افزایش چالش‌های امنیتی و راه اندازی پلیس مجازی
مراقبان اینترنتی
بازار دیجیتال- طی چند ماه اخیر یکی از خبرهایی که در حوزه آی‌تی بیش از بیش از زبان مسوولان مختلف کشور شنیده شده، مربوط به حوزه امنیت سایبر است. شاید یکی از دلایل اصلی افزایش توجه مسوولان به این حوزه بعد از حمله ویروس استاکس نت بود که طی مدت کوتاهی به یکی از خبرسازترین تهدیدهای صنعتی تبدیل شد. بعد از این حمله بود که خبر از تشکیل کمیته امنیت فضای سایبر، پررنگ شدن گشت اینترنتی، راه‌اندازی پلیس مجازی و... شنیده شد. صحبت از راه‌ها و برنامه‌های گوناگونی برای ایجاد امنیت فضای مجازی در کشور می‌شود؛ اما هنوز مشخص نیست این نهادها که به نظر می‌رسد بیشترشان به صورت موازی در کنار هم شروع به فعالیت کرده یا خواهند کرد، دقیقا قرار است چه فعالیتی انجام دهند. برای مثال یکشنبه هفته گذشته بعد از مدت‌ها خبررسانی در خصوص پلیس مجازی، از این پروژه رونمایی شد. اما در این رونمایی دقیقا مشخص نشده که کار اصلی پلیس مجازی چیست و اساسا فعالیت این پلیس مجازی چه تفاوتی با گشت اینترنتی پلیس دارد؟
ابهام در فعالیت پلیس مجازی
کمال هادیان‌فر، رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا، تنها توضیحاتی که در روز رونمایی از پلیس مجازی ارائه داد، این بود که پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) کشور، همان پلیس سایبری در کشورهای دیگر است که از چالش، آسیب، جرائم گوناگون و حملات جاسوسی، خرابکارانه، نقض حریم خصوصی و غیره جلوگیری می‌کند. وی همچنین در ادامه به ضرورت ایجاد تشکیل پلیس فتا در کشور اشاره کرده و اظهار داشته بود که تقاضای ایجاد پلیس فتا توسط دستگاه‌های مختلف داده شد و با توجه به راه‌اندازی صدور امضای دیجیتال و تاسیس مجتمع قضایی، همچنین رشد قارچ گونه جرم در فضای سایبری و جرائم سازمان یافته داخلی و بین‌المللی، سوءاستفاده از بستر اینترنت، موضوع سرقت و پولشویی، هتک حرمت و غیره از جمله لزوم راه‌اندازی این پلیس تخصصی بود. هادیان فر با بیان اینکه در پلیس فتا از ماموران وظیفه استفاده نمی‌شود، افزوده بود که در ۳۲ استان کشور، پلیس فتا رونمایی و راه‌اندازی می‌شود و پلیس استیشن در غالب کلانتری‌ها تا پایان سال ۹۰ راه‌اندازی می‌شود. همچنین در مراسم افتتاحیه پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا، اسماعیل احمدی‌مقدم فرمانده ناجا اظهار داشته بود که حوزه پلیس تبادل اطلاعات حوزه دیجیتال است و امنیت این فضا با پیشرفت بشر در حوزه الکترونیکی و دیجیتالی جامعه جهانی را دچار تحولات عمیقی کرده است.
به گفته وی، در حال حاضر پلیس فتا در مرکز تهران راه‌اندازی شده است و سپس در کلانشهرها راه‌اندازی می‌شود و تا سال آینده در تمام مراکز پلیس آغاز به کار می‌کند. اما راه‌اندازی این پلیس در شهرستان‌ها فعلا در دستور کار نیست.
احمدی مقدم نحوه ارتباط مردم با پلیس سایبری را از طریق پلیس ۱۱۰ اعلام و تصریح کرد که پلیس ۱۱۰ جرائم این حوزه را به پلیس فتا انتقال می‌دهد و آنها موارد را پیگیری می‌کنند.
به گفته وی ایجاد پلیس «فتا» به معنای ایجاد محدودیت برای مردم و ایجاد مداخله در حریم خصوصی آنها نیست، بلکه پیش‌بینی جرائم جدید در حوزه‌های جدید اینترنتی و پیشگیری اجتماعی است که از طریق اطلاع‌رسانی باید انجام شود. در حالی که احمدی مقدم در این مراسم ابزار داشته بود که آماری از جرائم اینترنتی در ایران وجود ندارد؛ چرا که ساز و کار وسایل رصد جرائم اینترنتی وجود نداشته است؛ اما هادیان‌فر در خصوص میزان جرائم رایانه‌ای در کشور چنین توضیح داده بود که ۸۱ درصد از جرائم اینترنتی در کشور مربوط به موضوعات مالی، ۱۳ درصد مربوط به موضوعات ضد اخلاقی، ۳ درصد انتقام جویی، ۲ درصد مربوط به سرگرمی و کنجکاوی و یک درصد نیز به سایر موارد اختصاص داشته است.
با توجه به اظهارات مسوولان ناجا، اما همچنان سوالاتی که پیش از این در خصوص پلیس مجازی مطرح بود باقی مانده و به طور دقیق و بعد از رونمایی هم مشخص نشده که نحوه فعالیت این پلیس چیست، تفاوت آن با گشت اینترنتی پلیس در کجاست و.... سوالاتی که با تماس‌های ما با روابط عمومی پلیس ناجا نیز همچنان بی‌پاسخ باقی مانده است.
چالش‌های امنیتی کشور
اظهار نظر مسوولان کشور در خصوص وضعیت امنیت فضای سایبر متفاوت است. برخی مانند وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بر این باور هستند که ایران در حوزه دفاع و امنیت سایبری توانمندی‌های بالایی داشته و طبق رتبه‌بندی‌های جهانی ایران در جایگاه ششم امنیت فضای تبادل اطلاعات در دنیا قرار دارد که این عدد حداقل است، اما در مقابل کارشناسان شبکه‌های اینترنتی بیان می‌کنند ایران در بسیاری از موارد برای مقابله با تهدیدات دارای آسیب‌های جدی است. این گروه برای صحت ادعای خود نیز به آمارهایی اشاره می‌کنند که در این زمینه منتشر شده است. برای مثال طبق آخرین آمارهای منتشر شده از سوی کمیسیون افتای سازمان نظام صنفی از ۱۳۰ سایت سازمانی در سال گذشته حداکثر ۱۱۰ سایت نفوذپذیر بوده‌اند. این یعنی ۹۰درصد پورتال‌های دولتی ایران در برابر حملات هکرها آسیب پذیرند.
اما به غیر از این آمارها که نشان از عدم آمادگی کشور در برابر حملات سایبر می‌دهد می‌توان به حمله ویروس استاکس نت اشاره کرد. البته مسوولان کشور هر کدام در حوزه‌های خود نسبت به این رویداد واکنش نشان داده و از اعلام آمادگی دستگاه‌ها برای مقابله با این ویروس خبر دادند. هرچند این واکنش‌ها پس از کمرنگ شدن بحث ویروس صورت گرفت و البته پس از آن وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین وزیر اطلاعات از دستگیری عاملان انتشار این ویروس برای تخریب صنایع به ویژه نیروی هسته‌ای خبر دادند،» اما انتشار این ویروس رایانه‌ای محک دقیقی برای عیارسنجی توان سیستم امنیت کشور به حساب می‌آید.
به باور کارشناسان که اگرچه امنیت مطلق در محیط‌های واقعی و مجازی امکان‌پذیر نیست، اما ایجاد سطحی از امنیت به اندازه کافی و متناسب با نیازها و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده تقریبا در همه شرایط محیطی امکان‌پذیر است. به اعتقاد این گروه آنچه مسلم است این است که چالش امنیتی رودرروی کشور، عدم دسترسی به فناوری یا عدم وجود محصولات امنیتی نیست، بلکه سیاست‌گذاری، فرهنگ‌سازی، مدیریت مناسب منابع موجود و نیز سازگاری آنها به گونه‌ای است که نیاز منحصر به فرد شبکه و فضای دیجیتال کشور را تامین کند. از طرفی باید توجه کرد امنیت ملی در فضای سایبر بدون امنیت شبکه جهانی امکان‌پذیر نیست و هیچ کشوری نمی‌تواند نسبت به آنچه در سایر کشورهای حاضر در شبکه جهانی در حال وقوع است بی‌تفاوت باشد، زیرا صدمات آن در صورت وقوع قابل انتقال به سایر کشورها است. بنابراین لازم است بخش‌هایی از دولت به ویژه سرویس‌های اطلاعاتی- امنیتی به بازتعریف تقویت خویش در فضای سایبر بپردازند.
ارسال نظر