دولت بگوید، تولید می‌خواهد یا کاهش تورم

عکس: نگار متین‌نیا

گروه بازرگانی- بیست و هشتمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران در حالی برگزار شد که بحث استعفا و کناره‌گیری احتمالی محمد نهاوندیان رییس اتاق ایران بر آن سایه انداخته بود تا بیشتر مباحث صورت گرفته در این نشست به این امر تعلق یابد. قرار بود که در این روز فعالان بخش خصوصی پیرامون تحولات بین‌المللی اقتصاد و تاثیر آن بر نظام اقتصادی ایران به مباحثه بنشینند، اما حضور نهاوندیان مباحث را ناخواسته به موضوع ماندن وی در ساختمان خیابان طالقانی یا رفتن وی از آن کشاند.

گزارش‌ها حاکی‌ است که طرفداران نهاوندیان طی چند روز گذشته موفق شده‌اند تا او را راضی به عدم استعفا کنند و او همچنان به عنوان رییس پارلمان بخش‌خصوصی به کار خود ادامه می‌دهد. همچنین بیش از پیش هویدا شد که هواداران رییس جوان و متفکر اتاق ایران در برابر مخالفان او حائز اکثریتی بی بر و برگردند.

دومین مساله حضور برخی اعضای اتاق تهران بعد از مدت‌ها دوری از آن بود که از آن میان باید به مهرعلیزاده اشاره کرد. محمد نهاوندیان در این نشست سخنرانی کرد و بار دیگر نگرانی‌ها و انتقادات بخش خصوصی را از قدرتمندتر شدن نهادهای شبه‌دولتی در پی واگذاری‌ها و «خصوصی‌سازی» ابراز کرد.

رییس اتاق ایران که نامش به عنوان یکی از سخنرانان رسمی ‌نشست اتاق تهران مطرح شده بود، گفت: نظام خودجوش و خوداتکای اقتصاد و بازار در زمان شاه عباس از هم پاشید و از هم پاشیدگی که در بازار اصفهان رخ داد مقدمه انحطاط اقتصادی شد که حتی این مساله در مشکلات سیاسی و نظامی نیز ریشه دواند و این تجربیات گذشته در اقتصاد امروز ما قابل تامل است.

وی افزود: اگر در اقتصاد تخصص‌ها مبنای تصمیم‌گیری نشود و هر صنفی اجازه ساماندهی درونی پیدا نکند ریشه اصلی عقب‌افتادگی و انحطاط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی رخ می‌دهد و این درس بزرگی است که باید آموخته شود.

بلای اقتصادسوز نفت

وی افزود: در ۸۰ سال گذشته دولت به واسطه پول نفت، پول دار شده و ایجاد سازمان‌های دولتی رو به افزایش پیدا کرده است و شاکله اقتصاد ما از مجموعه‌های مدیریت اقتصادی پر شده و الان تصمیم گرفته‌ایم که این را عوض کنیم و این عوض نمی‌شود مگر این که سازمان بخش خصوصی در ارتباطات افقی و عمودی ایجاد شود.

رییس اتاق ایران گفت: با صرف واگذاری یک سازمان که شاکله دولت سالار دارد نمی‌توان اقتصاد را خصوصی کرد و این اشتباه بزرگی است که مرتکب شده‌ایم، چرا که این سازمان، جزئی از مجموعه‌ای است که هدف خاصی را دنبال می‌کند.

دل نبستن به این گونه واگذاری‌ها

نهاوندیان در بخش دیگری از سخنانش گفت: اقتصاد خصوصی‌محور شاکله دیگری می‌طلبد که شاکله جدید در جایی باید توسط فعالان بخش خصوصی معماری شود و نباید به واگذاری‌ها دل بست.

وی افزود: در اقتصاد دولتی پررنگی و کم‌رنگی بخش‌های مختلف بر اساس میزان دسترسی به پول نفت شکل گرفته است و اگر اقتصاد ما خودش رشد می‌کرد می‌‌توانست در جریان عینیت اقتصاد خودنمایی کند نه اینکه با تزریق پول نفت خود را سرپا نگه دارد.

انتقاد به تشکل‌های دولت فرموده

وی با اشاره به سخنان وزیر بازرگانی در هیات نمایندگان اتاق ایران که گفته بود اگر بخش‌خصوصی در تشکل‌سازی فعالیت نکند دولت وارد می‌شود، اظهار داشت: آیا اصولا این که دولت تشکل‌ ایجاد کند درست است؟ آیا ما تشکل‌های دولت فرموده می‌خواهیم یا اینکه باید اتاق را تقویت کنیم؟

رییس اتاق ایران گفت: لازمه توانمندسازی و تقویت بخش‌خصوصی آن است که فضای اقتصادی شفاف شود، چرا که در فضای غیرشفاف زمینه برای شایعه ایجاد می‌شود و اگر شفافیت لازم انجام نشود یک ۱۰ می‌شود و ۱۰ صد می‌شود. با شفافیت اقتصاد هیچ شرکت و بنگاهی نمی‌تواند از رانت‌های اطلاعاتی و حمایتی و عدم رقابت کافی و سالم استفاده کند، چرا که شاگرد اول شدن در یک مسابقه تک نفره افتخاری ندارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش، با بیان اینکه رضایت‌ صددرصدی از عملکرد اتاق ایران در مدت زمان گذشته ندارد، اظهار داشت: ما در این مدت شاهد سرمایه‌گذاری‌های دولتی و بزرگ شدن سهم بخش دولت در اقتصاد بوده‌ایم که این روال، نگرانی‌های ما را بیشتر می‌کند.

مسوولیت تاریخی بخش‌خصوصی

نهاوندیان گفت: بزرگترین وظیفه ما در این برهه از تاریخ ساماندهی بخش خصوصی است و هر کسی هر مسوولیتی دارد باید به آن عمل کند.

من حقیقتا در مجموعه اتاق و بخش خصوصی افراد فراوانی را می‌شناسم که توانایی بیشتری از من دارند.

وی با بیان اینکه تا زمانی که بتوانم انجام وظیفه کنم در اتاق می‌مانم اظهار داشت: اتاق مهم‌تر از مسوول اتاق است و واقعا در این میان اشخاص مهم نیستند، بلکه آنچه می‌ماند میزان نهادسازی و خدمتی است که در تاریخ ثبت می‌شود.

جای خالی ما در گروه ۲۰

اما یحیی آل اسحاق رییس اتاق تهران این نشست را آغاز کرد و گفت: موفقیت ایران در مذاکرات ژنو نه تنها گام بسیار بلند و موثری برای ایران در عرصه سیاسی و بین‌المللی به شمار می‌رود، بلکه امید می‌رود تا شاهد اثرات مطلوب آن در حوزه اقتصاد کشور نیز باشیم و بتوانیم درآینده در زمینه‌های اقتصادی نیز به مذاکرات مطلوب و پرثمر با اعضای گروه ۱+۵ بنشینیم.

وی سپس به اجلاس‌های G۸، گروه ۱+۷ و گروه ۲۰ و همچنین نشست مشترک صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در ترکیه که گزارش‌هایی را نیز درباره ایران مطرح کرده‌اند اشاره کرد و گفت: این روزها در فضای اقتصاد جهانی وقایع مهمی‌روی داده است و از آن مهم تر گروه ۲۰ است که متشکل از ۲۰ کشور موثر و مطرح در اقتصاد جهان است و اندک اندک دارد جایگزین گروه۱+۷ می‌شود و اثرگذاری خود را در حیطه جهانی می‌گسترد. ترکیه، عربستان و ... به این گروه پیوستند و جای ما در آن خالی است، زیرا آتیه اقتصاد و امور مالی دارد در دست این‌ها اجرا می‌شود.

وی علت عدم حضور ایران در این اجلاس را نداشتن شاخص‌ها و شروط لازم برای پذیرش در گروه دانست و افزود: امیدواریم در سایه برنامه‌ریزی مناسب و دوری از تنش‌های سیاسی با ارتقا و توسعه اقتصادی هر چه بیشتر بتوانیم در آینده از کشورهای تاثیرگذار در اقتصاد دنیا شویم و در چنین گروه‌هایی حضور موثر داشته باشیم.

آل اسحاق سپس به تاثیر مسائل اقتصادی بین‌المللی بر اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: سال گذشته وقوع بحران اقتصادی، بر اقتصاد ایران تاثیرگذار بود و اکنون که بحران روبه پایان است، بازهم اقتصاد ما تحت تاثیر قرار خواهد گرفت بنابراین شایسته است که سیاستگذاران، متناسب با این گونه فراز ونشیب‌ها، سیاست‌گذاری صحیحی اتخاذ کنند.

وی در ادامه به تزریق۳۵۰۰ میلیارد دلاری به اقتصاد جهانی از سوی دول سرمایه‌داری برای خروج از وضعیت رکود و بحران اقتصادی اشاره کرد و افزود: با وجود این که کشورهای قدرتمند دنیا، با تکیه برقواعد اقتصاد آزاد و سرمایه‌داری، اداره اقتصاد خود را به بخش‌خصوصی سپرده، از دخالت در چنین اموری کناره گرفته‌اند و تنها ناظر بر اجرای قوانین و مقررات هستند، اما همین دولت‌ها برای کمک به بخش خصوصی و خروج از بحران مبالغ کلانی را وارد چرخه مالی کشورهایشان کردند و تنها آمریکا ۱۱۰۰میلیارد دلار تزریق کرد.

کاهش تورم یا افزایش تولید؟

وی سپس به گزارش‌ها و آمار و ارقام ارائه شده از سوی بانک جهانی مبنی بر این که تورم ایران به شکل قابل توجهی کاهش یافته اشاره کرد و یادآور شد: این گزارش می‌تواند به تنهایی خبر خوبی باشد؛ اما بخشی از صنایع کشور دچار رکودند و دولت باید اعلام کند که کاهش تورم اولویت است یا افزایش تولید واشتغال. واقعیت این است که در پی برخی سیاست‌های پولی، اقتصاد کشور دچار کمبود منابع مالی شده و بخش‌خصوصی امیدوار است هرچه زودتر این محدودیت برطرف شود.

رییس اتاق تهران گفت: رییس کل بانک مرکزی به تازگی پیشنهادی ارائه داده است که اگر اجرایی شود می‌تواند در این زمینه موثر واقع شود. دکتر بهمنی معتقد است با پرداخت بدهی ۹هزار میلیارد تومانی دولت به بانک مرکزی و ۱۱هزار میلیارد تومان بدهی قبلی دولت، بانک مرکزی می‌تواند سرمایه‌ای ۲۰هزار میلیارد تومانی در اختیار داشته باشد که اگر این مبلغ به بانک‌های کشور و پس از آن به صنایع تزریق شود، می‌توان به حل بسیاری از مشکلات بنگاه‌ها امیدوار بود.

یحیی آل اسحاق در پایان نسبت به غافل شدن از تاثیرپذیری اقتصاد کشور از مسائل سیاسی و اقتصادی بین‌المللی و این که فکر کنیم در جزیره‌ای تنها به سر می‌بریم، هشدار داد و اظهار داشت: هرگونه اتفاق در حوزه بین‌الملل، می‌تواند بر اقتصاد ایران تاثیرگذار باشد و ما امیدواریم مسوولان، در سیاست گذاری‌های خود به این امر توجه کافی مبذول دارند.

ما بسیاریم، دست مریزاد!

اما فرهاد فزونی که نامش به عنوان یکی از ناطقان پیش از دستور ذکر شده بود، در حمایت از محمد نهاوندیان نطق کرد تا بگوید: تمامی کسانی که قلبشان به خاطر ایران می‌تپد و منافع ملی برایشان بالاترین ارزش‌ها را دارد دل‌مشغولی‌هایی دارند و در این میان مسلما کسانی که مسوولیت‌های مهمتری بر عهده آنان گذاشته شده نگرانی‌های بیشتری را احساس می‌کنند. بنابراین شاید لازم باشد که هراز چندگاهی به آنان یادآور شود که اولا در تلاش‌هایشان تنها نیستند و یاران بسیاری دارند و ثانیا تا چه حد رویکردها و رویه‌های به کار گرفته توسط ایشان مورد حمایت و تایید دوستان همگام و همدل می‌باشد.

فزونی در این نطق که به طور کتبی آماده کرده بود، اعلام کرد: افتخار دارم از طرف اکثریت قریب به اتفاق هیات نمایندگان اتاق تهران و جمع کثیری از اعضای هیات‌های نمایندگان شهرستان‌ها که در این چند روزه با ما در تماس بوده‌اند حمایت قاطع خود را از دکتر نهاوندیان اعلام کنیم.

واکنش به نهاوندیان

دیگر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: بخش خصوصی باید برای رفع موانع و مشکلات خود وقت بگذارد و با ایجاد یک ساختار منسجم به پژوهش بپردازد. اما این تنها بخشی از راه است و بخش دیگر آن در دست دولت ، قوه مقننه و مجلس است. آن‌ها باید ما را باور داشته باشند و برای حمایت و کمک به بخش‌خصوصی به خواسته فعالان در مورد قوانین ارج نهاده و آنها را تصویب و به اجرا در آورند.

محسن مهرعلیزاده که در واکنش به سخنان محمد نهاوندیان سخن می‌گفت، افزود: تنها با حرکت بخش خصوصی و دولت در یک سمت و سو اهداف اصل ۴۴ قانون اساسی تحقق می‌یابد و به این ترتیب می‌توان به رشد و توسعه اقتصادی شایسته نایل آمد.

تغییر در دیدگاه وزارت بازرگانی

عضو دیگر هیات نمایندگان اتاق تهران نیز گفت: تاکنون بخش‌خصوصی با سختی‌ها و مشکلات زیادی روبه‌رو بوده و در تمام این دوران با همدلی و همکاری یکدیگر توانسته‌ایم بر این مشکلات فائق شویم.

مسعود دانشمند گفت: خوشبختانه در سال‌های گذشته، شاهد تغییر قابل توجه دیدگاه جامعه و دولت به اتاق بازرگانی بوده‌ایم که از آن جمله می‌توان به تغییر دیدگاه وزارت بازرگانی نسبت به اتاق اشاره کرد و هم اکنون شاهد همکاری‌های آنها با بخش خصوصی و اتاق هستیم. وی در ادامه از رییس اتاق بازرگانی ایران برای ایجاد چنین فضای دوستی و صمیمیت تشکر کرد.

تغییر روابط با چین

اسدا... عسکراولادی هم پس از اعلام حمایت از محمد نهاوندیان به ارائه گزارشی از نشست ICBC پرداخت و گفت: این اجلاس که در رشت برگزار شد با همکاری اتاق تهران و اتاق ایران نتایج بسیار خوب و موثری داشت.

عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران سپس به نشست روز گذشته اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین با ۲۶۰ واحد صنعتی چینی اشاره کرد و افزود: ما خواستار تغییر ساختاری روابط تجاری میان دو کشور هستیم تا به جای واردات کالاهای مصرفی از چین، روابط تجاری میان دو کشور را به سمت سرمایه‌گذاری مشترک برای کالاهای صنعتی و مصرفی هدایت کنیم.

اصل ۴۴ را شعاری کرده‌اند

حمید حسینی عضو دیگر هیات نمایندگان اتاق تهران با گلایه از سیاست گذاری‌های غلط در برخی حوزه‌های اقتصادی گفت: متاسفانه در کشور در مورد هر کاری که نمی‌خواهیم انجام بدهیم بسیار حرف زده می‌شود. اصل ۴۴ قانون اساسی و طرح تحول نیز یکی از همین مواردی است که درباره آن حرف زیاد به میان آمده است و این نشانگر آن است که این قوانین به مرحله اجرا گذاشته نخواهد شد.