هشدار بانک جهانی به سیاست‌های منجر به گرانی غذا
گروه بازرگانی- بازار جهانی مواد غذایی همچنان نابسامان است. قیمت‌ها بالاست و امید به بهبود اوضاع کم؛ تا آنجا که سازمان‌های جهانی نسبت به سیاست‌های منجر به افزایش قیمت مواد غذایی و تاثیر گرانی‌ها بر مردم کم درآمد هشدار می‌دهند. با وجود اینکه در ماه‌های گذشته قیمت غذا در جهان اندکی کاهش همراه با ثبات را تجربه کرده، اما همچنان گرانی غذا در جهان نگران کننده است و این تهدیدی برای کشورهای جهان محسوب می‌شود.

سازمان خواربار جهانی(فائو) در تازه‌ترین گزارش خود از کاهش اندک شاخص قیمت‌ها خبر داده است. در ماه اکتبر(شهریور-مهر) شاخص میانگین قیمت گوشت، لبنیات، غلات، روغن و شکر 213 واحد بوده که این نسبت به ماه سپتامبر (مرداد-شهریور) دو واحد یعنی یک درصد کاهش را نشان می‌دهد.
اما این کاهش نه چندان چشمگیر قیمت مواد غذایی چندان امیدوارکننده به نظر نمی‌رسد. تغییرات چند ماه گذشته بهای این کالاها بیانگر نوسان اندک قیمت‌ها و ثبات گرانی مواد خوراکی در جهان است.
پس از آنکه کاهش قیمت‌ها در ماه مه و ژوئن به طرز چشمگیری کاهش یافت و امید به پایان گرانی‌ها را نزد کارشناسان و فعالان تامین غذا در جهان زنده کرد، اما پس از آن قیمت‌ها افزایش قابل توجهی یافت و در 5 ماه گذشته تقریبا ثابت ماند. از اوایل تابستان تاکنون شاخص قیمت مواد غذایی حول 213 واحد ایستاده است و در آخرین ماه تابستان به 215 واحد هم رسید. بالاخره در ماه اکتبر قیمت جهانی مواد غذایی پس از افزایش 4/1درصدی در ماه سپتامبر، به واسطه کاهش قیمت غلات و روغن‌ها کاهش یک درصدی را تجربه کرده است. بنابر اعلام فائو شاخص قیمت مواد غذایی این سازمان با 2 واحد کاهش در ماه اکتبر به 213 واحد رسیده است.
بر اساس شاخص فائو که میزان تغییرات قیمت ماهانه سبد مواد غذایی اساسی را اندازه‌گیری می‌کند، میانگین قیمت‌ها در ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۸/۰ درصد کاهش یافته است.
بنابر گزارش فائو، کاهش قیمت غلات و روغن‌ها، افزایش قیمت شکر و مواد لبنی را پوشش داده و قیمت گوشت قرمز نیز در ماه اکتبر تغییر خاصی نداشته است.
شاخص قیمت غلات در ماه اکتبر ۲۵۹ واحد بوده که کاهش ۳ واحدی یا ۲/۱ درصدی نسبت به ماه سپتامبر را نشان می‌دهد. کاهش قیمت گندم و ذرت در این زمینه بسیار تاثیرگذار بوده است. کاهش قیمت گندم به واسطه کاهش فعالیت‌های تجاری رخ داده، در شرایطی که قیمت ذرت تحت تاثیر کاهش تقاضا از بخش دامپروری و بخش‌های صنعتی بوده است.
با این وجود، قیمت غلات از نظر مقیاس سالانه، افزایش 12 درصدی را تجربه کرده، اما همچنان نسبت به نقطه اوج 274 واحدی آوریل 2008 به میزان 15 واحد یا 4/5 درصد فاصله دارد. شاخص قیمت روغن‌ها نیز در ماه اکتبر نسبت به ماه سپتامبر 18 واحد یا 8 درصد کاهش داشته و به کمترین میزان خود در دو سال گذشته رسیده است. تقاضای ضعیف جهانی و تولید چشمگیر روغن نخل در جنوب شرق آسیا عوامل تاثیرگذار در این زمینه عنوان شده‌اند. در گزارش تازه فائو، شاخص قیمت گوشت ثابت بوده و رقم 174 واحدی را در ماه اکتبر نشان می‌دهد. این در شرایطی است که افزایش قیمت‌ها در اروپا و برزیل، کاهش قیمت‌ها در آمریکا را جبران کرده است.
همچنین، شاخص قیمت مواد لبنی فائو در ماه اکتبر نسبت به ماه سپتامبر افزایش ۳ درصدی را تجربه کرده و شاخص قیمت شکر نیز به میزان ۶/۱ درصد افزایش یافته است.
نگرانی‌ها ادامه دارد
رفت و برگشت قیمت مواد غذایی در دامنه گرانی در حالی است که بانک جهانی هفته گذشته برای دومین بار در سال ۲۰۱۲ نسبت به افزایش قیمت مواد خوراکی و تاثیر آن بر وضعیت تغذیه اقشار کم درآمد و همچنین گسترش گرسنگی در جهان هشدار داد. «قیمت مواد غذایی اندکی کاهش یافته است، اما همچنان نزدیک به اوج گرانی‌ها در سال ۲۰۰۸ است. در صورت ادامه این وضعیت افراد بیشتری در مناطق فقیر با خطر گرسنگی مواجه خواهند شد.»
بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود از «رصد قیمت مواد غذایی» اعلام کرده است در چند ماه گذشته سیاست‌های نادرست دولت‌ها از جمله محدودکردن صادرات مواد غذایی از سوی تولیدکنندگان به ثابت ماندن گرانی‌ها کمک کرده است. بانک جهانی وضعیت ماه‌های گذشته را به «رویه جدید» تعبیر کرده و با بیان اینکه در کشورهای تولیدکننده مواد غذایی انگیزه‌ای برای بالانگه‌داشتن قیمت‌ها ایجاد شده، هشدار داده است که به طور قطع جهان نمی‌تواند هزینه این افزایش قیمت‌ها را بپردازد. این در حالی است که بر اساس تخمین سازمان ملل در حال حاضر بیش از 870 میلیون انسان در جهان از سوءتغذیه رنج می‌برند و همچنان رفع گرسنگی در جهان از اهداف اصلی این نهاد به شمار می‌رود.