی برای انجام کار نداریم، اما نمود بیرونی این است که اعضا فکر می‌کنند هر کاری را می‌توانند در کشور انجام دهند. شاید اتاق آنگونه که باید و شاید خود را به اعضایش معرفی نکرده است.وی اذعان کرد: شخصا اعتقاد دارم که در این سه ساله موفق نبودیم.به گفته سلطانی، اولویت‌ دادن به اقتصاد در فضایی که چشم‌انداز مناسبی وجود نداشته باشد اصولی نیست، چرا که با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها برنامه فعالیت بنگاه‌ها به هفته و ماه رسیده است.

از حاشیه‌های این نشست می‌توان به حضور محسن صفایی فراهانی و معرفی مدیرعامل بانک توسعه صادرات و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی به عنوان نمایندگان وزارت بازرگانی در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران اشاره کرد.