وعده‌های جدید احمدی‌نژاد به صادرکنندگان
عکس: رئوف محسنی
وزیر بازرگانی: رژیم تجاری کشور برای ارائه به سازمان تجارت جهانی تصویب شد
گروه بازرگانی- مراسم تقدیراز 48 صادر کننده نمونه کشور سه شنبه شب در سالن اجلاس سران با حضور رییس جمهور برگزار شد.

غلامحسین الهام از اعضای شورای نگهبان‌، وزیر بازرگانی‌، وزیر نفت‌، رییس کل بانک مرکزی‌، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس‌، رییس سازمان بازرگانی استان تهران‌،رییس اتاق بازرگانی ایران و برخی روسا و اعضای اتاق‌های بازرگانی‌، جمعی از مسئولان دولتی مرتبط با امر صادرات و جمعی از صادرکنندگان نمونه کشور در این مراسم حضور داشتند. نکته برجسته این نشست که از سوی وزیر بازرگانی مطرح شد، تصویب رژیم تجاری ایران برای ارائه به WTO بود. از وزیر سابق بازرگانی که اکنون وزیر نفت است نیز به عنوان مهمان ویژه تقدیر شد.
بررسی پراکندگی استانی برگزیدگان سال جاری حاکی از آن است که تهران، محل استقرار 36‌درصد از ‌واحدهای تولیدی - صادراتی نمونه بوده است. همچنین 3/8‌درصد (4صادرکننده نمونه) در بخش دولتی و 7/91درصد (44صادر کننده نمونه) در بخش خصوصی فعالند. از نظر پراکندگی صادرکنندگان نمونه سال جاری در گروه‌های مختلف، 33‌واحد نمونه در بخش صنایع و معادن (8/68درصد از کل)، 10‌واحد نمونه در بخش کشاورزی (8/20درصد از کل)، 4‌واحد نمونه در بخش خدمات (3/8‌درصد از کل) و یک‌واحد نمونه در بخش بازرگانی عمومی‌(1/2درصد) فعال هستند.
دکتر محمود احمدی‌نژاد در مراسم تقدیر از صادرکنندگان نمونه با بیان اینکه «از صمیم قلب از شما صادر کنندگان عزیز تشکر می‌کنم» گفت: در چهار سال اخیر به خاطر جنگ تبلیغاتی دشمنان در موضوع فناوری و علمی تمرکز فعالیت‌های سیاسی و تبلیغاتی در نقطه مقابل دشمن قرار گرفت و بیت‌الغزل حرف‌ها، پیشرفت‌های علمی و صنعتی کشور بود. اما در همین فاصله یک اتفاق بزرگ دیگر رخ داد که از نظر ارزش و اهمیت کار اگر بیشتر از دستاوردهای علمی نباشد قطعا کمتر نیست؛ در واقع یک اتفاق بزرگ در عرصه صادرات ما رخ داد که یک مجاهدت خاموش و پیگیر و اثربخش و افتخارآفرین بود.
رییس جمهور ادامه داد: در سال 83 مجموعه صادرات غیرنفتی ما چیزی حدود 7‌هزار و 300‌میلیارد تومان بود؛ این میزان در طول 40 الی 50 سال که صادرات غیرنفتی ما ثبت شده و چندین برنامه در کشور اجرا شده به هفت‌هزار و 300‌میلیارد تومان رسید اما با همت شما در عرض 4 سال این میزان به بیش از سه برابر افزایش یافت.
وی در سخنانش تحریم‌های علیه ایران را بی تاثیر دانست و ارزش آنها را در حد یک کاغذ پاره دانست و ابراز عقیده کرد‌: اعتقاد قلبی به طبقه دلسوز تاجران، بازرگانان و صادر کنندگان کشور داشتم و مطمئن بودم که این افراد با درایت خود شبکه تحریم را درهم خواهند شکست.
احمدی نژاد تاکید کرد: من اعلام می‌کنم که بخش اعظم و قریب به اتفاق خباثت‌های بدخواهان در عرصه اقتصادی توسط کسانی که اینجا نشسته‌اند، به نمایندگی از جمع عظیم صادرکنندگان که فرصت نبود در این جلسه حضور داشته باشند، درهم شکست و این عزیزان راه را باز کردند.
وی با بیان این‌که «اتفاقاتی که در این چند سال رخ داد توانمندی‌های ملت ایران را بار دیگر زنده و به دنیا ثابت کرد» افزود: در واقع خودباوری در ما زنده شد. ما در سخت‌ترین شرایط به پیشرفت‌های خوبی رسیده‌ایم و کسی که در سخت‌ترین شرایط می‌تواند بالاتر از هدف را محقق کند در شرایط آرام‌تر و بهتر پی در پی می‌تواند معجزه کند.
وی با بیان این‌که «نقطه شروع و عزیمت ما نقطه درستی نبود و زمانی که تصمیم گرفتیم در جای مناسب نبوده‌ایم» گفت: حال که خودمان را شناخته‌ایم در چه وضعیتی قرار داریم؟ البته هستند کسانی که قدر این مجاهدت‌ها را نمی‌شناسند و مشاهده کرده‌اید که افرادی هستند که هیچ اطلاع و علمی ندارند و نمی‌دانند که چه زحمت‌هایی کشیده شده است که میزان صادرات ما به این مقدار برسد. بسیاری از شما برای جابه جا شدن پول مشکل داشتید، با صدها مساله و مانع و بداخلاقی مواجه بودید، در زمینه حمل و نقل، بانک، بیمه مشکل داشتید ولی این موانع را در هم شکستید و معجزه کردید و من شاهدم کسی که فرق ظرفیت تولید با تولید را نمی‌داند شروع به جوسازی علیه تلاشگران اقتصادی کرد.
وی با تاکید بر این‌که «ما می‌توانیم در چهار سال آینده مرز صادرات‌مان را به میزان ۵۰‌هزار‌میلیارد تومان در سال برسانیم» خطاب به صادر کنندگان گفت: بیایید با یکدیگر قراری بگذاریم؛ اصلا به مقررات [دست‌وپاگیر] و این‌جور حرف‌ها کاری نداریم، به این فضاسازی‌ها اهمیتی نمی‌دهیم. بنده و دولت در خدمت شما هستیم و همه با هم در خدمت مردم. اعلام می‌کنم که ما همه می‌خواهیم با کمک هم کاری کنیم تا در سال ۹۱ به یک رکورد ۵۰‌هزار‌میلیارد تومانی در امر صادرات ـ چه صادرات خدمات و چه صادرات کالا ـ برسیم. اعتقاد دارم که ما می‌توانیم. البته این حداقلی است که در نظر گرفته‌ایم و همان‌طور که گفته‌ام باور دارم که شدنی است؛ چراکه وقتی موتور ایرانی روشن شود دیگر مانع و سدی را نمی‌شناسد و با تمام سرعت به پیش می‌رود.
وی افزود: بخش عمده مشکلات ما همین ساختارهای پیچیده است که ما در حال جنگیدن با آن‌ها هستیم. خاصیت بوروکراسی این است که می‌خواهد خود را بزرگ کند، حوزه اختیاراتش را افزایش دهد و چرخش کارها را پیچیده‌تر کند تا بماند و ما باید این موانع را برداریم. ما امروز اسیر این بوروکراسی هستیم و باید آن را برطرف کنیم.
احمدی‌نژاد با بیان این‌که طرح تحول اقتصادی گام بزرگی است که بخش اول آن را در قالب لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها به مجلس داده‌ایم، ادامه داد: با هدفمند کردن یارانه‌ها یکی از دردهای مزمن اقتصاد کشور درمان می‌شود، ما به دنبال حذف یارانه‌ها نیستیم، ما به دنبال هدفمند کردن یارانه‌ها هستیم و جهت اصلی در هدفمند کردن یارانه‌ها هدایت آن‌ها به سمت تولید و صادرات و شکوفایی اقتصادی است و حتی حمایت از بانک‌هایی که پشتیبان اقتصاد و صادرات و تولید هستند، در این طرح دیده شده است.
وی ادامه داد: ما اگر صرفه‌جویی حاصل از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها را فقط در بخش انرژی به بخش تولید برگردانیم تولید ما می‌تواند با همه تولیدات دنیا رقابت کند و این قابل اثبات است؛ چراکه ما در حال هدر دادن این منابع هستیم و از آن در مسیر غیر تولید استفاده می‌کنیم و دولت به دنبال این است که این طرح را با کمک خود شما و مردم اجرا کنیم.
رییس‌جمهور به جلسه اخیر رییس کل بانک مرکزی با تشکل‌های صادراتی اشاره کرد و گفت: آقای بهمنی در این جلسه قول دادند یک‌میلیارد دلار در اختیار بانک‌های عامل قرار دهند تا از صادرکنندگان پشتیبانی کنند، اما من با ایشان صحبت کردم و گفتم که این یک‌میلیارد دلار به کسی نمی رسد؛ لذا ایشان این مبلغ را به دو‌میلیارد دلار رساند و باید این کار به سرعت انجام شود و در اختیار کسانی که از نظر منابع در این عرصه دچار مشکل هستند، قرار بگیرد.
وی همچنین گفت: من از آقای بهمنی یک قول دیگر در مورد پیشنهاد آقای نهاوندیان گرفتم؛ آقای نهاوندیان گفتند که اگر دولت یا بانک‌ها به ما تسهیلات بدهند ما در کشورهای هدف می‌توانیم مراکز تجاری بسازیم تا محلی برای تاجران ایرانی و عرضه کالای ایرانی شود. از ما خواستند که یک‌میلیارد دلار در این ارتباط تسهیلات به تشکل‌های اقتصادی - صادراتی بدهیم تا آن‌ها خودشان این بنگاه‌ها را ایجاد کنند. آقای بهمنی نیز قول داده‌اند که این یک‌میلیارد دلار را اختصاص دهند.
دکتر احمدی نژاد در پایان سخنان خود با تکرار قول و قرارهایی که با صادرکنندگان گذاشت، تاکید کرد: ان‌شاءالله به نحوی برنامه‌ریزی شود که در پایان سال ۹۱ اگر عمری بود، اعلام کنیم که مرز صادرات ما از مرز ۵۰‌هزار‌میلیارد تومان در سال عبور کرده است.
تصویب رژیم تجاری ایران
پیش از سخنان رییس جمهور، مهدی غضنفری، وزیر بازرگانی با بیان اینکه روز ملی صادرات با دو نگرش نگاه به گذشته صادرات و آنچه پیش رو است برگزار می‌شود‌، اظهار داشت‌: باید به ۳مدل مشکلات داخلی صادرات‌، بازارهای هدف و نحوه مدیریت صادرات در بازارهای هدف در زمینه صادرات رسید و به همین دلیل برنامه ای را برای بررسی چالش‌های صادراتی با حضور وزرای اقتصادی کابینه دولت ترتیب دادیم که خوشبختانه مورد استقبال قرار گرفت.
وی به شروع کار بررسی کاهش قیمت تمام شده در قالب کارگروهی تحت عنوان کارگروه تنظیم بازار اشاره کرد و افزود: این کارگروه با کمک بخش خصوصی و تشکل‌ها و با مسوولیت رییس مرکز پژوهش‌های وزارت بازرگانی شروع به کار کرده است.
غضنفری با بیان اینکه وزارت بازرگانی با همکاری وزارتخانه‌های تولیدی برنامه ای را برای جلوگیری از ورود کالاهای فاقد کیفیت شروع کرده است، اظهار داشت‌: این اقدام برای نشاط در فضای تولید در کشور و رقابت با کالاهای مشابه تولید داخل صورت گرفته است.وی با اعلام خبر تصویب رژیم تجاری ایران برای ارائه به WTO گفت‌: وزارت بازرگانی به عنوان نماینده تام الاختیار و با پشتیبانی وزارت امور خارجه برای افزایش تعاملات با بازار جهانی به‌عنوان متصدی مذاکرات معرفی شده است.
48 صادر کننده، 5/8‌میلیارد دلار صادرات
در این مراسم بابک افقهی ـ معاون وزیر بازرگانی و رییس سازمان توسعه تجارت ـ مزایای صادرات را افزایش درآمدهای ارزی‌، ایجاد فرصت‌های شغلی و معرفی کالاها و خدمات کشور عنوان کرد و گفت: ارزش کل کالاهای صادرکنندگان نمونه حدود ۵/۸میلیارد دلار بوده است.به گفته وی‌، امسال ۱۲ شرکت نمونه نسبت به سال ۸۶، ۱۰۰‌درصد رشد صادرات داشته‌‌اند.
تورم را جبران کنیم
رییس اتاق بازرگانی ایران در این مراسم به کاهش صادرات کشور در چند ماه اخیر اشاره کرد و گفت: اینکه در آمار اخیر کاهشی در صادرات می‌بینیم به هیچ وجه نباید در عزم ما خللی ایجاد کند به دلیل اینکه این رقم کاهش در مقابل کاهش صادرات کشورهای دیگر به دلیل رکود جهانی قابل اغماض است.
محمد نهاوندیان تاکید کرد که قیمت‌های کالاها باید رقابت‌پذیر، کیفیت کالاها اعتمادزا باشد و دسترسی به بازار فراهم شود.
وی دسترسی صادرکنندگان به تسهیلات بانکی را از موانع قیمتی دانست و گفت‌: شرایط برای صادرکنندگان مان باید مشابه رقبای خارجی آنها باشد. در سیاست پولی هم باید این موضوع مدنظر قرار گیرد که با آنهایی که کارنامه‌ موفقی دارند در کنار آنهایی که نتوانسته‌اند از منابع بانکی خوب استفاده کنند یکسان برخورد نشود.
رییس اتاق ایران با اشاره به قیمت کالاها، در این مورد بیان کرد: به دلیل عوامل کلان اقتصادی نرخ تورم جهان کمتر از تورم داخلی بوده و در طول زمان این تورم ایجاد شده است که رفع آن زمان می‌برد اما در مورد صادرات ما می‌توانیم این فاصله را جبران کنیم که در این زمینه در گذشته نیز بحث‌هایی شده بود و در قانون برنامه چهارم هم اشاره شده که این مابه‌التفاوت به نرخ ارز اضافه شود؛ جوایز صادراتی هم با این هدف شکل گرفته که این فاصله را پر کند.
وی درباره جوایز صادراتی تصریح کرد: باتوجه به اینکه سال گذشته رییس جمهوری دستور داد که جوایز صادراتی به‌روز پرداخت شود این گونه شد اما جوایز معوقه همچنان پرداخت نشده و به گفته خود مسوولان وزارت بازرگانی برای پرداخت این جوایز ۲۴۰‌میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
وی در ادامه بیان کرد: در سیاست‌های تشویقی، تشویق چهره‌سازان و تنبیه چهره‌سوزان باید مدنظر قرار گیرد و در بحث دسترسی به بازار نیز اولین مطلب مدنظر، همکاری دستگاه دیپلماسی ما است.
بدنه صادرات زخمی‌شده است
در ادامه این مراسم فرصت کوتاهی به نمایندگان صادرکنندگان داده شد تا به ارائه مسائل خود بپردازند. انصاری ـ رییس انجمن خدمات فنی و مهندسی ایران ـ به عنوان یکی از این نمایندگان گفت: صادرات خدمات فنی و مهندسی تا سال 81 به کندی رشد کرده و سالانه 14‌درصد رشد داشت، اما بعد از آن از سال 81 که جوایز صادراتی اولین سال ابلاغش بود تا سال گذشته، میانگین این رشد به سالانه 45‌درصد رسیده است.
وی میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال ۸۷ را بیش از دو‌میلیارد دلار اعلام کرد و افزود: هر چند صادرات کشور ما در چند ماه اخیر افت چشمگیری نداشته، اما بدنه صادرات زخمی شده است و در این شرایط فرصتی پیش آمده که در خلا سرمایه‌گذاری که در اثر بحران جهانی به وجود آمده، جاذبه‌ای برای خدمات فنی و مهندسی به وجود آید.
ناتوانی بانک‌های ایرانی
در ادامه این برنامه جعفر عسگریان ـ نماینده بخش صادرکنندگان معدن ـ نیز عنوان کرد: آنچه که مسلم است ایران دارای منابع طبیعی عظیم و کانی غنی است ولی فقط داشتن این منابع برای پیشرفت کافی نبوده و نیازمند مدیریت صحیح و به‌روز است.
وی اضافه کرد: در صنایع معدنی زمانی ما واردکننده عمده‌ منطقه بودیم اما امروز به یکی از کشورهای عمده صادرکننده این کالا تبدیل شده‌ایم.
وی با تاکید بر شناور شدن نرخ ارز یادآور شد: بانک‌های کشور قادر به معامله پولی با برخی از کشورها نیستند و همین مساله، باعث از بین رفتن برخی از مشتری‌ها می‌شود.
همچنین جلا‌ل‌پور ـ ‌رییس اتاق بازرگانی کرمان ـ نیز به عنوان نماینده بخش کشاورزی در این برنامه به افزایش سهم صادرات غیرنفتی از صادرات کل کشور از سه‌درصد در سال‌های گذشته به 24‌درصد اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون 108‌میلیون تن کالای کشاورزی تولید می‌کنیم که میزان صادرات آن کم است.
وی در ادامه به رقابت‌پذیر نبودن کالاهای کشاورزی ایران با کشورهای دیگر اشاره و عنوان کرد: بهره‌وری پایین، قیمت‌های بالا، نبود ثبات در مدیریت‌ها و تصمیم‌گیری‌هایی که در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد از جمله مشکلات این بخش است.
جلال‌پور با بیان اینکه ساختار نقدینگی کشور سالم نیست، خاطرنشان کرد: بحث بحران آب و نبود تشکل‌های مسوولیت‌پذیر نیز از جمله مسائل مدنظر دیگر در این بخش است که باید موردتوجه قرار گیرد.
وی در پایان به افزایش قیمت تمام شده کالا در مقایسه با کالای کشورهای رقیب اشاره کرد و گفت: پسته ای که در کرمان تولید می‌شود ۵۰درصد گران تر از پسته تولیدی در آمریکا است و این شرایط نگران کننده است.
مهندس محمد حسین زهتابچیان‌، مدیر عامل شرکت نمونه راک شیمی‌که پیش از این سه بار به عنوان صادر کننده نمونه برگزیده شده است و محصولات این شرکت خصوصی به 56 کشور جهان صادر می‌شود به این پرسش خبرنگار «دنیای اقتصاد» که «صادرات کشور در مقطع فعلی با چه چالش‌هایی رو به رو است؟» کوتاه و مختصر پاسخ داد و گفت‌: ما بارها موانع و مشکلات تولید و صادرات را گفته ایم و راه حل‌های متناسب با آن را نیز پیشنهاد داده ایم. همکاران ما در سایر بنگاه‌های اقتصادی نیز همین طور. مسوولان و دولتمردان نیز دقیقا همه موارد را می‌دانند، ولی نمی‌دانم چرا عملا اتفاقی نمی‌افتد و چه مصالحی در بین است که اصلاحی صورت نمی‌گیرد.
مدیرعامل شرکت پامچال آسیا نیز که امسال برای سومین بار به عنوان صادر کننده نمونه انتخاب شده است در گفت و گو با خبرنگار ما از چالش‌های نرخ ارز سخن گفت و افزود: در کشور تورم داخلی ۲۰ تا ۲۵‌درصدی داریم اما دولت نرخ ارز را ثابت نگه داشته است که عملا به انسداد صادرات و گشایش واردات منجر شده است. دولت باید در این زمینه به صورت بنیادی چاره اندیشی کند.
مجید عادشی‌، جوایز صادراتی را نیز مشکل گشای مصایب صادرکنندگان ندانست و تاکید کرد:‌درصد جوایز قابل توجه نیست پرداخت‌ها اصلا به موقع نیست و عمدتا تاخیر دارد. اگر نگاه دولت این است که از صادرات حمایت کند در کم و کیف جوایز صادراتی باید تجدید نظر شود.
بدین ترتیب، پرونده صادرکنندگان سال ۸۸ نیز بسته شد هرچند که پرونده مشکلات آنها همچنان مفتوح است.
عکس: رئوف محسنی