تجارت کشور وضعیت نامناسبی دارد

رییس اتاق بازرگانی تهران دیدگاه‌های خود درباره وضعیت تجارت خارجی کشور و نابسامانی‌های آن را مطرح کرد و خواستار تغییر دیدگاه درون‌نگر و تبدیل آن به روش‌ها و سیاست‌های برون‌نگر شد.

یحیی آل‌اسحاق در گفت‌وگو با (ایسنا) با تاکید بر اینکه در زمینه صادرات موفقیت به دست نیامده است، افزود: ظرفیت و پتانسیل صادرات کشور این نیست که باید باشد. در موضوع تجارت که صادرات قسمتی از آن است، وضعیت نامناسبی داریم و با کشورهای هم‌تراز خود مثل مالزی، تایلند و ترکیه اصلا قابل قیاس نیستیم.

وی با بیان این موضوع که باید «حرکت از سمت احساس به ادراک» اتفاق بیفتد، خاطرنشان کرد: این موضوع را ریشه‌ای ببینیم و قبل از هرچیزی بررسی کنیم که جایگاه ایران در این زمینه کجا است؟ طبق آمارهای بانک جهانی و سازمان‌های بین‌المللی در سال ۲۰۰۷ نسبت سرانه تجارت ایران یک‌پانزدهم سرانه تجارت کشورهای هم‌تراز است. سرانه تجارت در ایران در حالی ‌هزار و ۷۰۰ دلار است که در بعضی از کشورهای هم‌تراز ما مثل کره‌جنوبی ۲۲‌هزار دلار است. آل‌اسحاق با بیان اینکه حجم صادرات کشور کره نیز ۳۵۰‌میلیارد دلار است،ادامه داد :صادرات ایران با احتساب نفت، حدود ۸۰‌میلیارد دلار است که در مقایسه با ترکیه نیز می‌توان به این موضوع اشاره کرد؛ در حالی که سهم صادرات مواد معدنی و سوختی کشور ما از کل صادرات ۸۷‌درصد است اما برای این کشور این میزان ۱۶‌درصد است. کره و تایلند نیز به ترتیب ۹ و ۱۲‌درصد صادراتشان مواد معدنی و سوختی و بقیه ارزش افزوده است. به گفته رییس اتاق تهران، این مساله مربوط به بینشی است که در این مورد وجود دارد و نگرش مسوولان از قبل از انقلاب تا حالا عمدتا بر اساس جایگزینی واردات و این گونه بوده که مواد اولیه را بخریم و تولید و مصرف کنیم. وی با اشاره به صادرات ۶۰‌میلیارد دلاری نفت و ۲۰‌میلیارد دلاری کالا اضافه کرد: قدم اول برای تغییر این سیاست، رشد اقتصادی است که اگر بتوانیم محصول وارد، صادر و تولید کنیم درآمد حاصل از صادرات خودش می‌چرخد. ما نفت نمی‌فروشیم که کالا بخریم بلکه کالا تولید می‌کنیم و از ارزش افزوده آن استفاده می‌کنیم.

وی در ادامه اظهار کرد: مثلا اگر ما ۲۰۰‌میلیارد دلار واردات و ۳۵۰‌میلیارد دلار صادرات داشته باشیم، ارزش افزوده ما ۱۵۰‌میلیارد دلار و حجم فعالیت‌های اقتصادی ما نیز ۶۰۰‌میلیارد دلار خواهد بود که این به معنای اشتغالزایی و تحرک در کشور است.

آل‌اسحاق تصریح کرد: ما می‌توانیم مجموع صادرات و واردات خود را با احتساب نفت به ۱۳۰‌میلیارد دلار برسانیم که یعنی حجم اشتغال و نشاط ما در سطح ۱۳۰‌میلیارد دلار است.

وی در ادامه با اشاره به استفاده حداقلی از ماشین‌آلات و مواد اولیه‌ای که وارد کشور می‌شود، متذکر شد: متاسفانه ۳۰‌درصد این همه سرمایه‌گذاری و ماشین آلات و مواد اولیه که وارد کشور می‌شوند به کار گرفته می‌شود.

رییس اتاق تهران در مورد نقش دولت در این زمینه نیز اظهار کرد: دولت باید زمینه‌سازی و بسترسازی کند و مانع نباشد و همه ۱۲ شاخص فضای کسب و کار از جمله حمایت‌های اطلاعاتی، ثبات مقررات و امنیت سرمایه‌گذاری را به عنوان بسترسازی فراهم کند و برای سرمایه‌گذاری مزاحت ایجاد نکنند.

وی در مورد نقش صادرات در برنامه پنجم نیز عنوان کرد: برنامه پنجم از نظر اصول حکم بر برنامه‌ها و سیاست‌های کلی نظام به سیاست توسعه صادرات نزدیک می‌شود و در برنامه طی چند سرفصل اقتصادی وظیفه دولت عبارت از سیاست‌گذاری نظارت، پیگیری و پشتیبانی است و وزرای دولت نباید خودشان بنگاه‌دار اقتصادی باشند. او با بیان اینکه بازارهای دنیا صاحب دارند و باید با این صاحبان بازارها شریک شد، افزود: مقدار برند نیز یکی از مسائل حساس اقتصادی دنیاست و برای شکل دادن صادرات کشور باید با صاحبان برند شریک شد نه اینکه با آنها دعوا کنیم.

آل‌اسحاق با تاکید بر تغییر بینش فکری و شریک شدن با برندهای مهم جهانی، متذکر شد: وقتی این بینش عوض شود ما مزیت‌های فراوانی خواهیم داشت که قابل قیاس با کشورهای کره، ترکیه و مالزی نیست، برای اینکه مزیت‌های ما بالقوه است. وی با اشاره به ظرفیت‌های کشور ایران یاد‌آور شد: ایران کشوری است که ۱۸‌میلیون دانش‌آموز آن در سال‌های گذشته اکنون به پنج‌میلیون فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها تبدیل شده‌اند که این میزان بیش از دو برابر جمعیت برخی از کشورهاست، ولی متاسفانه این فرصت به تهدید تبدیل شده است.

رییس اتاق تهران تصریح کرد: متاسفانه در سال‌های قبل و بعد از انقلاب ذهن حاکمان در اقتصاد درون‌نگر بوده و اگر به برون‌نگر تبدیل نکنیم، حداکثر توان ما در حد همین خواهد بود که نیاز خودمان را فقط انجام دهیم.

وی در پایان با انتقاد به سیاست‌زدگی اقتصاد خاطرنشان کرد: سیاست‌زدگی بخش اقتصادی اجازه نمی‌دهد که ذهن‌ها باز شود.