تعقیب منافع ملی در اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری

عکس: حمید جانی‌پور

سارا صفاری

ترکیه، صربستان، چین، تایوان، پاکستان، تانزانیا، آفریقای جنوبی و چک از کشورهایی بودند که هفته‌های اخیر یا به این کشورها اعزام هیات تجاری داشتیم یا پذیرای هیات‌هایی از این کشورها بودیم برای اینکه بدانیم این روزها در تهران چه خبر است که در گذشته‌ای نه چندان دور نبوده و چرا کشورهایی نظیر چین که فعالان بخش خصوصی کشورمان از رویکردهای دوگانه و عملیاتی نشدن وعده‌هایشان در مقابل ایران به ستوه آمده‌اند، دوباره راهی کشورمان شده‌اند و آیا این آمد و شدها نویدبخش آینده‌ای روشن برای اقتصاد ایران است یا اعطای امتیازاتی، مطابق روال راه اتوبان چمران و نمایشگاه بین‌المللی را پیش گرفتیم تا با مهدی غضنفری، رییس سازمان توسعه و تجارت که از معدود مدیرانی است که در شرایط قبل از انتخابات هنوز هم حاضر به گفت‌و‌گو است، از جزئیات این سفرها آگاه شویم. طی ماه اخیر شاهد حضور گسترده هیات‌های تجاری در ایران و اعزام هیات‌ها به سایر کشورها بودیم؛ دلیل گستردگی و فشردگی این ملاقات‌ها چیست؟ در این روزهای بحران مالی جهانی ملاقات بین مقامات اقتصادی کشورها را چند برابر کرده و این دیدارها فرصت‌های زیادی را برای پایداری اقتصادی کشورمان در میان سایر کشورها فراهم آورده است؟

به اختصار در مورد این ملاقات‌ها، نتیجه و مذاکرات و امضای توافق‌نامه‌ها توضیح دهید.

سازمان توسعه تجارت در هشت هیات و سفر خارجی درگیر بود و در این مدت یا اعزام داشتیم یا پذیرش هیات‌های تجاری از دیگر کشورها و در این دیدارهای مشترک فرصت‌های تجاری خوبی برای کشورمان ایجاد شد.

برگزاری سیزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی ایران و صربستان در بلگراد، سفر معاون اول رییس‌جمهور ۱۸ و ۱۹ اردیبهشت‌ماه به آفریقای جنوبی و تانزانیا، حضور هیات‌هایی از چین و پاکستان ۲۰ و ۲۲ اردیبهشت‌ماه در کشورمان، برگزاری سمیناری در چک با حضور هیاتی اعزامی از کشورمان، اعزام هیاتی تجاری با حضور وزیر بازرگانی به ترکیه، نشست معاون شورای توسعه تجارت خارجی تایوان با معاون کمک‌های تجاری سازمان توسعه و تجارت و حضور وزیر تجارت پاکستان به همراه هیاتی از بخش خصوصی در کشورمان از اهم دیدارهایی بود که طی ماه اخیر صورت گرفت و مجموع این ملاقات‌ها بخش کوچکی از ارتباطاتی است که بخش خصوصی و دولت در زمینه تجارت و اقتصاد با همتایان خود دارند.

در هیاتی که به ترکیه اعزام شد ۱۵۰ نفر از مدیران و صاحبان صنایع حضور داشتند، حضور چنین هیات بزرگی از ایران در کشوری دیگر تقریبا بی‌سابقه بود. در مورد اهم دستاوردهای این هیات اعزامی توضیح دهید:

همان‌طور که اشاره کردید نکته‌ای که در مورد اعزام به ترکیه قابل توجه است اینکه تا به حال هیچ هیاتی با این تعداد وارد ترکیه نشده بود و این باعث آشنایی تجار دو طرف با ظرفیت‌ها و زمینه‌های سرمایه‌گذاری ۲ کشور شد؛ در حالی که طرف ترک با زمینه‌های سرمایه‌گذاری در کشورمان آشنایی اندک داشتند و همین دیدار در ترکیه باعث افزایش پذیرش هیات‌های ترک در ایران شد.

در سفر وزیر بازرگانی و هیات اعزامی به ترکیه تفاهم‌نامه‌های اولیه در زمینه‌های خودروسازی، غلات، قطعات تراکتور، ایجاد شرکت مشترک حمل‌ونقل کالا و مواردی از این دست توافقاتی صورت گرفت و همچنین امضای یادداشت تفاهم‌های اتاق بازرگانی ایران و انجمن تولیدکنندگان صاحبان صنایع و تجار ترکیه (اوسیاد)، همکاری شرکت بین‌المللی نمایشگاه‌های مشهد با شرکت نمایشگاهی استانبول، توافق دو کشور مبنی بر گشایش اعتبارات اسنادی (LC) به لیر ترک و ریال ایران با همکاری بانک‌های دو کشور، تسریع در تصویب قانون تجارت مرزی ترکیه با ایران که بر اساس آن تا یکصد میلیون دلار، ایران می‌تواند کالا به ترکیه با تعرفه صفر صادر کند، توافق دو کشور برای تدوین مشترک استاندارد حلال برای صادرات مواد غذایی بین دو کشور بر اساس توافقات سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی، فعال‌سازی شورای تجاری مشترک بازرگانان ایران و ترکیه و تشکیل هشتمین نشست در نیمه دوم سال ۲۰۰۹ میلادی در استانبول، تشکیل کمیته مشترک بین دو کشور با حضور بخش‌های خصوصی و دولتی به منظور استفاده مناسب از بنادر دو کشور جهت ترانزیت و حمل‌ونقل کالا که اولین نشست آن در آخر ماه مه ۲۰۰۹ در آنکارا برگزار خواهد گردید، تاکید ایران بر امضای موافقتنامه تجارت ترجیهی با ترکیه در کنار امضای موافقتنامه تجارت ترجیحی اکوتا و امضای چهارمین تفاهم کمیته مشترک تجاری فی ما بین توسط وزرای بازرگانی دو کشور از توافقات صورت گرفته بین ایران و ترکیه در سفر اخیر بود.

هر چند ما امیدواریم سفر هیات‌‌های تجاری برای استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی دو کشور جهت رونق و توسعه تجارت با سایر کشورها نیز باشد.

آیا برای انجام این مذاکرات مشکلاتی داشتید؟

شاید بیان کلمه مشکلات بین کشورها قابل تغییر باشد، اما همواره در مذاکره دو طرف در پی کسب منافع بیشتر هستند و گاهی اوقات مذاکرات آنقدر طولانی می‌شود تا دو طرف به یک رابطه برنده- برنده برسند و نتیجه باید این‌گونه باشد که طرف مقابل مطمئن شود که سرمایه‌گذاری و کار با ایران سودآور خواهد بود. اما بحث تحریم‌ها و مشکلات بانکی یکی از مسائل است که با وقوع و تشدید بحران مالی جهانی بسیاری از کشورها از آن تبعیت نمی‌کنند و این طبیعی است که هر کشوری در پی منافعش است و ترجیح می‌دهد به جای پیروی از سیاست‌های آمریکا که به سایر کشورها دیکته می‌شود به فکر منافع خودشان باشد.

طی چند سال اخیر به علت برخی مسائل سیاسی تعاملات چندانی با پاکستان نداشتیم؛ علت تمایل برای افزایش روابط تجاری و اقتصادی با این کشور چیست؟

حجم تجارت ایران و پاکستان به دلایل مختلف در حد قابلیت‌های دو کشور نبود. ما باید حجم روابط تجاریمان را با این کشور به دلایل گوناگون افزایش دهیم. با توجه به اینکه پاکستان با جمعیتی حدود ۱۷۲میلیون نفر، مساحت ۸۰۳هزار کیلومتری و مشترکات فرهنگی، مذهبی و وجود مرزهای مشترک با ایران می‌تواند بازار مناسبی برای کالاهای تولیدیمان باشد، بنابراین در توافقات صورت گرفته بین دو کشور دو طرف موافقت کردند و موافقتنامه تعرفه ترجیحی را که در سپتامبر ۲۰۰۶ اجرایی کردند و با اقداماتی نظیر تبادل فهرست جدیدی از کالاهای پیشنهادی، ارائه فهرست کالاهای تجدیدنظر شده مشمول تجارت ترجیحی موجود به یکدیگر، جهت بررسی و تشکیل جلسه کارشناسی طی سه ماه آینده در اسلام‌آباد حضور یابند و روابط تجاری را توسعه دهند.

ادامه دارد