اتلاف وقت و انرژی و دیگر هیچ

علی احسان‌نژاد - نمایشگاه صـنایع آب و برق ایران با هـدف معـرفی توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی در زمینه اجرای پروژه‌های مربوط به این صنایع با همت و تلاش وزارت نیرو و با پیگیری سفارت جمهوری اسلامی‌ایران از تاریخ ۵/۹/۸۶ تا ۸/۹/۸۶ در آلماتی قزاقستان برگزار شد. نمایی از نمایشگاه صنایع آب و برق ایران در آلماتی

بالغ بر ۳۰ شرکت توانمند ایرانی فعال در رشته‌های برق و آب اعم از پیمانکار و مشاور و تامین‌کننده قطعات و تجهیزات با صرف زمان قریب به دو ماه برای تهیه رزومه و بروشور و اسلاید و پوستر و تیزرهای تبلیغاتی به زبان‌های روسی و انگلیسی و برنامه‌ریزی سفر به قزاقستان با هماهنگی شرکت سهلان (شرکت پشتیبان برگزاری نمایشگاه) تجهیزات نمایشگاهی خود را به آلماتی رساندند و به منظور حضور و برخورد فعال در این اتفاق مهم به خصوص در افتتاحیه و روزهای اول و دوم نمایشگاه، مدیران ارشد این شرکت‌ها سایر برنامه‌های کاری خود را لغو و به کاروان نمایشگاهی اعزامی‌پیوستند.

جلسه معارفه شرکت‌ها در روز ورود به آلماتی جمعه ۲/۹/۸۶ یعنی سه روز قبل از افتتاح نمایشگاه در دفتر سفیر محترم جمهوری اسلامی‌ایران در آلماتی فضای بسیار امیدوارانه‌ای را از نمایشگاه ترسیم می‌کرد. خبر ارسال ۱۵۰۰ دعوتنامه به شرکت‌های فعال در صنایع آب و برق در قزاقستان و استانداران و شهرداران و سایر کارفرمایان این صنایع و خصوصا خبر حضور وزیر محترم نیروی کشورمان به همراه چند نفر از مشاورین و معاونین که موید حضور مقامات ارشد سیاسی دولت جمهوری قزاقستان در افتتاحیه نمایشگاه بود، چند روز فعال و پرمشغله برای شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه را نوید می‌داد و این موضوع باعث شد که آخرین تلاش‌ها برای چیدن مرتب و آبرومندانه غرفه‌ها و تکمیل وسایل پذیرایی و هدایا و از همه مهم‌تر به کار گرفتن مترجمان قزاقی آشنا به زبان فارسی توسط مدیران شرکت‌های حاضر برنامه‌ریزی و انجام شود (در همین راستا سر و کله یک ایرانی مثلا استاد دانشگاه پیدا شد که با معرفی دانشجویان دختر رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آبلای خان آلماتی که کم و بیش فارسی بلد بودند به عنوان مترجم، بازار تامین مترجم را قبضه و تقریبا انحصاری نمود و برای هر دانشجو روزانه ۵۵ تا ۱۵۰دلار از شرکت‌ها دریافت کرد که بعدا معلوم شد به دانشجویان هر روز بین ۲۰ الی ۳۰دلار پرداخت و مابقی را خود برداشت می‌کرد!).

جلسه روز قبل از چیدن غرفه‌ها (شنبه ۳/۹/۸۶) با حضور دو نفر از مسوولان صنایع قزاقستان در آلماتی که در هتل محل اقامت شرکت‌کنندگان ایرانی برگزار شد نیز حکایت از استقبال خوب دست‌اندرکاران صنایع از برگزاری نمایشگاه داشت و نامبردگان وعده دادند که مذاکرات خوبی بین صاحبان صنایع و کارفرمایان صنعت آب و برق قزاقستان از یک طرف و شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه از طرف دیگر برنامه‌ریزی شده است و مدیران شرکت‌های ایرانی را تشویق کردند که خودشان نیز دنبال شرکت‌های ذی‌ربط و فعال در این صنایع باشند تا زمینه‌های گفت‌وگو و همکاری فی‌مابین بیشتر مهیا گردد.

روز یکشنبه ( ۴/۹/۸۶ ) نمایندگان شرکت‌ها به محل نمایشگاه رفته و با اشتیاق تمام غرفه‌های خود را تحویل گرفته و به چیدن لوازم و نصب عکس و پوستر و پرده و غیره مشغول شدند و در پایان روز و در مراجعت به هتل با وجود اطمینان و امیدواری از برگزاری نمایشگاهی تمام عیار و فعال هیچ‌کدام از مدیران شرکت‌ها احساس خستگی و ناشادابی از کار بدنی انجام شده در طول روز نمی‌کردند و همه صحبت از روز خوب افتتاح داشتند.

صبح روز دوشنبه ۵/۹/۸۶ (روز افتتاح) قبل از حرکت گروه به محل نمایشگاه بین‌المللی آلماتی خبر عدم حضور وزیر نیروی جمهوری اسلامی‌ایران دهان به دهان به گوش همه رسید. تقریبا کمتر کسی از شنیدن خبر شوکه نشد. پر واضح بود که عدم حضور وزیر محترم نیرو لطمه بزرگی به مراسم افتتاحیه خواهد زد. قطعا مقامات بلند پایه سیاسی قزاقستان در افتتاحیه شرکت نمی‌کردند و دنباله این عدم شرکت به لایه‌های بعدی سیاسی (استانداران و شهرداران) که بدنه اصلی کارفرمایی کشور قزاقستان هستند نیز سرایت می‌کرد و این به معنی تعطیلی نمایشگاه بود. حضور در سالن محل نمایشگاه با نگرانی و سردرگمی‌ مدیران شرکت‌های ایرانی همراه بود. مراسم افتتاحیه در ساعت ۱۱ صبح دوشنبه ۵/۹/۸۶ تمام دلشوره‌ها و نگرانی‌های ایجاد شده از صبح را تایید کرد. همان دو نفر مسوول صنایع آلماتی که دو روز قبل در جلسه‌ای در هتل محل اقامت شرکت‌های ایرانی با آنها آشنایی صورت گرفته بود مهم‌ترین مسوولان شرکت‌کننده در مراسم افتتاحیه بودند. هیچ مقام سیاسی مهمی ‌حتی در سطح شهردار و یا استاندار در مراسم افتتاحیه حضور نداشت. غیر از سه تا چهار نفر همراهان مسوولان نامبرده هیچ شرکت کننده قزاقستانی در مراسم نبود و حضار فقط مدیران و نمایندگان شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه بودند. اندوه و نگرانی چهره مدیران شرکت‌های ایرانی بدون اینکه با یکدیگر صحبتی داشته باشند همه حکایت از یک موضوع داشت و آن هم چیزی نبود جز چند روز ملال آور و بیهوده آینده در نمایشگاه صنعت آب و برق ایران در آلماتی قزاقستان ! بعد از مراسـم افتتاحـیه همـان چـند نفر مسـوولی کـه برای افتتاح آمده بودند و در جلسه دو روز قـبل (احتمالا به خاطر خبر حضور وزیر محترم نیرو در شروع کار نمایشگاه ) وعده‌های زیادی از حضور کارفرمایان قزاقستانی در نمایشگاه داده بودند نیز غیبشان زد و تا ساعت ۵ عصر که ساعت خاتمه کار روزانه نمایشگاه بود هیچ اتفاق خاصی نیافتاد.

سه روز بعدی نمایشگاه از این هم فجیع‌تر شد. تنها بازدیدکنندگان چند نفر دانشجویی بودند که در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل می‌کردند و برای تقویت مکالمه فارسی و صحبت با ایرانیانی که به‌صورت فله ای در یکجا جمع شده بودند (و این جمع فله ای از نظر تقویت مکالمه برای دانشجویان دیگر پیدا نمی‌شد) به نمایشگاه آمده بودند و همچنین چند نفر ایرانی مقیم آلماتی که خبردار شده بودند تعدادی از هموطنان آنها در نمایشگاه حضور پیدا کرده اند برای دید و بازدید و خوش و بش با هموطنان‌شان به نمایشگاه می‌آمدند که البته هر دوی این گروه‌ها لحظاتی از ملال و خستگی حاکم بر فضای نمایشگاه می‌کاستند.

تعدادی فقیر و زن‌های مسن و از کار افتاده‌ای که برای گرفتن هدیه و نوشیدن چای و قهـوه به غرفه‌ها مراجعه می‌کردند نیز جزو بازدیدکنندگان بودند که این گروه برخلاف دو گروه نامبرده قبلی اشک خفت را بر چشم نمایندگان شرکت‌های ایرانی (که دو ماه بطور غیر مستقیم و یک هفته به‌طور کاملا مستقیم وقت گذاشته بودند و مجمـوعا بالغ بر ۱۰میلیارد ریال برای این نمایشـگاه هـزینه کرده بودند) جاری می‌کردند. البته بازدید صاحبان غرفه‌ها از غرفه‌های یکدیگر نیز جزو برنامه روزانه همه بود.

روز پایانی نمایشگاه که بدون هیچ برنامه خاصی به عنوان برنامه پایانی و بدون حضور هیچ شخص خاصی گذشت برای حاضران در نمایشگاه بهترین روز ایام حضورشان در نمایشگاه بود و از آن بهتر روز جمعه ۹/۹/۸۶ یعنی روز مراجعت به ایران بود که همه امید داشتند با رسیدن به ایران و شروع فعالیت‌های روزمره خود خفت و بیهودگی تحمیل شده در طول یک هفته نمایشگاه صنایع‌ آب و برق در قزاقستان را فراموش کنند.

nezhad_ali@yahoo.co.uk