در گفت‌و‌گو با فعالان بخش خصوصی طرح شد-بخش پایانی
چرا صادرات ایران کاهش یافت؟ - ۲۵ آبان ۸۸
گروه بازرگانی- روز گذشته دلایل کاهش صادرات کشور توسط کارشناسان و افراد خبره در بخش خصوصی بررسی شد. اقتصاددانان و فعالان بخش خصوصی ساختار نامناسب و غیرمنعطف اقتصاد ایران، ناتوانی اقتصاد کشور در تعامل با اقتصاد جهانی، بحرانی بودن و التهاب فضای اقتصاد کشور، افزایش هزینه‌های تولید و ناهماهنگی بانک‌ها و وضعیت نقدینگی در واحدهای تولیدی کشور را عامل بالارفتن سرسام‌آور هزینه‌های تولید و متعاقب آن بالا رفتن قیمت تمام شده کالاها و در نهایت ناتوانی کالای ایران در بازار رقابتی با سایر کشورها عنوان کردند. از همین رو نقطه‌نظرات دیگر فعالان بخش خصوصی در خصوص دلایل افت صادرات کشور از نظرتان می‌گذرد.
فعالیت مالی دولت و تورم ۲۰درصدی
دکتر حسین جهانگیر، رییس اتاق خرم‌آباد درباره کاهش صادرات کشور می‌گوید: تقاضا برای صادرات ما وجود ندارد، زیرا درآمدها در کشورهایی که خریدار محصولاتمان بودند، افت کرده است. ثانیا تمامی‌قیمت‌ها در سطح جهان کاهش پیدا کرده، اما قیمت‌های ما بالاجبار افزایش یافته است. به گفته وی، بخش خصوصی و تولید‌کننده مسوول تورم ۲۰درصدی نیست، بلکه باید سرمنشا آن را در فعالیت‌های مالی دولت جست‌وجو کرد.
التهابات سیاسی
یک عضو هیات رییسه اتاق‌ایران هم التهابات سیاسی را بر کاهش صادرات کشور بسیار موثر می‌داند. علامیرمحمدصادقی می‌گوید: التهابی که در جامعه بعد از انتخابات‌ایجاد شده در کلیه شئون اثرگذاری منفی داشته، هم در سرمایه‌گذاری‌ها هم در تولید کارخانجات و هم در صادرات.
مانع‌تراشی‌های نیروی انتظامی
همایون کوت‌زاده، عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان اهواز نیز معتقد است؛ بخشی از دلایل کاهش صادرات کشور به گمرکات و نیروی انتظامی‌برمی‌گردد: «یک ماه پیش تصویب کردند که تایم کاری بازارچه مرزی تا ساعت ۶ خواهد بود. یک روز تا ساعت ۶ می‌مانند و یک روز تا ۳ و نیم».
کوت‌زاده ادامه می‌دهد: بعضی روزها نیروهای انتظامی‌می‌خواهند ساعت ۱۱درهای بازارچه را ببندند. مثلا صد دستگاه تریلی از عراق تا آن ساعت وارد می‌شود، آیا جوابگوی ۵۰۰دستگاه خودرویی که‌این سو هست، می‌شود؟ عراق ۱۰میلیون تن سیمان اعلام نیاز کرده، ولی ما تاکنون فقط ۱۵۰هزار تن توانسته‌ایم صادر کنیم.
کوت‌زاده که دبیر کمیسیون بازرگانی اتاق اهواز هم هست، افزود: بازرگانان به سود کمی‌راضی هستند تا لااقل مشوق‌ها را دریافت کنند که آن هم با تاخیر پرداخت می‌شود.
زیرساخت‌های نامناسب حمل و نقل
سهراب شرفی، نایب رییس اتاق شیراز هم بر‌این نظر است که کاهش صادرات از بحران مالی نشات گرفته است. او می‌افزاید: عدم زیرساخت مناسب حمل‌ونقل بر صادرات بسیار تاثیرگذار است. هزینه حمل کالا برای صادرات گاهی نصف قیمت کالا را در بر می‌گیرد و در بخش کالاهای سنگین مثل سنگ‌های معدنی از‌این میزان هم بیشتر است.
شرفی می‌گوید: راه‌آهن کشور باید به سمت واگن‌های باری حرکت کند. از دیدگاه او حمل‌ونقل هوایی ضعیف عمل می‌کند و دولت هم به‌این نکته توجه ندارد، چون مدیران فعلی هر چیزی را انتفاعی و مادی می‌بینند.
شرفی که مدیرعامل صندوق توسعه صادرات فارس هم هست، تاکید کرد: در کل کشور تنها تهران از امکانات حمل‌ونقل هوایی فرودگاه پیام برخوردار است و در استان «فارس» که مرکز تجارت و صادرات جنوب کشور به شمار می‌آید، هیچ‌گونه امکاناتی در‌این راستا وجود ندارد.
نایب رییس اتاق شیراز ضمن بیان‌این که اکنون برای حمل سیمان داراب به عراق با مشکل مواجه شده‌ایم، اظهار داشت: قیمت حمل‌ونقل در استان فارس نسبت به کل‌ایران بالاتر است.
صادرکنندگان انگیزه کافی ندارند
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران هم معتقد است که ناملایماتی که در زمینه‌های اقتصادی هست، بالاخره خود را جایی نشان می‌دهد. محسن مهرعلیزاده اضافه می‌کند: تجارت و صادرات هم به توانایی‌های شرکت‌های صادرکننده برمی‌گردد و هم به خریداران و این ناملایماتی که در زمینه‌های اقتصادی کشورمان بوده مثل تصمیمات بیش از اندازه سریع، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها باعث می‌شود که صادرکنندگان انگیزه کافی نداشته باشند و نتوانند در‌این زمینه فعالیت کنند.
محسن مهرعلیزاده در ادامه می‌گوید: در حالی که علی القاعده باید رقم صادرات افزایش می‌یافت به دلیل‌این که ما از بحران جهانی نسبت به سایر کشورها کمتر تاثیر گرفته‌ایم و می‌توانستیم محصولات مان را با قیمت مناسب به فروش برسانیم، می‌بینیم که صادرات افت کرده است.
موجی که می‌آید
اما مسعود دانشمند عضو هیات رییسه اتاق‌ایران نظر دیگری دارد. او می‌گوید: این کاهش، کاهش ارزشی بوده، ولی از نظر وزنی نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است. مثلا پارسال همین موقع قیمت یک تن فولاد حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰دلار بود، ولی الان ۳۰۰ تا ۳۵۰دلار است. در گمرک ارزش را مورد توجه قرار می‌دهند.
دانشمند در پاسخ به این سوال ما که «صادرات از نظر وزنی هم کاهش یافته» می‌گوید: این هم دلیل دارد. کشورهای دیگر آمدند به صادرات شان یارانه دادند و این کالاها را با قیمت ارزان‌تر وارد بازار کردند. در این شرایط رکود، طبعا همه می‌خواهند کالاهای ارزان‌تر بخرند، اما قیمت‌های ما از قیمت‌های جهانی مقداری بالاتر است، چون دولت دیگر برای صادرات و تولید، یارانه‌ای در نظر نمی‌گیرد. یارانه صادرات ما ۳درصد است، ولی امروز دیگر‌این ۳درصد جوابگو نیست.
وی هشدار می‌دهد که ما اگر به تولید‌کنندگان صادرکننده کمکی در راستای حضور در بازارها نکنیم، کم‌کم از بازار خارج شده و طبعا تولیدشان هم متوقف می‌شود. یعنی آن موجی که کشورهای دیگر دارند از آن طریق با یارانه، کالا صادر می‌کنند می‌آید جای ما را در بازارهای جهانی می‌گیرد و دامنه‌این موج کم‌کم بازار داخلی را هم در برخواهد گرفت.
این عضو هیات رییسه اتاق ایران در پاسخ به‌این پرسش که «دولت در این راستا چه وظایفی دارد»، می‌گوید: دولت باید کارشناسی کند که چقدر جایزه صادراتی بدهد و شاید ناچار باشیم که ۲۰ تا ۳۰درصد جایزه صادراتی بدهیم.
دانشمند صحبت‌های خود را در‌این باره با مثالی به پایان می‌برد: الان حدود دو میلیون نفر در کشور شاغل در فرش دستبافند، ولی فرش‌های چینی، پاکستانی و... دارد کم‌کم فرش ما را به بیرون می‌راند و این یعنی بیکار شدن ۲میلیون نفر! این را ما نمی‌خواهیم. ما می‌گوییم دولت بیاید یارانه بدهد تا در بازار باقی بمانیم و اگر قیمت تمام شده کالاهای ما مشکل دارد بیاییم آن را مدیریت کنیم تا به سطح رقابتی برسیم.
ارسال نظر