در همایش فرصت‌های تجاری ایران و آفریقا عنوان شد:
تلاش برای شکل‌گیری قرن اقتصاد آسیایی - آفریقایی
ریحانه مظاهری- وجود منابع و ذخایر غنی در کشورهای آفریقایی و اهداف توسعه‌ای ایران در جهت گسترش روابط بازرگانی و اقتصادی با کشورهای دیگر از یک‌سو و پیش‌بینی‌های صورت گرفته در خصوص اقتصاد قرن آینده در بین کشورهای آسیایی و آفریقایی از سوی دیگر سبب شد تا سازمان توسعه تجارت ایران با همکاری وزارت بازرگانی روز گذشته جمعی از وزرای ۱۰ کشور آفریقایی را به مرکز همایش‌های صدا و سیما دعوت کنند تا راهکارهایی در خصوص چگونگی بسط و گسترش روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و کشورهای آفریقایی ارائه دهند. عکس‌ها: ایسنا
هرچند در این مراسم مسوولانی همچون معاون اول رییس‌جمهوری، وزیر امور خارجه و وزیر بازرگانی حضور داشتند اما از بخش‌خصوصی که در این همایش به عنوان مهم‌ترین عامل در گسترش روابط بین کشورها عنوان شد چندان خبری نبود و تنها تعدادی اندک از نمایندگان بخش‌خصوصی در این همایش حضور داشتند که این خود شاید نشانگر آماده نبودن بخش غیردولتی کشور برای توسعه و گسترش روابط خود در بخش بین‌الملل باشد.
رشد ۱۶۵درصدی واردات از آفریقا
وزیر بازرگانی نخستین فردی بود که البته به جای معاون خود پیرامون لزوم توسعه آسیا و آفریقا سخن گفت.
وی با اشاره به مساحت جغرافیایی قاره آفریقا از سه‌برابر شدن صادرات کالاهای ایرانی به این قاره طی سال‌های ۲۰۰۱تا ۲۰۰۶خبر داد و گفت: این میزان رشد در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ اتفاق افتاده اما سهم صادرات کالاهای ایرانی به این قاره نسبت به صادرات ایران به جهان، تنها بین ۲ تا ۳درصد رشد داشته است.این در حالی است که شاهد افزایش ۱۶۵درصدی صادرات از آفریقا به ایران بوده‌ایم.
میرکاظمی تصریح کرد: ظهور رهبران جدید در آفریقا و پیگیری‌های سیاسی و اقتصادی آنها سبب شده تا شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در این قاره باشیم.
وی میزان واردات ایران از آفریقا را طی سال گذشته ۳۰۰میلیون دلار ذکر کرد و افزود: برگزاری کمیسیون‌های مشترک همکاریهای اقتصادی، ایجاد روابط در چارچوب حقوقی و برقراری روابط کارگزاری بانک توسعه اسلامی با بانک‌های اسلامی آفریقا و همچنین برقراری خط کشتیرانی در مناطق شرقی-غربی و جنوبی از جمله فعالیت‌هایی است که ایران برای همکاری با ۱۰ کشور آفریقایی در نظر گرفته است.
سرمایه‌گذاری در آفریقا انحصاری است
پرویز داوودی، معاون اول رییس‌جمهور سخنران بعدی همایش بود که در سخنان خود از قاره آفریقا به عنوان یکی از کانون‌های اصلی توجه در جهان یاد کرد و اظهار داشت که این قاره به دلیل دارا بودن منابع غنی همواره مورد طمع استعمارگران بوده است.
وی تصریح کرد: این قاره طی قرن اخیر به سرعت مدارج توسعه را طی کرده به طوری که نرخ تورم ۱۰درصدی، ارتقای حجم تجارت تا رقم ۵۴۰میلیارد دلار و تولید ناخالص داخلی ۲هزار و ۶۰۰میلیارد دلاری آن نشان از وقوع تحولی عظیم در این قاره دارد.
داوودی با اشاره به محورهای در نظر گرفته شده توسط دولت اصولگرا تصریح کرد: با اجرایی شدن شعارهای دولت احمدی‌نژاد می‌توانیم شاهد صلح و توسعه پایدار در سراسر جهان باشیم.
وی روابط دولت نهم با دیگر دولت‌ها از جمله آفریقا را بر مبنای برقراری ارتباطات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دانست و افزود: در حال حاضر ایران به ۱۵۱ کشور جهان حدود ۳هزار نوع کالا صادر می‌کند.
معاون اول رییس‌جمهور توسعه و ارتقای روابط با آفریقا را یکی از الزامات سیاست‌های داخلی و روابط خارجی کشور عنوان کرد و گفت: وزنه اصلی این گسترش روابط را باید بخش غیردولتی جلو ببرد و دولت نیز باید برای حمایت و رفع ریسک‌های بخش‌خصوصی هماهنگ باشد تا این بخش بدون در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی به سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر بپردازد.
وی مشکل اصلی سرمایه‌گذاری در کشورهای آفریقایی را انحصاری بودن سرمایه‌های آنها توسط چند کشور مشخص دانست و تصریح کرد: تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری‌های یک کشور از مهم‌ترین مسایلی است که مدیریت سیاسی یک کشور باید مدنظر قرار دهد و در جهت تنوع‌بخشی، دولت ایران اعلام می‌کند که برای جذب سرمایه‌گذاران آفریقایی در ایران یا جذب سرمایه‌های دیگر در ۱۰کشور آفریقایی آماده است.
معاون اول رییس‌جمهور، گسترش انضباط بانکی، تاسیس اتاق مشترک و صدور بیمه‌نامه‌ها را از جمله محورهای توسعه روابط تجاری بین دو کشور ذکر کرد. به گفته وی ارزش صدور بیمه‌نامه‌ها در سال گذشته ۵/۴میلیون دلار بوده که نسبت به سند چشم‌انداز بسیار کم است.
جذب سرمایه‌گذاری برای آفریقا توسط ایران!
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه نیز در این همایش با اشاره به رشد سریع و تقویت همگرایی قاره آفریقا گفت: قیم‌های غیرشرعی این قاره هرگز علاقه‌‌مند نبوده‌اند تصویر واقعی کشورها را به جهانیان نشان دهند زیرا انحصار باید در اختیار خود آنها باشد و بر این اساس تصویری بازدارنده از قاره آفریقا برای تقویت همکاری‌ها ارائه شده است.
وی ادامه داد: رویکرد غرب‌گرایانه سیاست‌های اقتصادی ایران در رژیم گذشته امکان ارتباط و ظرفیت‌سازی با دیگر نقاط جهان حتی با آسیا را نیز نمی‌داد و بر این اساس به لحاظ توسعه مناسبات با کشورهای در حال توسعه هر چه به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نزدیکتر می‌شدیم با گام‌های جدی روبه‌رو نبودیم. البته وقتی یک وسیله نقلیه توسط کشوری مشخص وارد کشور شد و حدود ۵۰سال توانست به عنوان تنها وسیله سواری مورد توجه قرار گیرد نشان داد که فکر توسعه خارجی توسط مهندسان ایرانی کشته شده بود اما توانستیم با تولید چند خودرو طی سال‌های گذشته به تولیدکننده‌‌ای بزرگ تبدیل شویم.
متکی ادامه داد: کشورهای آفریقایی برنامه‌های توسعه‌ای خوبی تنظیم کرده‌اند که می‌تواند آغازگر مشارکتی زنده بین ایران و کشورهای این قاره باشد. بر این اساس از سرمایه‌گذاران ایرانی می‌خواهیم که به دنبال تولید و سرمایه‌گذاری در کشورهای آفریقایی باشند و مطمئن هستم که با استقبال گرم از سوی آنها مواجه خواهیم شد.
وی افزود: توافق‌نامه‌های زیادی بین ایران و آفریقا به امضا رسیده که من نیز همانند رییس‌جمهور معتقدم که اجرایی شدن آن بسیار مهم‌تر از امضای آنها است.
وزیر امور خارجه وجود ۴ آبراه مهم در آفریقا از کانال سوئز تا جبل‌الطارق و دریای سرخ را عاملی برای دسترسی آسان به این قاره خواند و گفت: از اینجا آمادگی وزارت امور خارجه را با دیگر وزارتخانه‌ها و به خصوص وزارت بازرگانی برای گسترش تجارت بین ایران و آفریقا اعلام می‌کنم.
تلاش مغرب برای استفاده از بخش‌خصوصی
عبداللطیف معزوز، وزیر تجارت خارجه مغرب از دیگر سخنرانان این همایش بود که روابط بین ایران و مغرب را برخاسته از دین اسلام و تمدن دیرینه دو کشور ذکر کرد.
وی حجم روابط تجاری بین دو کشور در سال گذشته را یک‌میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: این میزان منعکس‌کننده فرصت‌های بالقوه بین دو کشور نیست و می‌توانیم این روابط را افزایش دهیم.
وی بیشتر واردات مغرب از ایران را مربوط به نفت دانست و افزود: فسفات و فرآورده‌های آن از محصولاتی است که مغرب به ایران صادر می‌کند.
معزوز ضمن اعلام آمادگی کشورش برای واردات کالاهای دیگر از ایران تصریح کرد: برای معرفی کالاهای ایرانی توسط بازرگانان کشور خود آماده‌ایم.وی ضمن تاکید بر افزایش همکاریهای بخش‌خصوصی بین دو کشور ادامه داد: دولت و ملت مغرب ایمان دارند که یکپارچگی دو کشور در چارچوب‌های تشویقی برای مبادلات بازرگانی می‌تواند فضای مناسبی برای حضور بخش‌خصوصی دو کشور ایجاد کند.
وی میزان تورم کشور مغرب را ۲درصد ذکر کرد و گفت: همه تلاش ما در آزادسازی اقتصادی کشور است و در این جهت اصلاحاتی را در ساختار اقتصادی کشور ایجاد کرده‌ایم.
بدون سیاست‌های حمایتی دولت رابطه تجاری ممکن نیست
«با ارزیابی نرخ رشد اقتصادی و پتانسیل‌های طبیعی و رشد بازار می‌توان پیش‌بینی کرد که قلب اقتصاد قرن جدید در آسیا و آفریقا می‌تپد و با همکاریهای این قاره می‌توان گفت که قرن جدید قرن آسیایی- آفریقایی در زمینه اقتصاد خواهد بود.»
محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی ایران سخنان خود را با این مطلب آغاز کرد و گفت: اگر بنگاه‌های اقتصادی داخلی در ایران برای سرمایه‌گذاری و همکاری تجاری با این ۱۰ کشور به جمع‌بندی برسند کارهای بسیار مفیدی صورت خواهد گرفت.
وی در ادامه با اشاره به لزوم وجود دیدگاه‌های بلندمدت در روابط اقتصادی افزود: اگر بخواهیم نگاهی استراتژیک داشته باشیم، ابتدا باید ملاحظات محیطی توسط دولت‌ها تقویت شود، به طوری که وجود محیط مساعد عاملی برای ارزیابی مساعد بنگاه‌ها خواهد بود که بر این اساس برای توسعه روابط تجاری بین بنگاه‌های ایران و آفریقا ابتدا باید سیاست‌های حمایتی دولت‌های دو کشور برای همکاری مشخص شود.
وی افزود: با وجود اینکه بنگاه‌های داخلی به سمت رقابتی شدن پیش می‌روند باید قبول کنیم که بازارهای بین‌المللی هنوز به طور کامل رقابتی نیستند. بر این اساس، باید ابتدا شناخت ایران و آفریقا از توانمندی‌های دو کشور واضح و روشن باشد، اما در‌حال‌حاضر شناخت ایران از اقتصاد کشورهای آفریقایی بسیار کم است، در حالی که جایگاه ما به گونه‌ای است که می‌توانیم همکاریهای برنده- برنده با ۱۰ کشور آفریقایی داشته باشیم.
وی موضوع دیگر را تسهیل حضور بنگاه‌ها و سرمایه‌گذاران دانست و ادامه داد: همیشه آغاز یک کار دشوارتر از ادامه آن است و برای این آغاز لازم است دولت‌ها با کمک‌های اولیه و تشویق به تاسیس مراکز تجاری توسط اتاق‌های بازرگانی دو کشور گام‌های خوبی در این زمینه بردارند.
نهاوندیان تصریح کرد: ایران قصد دارد در کشورهای طرف تجاری و استراتژیک ایران مراکز تجاری تاسیس کند که این پیشنهاد را به ۱۰ کشور آفریقایی نیز می‌دهیم.وی راهکار دیگر را تاسیس اتاق‌های مشترک دانست و افزود: بنگاه‌های مشترک دو کشور برای تقویت و موفقیت کارها باید در کنار هم باشند که البته تشکیل دفاتر مشاوره نیز در اجرای این امر بسیار مهم خواهد بود.وی ادامه داد: برای جلب مشارکت بنگاه‌های اقتصادی ایران و آفریقا لازم است از خطاهای گذشته درس بگیریم و نگذاریم اتفاقاتی که در برخی کشورهای آسیای مرکزی به وقوع پیوست تکرار شود.
همچنین نظارت بر کیفیت کالاها و تقویت تشکل‌ها نیز از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
نهاوندیان حضور ایران در بازارهای آفریقایی را فرصتی بی‌نظیر دانست و افزود: این فرصت می‌تواند به تعیین سرنوشت قرن جدید کمک کند و اگر همکاریهای متقابل با مطالعات کارشناسی انجام پذیرد حتما در این زمینه توفیق خواهیم یافت.
ارسال نظر