دنیای اقتصاد- به گفته رییس کنفدراسیون صادرات ایران، بازارهای اقلام خشکبار، در دست رقبا افتاده، به‌طوری که در پسته با آمریکا، در کشمش با ترکیه، در خرما با مصر و عراق و در انجیر با ترکیه و پاکستان رقابت سختی داشته‌ایم و حالا متاسفانه گوی رقابت از دست ما خارج شده و به دست رقبا افتاده است.گفتنی‌است صادرکنندگان نمونه خشکبار اوایل این هفته با تنظیم و ارسال نامه‌ای به رییس‌جمهور خواستار رسیدگی به وضعیت تولید و تجارت این محصول شدند. صادرکنندگان نمونه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» مطرح کردند

بحران در کمین صادرات خشکبار

گروه بازرگانی- صادرکنندگان نمونه خشکبار اوایل این هفته با تنظیم و ارسال نامه‌ای به رییس‌جمهور خواستار رسیدگی به وضعیت تولید و تجارت این محصول شدند.

در این نامه به موضوعاتی همچون عدم پرداخت یارانه‌های صادراتی، فشارهای غیرمتعارف نظام بانکی به صادرکنندگان و تولیدکنندگان و پرداخت تسهیلات مورد نیاز آنها، جایزه نقدی به جای سهام فولادمبارکه و... اشاره شده است.

صادرات خشکبار به طور سنتی دوسوم سبد صادرات کشاورزی را در بر می‌گیرد. طی ۱۱ ماه نخست سال‌جاری نیز به‌رغم بحران‌ها و تحریم‌ها، ارزش صادرات پسته ۶۴۴میلیون دلار برآورد شده که باید بر این رقم، آمار صادرات دیگر انواع خشکبار مانند کشمش و خرما و... را نیز افزود. با این حال کاهش چشمگیر صادرات خشکبار نگران‌کننده است.

در گفت‌وگو با چند تن از صادرکنندگان نمونه خشکبار دیدگاه آنها را در خصوص آن نامه و دیگر مسائل این بخش از صادرات غیرنفتی کشور جویا شده‌ایم که در پی می‌خوانید.

***

اسدالله عسگراولادی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران در این‌باره گفت: ارسال نامه به رییس‌جمهور با هدف حمایت از صادرات خشکبار انجام شد، زیرا به دفعات طی نامه از وزیر بازرگانی برگزاری نشستی با هدف بررسی و ارائه راهکار در خصوص معضلات موجود را درخواست کردیم که بی‌نتیجه ماند.

وی افزود: آقای وزیر هنوز فرصت نکرده‌اند که با ما جلسه‌ای بگذارند و برگزاری جلسات در سطوح معاونت‌های ایشان بوده است.

وی در تشریح وضع فعلی صادرات خشکبار کشورمان گفت: ارزش صادرات خشکبار به عنوان یکی از اقلام درجه اول صادرات غیرنفتی کشور طی سال‌های گذشته حدود یک‌میلیاردو سیصدمیلیون دلار بود، ولی امسال به دلایل متعدد، از ارزش آن کاسته شده است.

عسگراولادی ادامه داد: بازارهای اقلام خشکبار، در دست رقبا افتاده به طوری که در پسته با آمریکا، در کشمش با ترکیه، در خرما با مصر و عراق و در انجیر با ترکیه و پاکستان رقابت سختی داشته‌ایم و حالا متاسفانه گوی رقابت از دست ما خارج شده و به دست رقبا افتاده است.

این صادرکننده نمونه خشکبار گفت: از این جهت خواستار برگزاری جلسه با حضور رییس‌جمهور هستیم تا به بررسی مشکلات بپردازیم و به راه‌حل‌های عملی دست یابیم.

عسگراولادی در ادامه یکی از راه‌حل‌های موجود را کاهش هزینه‌های تولید و در نتیجه کاهش ۱۰درصدی قیمت تمام شده برای غلبه بر رقبا دانست.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران در پایان، برگزاری چنین نشستی را ضروری دانست و در خصوص آسیب جدی به صادرات این کالای غیرنفتی هشدار داد.

مجتبی رحمانی از مدیران شرکت محصولات غذایی مانی نیز با دیگر صادرکنندگان هم نظر است. به گفته وی، بیش از یک صد سال است که از ایران به سراسر جهان خشکبار صادر می‌شود.

پیش از این حدود ۲۵ نوع خشکبار صادر می‌شد که اکنون به ۶ قلم کاهش یافته است. رحمانی می‌گوید: شرایط طبیعی کشور ما به گونه‌ای است که می‌توانیم یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان محصولات کشاورزی در جهان باشیم، اما فقدان استراتژی صادراتی به ما این امکان را نمی‌دهد.

این صادرکننده نمونه، تثبیت نرخ ارز را از جمله دلایل رکود صادرات این بخش می‌داند و از دولت می‌خواهد سیاستی در پیش گیرد که هزینه‌های تولید کاهش یابد. به اعتقاد رحمانی تدوین بسته حمایتی در وضعیت حاضر خواسته اصلی بخش خصوصی و فعالان این عرصه است.

سیامک شهریاری، عضو هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان خشکبار نیز در این خصوص می‌گوید: ما بارها عواقب حاصل از بحران موجود در صادرات خشکبار را منعکس کرده‌ایم، ولی دولت هیچ قدمی برای رفع این مشکل برنداشته است.

وی افزود: در این نامه درخواست ما از دولت تعریف بسته حمایتی و یارانه تشویقی برای صادرکنندگان است که بیش از ۵۰ نفر از صادرکنندگان این نامه را امضا کرده‌اند.

شهریاری در ادامه گفت: صادرکنندگان توان پرداخت بدهی‌های بانکی خود را ندارند و ما بارها طی نامه از وزارت کشاورزی، وزارت بازرگانی و مرکز توسعه تجارت درخواست یارانه و پرداخت تشویق به صادرکنندگان و حمایت از ایشان را داشتیم ولی ظاهرا این موضوع نه برای وزارت بازرگانی و نه برای وزارت جهاد کشاورزی مهم نبوده است.

وی با اعلام درخواست یارانه ۲۰ تا ۳۰درصدی برای صادرکنندگان گفت: در صورت وجود چنین یارانه‌ای خرید صادرکنندگان از باغداران با قیمت مناسب‌تری صورت خواهد گرفت و سلسله مراتب تولید که شامل باغدار و کارخانه‌دار می‌شود از بحران رهایی می‌یابند.

وی گفت: اگر دولت باید نقشی در جهت حمایت از تولید صادرات ایفا کند، همین حالا وقت آن است.

جوانبخش، صادرکننده نمونه خشکبار نیز با تاکید بر اینکه وضعیت صادرات خشکبار بسیار بد است و صادرات ما به صفر رسیده، اظهار داشت: در حالی که قیمت هر تن کشمش در کشور همسایه ما، ترکیه به یک‌هزار و ۱۰۰دلار رسیده قیمت همان نوع کشمش در ایران ۱۸۰۰دلار است، بنابراین در چنین وضعیتی امکان صادرات وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه از اواسط شهریور ماه سال جاری تاکنون هیچ کالایی صادر نکرده‌ایم، گفت: در سال گذشته حدود ۲۵۰ کانتینر صادرات داشتیم و ۴۰ کارگر در کارخانه‌‌ای که در قوچان فعال بود، کار می‌کردند، اما امروز به دلیل بحرانی که به وجود آمده تمام کارگرها را جواب کرد‌ه‌ایم.

در همین راستا طاهر مهدویه صادرکننده نمونه خشکبار بیان کرد: حدود ۳۵ سال است که در این زمینه فعال هستم. امسال بدترین سال کاری‌مان بوده و مجبور شده‌ایم از ۳ کارگاه بسته‌بندی ۲کارگاه را به طور کامل تعطیل کنیم.

وی ادامه داد: در تاریخ کاری‌مان هیچ کدام از کارخانه‌هایمان در این موقع از سال تعطیل نمی‌شد و حتی در سال گذشته کارخانه‌های بسته‌بندی ۲ شیفت کار می‌کردند.

مهدویه با بیان اینکه در سال گذشته ۸۰ کارگر داشتیم که در سال جاری تمام این کارگرها بیکار شده‌اند، گفت: صادرات خرما از سوی شرکت، در سال جاری نسبت به سال گذشته ۵۰درصد کاهش داشته و صادرات کشمش نیز تقریبا به صفر رسیده است.

امین حاج کاظمیان، دیگر صادرکننده نمونه خشکبار نیز با تاکید بر اینکه صادرات کشمش در سال جاری تا ۵۰درصد کاهش داشته است، گفت: در مورد خرما کاهش صادراتی نداشتیم و تمام سعی‌مان را کرده‌ایم که کارخانه خرمای خوزستان سر پا بماند و اقلا کارگران آن را بیکار نکنیم.

وی با بیان اینکه صادرات کشورهای همسایه مانند ترکیه به صورت برنامه‌ریزی شده و با حمایت دولت انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ایران جزو یکی از ۳صادرکننده برتر دنیا در زمینه خشکبار است و در این خصوص حرف اول را می‌زند، بنابراین باید این بازار را حفظ کنیم.

کاظمیان تصریح کرد: محصولات صادراتی غیرنفتی بخش خصوصی همانند نفت و گاز است و همان طور که این محصولات تابع شرایط جهانی است، کشمش، خرما و سایر محصولاتی از این دست نیز تابع مسائل و بحران‌های جهانی است و نیازمند برنامه‌ریزی و حمایت دولت است.