تاثیر فرهنگ «رقابت فروتنانه ژاپنی» بر توسعه یک صنعت
«سیکو» چگونه به رقیبی جدی برای ساعت‌های سوئیسی تبدیل شد؟
تاریخچه سیکو
در سال 1892 میلادی، 120 سال پیش «کینتارو‌هاتوری»، ساعت ساز جوان ژاپنی کار خود را با تعمیر ساعت‌های دیواری در کارگاه شخصی‌اش در توکیو آغاز کرد. کارگاهی به نام «سیکوشا» که در زبان ژاپنی به معنای «ارزشمند» است.

اولین ساعت مچی سیکو اما بیست سال بعد (در ۱۹۱۳) با نام «لارل» (Laurel) ساخته شد. در سال ۱۹۲۴ اولین ساعت مچی با برند سیکو به بازار ژاپن عرضه شد. از این پس، روند رو به رشد سیکو گام به گام طی شد و این ساعت ساز ژاپنی در سال ۱۹۶۴ هنگامی که حامی رسمی مسابقات المپیک توکیو بود، نخستین کورنومتر خود را نیز به بازار عرضه کرد. از افتخارات منحصر به فرد سیکو در عمر ۱۲۰ ساله‌اش می‌توان به اختراع ساعت‌های «کوارتز» برای نخستین بار در سال ۱۹۶۹، ساعت‌های «حرکتی» در سال ۱۹۸۸، ساعت‌های «موتور-فنری» در سال ۱۹۹۹ و ساعت «جی.پی.اس خورشیدی» در سال ۲۰۱۲ اشاره کرد.
بازدید از کارخانه Morioka Watch Studio
کارخانه ساخت ساعت‌های مکانیکی سیکو در منطقه خوش آب و هوای «موریوکا» در شمال ژاپن قرار دارد. برخلاف تصور قبلی و همچنین برخلاف رقبای سیکو در سوئیس، بخش زیادی از کار ساخت ساعت‌های ظریف مکانیکی سیکو -که با برند «گرند سیکو» عرضه می‌شوند- با دست انجام می‌شود. اگرچه مراحل اولیه ساخت بدنه و اجزای ساعت توسط ماشین‌های اتوماتیک انجام می‌گردد، اما جزئیات تنظیم دقت ساعت و تزئین آن به وسیله متخصصان ساعت ساز انجام می‌شود. متخصصانی که در فرهنگ ژاپنی از احترام بالایی برخوردارند و آنها را «بزرگ» می‌نامند. تا به حال دو نفر از آنها از امپراتور ژاپن مدال گرفته‌اند. بسته به نوع و کالیبر ساعت، ممکن است برخی از ساعت‌ها از صفر تا صد توسط یک متخصص ساخته شوند که پروسه‌ای دقیق و نیازمند تمرکز بالا است. برند «گرند سیکو» که در دهه ۱۹۶۰ میلادی ثبت شده است، در سال‌های ابتدایی، به دلیل قیمت بالا تنها در بازار محلی ژاپن عرضه می‌شد، اما بعدها عرضه آن جهانی شد. محصولات این برند، به دلیل کیفیت و دقت به طور کامل در ژاپن ساخته می‌شوند؛ برخلاف ساعت‌های ارزان قیمت «سیکو ۵» که ساخت آنها به کارخانه‌های وابسته سیکو در سنگاپور سپرده شده است.
بازدید از کارخانه Seiko Epson Shiojiri Factory
کارخانه «سیکو-اپسون» در شهر کوهستانی «شیوجیری» در مرکز ژاپن واقع شده است. این کارخانه با داشتن سه بخش، انواع مختلفی از ساعت را تولید می‌کند؛ ساعت‌های کوارتز و موتور-فنری که هر دو از ابداعات سیکو هستند و ساعت‌های بسیار رده بالای «کردور.» کردور که در واقع نوعی ساعت موتور-فنری است، به دلیل آلیاژ طلا، ظرافت قطعات و تکنولوژی زنگ پیچیده و بی نظیرش، کاملا دست ساز است و قیمت بسیار بالایی نیز دارد (حدود ۳۴ میلیون ین؛ نزدیک به ۴۰۰ هزار دلار.) کردور، در دو نوع «Sonnarie» و «Minute Repeater» تولید می‌شود، اما از سال ۲۰۰۶ تاکنون تنها ۲۰ قطعه از این دو مدل - بر اساس سفارش مشتری- ساخته شده است. دیگر محصول این کارخانه، ساعت جدید GPS Solar Astron است که اخیرا به بازار عرضه شده است. این ساعت با انرژی خورشیدی کار می‌کند و نخستین ساعت جی.پی.اس آنالوگ جهان است که با تغییر محل جغرافیایی (مثلا از تهران به توکیو) به طور خودکار، زمان منطقه جدید را نشان می‌دهد.
ساعت‌های سیکو در ایران
امروزه سیکو علاوه بر ساعت‌های متوسط قیمت «سیکو۵» و گران قیمت‌های «گرند سیکو» و «کردور»، طیف گسترده‌ای از محصولات با قیمت متوسط و کیفیت بالا را نیز به بازار عرضه می‌کند. جدیدترین ساعت سیکو، «جی.پی.اس آسترون» در سه مدل تولید شده است که قیمتی بین ۲۵۰۰ تا ۴۲۰۰ دلار است. ساعت کورنومتردار «آناتا» نیز که در طراحی عقربه‌ها و صفحه آن از شمشیر سامورایی الهام گرفته شده، از مدل‌های محبوب در بازار ایران است. کلکسیون «اسپورچورا» مجموعه‌ای دیگراست که با همکاری رسمی تیم فوتبال «بارسلونا»ی اسپانیا مولفه‌های ورزشی را معرفی می‌کند. دیگر مجموعه ورزشی و البته دریایی سیکو «ولاتورا» نام دارد که در میان فعالان ورزش‌های آبی طرفداران بسیار دارد. «پریمیر» نیز کلکسیونی کلاسیک از ساعت‌های میان قیمت سیکو است که در انواع کوارتز و حرکتی، به همراه انواع مدل‌های زنانه بسیار، خود را به برند برتر «گرند سیکو» نزدیک می‌کند.

چرا ساعت اهمیت دارد؟
آیا ارزش ساعت تنها در سنجش زمان است؟
اهمیت ساعت به اهمیت انسان و قدرت اندیشه‌اش بر می‌گردد. انسان یکی از شاهکارهای خلقت است. راز آنچه در قسمتی از گردش این دنیای عظیم نهفته است، توسط انسان رمزگشایی شده و گردش آن در تجلی ساعت به دست انسان تصویر شده است؛ با دقتی غیرقابل باور حتی حداکثر نوسان چند ثانیه‌ای در یک سال. این پدیده در غرب فراتر از سنجش زمان مورد احترام قرار گرفته است و به ساعت ارزشی شگرف داده است. اوایل مهرماه تیمی ده نفره از روزنامه‌نگاران سراسر جهان به دعوت کمپانی «سیکو» در «توری رسانه‌ای» دنیایی که این صنعت به ظاهر کوچک، ولی عظیم و باارزش را می‌سازد، از نزدیک دیدند. آنها همچنین از نزدیک با روند ساخت ساعت‌های رده بالا و ظریف سیکو آشنا شده و تازه‌ترین محصول این شرکت (ساعت جی.پی.اس خورشیدی) را نیز مورد ملاحظه قرار دادند. از ایران، خبرنگار «دنیای اقتصاد» در این تور رسانه‌ای شرکت کرد. آنچه در پی می‌آید، مشاهدات او از آخرین تحولات به وقوع پیوسته در دنیای ساعت‌سازی ژاپنی است که حاصل بازدید از دو مجموعه «Morioka Watch Studio» و «Seiko Epson Shiojiri Factory» و مصاحبه اختصاصی با «شینجی‌هاتوری» مدیرعامل سیکو می‌باشد.

مصاحبه با مدیرعامل سیکو
تحقق شعار «همواره یک گام جلوتر»
«شینجی‌هاتوری»، مدیرعامل سیکو نوه «کینتارو‌هاتوری» بنیانگذار این شرکت ساعت‌سازی است. با او درباره استراتژی‌های جهانی سیکو و اهمیت حضور این برند ژاپنی در ایران و همچنین نحوه رقابت با ساعت سازان سوئیسی گفت‌وگو کرده‌ایم.

سوال: استراتژی جهانی سیکو در آینده چیست؟
پاسخ: به خاطر گستردگی دامنه تکنولوژی‌هایمان (شامل ساعت‌های کوارتز، خورشیدی، حرکتی، مکانیکی و موتور-فنری)، استراتژی‌های کوتاه مدت و
بلند مدت ما ابعاد متعدد و متفاوتی دارند. در بلند مدت، اولین و مهم‌ترین نکته ادامه دادن به توجه ویژه مان به توسعه جایگاه سیکو در بازار ساعت‌های لاکژری است. با دو برند «گرند سیکو» و «آسترون»، ما کلکسیونی داریم که با بهترین‌های دنیای ساعت‌سازی لوکس رقابت می‌کند و به بالا بردن این دو برند با قدرت ادامه خواهیم داد. از نظر کوتاه مدت و در بازار ساعت‌های با قیمت متوسط، ما روی کلکسیون‌های برتر خود، «اسپورچورا»، «پریمیر» و «ولاتورا» تمرکز خواهیم کرد؛ با طراحی‌های جدید و موتورهای حرکتی در هر یک از آنها و همچنین توجه مخصوص به گسترش کلکسیون‌های زنانه. در زمینه ساعت‌های ارزان قیمت ما مدل‌های حرکتی و خورشیدی بیشتری را به بازار عرضه خواهیم کرد تا فروش خود را در این بازار افزایش دهیم و سیکو را از بسیاری برندهای دیگر -که تنها کلکسیون‌های کوارتز ارائه می‌دهند- متمایز کنیم.

سوال: از نظر شرکت سیکو، نکات مهم درباره بازار ایران چیست و چه تفاوتی میان بازار ایران با سایر بازارهای خاور میانه وجود دارد؟
پاسخ: ایران یکی از مهم‌ترین بازارهای بالقوه و روبه رشد سیکو است. شرکت «دایا زمان سنج»، نماینده ما در ایران تلاش‌های گسترده‌ای را برای معرفی ساعت‌های سیکو، به ویژه در رده‌های متوسط و گران قیمت انجام می‌دهد. ایران با سایر بازارهای خاور میانه به کلی متفاوت است؛ چراکه سطح توقع و انتظارات مصرف‌کننده ایران والاست. در سایر بازارها مدل ارزان قیمت «سیکو۵» بیشترین فروش را دارد، اما در ایران مدل‌های رده بالایی همچون «آناتا» به خوبی پذیرفته شده‌اند. ما علاقه‌مندیم که این پیشرفت را حفظ کنیم و فروش محصولات رده بالایی همچون «گرند سیکو» و «آسترون» را در ایران شروع کنیم. گمان می‌کنم شما این هفته (در تور رسانه‌ای سیکو) واقعیت‌ها و توان سیکو را دیده‌اید. سیکو در تکنولوژی‌های پیشرفته و رده‌های لوکس بسیار قدرتمند است. کمک شما و نشان دادن این قدرت تولید به مردم ایران، برای ارتقای ارزش‌های برند «سیکو» ضروری است.

سوال: از نظر شما سیکو در قیاس با برندهای رده بالای ساعت سوئیسی در چه سطحی قرار دارد و چگونه با آنها رقابت می‌کند؟
پاسخ: سیکو بر اساس فلسفه «کینتارو‌هاتوری» بنا شده است که معتقد بود: «سیکو باید اجازه داد تا امور تحقق یابند و زمان لازم را طی کنند ولی باید همواره یک گام جلوتر از دیگران بود.» این فلسفه که از بطن فرهنگ ژاپنی نشأت می‌گیرد،روح خلاقانه ما را هدایت کرد و ما را چنان فعال کرد که نخستین ساعت‌های «کوارتز»، «حرکتی»، «موتور-فنری» و «جی.پی.اس آسترون» در جهان را ساختیم. گمان می‌کنم ما و صنعتگران سوئیسی تلاش مشابهی را برای توسعه و گسترش بازار ساعت‌های رده بالا صورت می‌دهیم. شاید تفاوت در این است که ما همواره برای جست‌وجوی راه حل‌های ساختارشکنانه آماده‌ایم. به عنوان مثال به ساعت‌های «موتور-فنری» نگاه کنید؛ زمانی که ما به طور بنیادی در تلاش برای افزایش دقت ساعت‌های مکانیکی مان بودیم، تنها به بهتر کردن تکنولوژی‌های موجود بسنده نکردیم. بلکه به ایده‌های کاملا جدیدی پرداختیم که به ساخت «موتور-فنری»ها انجامید؛ این یک نوع ساعت مکانیکی است با رگولاتوری کاملا تازه و میزان دقت آن به اندازه‌ای است که هیچ ساعت مکانیکی دیگری هرگز نتوانسته به آن برسد. ما به شدت خواهان بهبود کیفیت رده بالا و تکنولوژی پیشرفته خطوط لوکس خود هستیم و در سال‌های پیش‌رو با قدرت به پیش خواهیم رفت.سلام گرم مرا به هموطنانتان برسانید و از توجه آنان به برند ساعت سیکو بیش از نیم قرن تشکر کنید.