نمایه
چالش‌های رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز
گروه بازرگانی - روند رشد آتی اقتصادی ایران در قیاس با برخی کشورها، با حضور اندیشمندان، صاحبنظران و کارشناسان این حوزه در موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی بررسی شد. به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهشهای بازرگانی در این نشست عنوان شد که برای رسیدن به آرمان‌ها‌ی سند چشم‌انداز بیست ساله، می‌بایست رشد اقتصادی را اساس کار قرار دارد.
کشورهای رقیبی که باید با یکدیگر بر اساس تولید ناخالص داخلی ارزیابی و مقایسه‌ای شوند عبارتند از: کشورهای عربستان، ترکیه، ایران، امارات، پاکستان، کویت، عراق، آذربایجان و قزاقستان. به عبارتی این کشورها با توجه به شاخص تولید ناخالص داخلی (GDP) و رشد آن، رقبای مهمی برای یکدیگر به شمار می‌آیند. ایران تا پایان دوره سند چشم‌انداز باید از این کشورها پیشی گیرد. از نظر سطح تولید ناخالص داخلی، کشورهای ترکیه، عربستان، پاکستان و امارات، رقیبان ایران هستند؛ هرچند از این نظر، پاکستان رقیب سرسختی نیست، چون تفاوت این کشور از نظر این شاخص با ایران، حدود ۴۰ درصد است، اما تفاوت ترکیه و عربستان با بقیه کشورها چشمگیر است.
ایران از نظر درآمد سرانه، تقریبا در انتهای فهرست رتبه‌بندی کشورهای رقیب قرار دارد؛ به عبارتی با مد نظر قرار دادن اندازه اتکا به منابع طبیعی، ایران از این لحاظ، غیرقابل مقایسه با ترکیه است از لحاظ درآمد سرانه، پاکستان حتی در فهرست کشورهای رقیب نیز قرار ندارد. بسیاری از کشورهایی که درآمد سرانه بالاتر از ایران دارند، کشورهای نفتی هستند که در عین حال، جمعیت آنها نیز از ایران کمتر است؛ ترکیه، عربستان و امارات، رقیبان سرسختی برای ایران، هم از نظر درآمد سرانه و هم سطح درآمد، محسوب می‌شوند.صادرات صنعتی کشورهای ترکیه، امارات و عربستان بیشتر از ایران است و بدین ترتیب، این کشورها می‌توانند از ناحیه تجارت، موجبات رشد دائمی اقتصاد خود را از طریق تخصصی‌شدن عوامل و در نتیجه صرفه‌های ناشی از مقیاس، کاهش رانت‌جویی و فشار ناشی از رقابت مهیا سازند. از طرف دیگر، انتظار آن است تا با رشد و توسعه اقتصادی، ترکیب صادرات کشور، به سمت کالاهای پیچیده‌تر صنعتی و خدمات رشد کند.
از سوی دیگر در مورد جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، باید گفت که این متغیر به علت نقل و انتقال وجوه مالی بین گروه کشورهای وام‌دهنده و قرض گیرنده، موجبات دستیابی به کالاهای بیشتر هر دو گروه را فراهم می‌سازد و از طرف دیگر و مهم‌تر موجب انتقال فناوری به کشور میزبان می‌شود. با مقایسه عملکرد و توانایی‌ها‌ی بالقوه کشورها، ایران از این نظر، عملکردی بسیار ضعیف نسبت به امارات دارد. هرچند از تطبیق عملکرد با شاخص بالقوه، ترکیه شبیه به ایران است، اما ترکیه نسبت به ایران، FDI بیشتری جذب کرده است. در این میان، با توجه به ماهیت کشور عربستان، انتظار بر این نیست تا سرمایه‌گذاری خارجی به هر شکلی از آن، جذب شود؛ اما به خاطر دلایل توسعه‌ای، به ویژه اکتساب فناوری، این کشور به اندازه زیادی راغب اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها است.همچنین در این نشست به رابطه دولت و رشد اقتصادی، تحت متغیرهای تورم و حکمرانی خوب، پرداخته شد. در این زمینه ایران نسبت به ترکیه، امارات و عربستان، وضعیت مناسبی ندارد. این متغیرها، آن قدر اهمیت دارند که بهبود تجارت (صادرات)، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سایر ابزار و سیاست‌ها برای رشد و توسعه، به آن بستگی دارد؛ اگر اعمال کارگزاران دولت در راستای تقویت فضای کسبوکار - یعنی چگونگی نهادها و دغدغه دولت برای رشد و توسعه بلندمدت - نباشد، حتی ورود سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان ابزار توسعه‌ای کشورهای در حال توسعه، نمی‌تواند تاثیری بر توسعه و رشد اقتصادی داشته باشد و وجود سرمایه انسانی، به کاهش شکاف بین کشورهای صنعتی و غیرصنعتی منجر نخواهد شد. کنکاش در مورد متغیرهای تاثیرگذار بر محیط کسبوکار (تورم و حکمرانی خوب)، نشان می‌دهد که ایران از نظر متغیرهای اساسی رشد اقتصادی شامل سرمایه‌گذاری، پس‌انداز و سرمایه انسانی بالقوه، وضعیت مناسبی دارد، اما از نظر سایر متغیرهای تاثیرگذار بر رشد که بسیار متاثر از محیط کسبوکار است، وضعیت مناسبی ندارد.
ارسال نظر