دیدار مدیران از غرفه دنیای‌اقتصاد در نمایشگاه مطبوعات
صادرات ۲۰۰میلیارد دلاری و ...
گروه بازرگانی- روز سوم جشنواره مطبوعات است. در غرفه «دنیای‌اقتصاد» که دیوار به دیوار «ایسنا» و رو در روی دو روزنامه «ابتکار» و «اعتماد» برپا شده است، منتظر آمدن رییس اتاق تهران و چند تن از مدیران سازمان توسعه تجارت هستیم. خوانندگان و علاقه‌مندان روزنامه هر یک به یادگار مطلبی در دفتر یادبود جشنواره به خط خوش و ناخوش نوشته‌اند که حکایت‌ها دارد. یکی نوشته است «نزدیک به یک دوم واردات کشور از مسیر امارات واردات می‌شود چرا در این باره نقد و تحلیل نمی‌کنید؟» دیگری «غلبه اقتصاد سنتی» را به ما یادآوری کرده غافل از اینکه بازاریان نیز اکنون از مغلوب شدن خود سخن می‌گویند و... بسیار نوشته‌های دیگر که اغلب راهگشا و بعضا هشدار‌دهنده‌اند. یک کارشناس ارشد تجارت بین‌الملل نیز در گفت‌و‌گویی کوتاه و نقد و نظری گویا، از ما خواست که همچنان به راه خود رویم و به قولی «چراغ را در دم باد ننهیم». ساعتی از نصف‌النهار گذشته است که رییس اتاق تهران، دبیرکل و مدیر روابط‌عمومی‌‌آن وارد غرفه دو نبش دنیای‌اقتصاد می‌شوند. یحیی آل‌اسحاق دو چهره روشن دارد؛ هنگامی‌‌که در مقام رییس و وزیر سابق سخن می‌گوید لحن و بیانش رسمی‌و مبتنی به عدد و رقم است و آنگاه که از آن قالب بیرون می‌آید سخنانش بسیار نکته‌ها دارد و آمیخته به طنزی غریب می‌شود. القصه، رییس بزرگ‌ترین نهاد تجاری پایتخت، ساعتی با مدیرمسوول و چند تن از دبیران و مدیران روزنامه سخن گفت و قول و قرارهایی هم برای همکاری مشترک گذاشتند. دکتر آل‌اسحاق چند جمله‌ای هم در باب وضعیت تجاری کشور با ما سخن گفت. به اعتقاد او تولید و خدمات کشور ظرفیت صادرات ۲۰۰میلیارد دلاری در سال را دارد، اما حدود ۱۰درصد این رقم به دست آمده که به معنای بازماندن از تجارت جهانی و نادیده‌انگاری ظرفیت‌های موجود است. به گفته رییس اتاق تهران، هیچ گاه به این سمت حرکت نکرده‌ایم که استراتژی صنعتی و تولید را بر اساس استراتژی‌‌های تجاری نوشته و همچون کشورهای کره، ژاپن، تایوان، ترکیه، چین و حتی سنگاپور، به قصد بازارگشایی و افزایش صادرات گام برداریم.
در مجال کوتاه این دیدار نظر با محمدمهدی راسخ، دبیرکل تهران را درباره نرخ ارز و اینکه رییس کل بانک مرکزی بر واقعی بودن آن تاکید دارد، جویا شدیم و او چنین پاسخ داد: بانک مرکزی می‌گوید واقعی است، اما خوب، گروه‌های مختلف، نظرات دیگری دارند؛ عده‌ای می‌گویند که این نرخ باید خیلی بالاتر از این باشد و عده‌ای هم بر این باورند که نرخ ارز باید خیلی پایین‌تر از این باشد. این موضوع به نظر من کار کارشناسی کامل و خیلی جامعی می‌طلبد. البته ما حرکتی را در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران شروع کرده‌ایم و داریم مطالعات دقیقی در مورد نرخ ارز و اثراتش بر اقتصاد کشور انجام می‌دهیم. این بحثی اساسی است و حتما هم باید کار کارشناسی در موردش صورت بگیرد و نظر شخصی افراد چه مسوولان و چه فعالان بخش خصوصی، نباید محور این بررسی‌ها باشد بلکه باید کارشناسانه به این موضوع نگریست تا روشن شود که نرخ ارز باید به چه شکلی باشد.
این یک بحث است، بحث دیگر این است که صادرکنندگان ایران مشکلی اساسی دارند، یعنی از طرفی در داخل کشور با تورم داخلی مواجهند حال آن که در دنیا نرخ تورم بسیار پایین است و کالاهایی که آنها صادر می‌کنند هر سال گران‌تر برایشان تمام می‌شود و از آن طرف دارند با نرخ ثابتی در دنیا کالا می‌فروشند در حالی که نرخ ارز هم در ایران ثابت است؟
در برنامه چهارم دیده شده بود که تفاوت بین نرخ تورم داخلی و تورم جهانی سالانه به نرخ ارز اضافه بشود. باید نخست به طور پایه ای مشخص شود که چه نرخ ارزی باید در مملکت اعمال شود، اما طی برنامه چهارم این اتفاق نیفتاد و افزایش نرخ ارز خیلی خیلی کند بود و از آن طرف تورم را داشته‌ایم. آمار ۱۰ سال گذشته هم حاکی است که سالی ۲۰درصد تورم در کشور داشته‌ایم، ولی نرخ ارز در ۱۰ سال گذشته جمعا ۲۰درصد افزایش پیدا کرده و این برای صادرکننده مشکل ایجاد می‌کند.
اگر دولت به هر دلیلی نمی‌خواهد سالانه نرخ ارز را افزایش بدهد تا زمانی که تورم بالا در داخل کشور داریم و تورم جهانی پایین است و نمی‌توانیم تورم خود را به نرخ تورم جهانی کاهش بدهیم دولت باید این تفاوت نرخ تورم را به نحوی برای صادرکننده جبران کند یا به شکل مشوق‌های صادراتی یا به هر شکل دیگری.
اما صادرکنندگان به کمیت و کیفیت این جوایز و مشوق‌ها انتقاد دارند و می‌گویند کافی نیست ضمن اینکه اغلب چنان با تاخیر و تعلیق پرداخت می‌شود که به قولی عطای آن را به لقایش می‌بخشند؟
بله، حداکثر این مشوق‌ها سه‌درصد است، اما این را هم بگویم که طی چند ماه گذشته طبق دستوری که آقای احمدی‌نژاد و وزیر بازرگانی دادند، تقریبا می‌توان گفت که جوایز صادراتی به روز پرداخت شده است اما برای مشکلی که مربوط به گذشته است دولت باید بودجه‌ای را به وزارت بازرگانی بدهد تا منابع آن را تامین کند با این حال جوایز صادراتی الان جبران آن تورم را نمی‌کند؛ یعنی اگر تورم بین‌المللی ۲درصد باشد تورم ما حدود ۲۰درصد است حتی اگر بخواهیم نرخ تورم موثر برای اقلام صادراتی را محاسبه بکنیم و نرخ تورم مسکن و اجاره بهای آن را از آن کم بکنیم باز عددی بزرگ است و به ۱۵درصد می‌رسد و با ۳درصد جوایز جبران نمی‌شود. برای این مساله دولت باید ساز و کاری پیدا کند.
با این تفاصیل، سخن از ۳۰۰میلیارد دلار صادرات گفتن بلندپروازانه نیست؟
وقتی که آقای آل اسحاق وزیر بازرگانی بود، اوایل کار صادرات غیرنفتی حدود یک‌میلیارد دلار بود و آن موقع شعار ما صادرات ۱۰میلیارد دلاری بود بر ما آن زمان خیلی خرده می‌گرفتند، اما می‌بینید که به ۲۰میلیارد دلار صادرات غیرنفتی رسیدیم و این اتفاق در مملکت افتاد. ما بر آنیم که این مملکت می‌تواند ۲۰۰میلیارد دلار صادرات داشته باشد نیازمند این است که فضای کسب و کار اصلاح شده و بهبود بیابد، سرمایه‌گذاری‌ها توسعه پیدا کند و بعد نهایتا دولت موانع کسب و کار را که از آن جمله همین ثبات نرخ ارز برای صادرکننده است به یک نحوی اصلاح کند.
فتح‌الله کرمانشاهی، معاون کمک‌های تجاری سازمان توسعه تجارت و احد امیر محمدی، مدیر روابط‌عمومی‌این سازمان از جمله مدیران دولتی بودند که روز پنج شنبه از غرفه دنیای‌اقتصاد دیدار کردند. کرمانشاهی چندی پیش در گفت‌و‌گو با خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفته بود نگران بزرگ شدن بخش خصوصی نباشیم. دیروز نیز بر همین موضوع تاکید کرد و از برنامه‌های سازمان برای قدرت بخشیدن به تشکل‌های بخش خصوصی سخن به میان آورد.
ارسال نظر