کاهش قیمت تخم‌مرغ، تا 3 ماه دیگر

عکس: نگار متین‌نیا

واردکنندگان می‌گویند واردات تخم‌مرغ به صرفه نیست

مینا یوسفی- دست‌کم ۳ ماه دیگر باید تا کاهش قیمت تخم‌مرغ صبر کنیم؛ این پاسخ قاطع سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به آنهایی است که برنامه‌های دولت را برای تنظیم بازار تخم‌مرغ جویا می‌شوند. روز گذشته، مدیرعامل سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به همراه سه معاون خود در جمع خبرنگاران حاضر شد تا دلایل افزایش قیمت و برنامه‌های این سازمان را برای متعادل کردن بازار تخم‌مرغ تشریح کند، اما در میان تمام بحث‌ها معاون سازمان به نقل از اعضای کارگروه تنظیم بازار کمترین زمان برای بازگشت نرخ فروش تخم‌مرغ را ۲ تا ۳ ماه آینده اعلام کرد.

او اظهار امیدواری کرد که قیمت این محصول غذایی تا زمان وعده داده شده به شانه‌ای ۲ هزار و ۵۰۰ تومان؛ یعنی هر تخم‌مرغ کمتر از ۱۰۰ تومان برسد، اما آیا این وعده عملی خواهد بود؟ استدلال تقوی معاون سازمان حمایت در مورد امکان کاهش قیمت تخم‌مرغ دو بعد واردات و افزایش تولید تخم‌مرغ را در بر می‌گیرد.

به گفته او در حال حاضر دو برنامه اصلی برای بازگرداندن بازار تخم‌مرغ به شرایط عادی از سوی دولت در دست اجرا است. در بخش واردات، با برداشتن سقف میزان واردات، تعرفه و انحصار شرکت‌های واردکننده امکان ورود تخم‌مرغ‌های مورد نیاز به بازار فراهم شده و در بخش تولید نیز با پیموده شدن دوران بیماری روند افزایش تولید در حال شکل‌گیری است.

این اظهارات را تقوی در تکمیل سخنان نکویی‌مهر، معاون وزیر تجارت و مدیرعامل سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مطرح کرد. نکویی‌مهر نیز دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ را نه سوءاستفاده برخی در بازار و نه تاثیر افزایش قیمت‌های جهانی دانست و گفت: تنها دلیل این موضوع به شیوع بیماری آنفلوآنزای مرغی در مرغداری‌های تولیدکننده تخم‌مرغ در اواخر سال ۸۹ باز می‌گردد. او بر این اساس کاهش میزان عرضه را دلیل افزایش قیمت‌ها عنوان کرد و به صراحت گفت: در حال حاضر تنها دلیل جبران کمبود عرضه واردات است. از سوی دیگر آن‌طور که نکویی‌مهر می‌گوید: آنفلوآنزای مرغی از زمان شیوع تا تخمگذاری‌های دوباره یک دوره ۸ ماهه را در بر می‌گیرد که در حال حاضر این دوره در حال به پایان رسیدن است و تا ۳ ماه دیگر روند تولید تخم‌مرغ به حالت عادی بازمی‌گردد.

اما امیدواری مسوولان سازمان حمایت در مورد راهکار اندیشیده شده برای واردات در حالی است که طی ماه‌های گذشته از سال ۲۰۱۱ قیمت جهانی مواد غذایی از جمله تخم‌مرغ افزایش شدید یافته است. آن‌طور که برخی از واردکننده‌های تخم‌مرغ اعلام کرده‌اند: در حال حاضر به خاطر بالاتر بودن قیمت تخم‌مرغ‌های خریداری شده از کشور مبدا یعنی ترکیه نسبت به رقمی که دولت برای عرضه به بازار اعلام کرده، واردکنندگان رغبتی به فعالیت ندارند و حتی برخی می‌گویند واردات ۱۵ هزار تن تخم‌مرغ وعده داده شده تاکنون انجام نشده است. نبض بازار نیز به نوعی گواه اظهارات این واردکنندگان است. تا امروز بیش از یک هفته از وعده دولت مبنی بر آغاز توزیع تخم‌مرغ‌های وارداتی به بازار می‌گذرد، اما هنوز نه‌تنها قیمت این کالا کاهش نیافته، بلکه برخی شهروندان از فروش تخم‌مرغ به قیمت شانه‌ای بیش از ۹ هزار تومان خبر می‌دهند.

تخم‌مرغ‌های اروپایی در راه است

با این وجود مسوولان سازمان حمایت بر کارگشا بودن راهکار توسل به تخم‌مرغ‌های وارداتی اصرار دارند و از افزایش تعداد کشورهای مبدا واردات خبر می‌دهند.

به گفته تقوی معاون بازرسی حمایت قرار است به زودی کشورهای هند، روسیه، آلمان، بلژیک و اسپانیا نیز که سلامت تخم‌مرغ‌های آنها از سوی متولیان کشور تایید شده، به جمع صادرکنندگان این محصول خوراکی به کشور اضافه شوند.

قیمت‌گذاری مقطعی است

در کنار این راهکارها، نکویی مهر، مدیرعامل سازمان حمایت همچنین به برخی گران‌فروشی‌ها و سوءاستفاده‌ها نیز در بازار آشفته تخم‌مرغ اشاره کرد و گفت: به همین دلیل نظارت و بازرسی‌های سختی بر بازار در حال اعمال است. او گفت: البته این نخستین بار است که سازمان حمایت به قیمت‌گذاری و نظارت بر بازار تخم‌مرغ می‌پردازد و تا بیش از این، این کالا در فضایی رقابتی عرضه می‌شد و بازار در چرخه‌ای طبیعی به تعادل می‌رسید. قرار است در صورت بازگشت میزان تولید تخم‌مرغ به اندازه مورد نیاز، قیمت‌گذاری نیز به حالت قبلی بازگردد.

واگذاری قیمت‌گذاری به بخش خصوصی با ضوابط سازمان حمایت

البته چندی است که متولیان بخش خصوصی با اشاره به مشکلاتی که پیش روی بازار وجود دارد و گاهی همچون بازار تخم‌مرغ شدت بیشتری می‌گیرد، بحث واگذاری قیمت‌گذاری به بخش خصوصی را مطرح کرده‌اند. این پیشنهاد که اوایل تابستان امسال مطرح شد از سوی وزارت بازرگانی (صنعت، معدن و تجارت) مورد استقبال قرار گرفت و حتی محمدعلی ضیغمی، معاون بازرگانی داخلی وزارتخانه، زمان این واگذاری را نیز مشخص کرد.

اما نکویی‌مهر که پیش‌تر شروطی را پیش پای بخش خصوصی برای تفویض قیمت‌گذاری‌ها گذاشته بود، روز گذشته نیز در پاسخ به دنیای‌اقتصاد در مورد نتیجه این طرح گفت: واگذاری قیمت‌ها انجام خواهد شد، اما با ضوابط سازمان حمایت.

آن‌طور که نکویی‌مهر توضیح می‌دهد: در حال حاضر روند تعامل با تشکل‌ها و نهادها برای قیمت‌گذاری‌ در حال انجام است و تفویض کامل قیمت‌گذاری‌ها در صورت رعایت کامل ضوابط فعلی سازمان حمایت انجام خواهد شد.

نکویی‌مهر می‌گوید: پس از اجرای قانون هدفمندی تاکنون ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار بازرسی از اصناف انجام شده و ۳۰۰ هزار پرونده که اغلب شامل گران فروشی است تشکیل شده است.

آن‌طور که او می‌گوید برای مقابله بیشتر با این تخلفات در حال حاضر انجمن‌های حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در حال شکل‌گیری است و از اوایل ماه آینده نیز کد رهگیری کالاها برای مبارزه با قاچاق به کار گرفته می‌شود.

کدهای رهگیری در مرحله نخست شامل لوازم خانگی، رایانه و لوازم پزشکی خواهد شد.

برخورد تعزیراتی و چرخه معیوب توزیع

اظهارات مسوولان سازمان حمایت در مورد تاثیر واردات بر کاهش قیمت تخم مرغ در حالی است که برخی واردکننده‌های تخم مرغ در تماس تلفنی با روزنامه دنیای اقتصاد از آغاز برخی برخوردهای تعزیراتی خبر می‌دهند. گفته می‌شود به دنبال تعلل واردکننده‌ها در واردات ۱۵ هزار تن تخم مرغ وعده داده شده، مسوولان در مبادی ورود تخم مرغ، واردکننده‌ها را وادار به فروش محصول خود به قیمت تعزیراتی می‌کنند.

آن طور که یکی از مدیران شرکت‌های فعال وارداتی می‌گوید: واردکننده‌ها نیز به ناچار برای جلوگیری از ابطال مجوز واردات خود به فروش تخم مرغ‌های وارداتی به زیر قیمت تمام شده تن می‌دهند، اما امیدوارند که با واقعی شدن قیمت‌ها بتوانند در فضایی مطمئن‌تر فعالیت کنند.

واردکننده‌های تخم مرغ می‌گویند: در حال حاضر علاوه بر هزینه بیش از ۲ دلاری خرید هر کیلوگرم تخم مرغ از کشور صادرکننده یعنی ترکیه، هزینه‌های دیگری نیز از جمله هزینه‌های گمرکی، هزینه‌های مالیات بر ارزش افزوده و تضمین تعهد به اتحادیه، کارت بازرگانی و پزشک ناظر بر سلامت تخم مرغ‌ها بر واردکننده‌ها تحمیل می‌شود. به این ترتیب به نظر می‌رسد قیمت خرید هر شانه که شامل ۲ کیلوگرم تخم مرغ است از واردکننده‌ها، ضرر این فعالان بازار را به دنبال داشته باشد.

چند روز پیش نیز وزیر تجارت از آغاز برخورد تعزیراتی در بازار تخم مرغ خبر داده و استدلال کرده بود یکی از دلایل افزایش قیمت تخم مرغ در بازار فعالیت برخی سوءاستفاده‌کننده‌ها و گران فروشی از سوی افراد موثر در بازار است.

تاثیر معیوب بودن چرخه توزیع در افزایش قیمت تخم مرغ

در این شرایط به نظر می‌رسد معیوب بودن چرخه توزیع نیز در افزایش نامعقول قیمت تخم مرغ اثر گذار بوده است. نایب رییس کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی در این مورد به «ایلنا» گفت: شیوع بیماری آنفلوآنزای پرندگان طی سال گذشته باعث از بین رفتن زیرساخت‌های تولید تخم مرغ در واحدهای پرورشی شد.

کاظم فرهمند همچنین معتقد است: افزایش هزینه نهاده‌های کشاورزی پس از اجرای لایحه هدفمندی یارانه‌ها سطح تورم در بخش کشاورزی را افزایش داده است با این وجود هنوز کشاورزان تولیدات خود را پایین‌تر از قیمت تمام شده عرضه می‌کنند.

این نماینده مجلس می‌گوید: افزایش قیمت نهادهای مرغی از یک سو و کاهش قیمت مرغ از سوی دیگر باعث نابسامانی در وضعیت تولید مرغ شده است، در صورتی که از سوی اتحادیه تدبیری اندیشیده نشود به زودی مثل تخم مرغ به یک معضل مبدل خواهد شد.

تایید افزایش قیمت خودرو

بحث در مورد گران فروشی خودرو و تاخیر در تحویل خودروهای تحویلی و نحوه حمایت از مصرف‌کنندگان نیز از جمله سوال‌های عمده خبرنگاران از رییس سازمان حمایت بود.

در این مورد مدیر کل کالاهای فلزی و معدنی سازمان حمایت از اجحاف به مصرف‌کنندگان در بخش خدمات فروش خودرو خبر داد و در عین حال گفت: با تاخیر در تحویل‌ها نمی‌توانیم برخورد کنیم.

به گفته شهرام میرآخرلو مبنای بررسی قیمت خودرو در گذشته تفاوت قیمت بازار و درب کارخانه بوده است که این اختلاف باعث می‌شد تا کارخانه‌دار تقاضای افزایش قیمت داشته باشد، اما در حال حاضر مبنای بررسی افزایش قیمت خودرو اسناد و مدارک است.

او گفت: امسال قیمت خودرو دو بار افزایش یافته است که بار اول در اول تیر ماه و با سقف ۴ درصد و بار دوم در ۲۷ شهریور با سقف ۸ درصد صورت گرفته و قیمت‌های مدنظر سازمان حمایت در خصوص تولید کارخانجات ایران خودرو، پارس خودرو و سایپا بر روی سایت ۱۲۴ مشخص شده است.

میرآخرلو در مورد برخی خبرها مبنی بر افزایش ۱۲ درصدی قیمت خودرو در نیمه اول سال و احتمال افزایش آن در نیمه دوم سال گفت: بحث تغییرات نرخ ارز و تغییر قیمت مواد اولیه خودروسازان را بر آن داشته است تا تقاضای افزایش قیمت به وجود آید. او همچنین با اشاره به شکایت‌های مردمی از خودروسازها گفت: ایران خودرو بیشترین شکایات مردمی را داشته است.

مدیر کل کالاهای فلزی و معدنی سازمان حمایت گفت: در حال تنظیم آئین‌نامه‌ای هستیم تا بر اساس آن شیوه‌نامه رسیدگی به تقاضای خودرو مشخص شود.

بررسی فنی تخم مرغ وارداتی

از سوی دیگر مدیر کل جدید دفتر قرنطینه و امور بین‌الملل سازمان دامپزشکی کل کشور از بررسی واردات تخم مرغ از کشورهای روسیه، هندوستان و تعدادی از کشورهای اروپایی خبر داد.

«صمد یگانه» در گفت‌و‌گو با «ایرنا»، گفت: در سال‌جاری بیش از ۱۸ هزار تن تخم مرغ وارد کشور شده است که این واردات تنها از کشور ترکیه صورت گرفته است و اکنون واردکنندگان، طرح واردات از کشورهای روسیه، هندوستان و تعدادی از کشورهای اروپایی را به سازمان دامپزشکی پیشنهاد داده‌اند.

وی ادامه داد: سازمان دامپزشکی با توجه به مسائل بهداشتی، محصول و واحد تولیدی کشورهای پیشنهاد شده را بررسی می‌کند و در صورت تائید این محصولات، واردات صورت می‌گیرد.

این مقام مسوول در سازمان دامپزشکی، دلایل افزایش قیمت تخم مرغ در هفته‌های اخیر را کاهش میزان تولید و همچنین بروز مشکلاتی در گمرک ذکر کرد و گفت: در مقطعی ۱۰ روزه، تعرفه واردات تخم مرغ در گمرک افزایش یافت و به همین خاطر واردات در آنجا متوقف شده بود.

مدیر کل جدید دفتر قرنطینه و امور بین‌الملل اضافه کرد: با واردات تخم مرغ از کشورهای دیگر، می‌توانیم بازار ترکیه را بشکنیم.

به گفته وی هم‌اکنون هر شانه تخم مرغ در بازار با قیمت ۷ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود و البته هر شانه تخم مرغ در میادین میوه و تره بار با نرخ ۵ هزار و ۱۰۰ تومان عرضه و توزیع می‌شود، در حالی که برخی گزارش‌های میدانی حاکی از قیمت‌های به مراتب گران‌تر است.

نکویی‌مهر با تاکید بر اینکه سازمان حمایت سیاست تثبیت قیمت را دنبال نمی‌کند، اظهار کرد: افزایش قیمت لبنیات در سال‌جاری به خاطر این بود که یک‌بار افزایش قیمت جهانی داشتیم و حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد قیمت‌ها افزایش پیدا کرد و با گرانی جو و علوفه مسلما شیر هم افزایش قیمت پیدا می‌کند و به تبع آن قیمت فرآورده‌های لبنی هم باید افزایش یابد؛ ما جلوی ایجاد فضای تورمی را گرفتیم و برای اینکه مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان دچار مشکل نشوند، اصلاح قیمت‌ها در دو مرحله انجام شد.

وی با اشاره به اینکه در ماده ۱۰۲ قانون برنامه پنجم گفته شده که قیمت‌گذاری و دیگر کارها را می‌توان به تشکل‌ها واگذار کرد، گفت: معتقدم در جامعه باید رقابت به وجود آید و از انحصار‌گرایی پرهیز شود. برخی بازار‌ها ماهیتا انحصاری هستند، اما در برخی موارد ممکن است تشکل‌ها باعث انحصاری‌شدن بازار شده باشند.