پایان چند جانبه گرایی؟

گروه بازرگانی - مناقشه بر سر تعرفه‌های وارداتی و عوارض صادراتی بار دیگر در سازمان تجارت جهانی اوج گرفته است تا جایی که طی هفته گذشته اتحادیه اروپا، آمریکا و مکزیک هر یک به صورت جداگانه در انتقاد به رویکرد و تصمیمات متناقض چین، به عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری خود به این سازمان شکایت برده‌اند؛ اکنون گمان می‌رود که چالش‌های جدی تری میان اعضای ذی نفوذ سازمان تجارت جهانی در ماه‌های آینده بروز کند؛ چرا که به نظر می‌رسد چین به مقررات WTO وقعی نمی‌گذارد و همچنان بستن عوارض و تعرفه‌ها بر صادرات و واردات خود و نیز قیمت‌شکنی را دنبال می‌کند. از سوی دیگر اعضای سازمان تجارت جهانی در تلاش هستند تا در مورد انتخاب موضوعات مورد توافق در پیش نویس مذاکرات دور دوحه برای قرارگرفتن در طرح جایگزین پایان مذاکرات به اجماع دست یابند. بن‌بست مذاکرات دور دوحه و ناتوانی مدیریت سازمان تجارت جهانی در ایجاد همگرایی میان کشورها و بازیگران اصلی دور دوحه، احتمال شکست برنامه‌های آتی این سازمان را تشدید کرده است.

پاسکال لامی، مدیرکل سازمان تجارت جهانی پیش از این از اعضای این سازمان خواسته بود چهار موضوع کلیدی دسترسی به بازار کالا با تعرفه صفر و بدون سهمیه، بهبود قوانین مبدا، ارائه امتیازات ویژه در صادرات خدمات و جست‌و‌جوی راهکاری برای حل و فصل موضوع پنبه را در دستور کار خود قرار دهند. برخی کشورها مانند چین، هند، مصر و آفریقای جنوبی و کشور بنگلادش به نمایندگی از کشورهای با کمترین درجه توسعه‌یافتگی، موافقت خود را با تصویب «بسته LDC» به عنوان تنها موافقت نامه مذاکرات دور دوحه اعلام کردند. کشور برزیل ضمن حمایت از بسته پیشنهادی ویژه کشورهای با کمترین درجه توسعه‌یافتگی، امکان اضافه کردن موارد دیگری به این بسته همچون موضوع رقابت صادراتی را مطرح کرد که با مخالفت اتحادیه اروپا به دلیل احتمال بروز اختلافات جدید میان اعضا در مذاکرات آتی روبه رو شد.

برخی منابع از عدم توافق آمریکا در مورد «بسته LDC» به دلیل نگرانی‌های این کشور درخصوص موضوع یارانه پنبه و دسترسی به بازار، خبر داده‌اند. آمریکا می‌گوید ارائه این سطح از دسترسی به بازار به معنای باز کردن بازار صنایعی با نفوذ سیاسی بالا همچون پوشاک است که ممکن است منجر به تنش‌هایی در این کشور شود.

به رغم اختلاف نظر اعضا بر سر اجزای موافقت‌نامه نهایی طرح جایگزین، تمامی اعضا به این نتیجه رسیده‌اند که نیاز به یک نقشه راه مشخص برای طرح جایگزین خاتمه مذاکرات دور دوحه دارند اگر چه طرح مذکور با وجود مسائل کلیدی درحوزه بازار کالاهای غیر کشاورزی ( NAMA)، خدمات و. ..، نمی‌تواند تنها در یک موافقت نامه خلاصه شود.

به دنبال پاسخی برای چالش‌های تجاری

نشست عمومی سازمان تجارت جهانی سپتامبر سال جاری میلادی با عنوان «به دنبال پاسخی برای چالش‌های تجارت جهانی» در ژنو، برگزار می‌شود.

به گزارش سایت WTO هدف این نشست شناسایی چالش‌های اصلی تجارت در سطح جهانی، تاثیر آن بر سیستم تجارت چند جانبه و یافتن راه‌حل‌هایی به منظور مقابله با بحران‌های آینده است. محورهای اصلی این نشست به این شرح است: امنیت غذایی، تجارت منابع طبیعی، تولید جهانی و ارزش افزوده تجارت و راهکارهای آینده نظام تجاری.