مریم عسگری

این روزها اگر گذرتان به مراکز خرید و فروش کامپیوتر به ویژه پاساژ پایتخت افتاده باشد حتما متوجه تغییر و دگرگونی در ویترین فروشگاه‌هایی که به عرضه لپ‌تاپ می‌پردازند، شده‌اید. تغییر و دگرگونی که نشان از به هم خوردن رتبه بندی برندها در بازار لپ‌تاپ دارد و به قول فعالان بازار تهدیدی برای برندهایی به حساب می‌آید که تاکنون در رتبه‌های اول تا سوم بازار لپ‌تاپ بوده‌اند و حالا می‌روند تا آرام آرام جای خود را به برند دیگری دهند.

برندی که به علت قیمت بالایی که داشته است تاکنون مورد بی مهری عامه کاربران لپ‌تاپ قرار گرفته بود و کاربران این لپ‌تاپ‌ها را تنها قشر خاصی که اکثرا کاربران حرفه‌ای بودند تشکیل می‌دادند، البته به نظر نمی‌رسد پیش‌بینی فعالان بازار در مورد صعود ناگهانی برند اپل به صدر جدول، حتی در رده‌ دوم و سوم چندان درست باشد، چرا که قیمت بالای لپ‌تاپ‌های این برند همواره عاملی بوده است برای تقاضای اندک.گروه زیادی از فعالان بازار معتقدند افزایش عرضه لپ‌تاپ‌های برند اپل به معنی این نیست که لپ‌تاپ‌های این برند از رتبه پنجم و ششمی ‌به رتبه اول و دومی ‌بازار صعود کرده باشد، ولی می‌توان انتظار این صعود را در ماه‌های آینده داشت.

این در حالی است که گروه اندکی از عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ‌های این برند بر این باورند که این احتمال که رتبه اپل از لحاظ تقاضا تغییر کند وجود ندارد و علت این امر هم قیمت بالای لپ‌تاپ‌های این برند است. این دسته از فعالان بازار معتقدند، این وضعیت موقتی است و اکثر افرادی که طی ماه‌های اخیر به عرضه لپ‌تاپ‌های اپل روی آورده‌اند، متضرر شده و عرصه را خالی می‌کنند.

افزایش تقاضا، موقتی یا دائمی

تا چند سال قبل، (منظورمان شش هفت سال پیش است) مهم‌ترین عاملی که باعث تقاضای اندک برای لپ‌تاپ‌های اپل بود، سیستم عامل و قیمت گران آن بود.

سیستم عامل مکینتاش که کار با لپ‌تاپ را برای عامه کاربران لپ‌تاپ سخت می‌کرد و همین امر باعث شده بود که اندک کاربران لپ‌تاپ‌های این برند را گرافیست‌ها، عکاسان حرفه‌ای، تدوین گران و .... تشکیل دهند، ولی طی سال‌های اخیر با تغییر cpu‌های این لپ‌تاپ‌ها از power pc به intel، این امکان به وجود آمد تا سیستم عامل ویندوز هم در کنار مکینتاش روی لپ‌تاپ‌های این برند اعیانی نصب شود و کاربران بیشتری به راحتی بتوانند از لپ‌تاپ‌های این برند استفاده کنند. اما این تغییر cpu هم نتوانست کمک زیادی به رونق بازار این کالا باشد، چرا که قیمت بالای لپ‌تاپ‌های این برند عاملی بود که اکثرا خریداران لپ‌تاپ، به ویژه کاربران عادی را از خرید منصرف می‌کرد و توجه کاربران را به سوی برندهای دیگری مانند dell و سونی جلب می‌کرد. برندهایی که بنا براعلام عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ‌های اپل، به دلیل خرابی‌های زیاد و بروز مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری جان کاربرانشان را به لب رسانده اند.

به عقیده فعالان بازار، برندهای سونی و دل در رتبه‌های نخست پرفروش‌های بازار لپ‌تاپ هستند، اما اکنون اپل خیز بلندی برای کسب رتبه بالاتر در بازار فروش را برداشته است و این امکان وجود دارد که طی ماه‌های آینده اپل جای سونی یا دل را در بازار بگیرد، البته این ادعا کمی‌عجیب به نظر می‌رسد؛ چرا که قیمت نزد کاربران ایرانی اهمیت زیادی دارد و با توجه به قیمت بالای لپ‌تاپ‌های اپل نمی‌توان انتظار داشت این برند جای برندهایی که لپ‌تاپ‌های ۴۰۰ ،۵۰۰ هزار تومانی به بازار عرضه می‌کنند را بگیرد.

بکایی مدیر فروش شرکت همراه‌پردازان جهان که حدود ۸ سال است در زمینه عرضه لپ‌تاپ‌های اپل فعال است می‌گوید، قیمت بالای لپ‌تاپ‌های اپل عاملی بوده است که باعث کاهش تقاضا برای لپ‌تاپ‌های این برند بوده است. به گفته وی، در شرایطی که ارزان قیمت‌ترین لپ‌تاپ اپل قیمتی حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار دارد و در کنار آن یک لپ‌تاپ با قابلیت دل با قیمتی حدود یک میلیون تومان به فروش می‌رسد، نمی‌توان انتظار داشت مصرف‌کنندگان به سمت یک نمونه گران قیمت بروند.

به عقیده وی، این افزایش تقاضا یا به قول معروف زیاد شدن دست در زمینه لپ‌تاپ‌های اپل موقتی و زود گذر است و به زودی افرادی که به تازگی به جرگه عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ‌های اپل پیوسته‌اند و دانش کافی نیز در این زمینه ندارند به زودی عرصه را خالی می‌کنند.

از تغییر پردازنده تا افزایش سود فروش

در مورد علل افزایش تقاضا برای لپ‌تاپ‌های اپل نظرات گوناگونی وجود دارد. گروهی بر این باورند که خرابی و مشکلات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسیار اندک در لپ‌تاپ‌های این برند باعث جلب توجه کاربران لپ‌تاپ به سوی این برند شده است و گروهی معتقدند اطلاع‌رسانی قوی برای لپ‌تاپ‌های اپل باعث شده است توجه مصرف‌کنندگان به سوی لپ‌تاپ‌های این برند جلب شود. گروهی نیز معتقدند به دلیل اینکه کیفیت لپ‌تاپ‌های اپل در حد بالا و قابل قبولی است، کمتر کسی به فکر کاستومایز کردن لپ‌تاپ می‌افتد و قابلیت‌های لپ‌تاپ‌های اپل را به طور سفارشی تغییر می‌دهد. این موضوع باعث اطمینان کاربر به کیفیت آنچه می‌خرد، می‌شود.

برخی نیز بر این باورند که تغییر cpu لپ‌تاپ‌های اپل و فراهم شدن امکان نصب ویندوز در کنار سیستم عامل مکینتاش عامل افزایش تقاضا برای لپ‌تاپ‌های این برند در بازارهای جهانی و داخلی شده است، ولی گروهی نیز براین اعتقادند سود فروش بالای لپ‌تاپ‌های اپل مهم‌ترین عامل افزایش عرضه لپ‌تاپ‌های اپل است و افزایش عرضه به کاهش قیمت‌ها و افزایش تقاضا منجر شده است.

به همین دلیل طی مدت اخیر بر عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ‌های این برند افزوده شده است، اما به طور کلی شرکت‌های دلتا همراه پردازش شرق (دلتوس)، کلینیک تکنولوژی، رادان، پارسه، رایاپل، نقش، همراه‌پردازان جهان (اپل ایران) از جمله شرکت‌هایی هستند که به طور تخصصی روی لپ‌تاپ‌های اپل کار می‌کنند و خدمات پس از فروش نیز ارائه می‌دهند که البته از این بین کلینیک تکنولوژی، همراه‌پردازان جهان ودلتوس سابقه بیشتری دارند. اکثر این شرکت‌ها نیز دلایل افزایش تقاضا برای لپ‌تاپ‌های اپل را تغییرات نرم افزاری عنوان کردند.

به عنوان مثال، واعظی، مسوول فروش شرکت دلتا همراه پردازش شرق (دلتوس) که حدود دو سال است روی برند اپل کار می‌کند، معتقد است، علاوه بر اینکه نصب ویندوز روی لپ‌تاپ‌های اپل باعث افزایش تقاضا برای این لپ‌تاپ‌ها شده است، پیکر بندی قوی سخت‌افزاری لپ‌تاپ‌های این برند هم تا حدودی زیادی باعث شده است که میزان خرابی این لپ‌تاپ‌ها در حدود یک تا دو در صد باشد و این موضوع توجه مصرف‌کننده را جلب می‌کند. سایر عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ‌های این برند نیز این گفته را تایید می‌کنند. اما به گفته مظفری، مدیر کل فروش شرکت نقش که حدود سه سال است به عرضه لپ‌تاپ‌های اپل می‌پردازد، مهم‌ترین عاملی که باعث افزایش تقاضا برای لپ‌تاپ‌های اپل شده است افزایش عرضه است که افزایش عرضه نیز به این دلیل رخ داده است که سود فروش لپ‌تاپ‌های اپل در حال حاضر بالا است. به همین دلیل بسیاری از فروشندگان بدون داشتن تخصص و دانش کافی چه از لحاظ نرم افزاری و چه از لحاظ سخت افزاری به عرضه لپ‌تاپ‌های این برند می‌پردازند. وی می‌گوید: طی چهار پنج ماه اخیر سود فروش لپ‌تاپ‌های اپل در حدی بوده است که باعث تشویق عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ برای عرضه لپ‌تاپ‌های این برند شده است و زمانی که دست در کاری زیاد شود سود فروش کاهش می‌یابد و در نتیجه خدمات پس از فروش ضعیف‌تر ارائه می‌شود.

وی همچنین معتقد است: ما با مشکل عدم راستگویی و صداقت در صنف مواجه هستیم، چرا که افرادی که به عرضه لپ‌تاپ‌های این برند می‌پردازند از خدمات پس از فروش گسترده خبر می‌دهند و می‌گویند فلان خدمات را می‌دهیم و... ولی در حقیقت این طور نیست. به عقیده وی، تبلیغات دهان به دهان مردم نیز تا حدود زیادی باعث افزایش تقاضا در بازار این برند شده است. بکایی، مدیر فروش شرکت همراه‌پردازان جهان نیز ضمن تایید گفته‌های مدیر فروش شرکت نقش می‌گوید، البته سود فروش لپ‌تاپ‌های اپل طی سال‌های گذشته که این برند ناشناخته بود و کمتر کسی روی آن کار می‌کرد، بیشتر بود؛ ولی در شرایط فعلی سود فروش کمتر شده است. به گفته وی، وقتی کاری خاص است درآمدش هم خاص است، ولی در شرایط فعلی دست در این کار زیاد شده است و افراد غیرمتخصص با نام‌های نزدیک به نام شرکت‌های مطرح وارد کار شده‌اند، ولی خدمات خوبی ارائه نمی‌دهند.

گارانتی و دردسرهای همیشگی

طی سال‌های اخیر که گارانتی و خدمات پس از فروش به بحث مهمی ‌نزد خریداران تبدیل شده است اکثر شرکت‌های عرضه کننده این برند تحریمی ‌هم به ارائه خدمات پس از فروش و برخی نیز به ارائه گارانتی برای فروش این لپ‌تاپ‌های می‌پردازند.

بگذریم از اینکه گارانتی کردن یک کالای تحریمی ‌خود جای اما و اگر و سوال دارد؛ ولی عرضه‌کنندگان معتقدند از طریق شرکت‌های واسطه در امارات می‌توانند کالا‌ها را گارانتی کرده و خدمات پس از فروش هم ارائه دهند. به گفته اکثر عرضه‌کنندگان لپ‌تاپ‌های این برند در بازار داخلی، لپ‌تاپ‌های اپل با خدمات پس از فروش سه تا پنج ساله به فروش می‌رسند و عمده مشکلات توسط شرکت عرضه‌کننده رفع می‌شود و در صورتی که مشکل غیرقابل حل باشد به امارات ارسال می‌شود.

مظفری، مدیر فروش شرکت نقش ضمن بیان این مطلب که میزان خرابی لپ‌تاپ‌های اپل در حد بسیار کمی ‌است، گفت: برای ما به صرفه است که لپ‌تاپ‌ها را برای تعمیر به امارات بفرستیم، چرا که هزینه کمتری در بر دارد. به گفته وی، از آنجا که تنوع لپ‌تاپ‌های این برند کم است، ما دو تا سه لپ‌تاپ به عنوان یدکی وارد می‌کنیم و از قطعات آن برای تعمیر لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌کنیم.واعظی، مسوول فروش شرکت دلتوس هم می‌گوید: در بازار برای لپ‌تاپ‌های اپل پنج سرویس اصلی وجود دارد و تعداد زیادی فروشنده که تنها شرکت‌هایی که دارای دانش فنی کافی هستند، می‌توانند خدمات پس از فروش ارائه دهند.

به گفته وی، نصب رایگان نرم‌افزار، آموزش به کاربران لپ‌تاپ‌های اپل برای کار با نرم‌افزار مکینتاش و ... از جمله اقداماتی است که دلتوس انجام می‌دهد.بکایی، مدیر فروش شرکت همراه‌پردازان جهان نیز در این باره می‌گوید: ما علاوه بر خدمات سخت‌افزاری به ارائه خدمات نرم‌افزاری هم می‌پردازیم و یکسال خدمات نرم‌افزاری رایگان به خریداران ارائه می‌دهیم و خریداران می‌توانند تا یکسال به طور رایگان از خدمات نرم‌افزاری نظیر نصب سیستم عامل ویندوز و ... بهره‌مند شوند.

البته در بازار پک‌هایی برای نصب ویندوز روی لپ‌تاپ‌ها ارائه می‌شوند که کاربران می‌توانند به راحتی نرم‌افزارهای موردنظر را روی لپ‌تاپ خود نصب کرده و در صورتی که با مشکل مواجه شدند از طریق اینترنتی یا حضوری مشکل خود را رفع کنند. به همین دلیل بهتر است در انتخاب عرضه‌کننده لپ‌تاپ دقت کنید.