علیرضا مروت‌پور*

با اجرای طرح هدفمندی یارانه نان، این امید پررنگ شد که فرصت رقابتی سالمی در بین تولید‌کنندگان نان‌های صنعتی به وجود آید و مصرف‌کننده از این رقابت بهره ببرد. تا پیش از اجرای این طرح، صرفا واحدهای سنتی از یارانه آرد برخوردار بودند و آرد واحدهای تولید نان به روش صنعتی، بدون یارانه عرضه می‌شد، اما اکنون که محیط برای تولید بهینه نان مهیا شده، هنوز هم رقابتی ناسالم در این زمینه وجود دارد.موضوع از این قرار است که در ابتدای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، بنا به درخواست دولت، کارخانجات تولیدی نان، قیمت‌ها را کاهش دادند و دولت نیز قول داد که آرد مورد نیاز این واحدها را به قیمت ۳۰۰ تومان عرضه کند، اما به دلیل کیفیت پایین آرد تحویلی، این دسته از کارخانجات مجبور شدند آرد را تا کیلویی ۶۰۰ تومان تهیه کنند. با این وضعیت یا قیمت‌ها باید افزایش می‌یافت یا اینکه واحدها به سمت تعطیلی پیش می‌رفتند. این در حالی است که با پیگیری‌های مکرر تولیدکنندگان، در عین ناباوری مشخص شد که تنها به یک تولید‌کننده نان صنعتی اجازه افزایش قیمت داده شده و حتی کارشناسان دولتی، افزایش قیمت این واحد تولید نان به شیوه پیوسته (continuous) را قبول کرده و اعلام کردند که قیمت‌های جدید این واحد تولیدی کاملا منطقی است! اما نکته اینجا است که شاید هفت ماه پیش که افزایش قیمت این واحد را قبول کردند، این کار منطقی بود، اما با افزایش هر روز قیمت مواد اولیه، در حال حاضر این واحد هم قطعا با زیان مواجه خواهد شد. اهمیت مساله در این است که همان کارشناسان در ابتدای اجرای پروژه احداث کارخانجات تولید نان به شیوه تولید پیوسته (continuous)، ادعا کردند که در این شیوه قیمت محصولات تولیدی ارزان‌تر از دیگر واحدهای تولید نان به روش نیمه صنعتی خواهد بود، اما در حال حاضر وضعیت به گونه‌ای شده که قیمت یک واحد نان تست تولید شده در واحد صنعتی به صورت پیوسته، گران‌تر از نان تست دیگر واحدهای نیمه صنعتی در بازار است؛ در حالی که هزینه سربار واحدهای تولید نان به صورت نیمه صنعتی بیشتر از واحدهای کاملا صنعتی است. حال پرسش اینجا است که چرا هیچ یک از نهادهای ذی‌ربط پاسخگوی این رفتار دوگانه نیستند، در حالی که با این وضعیت باید منتظر تعطیلی واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی، یکی پس از دیگری باشیم.

*دبیر انجمن نان‌های صنعتی و ماشینی کشور