چرا واردکننده محصولات کشاورزی شدیم؟

اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در دیدار با اعضای کمیسیون کشاورزی اتاق ایران ضمن بررسی مشکلات فعالان بخش کشاورزی بر تسریع روند خصوصی‌سازی در این بخش تاکید کردند. به گزارش روابط عمومی اتاق ایران، دکترمحمد نهاوندیان در این دیدار با اشاره به بحران اقتصادی جهان و اهمیت یافتن بخش کشاورزی یادآور شد: در افق پیش رو و پس از بحران اقتصادی فراگیر در جهان، ‌به احتمال زیاد اهمیت بخش مالی و روند حرکت ناسالم این بخش جابه‌جا خواهد شد و بخش واقعی و به ویژه حوزه کشاورزی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.وی افزود: در بازارهای جهانی سطح و حجم تغذیه با تقاضا روبه‌رو خواهد شد و دستاوردهای سازمان جهانی تجارت نیز باید به حذف کامل یارانه‌های کشاورزی بیانجامد و ما شاهد تحول قیمت محصولات کشاورزی خواهیم بود که خود موجب سودآوری این بخش در آینده می‌شود.نهاوندیان در ادامه تصریح کرد: افق آینده، افق اهمیت یافتن بخش کشاورزی است، بنابراین موانع کشاورزی در ایران نیز باید بررسی شود.

رییس اتاق ایران ضمن مطرح کردن این سوال که «چرا ایران که زمانی مزرعه منطقه بود اکنون تبدیل به واردکننده محصولات کشاورزی شده است؟» گفت: یکی از عوامل اصلی نوع مدیریت و سیاستگذاری‌های دولت محور در این بخش بوده است.نهاوندیان در ادامه از کمیسیون کشاورزی مجلس درخواست کرد که حضور مستمر و قطعی بخش خصوصی را از طریق اتاق ایران در فرآیند تصمیم‌گیری سامان دهد.

وی در ادامه خواستار آن شد که کمیسیون کشاورزی اتاق ایران ارتباط خود را با وزارت جهاد کشاورزی به قوی‌ترین شکل ممکن ایجاد کند.عباس رجایی رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز با ترسیم فضای کلی بخش کشاورزی ایران تصریح کرد: آثار بخش کشاورزی در تمام لحظه‌های زندگی انسان‌ها خود را نشان می‌دهد، اما متاسفانه به درستی به آن پرداخته نمی‌شود.به گفته وی بخش کشاورزی ۳۰درصد اشتغال کشور، ۲۰درصد تولید ناخالص داخلی و ۹۵درصد تولید غذای کشور را تامین می‌کند، بنابراین باید بیش از اینها به این بخش بها داده شود.وی خاطرنشان کرد: بخش کشاورزی در زمینه تولید، خصوصی است، اما در مراحل قبل و بعد از تولید، دولت در این بخش چمبره زده و بسیاری از مشکلات از جمله عدم توسعه‌یافتگی به واسطه این دولتی بودن است. وی با بیان اینکه «حجم واردات محصولات کشاورزی از یک‌میلیون و ۴۰۰هزار تن در سال‌های برنامه چهارم توسعه به ۳میلیون و ۴۰۰هزار تن در سال گذشته افزایش یافته است،» گفت: این مساله نشان می‌دهد که باید مدل و برنامه‌های این بخش را تغییر دهیم.

رییس کمیسیون کشاورزی مجلس یادآور شد: برای رساندن رقم برداشت محصولات کشاورزی از ۱۰۴میلیون تن به ۳۰۰میلیون تن باید جهت‌گیری‌ها را عوض کنیم. وی در ادامه مساله ایجاد پالایشگاه آب برای بهره‌برداری از آب‌های خلیج‌فارس و دریای عمان و زیرکشت‌بردن کویرها را مورد تاکید جدی قرار داد و افزود: متاسفانه به دلیل برخی فرصت‌سوزی‌ها از توانمندی‌های موجود در بخش کشاورزی به خوبی استفاده نشده است.

رجایی در ادامه بر ضرورت ایجاد و تقویت تشکل‌های بخش کشاورزی تاکید و خاطرنشان کرد: برای رسیدن به اقتصاد متحول باید تشکل‌های توانمند در بخش کشاورزی داشته باشیم؛ ضمن اینکه نقش دولت در این بخش باید تا حداقل ممکن کاهش یابد. وی با بیان اینکه «اقتصاد کشاورزی باید از حالت معیشتی به صنعتی تبدیل شود»، گفت: خودکفایی در کشاورزی به معنای تولید همه محصولات در کشور نیست، بلکه باید مزیت‌های نسبی این بخش را شناسایی و برای آن سرمایه‌گذاری کنیم، ضمن اینکه تکلیف بازار مصرف نیز باید به صورت علمی و مبتنی بر تئوری‌های علمی باشد. رجایی ضمن اینکه خواستار سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کشاورزی شد، گفت: از ۱۰درصد حداقل سهم بخش کشاورزی از حساب ذخیره ارزی، تنها کمتر از یک‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی صورت گرفته است که حق بخش کشاورزی بسیار بیشتر از این میزان است. وی در پایان سخنانش خواستار برقراری ارتباط ارگانیک بین کمیسیون‌های کشاورزی اتاق ایران و مجلس شورای اسلامی شد و از پیگیری طرح افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی در مجلس خبر داد.

بحران در دو دهه آینده

محمد حسین کریمی‌پور، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران نیز در این جلسه ضمن معرفی کار گروه‌های سه‌گانه این کمیسیون گفت: کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با تعریف کارگروه‌های صنایع تبدیلی و لجستیک، زراعت و باغبانی، دامداری، طیور و آبزیان درصدد است تا مسائل را به شکل تخصصی بررسی کند.

وی با اشاره به کاهش شدید قیمت محصولات جهانی در پی بحران اقتصادی اخیر تصریح کرد: این روند کاهش در محصولات کشاورزی نیز دیده می‌شود و با توجه به تداوم افزایش هزینه تولید در ایران،‌ دورنمای کاهش حمایت‌های دولتی و کاهش دسترسی به منابع مالی (ناشی از کاهش درآمدهای نفتی کشور) باید منتظر بروز شرایط نامطلوبی در بخش کشاورزی در ماه‌های آتی دانست.

وی سپس ضمن بررسی جامع بحران آب در جهان یادآور شد: خاورمیانه با ۵درصد جمعیت جهان، تنها یک درصد آب جهان را در اختیار دارد و ایران نیز در گروه ما قبل بحران قرار دارد و تا دو دهه دیگر به گروه بحران ملحق می‌شود.

وی گفت: ایران برای حفظ تعادل آبی نیازمند تجاوز به دیگر کشورها نیست، اما باید با افزایش بهره‌وری و ارتقای سطح مدیریت آب از عامل آب در توسعه ملی و معادلات منطقه‌ای بهره‌ بهینه ببرد.وی با انتقاد از حضور کمرنگ تحقیقات در عرصه کشاورزی ایران به ویژه در افزایش بهره‌وری خواستار توجه مجلس و وزارت جهاد به اصلاح بنیان‌های تحقیقاتی این بخش شد.

کریمی‌پور از پیشنهاد کمیسیون مجلس برای رایزنی و مشاوره مستمر دو کمیسیون استقبال و آمادگی کمیسیون کشاورزی اطلاق و کمیسیون‌های تابعه استانی را برای حضور در جلسات بررسی لوایح اعلام کرد.

دغدغه‌های بخش‌خصوصی

مصطفی حدودی آذر، رییس اتحادیه صادرکنندگان میوه وتره‌بار آذربایجان نیز در سخنانی به تشریح ویژگی‌های کشاورزی استان آذربایجان غربی و موانع و مشکلات موجود تولید سیب پرداخت.«جلیل مغازه‌ای» نیز با اشاره به قانون برنامه سوم و چهارم توسعه که صادرات کلیه اقلام کشاورزی را به طور کلی آزاد اعلام کرده است، گفت: متاسفانه وزارت کشاورزی با بخشنامه‌ای جلوی صادرات بسیاری از گیاهان دارویی را گرفته است.در ادامه «مسعود درویش» رییس اتحادیه واردکنندگان و صادرکنندگان میوه و تره‌بار گفت: برخی‌ها با استناد به مساله اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی، معتقدند که قرنطینه‌ آفات نباتی را باید به بخش‌خصوصی بدهند، در حالی که اینگونه نیست.

وی در ادامه ضمن انتقاد از بی اعتنایی دولت به امر کشاورزی تصریح کرد: خطر در کمین بخش کشاورزی است و باید برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی چاره‌ای بیاندیشیم.

مهدی‌پور عضو انجمن توسعه و ترویج محصولات کشاورزی ارگانیک نیز با بیان اینکه «محصولات کشاورزی ارگانیک هنوز در کشور ما جا نیافتاده است»، گفت: کشور ما قابلیت‌های بسیار زیادی در تولید محصولات کشاورزی دارد که می‌توانند به محصولات ارگانیک تبدیل شوند.

خصوصی سازی کشاورزی در بورس خوابیده است

شاهرخ ظهیری عضو دیگر کمیسیون نیز ضمن ارائه گزارش تلاش‌های ایران برای آغاز واگذاری در بخش کشاورزی و حل معضلات آن گفت:«خصوصی‌سازی کشاورزی در بورس خوابیده است.» او خواستار آن شد که مجلس بخش‌خصوصی را در پیشبرد اهداف خود در حوزه کشاورزی یاری کند.ابوالحسن خلیلی عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران نیز با اشاره به طرح تحول اقتصادی گفت: در این طرح بیشتر به مصرف‌کنندگان توجه شده است و اینکه مصرف‌کنندگان چگونه از یارانه‌ها استفاده می‌کنند.وی افزود: با هدفمند کردن یارانه‌ها فقط ۱۵درصد به ۷ بخش اقتصادی تعلق می‌گیرد که کشاورزی در رتبه ۵ است، بنابراین مجلس باید به این نکات بیشتر توجه کند تا بخش کشاورزی بیش از پیش محروم نشود.