سربرآوردن بلندترین برج دنیا در دبی

میم رسا

معماری پسامدرن با رویکرد تجاری- توریستی، عبارتی است که در سال‌های اخیر بسیار شنیده شده و دامنه آن اکنون به چین و امارات متحده عربی رسیده است، آن هم با چه طمطراق و دلالت عجیب و غریبی. در واقع این عبارت به نماد توسعه‌یافتگی دو شهر مهم آسیایی؛ هنگ‌کنگ و دبی، تبدیل شده است. حتما از پیدایش برج دبی در مرکز این شهر خبر دارید که از قرار معلوم، بلندترین برج ساخته بشر بر روی زمین خواهد شد. عملیات طراحی و ساخت این برج از سال ۲۰۰۴ آغاز شده و طبق برنامه‌ریزی در سپتامبر سال ۲۰۰۹ گشایش می‌یابد؛ ارتفاع این برج اکنون به ۶۲۹متر رسیده و ۱۶۰ طبقه آن تکمیل شده است. معمار آن، آدریان اسمیت آمریکایی است که معتقد است در طراحی بنا، «موقعیت نشانه‌های تاریخی در کنار رویکردی متفاوت به ایده‌های پسامدرنیستی» مورد توجه قرار گرفته است. کل بودجه‌ای که برای ساخت این برج تخصیص یافته، ۱/۴میلیارد دلار است. این برج بخشی از پروژه مرکز شهر دبی (Downtown Dubai) محسوب می‌شود که با اختصاص ۲۰میلیارد دلار در حال ساخت است. به هر حال اماراتی‌ها پس از آنکه به مهم‌ترین مرکز تجارت و صادرات مجدد آسیا تبدیل شدند، در پی کشف قله‌های توسعه و رشد فرهنگی هم هستند. آنها خوب یاد گرفته‌اند که دلارهای بادآورده را به بدنه فرهنگ هم تزریق کنند تا شاید دبی به پایتخت فرهنگی قرن بیست و یکم تبدیل شود، چنان که در قرن بیستم، پاریس چنین موقعیتی داشت: البته پاریس بر گرده گوستاو و فلوبر، بالزاک، ویکتور هوگو، مالارمه، ژان ژاک‌روسو، مارسل پروست و... قرن بیستم را از آن خود ساخت. همسایه جنوبی ما اما از برهوت آغاز کرده و شاید یکی از رازهای دوره پسامدرنیسم هم همین باشد؛ آشکار شدن و تمدن در خلاء در واقع دیگر گذشته معیار نیست، همه‌چیز معطوف به حال است و آینده. آدریان اسمیت، معمار برج دبی راست گفته که:‌ «نشانه‌ها پراکنده شده‌اند؛ فرقی نمی‌کند این جا دبی باشد یا نیویورک؛ مهم این است که ایده، ثروت تولید می‌کند و ثروت آینده را می‌سازد.»