بررسی وضعیت گمرک ایران در گفت‌وگو با کارشناسان
آن ۱۳۰ گلوگاه فساد
گمرک ایران با ۱۶۰ گمرک غیر فعال و ۶۰ گمرک فعال، مجموعه‌ای است که از گذشته‌های دور در آن حرف و حدیث‌های فراوانی پیرامون رشوه و فساد مطرح بوده و هست. شناسایی ۱۳۰ گلوگاه فساد در گمرک از جمله مواردی بود که از سوی یکی از مسوولان این سازمان همزمان با بررسی لایحه جدید گمرکی در مجلس مطرح شد.
سارا صفاری
گمرک ایران با ۱۶۰ گمرک غیر فعال و ۶۰ گمرک فعال، مجموعه‌ای است که از گذشته‌های دور در آن حرف و حدیث‌های فراوانی پیرامون رشوه و فساد مطرح بوده و هست. شناسایی ۱۳۰ گلوگاه فساد در گمرک از جمله مواردی بود که از سوی یکی از مسوولان این سازمان همزمان با بررسی لایحه جدید گمرکی در مجلس مطرح شد. معاون طرح و برنامه گمرک ایران با بیان اینکه ۱۳۰ گلوگاه فساد در گمرک شناسایی شده، می‌گوید: این ۱۳۰ گلوگاه شامل قوانین و مقررات و اصلاح رویه‌ها است در واقع در وقوع یک جرم عوامل متعددی دخالت دارند. رضا جمهوری تاکید می‌کند: شناسایی ۱۳۰ گلوگاه فساد به تشخیص کارشناسان گمرک صورت گرفته و از پروژه‌های تحول اداری در گمرک است. دبیر کارگروه تحول در گمرک معتقد است: شناسایی گلوگاه‌های فساد از پروژه‌های مهم و پایدار طرح ارتقای سلامت اداری در گمرک است و موارد و مصادیق مشخصی را شامل می‌شود.
جمهوری با اشاره به اینکه برای معرفی این گلوگاه‌ها پرونده‌های قاچاق بررسی و آسیب‌شناسی شده، توضیح می‌دهد: پس از ۶ ماه کار کارشناسی برای شناسایی گلوگاه‌های فساد اکنون در حال برنامه‌ریزی برای حذف این موارد هستیم.
گمرک بدون مشکل!
این در حالی است که کاظم سلیمی، مشاور رییس کل گمرک ایران در پاسخ به این سوال که ۱۳۰ گلوگاه فساد چه مواردی است، می‌گوید: این ۱۳۰ مورد نتیجه برآورد کارشناسان گمرک است که البته به معنای وجود مشکل در گمرکات نیست.
وی می‌افزاید: منظور از ۱۳۰ گلوگاه فساد چالش‌هایی است که این معضلات را در گمرک به وجود آورده است که برخی از این چالش‌ها حاکمیتی، ساختاری، ابزاری و قانونی است و همه مستتر است.
فاجعه است
در همین راستا غلامحسین آرام، کارشناس امور گمرکی با ابراز تعجب از تعداد ۱۳۰ گلوگاه فساد می‌گوید: کل کشور ۱۶۰ گمرک دارد که از این میان تنها ۶۰ گمرک فعال وجود دارد، این در حالی است که فساد در گمرک می‌تواند از مرحله دادن اظهارنامه تا خروج از درب گمرک و اخذ کالا از انبار صورت بگیرد.
وی می‌افزاید: این گلوگاه‌ها می‌تواند در واحد ارزش، گمرک اجرایی، سرویس ارزیابی، ارزیاب‌های گمرک، درب خروج کالا، ستاد اجرایی یا هر بخش دیگری در این سازمان باشد.
به گفته این کارشناس امور گمرکی، کل مراحل کار گمرک از ابتدا تا دریافت کالا از انبار، توسط ترخیص کار یا صاحب کالا نهایتا ۱۵ مرحله دارد، بنابراین رد این ۱۳۰ گلوگاه فساد را باید در دفاتر تعرفه گمرک ایران، تعیین ارزش، واردات یا اداره بازبینی گمرک دنبال کرد. آرام می‌گوید: وجود ۱۳۰ گلوگاه فساد در سازمانی با چنین وسعت و اهمیتی فاجعه است.
همچنین بنایی، از دیگر کارشناسان فعال در حوزه گمرک می‌گوید: ممکن است آنچه به عنوان گلوگاه فساد توسط این سازمان اعلام شده در سیاست‌ها باشد و مباحث فیزیکی مورد نظر نباشد.
وی می‌افزاید: تغییر مقررات، کم یا زیاد کردن تعرفه‌ها، اخذ مجوزها، بهانه تراشی برای تاخیر در ارائه گزارش‌ها، ارزش‌گذاری در گمرک و مواردی از این دست می‌تواند عامل ایجاد فساد در گمرک باشد. این کارشناس گمرک بیان می‌کند: لایحه امور گمرکی که به مجلس ارائه شده یکی از مواردی است که ایجاد فساد اداری می‌کند و لایحه ارائه شده به مجلس نسبت به لایحه‌ای که در حال اجرا است، ابهام بیشتری دارد.
سیدمحمود بهشتیان، کارشناس و معاون سابق فنی گمرک نیز در خصوص موارد احتمالی این ۱۳۰ گلوگاه فساد می‌گوید: این موارد که به عنوان گلوگاه‌های فساد در گمرک شناسایی شده ممکن است در مقررات گمرکی، اظهار کالا، تاخیر در اعلام ارزش کالا، کارکنان گمرک و مواردی از این دست باشد. وی با این حال احتمال فساد در گمرک را کم می‌داند و معتقد است: ممکن است جرائمی که در گمرک اتفاق می‌افتد، سازمان یافته باشد؛ بنابراین باید تعریف مشخصی از فساد داشته باشیم.
ارسال نظر