مشکل صادرکنندگان، کمبود کامیون نیست

ریحانه مظاهری- چندی پیش انجمن سراسری شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران در نامه‌ای از شرکت‌های عضو و غیرعضو خود خواست تا به دلیل پایان برگه‌های تردد به ایتالیا از بارگیری کامیون‌های حامل بار صادراتی به مقصد این کشور خودداری کنند. پیگیری‌های ما درخصوص دلایل توقف صادرات به ایتالیا که در حال حاضر و در میان کشورهای اروپایی یکی از شرکای اصلی تجاری کشورمان محسوب می‌شود از سوی انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایران بی‌‌نتیجه ماند تا اینکه فاطمه مقیمی، عضو هیات‌مدیره انجمن در پاسخ به سوال ما درخصوص دلایل متوقف شدن صادرات به این کشور به موافقتنامه بین ایران و ایتالیا اشاره کرد و گفت: ایران و ایتالیا بیش از ۱۰سال است که موافقتنامه‌ای امضا کرده‌اند که براساس آن سالانه ۴هزار برگ تردد برای صادرات بین دو کشور صادر می‌شود که این برگ‌ها برای تردد بین وزارت راه ایتالیا و ایران رد و بدل می‌شود اما هر ساله به دلیل حجم بالای تجارت بین دو کشور در ماه‌های آخر سال میلادی این برگه‌ها به پایان می‌رسد و باید منتظر بمانیم تا برگه‌های تردد جدید براساس تعرفه‌های جدید ثبت و صادر شوند.

نایب‌رییس کمیته حمل‌ونقل اتاق تهران همچنین درخصوص وجود مسائل سیاسی در جهت کاهش رابطه تجاری با ایران اظهار بی‌اطلاعی کرد و افزود: ارسال این نامه به هیچ‌وجه به دلیل محدودیت روابط‌ تجاری با ایران نبوده است.

حق‌گو، دبیر اتاق ایران و ایتالیا در اتاق بازرگانی نیز ضمن اظهار بی‌اطلاعی از ارسال چنین نامه‌ای مهم‌ترین مشکل تجاری بین دو کشور را مربوط به بازگشایی اعتبارات و اسناد بانکی می‌داند و می‌گوید: با تحریم سه بانک ایرانی شامل بانک‌های ملی، سپه و صادرات این بانک‌ها دیگر نمی‌توانند برای ایران گشایش اعتبار داشته باشد و در مقابل در ایتالیا نیز چند بانک گشایش اعتبار برای ایران را تحریم کرده‌اند.

هرچند در این میان بانک‌هایی همچون بانک عرب ایتالیا اعلام کرده‌اند که همه ریسک‌های ایران را می‌پذیرند اما به طور کلی گشایش اعتبار برای ایجاد روابط تجاری بین دو کشور مشکل اصلی است.

وی میزان تبادل تجاری بین ایران و ایتالیا در سال گذشته را ۷/۵میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: ۸۵درصد این مبادلات تجاری مربوط به نفت بوده است.

حق‌گو، میزان واردات از ایتالیا در سال ۲۰۰۷ را ۱/۱میلیارد یورو عنوان کرد و افزود: میزان صادرات در این مدت ۹/۲میلیارد یورو بوده است.

به گفته وی میزان صادرات غیرنفتی بین ایران و ایتالیا در ۸ماهه سال ۲۰۰۷، ۳۲۱میلیون یورو محاسبه شده است.

تجارت با روسیه هم مختل شد

مهندس مهرداد منوچهری نائینی، مدیرعامل «شرکت اکسیس تجارت بین‌الملل» نیز در بیان مشکلات تجاری ایران با کشورهای دیگر می‌گوید: در حال حاضر روسیه که طی چهار سال اخیر از خریداران عمده پسته ایران محسوب می‌شد از صدور روادید برای راننده‌های ایرانی بدون اطلاع قبلی به ما خودداری می‌کند که برای دریافت ویزای تجاری باید پروسه دیگری را طی کنیم که انجام این پروسه به دو ماه زمان نیاز دارد و هیچ کامیون‌داری حاضر به صرف وقت در این مدت نیست.

وی همچنین در خصوص گشایش اعتبار برای تجار ایرانی در دیگر کشورها افزود: در حال حاضر روند تبادل ارزی ما با دیگر کشورها مختل شده زیرا بیشتر معاملات مربوط به پسته که به صنف ما مربوط می‌شود به دلار است و ما باید صورت‌حساب‌ها را به یورو تبدیل کنیم و بعد صادر کنیم که این امر باعث ضرر شدید تاجران شده است.

البته این اتفاق در روابط تجاری ایران با کشورهای هم‌مرز همچون عراق نیز رخ داد به طوری که کامیون‌های ایرانی تا چندی پیش می‌بایست برای صادرات کالا به عراق کالاهای خود را به کامیون‌های عراقی تحویل می‌دادند که زمان بسیاری در این میان صرف می‌شد و سبب فاسد شدن بسیاری از کالاها و ضرر مالی برای تاجران می‌شد.

فیلترشکن‌ها بی‌اثر می‌شوند

امین چاروسه، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت اما در پاسخ به سوالات ما به گزارش مشکلات ترانزیتی با اسپانیا اشاره کرد و گفت: بررسی‌های ما نشان داد که چنین مشکلاتی وجود نداشته و به طور کلی در حال حاضر مشکلات موجود برای صادرکنندگان و واردکنندگان کشور مربوط به کمبود کامیون‌ یا مربوط به اینکه کامیون‌های ایرانی اجازه ورود به مرزهای دیگر را نداشته باشند، نیست بلکه باید باور کنیم که مملکتی که مبنای آن بر واردات باشد با مشکلات فراوانی رو‌به‌رو خواهد شد.

وی مشکلات کشور در بخش ترانزیتی را مربوط به توسعه نیافتن شبکه ریلی و وجود سیستم خودمالکی و نبود شرکت‌های بزرگ دانست و افزود: این سیستم‌ باعث می‌شود که اطمینان و امنیت تجارت از بین ‌رود.

چاروسه همچنین مشکل سیستم حمل‌و‌نقل دریایی کشور را مربوط به محموله‌های بزرگ دانست و تصریح کرد: تجارت کشور ما به صورت کوچک و خرد است و توجیه اقتصادی ندارد. در بخش هوایی نیز سیستم حمل‌و‌نقل به طور خاص نداریم.

وی در ادامه با تایید محدودیت‌های مالی ایجادشده برای تجارت با دیگران گفت: در حال حاضر بسیاری از کشورها، حواله‌های ارزی ایران را نمی‌پذیرند و برای انتقال وجه هم صادرکنندگان و هم واردکنندان با مشکل مواجه هستند.

چاروسه ادامه داد: پی‌گیری‌های سازمان توسعه و تجارت سبب شده تا اداره بین‌الملل بانک‌مرکزی برای مشکلات صادرکنندگان در نقل و انتقال وجه روش جایگزینی پیشنهاد کند.

البته این روش‌ها نیز همچون فیلترشکن عمل می‌کنند که اگر زیاد به‌کاربرده شوند جلوی آنها نیز گرفته خواهد شد.