بررسی وضعیت بازار قند و شکر
افزایش ۵۶۳ درصدی واردات در دو ماه!
بر اساس آمار گمرک، در دو ماه اول سال جاری ۲۱۶هزار تن قند و شکر از نیشکر تصفیه نشده بدون مواد خوشبو کننده یا رنگ کننده به ارزش ۶۹میلیون و ۳۰۰هزار دلار وارد کشور شده است که ارزش یورویی آن ۵۲میلیون و ۱۰۰هزار یورو است.
این میزان واردات 01/3درصد از وزن و 99/0درصد از ارزش کل واردات به کشور را در بر می‌گیرد. همچنین قیمت متوسط یک کیلو شکر 30 سنت بوده که در قیاس با سال گذشته تغییر نکرده است. در دو ماه اول سال گذشته 39هزار و 700 تن قند و شکر از نیشکر تصفیه نشده بدون مواد خوشبو کننده یا رنگ کننده به ارزش 10میلیون و 400میلیون دلار به ایران وارد شده بود که ارزش یورویی آن نیز شش میلیون و 800هزار یورو بود.
این میزان واردات شکر به کشورمان در ماهی از سال رخ داده است که از قرار معلوم، شرکت‌ها و واحدهای تولیدکننده شکر کشور باید در این ماه تولید داشته باشند؛ چرا که به گفته رییس هیات‌مدیره شرکت نیشکر هفت تپه، این شرکت هر سال از آبان ماه تا اردیبهشت‌ماه کار می‌کند و بعد از آن کارگران شرکت، به کارهایی مانند بازسازی، نگهداری کشت قدیم و انجام کشت جدید می‌پردازند.
وضعیت تولید داخلی شکر
از سوی دیگر دولت اقدام به تعیین نرخ تضمینی جدیدی برای چغندر قند در سال جاری کرده است. تعیین نرخ تضمینی چغندر قند برابر ۶۲۰ریال برای سال ۸۸ که افزایش قیمت تمام شده تولید داخلی را در پی دارد، موضوعی است که فعالان صنعت و تجارت قند و شکر را با بحرانی تازه مواجه می‌کند؛ بحرانی که اثرات آن در وجوه گوناگون تجارت، بازرگانی و تولید قند و شکر کشور طی ۳ سال گذشته به اوج خود رسیده بود. این تصمیم در حالی گرفته شد که ابزارهای حمایتی مانند تعرفه به دلیل وضعیت نوسانی این بازار از کارایی لازم برخوردار نیست و از طرف دیگر بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و مصرف‌کنندگان این محصول را در گیر کرده است.
بررسی رابطه تولید و واردات
در این راستا نگاهی به تصمیمات دولت در تنظیم بازار شکر کشور طی ۳ سال گذشته ضروری به نظر می‌رسد.
رشد منفی 60درصدی سطح زیر کشت چغندر در سال 87
بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی - در پی واردات ۱۱۰۱هزار تن شکر در همان سال رخ داد. این میزان واردات پس از سال ۸۵ که سال رکورد واردات شکر طی دهه‌های گذشته بود و بر اساس آمار گمرک برابر با ۲۴۸۱هزار تن بر آورد شده بود، بالاترین آمار مکتوب در جداول واردات شکر کشور محسوب می‌شود.
در سال 85 نیز به‌رغم تولید 6600هزار تنی شکر که سطح زیر کشت و تولید چغندر را با رشد 6/34درصدی مواجه کرده بود، وزارت بازرگانی اقدام به واردات حجم عظیمی شکر کرد و در نتیجه آن در سال 1386رشد 6/34درصدی سطح زیر کشت و تولید چغندر به منفی 1/35درصد تنزل یافت.
این روند نزولی در سال ۸۷ به اوج خود رسید و این شاخص را به کمترین میزان خود طی دو دهه اخیر؛ یعنی منفی ۶۰درصد رساند.
بر اساس تازه‌ترین گزارش هفته‌نامه تحلیلی «برنامه» که از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری منتشر می‌شود، میزان واردات در سال های مختلف دارای نوسان بوده است؛ به طوری که بیشترین میزان واردات در سال 1385 و کمترین آن در سال 1382 برابر 216هزار تن رخ داده است.
عدم توجه لازم به این صنعت پیامدهایی را برای آن به همراه داشته که از جمله آن کاهش سطح زیر کشت چغندر، میزان کاهش تولید چغندر قند و به تبع آن کاهش تولید قند و شکر و کاهش تولیدات فرعی این صنعت بوده.
از نتایج دیگر این اقدام دولت که با توجیه پیش‌بینی اعمال تحریم علیه کشور انجام شده است، کاهش مواد اولیه کارخانه‌های وابسته، عدم توازن الگوی محصولات در مناطق و بازار فروش آن به دلیل گرایش به کشت جایگزین و نیز کاهش قابل ملاحظه اشتغال در این صنعت است.
رشد مداوم تولید شکر در جهان
رشد منفی تولید شکر و افزایش بی‌رویه واردات این محصول در کشورمان در حالی است که به گزارش هفته‌نامه «برنامه» با وجود برخی مشکلات در 10 سال منتهی به سال زراعی 2007-2008رشد تولید شکر در جهان همچنان ادامه داشته؛ به طوری که تولید شکر از 4/133میلیون تن در سال زراعی1999-1998 به 6/169میلیون تن در سال زراعی گذشته رسیده که نشان‌دهنده رشدی حدود 37درصد بوده است.
ایران ششمین واردکننده بزرگ شکر در جهان
بزرگ‌ترین صادرکنندگان شکر در سال 2009 به ترتیب کشورهای برزیل، تایلند، هند، استرالیا، فرانسه، امارات و گوآتمالا و بزرگ‌ترین واردکنندگان شکر به ترتیب کشورهای روسیه، آمریکا، اندونزی، کره جنوبی، ایران و ژاپن هستند که بر این اساس ایران ششمین واردکننده بزرگ شکر در جهان است.
ارسال نظر