وزیر ارتباطات: سرعت اینترنت کافی است

سونیتا سراب‌پور

تقریبا دو سال و شش ماه پیش بود که محمد سلیمانی، وزیر سابق وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار کرد که سرعت اینترنت پرسرعت در ایران کافی است و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. سلیمانی آن زمان بر این نکته پافشاری داشت که پهنای باند ۱۲۸ کیلو بیت اکنون برای بسیاری از سازمان‌ها کافی است و حتی همین مقدار هم چندان مشتری ندارد. وی و معاونش عبدالمجید ریاضی معتقد بودند که پهنای باند ۵۶ کیلو بیت برای مصارف کاربران اینترنت خانگی و دانشگاه‌ها حتی برای دانلود کتاب‌های ۵۰۰ صفحه‌ای نیز مناسب است و ما با در نظر گرفتن ۱۷ میلیون خانوار و با لحاظ کردن ضریب نفود ۳۰ درصدی اگر بتوانیم ۱۲۸ کیلو بیت را به این ۳۰ درصد برسانیم، انقلاب عظیمی در عرصه اینترنت پرسرعت به وجود آورده‌ایم. انقلابی که تا زمان پایان وزارت او به وقوع نپیوست.

بعد از آن اظهارات عجیب و شکایت‌هایی که فعالان حوزه اینترنت و کاربران داشتند به نظر می‌رسید که حداقل وزیر جدید برای جلب رضایت کاربران و فعالان این بخش کمی پا را فراتر گذاشته و محدودیت‌های حوزه اینترنت را کمتر کند؛ اما درست چند هفته پیش بود که رضا تقی‌پور نیز آب پاکی را روی دستان دوستداران اینترنت ریخت و با پیروی از راه وزیر قبلی اظهار داشت که همین سرعت ۱۲۸ برای کاربران اینترنتی کافی است.

وزیر دهم ادامه‌دهنده راه وزیر نهم

با برنامه‌هایی که رضاتقی‌پور، وزیر پیشنهادی دولت دهم، برای وزارت ارتباطات و اطلاعات داده بود و با توجه به واکنش کارشناسان به برنامه‌های او گمان می‌رفت که وی قصد دارد دست به تحولات بزرگی در حوزه ارتباطات و مخصوصا بخش آی‌تی کشور بزند.

در بخشی از برنامه‌های پیشنهادی او و در قسمت اینترنت آن آمده بود که مبحث اینترنت پرسرعت (Broadband) یکی از موارد مهمی است که باید مورد توجه بیشتر واقع شود و به همین دلیل و در راستای گسترش استفاده از آن در کشور اقداماتی نظیر ادامه سالم‌سازی و گسترش خدمات اینترنت، استفاده بهینه از این فناوری برای توسعه همه‌جانبه، متصل کردن مراکز و دستگاه‌های مختلف کشور به اینترنت، افزایش ظرفیت اینترنت کشور به حد مورد نیاز، افزایش ضریب نفوذ کاربران داده‌ها و افزایش تعداد پورت‌های پرسرعت واگذار شده صورت خواهد گرفت.

اما گویا تقی‌پور، بعد از تکیه زدن به صندلی وزارت ارتباطات و اطلاعات کمی نظرش در خصوص توسعه اینترنت پرسرعت در کشور تغییر پیدا کرده است. وی در افتتاح دهمین نمایشگاه بین‌المللی تله‌کام در جمع خبرنگاران اظهاراتی را بیان کرد که یادآور اظهارات عجیب محمد سلیمانی، وزیر پیشین این وزارتخانه بود.

تقی‌پور، سرعت فعلی پهنای باند اینترنت را برای کاربران خانگی کافی دانسته و اظهار داشته است که اگر پهنای باند اینترنت با سرعت ۱۲۸ کیلوبیت در ثانیه با کیفیت بالا در اختیار کاربران خانگی قرار گیرد، مشکلی در این رابطه وجود نخواهد داشت. همچنین وی یادآور شده بود که وزارت ارتباطات به دنبال ارائه پهنای باند با کیفیت مناسب به کاربران است.

بسیاری از کارشناسان با اظهار ناخرسندی از تکرار مجدد این اظهارات، بر این باورند که سرعت یکی از فاکتورهای کیفیت است و در واقع این سرعت است که کیفیت را تعیین می‌کند.

مسعود ریاضیات، رییس انجمن ISPهای کشور، در واکنش به اظهارات رضا تقی‌پور می‌گوید: «اینترنت امروزه برای دیدن ایمیل، چت کردن و یکسری کارهای پیش‌پاافتاده نیست. در حال حاضر اینترنت به یک شبکه ارتباطی بین‌المللی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی‌و... تبدیل شده است. با توجه به این شرایط محدود کردن اینترنت و پافشاری روی این نکته که همان سرعت ۱۲۸ کیلو بیتی برای کاربران کافی است، اصلا اظهار نظر جالبی نیست. درست مثل این می‌ماند که بگوییم کشور نیازی به بزرگراه ندارد و همین چند خیابان برای عبور و مرور ماشین‌ها کافی هستند. در صورتی که هر چقدر بزرگراه‌های کشور بیشتر باشد مردم با ترافیک کمتری مواجه خواهند شد و وقت کمتری را نیز از دست می‌دهند. در مورد اینترنت هم قضیه به همین صورت است هر چقدر شاهراه ارتباطی و سرعت اینترنتی کشور وسیع تر باشد علاوه بر صرف وقت کمتر اقتصاد کشور نیز شکوفاتر خواهد شد.»

وی در ادامه می‌افزاید: «هم‌اکنون کشور یک سند چشم‌انداز بیست ساله دارد و هم یکسری برنامه‌ پنج ساله توسعه که در این برنامه‌ها مجموعه استانداردهایی که ما را به چشم‌انداز مورد نیاز می‌رساند ذکر شده است. آمارها نشان می‌دهد که ما از لحاظ شاخص از برنامه چهارم توسعه بسیار عقب هستیم چه برسد به اینکه بخواهیم برنامه‌های بعدی را به اجرا در بیاوریم؛ بنابراین وزیر وزارت ارتباطات بهتر است با برنامه‌ریزی دقیق عقب‌افتادگی‌های موجود را جبران و از این گونه اظهارنظرها دوری کند.»

ناصر علی سعادت، مدیرعامل شرکت اینترنتی ندا رایانه، اظهارات اینچنینی از سوی وزیر را به نگرش شخصی او یا پیروی کردن از وزیر پیشین مرتبط نمی‌داند؛ بلکه بر این باور است که این ساختار و عدم پیاده شدن ضوابط است که باعث بازگو شدن چنین نظریاتی می‌شود. به باور وی به دلیل اینکه وزارت ارتباطات از ساختار استانداردی برخوردار نیست، بنابراین ضوابطی بر وزیر حاکم می‌شود که این ضوابط در نهایت باعث می‌شود که وزیر بگوید سرعت اینترنت ۱۲۸ کیلوبیت برای کاربران کافی است یا اینکه خبر از میزان کاربران تلفن همراه در کشور بدهد. در واقع در حال حاضر وزیر، اطلاعات و اظهاراتی را بازگو می‌کند که باید شرکت‌ها خبر از آن بدهند نه شخص او.

به اعتقاد سعادت، این اظهارنظرها هیچ وقت پایان نمی‌یابد مگر اینکه ساختار سازمانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دستخوش تغییر شود. وی در ادامه می‌گوید: «در حال حاضر و بعد از جلسه‌های متعددی که بخش خصوصی با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی داشت هیچ گاه این اجازه به بخش خصوصی کشور داده نشد تا بتوانند نماینده‌ای در کمیسیون این سازمان داشته باشند؛ بنابراین و با این شرایط کاملا واضح خواهد بود که وقتی وزیر در این سازمان یا در هیات‌مدیره شرکت ارتباطات سیار جایگاه اصلی را داشته باشد، تنها جوابگوی ضریب نفوذ اینترنت، تعداد سیم‌کارت‌های واگذار شده و... باشد و از وظایف اصلی خود که سیاست‌گذاری کلان است، فاصله بگیرد.»

از ADSL به وایمکس فرج است

ادامه محدود کردن اینترنت پرسرعت در کشور ما در حالی رخ می‌دهد که کشورهای توسعه‌یافته‌ای همچون فرانسه اینترنت را با سرعت ۲۰ مگابیت بر ثانیه و سوئد ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه در اختیار کاربران خانگی قرار می‌دهند. همچنین طبق برنامه‌ای که در سنگاپور تدوین شده قرار است که تا سال ۲۰۱۰ به هر کاربر خانگی یک گیگابیت بر ثانیه پهنای باند اختصاص داده شود و این در حالی است که کشور ما هنوز به آن برنامه‌های پیش‌بینی شده خود مبنی بر افزایش پورت‌های فعال در این زمینه فاصله زیاد دارد. با توجه به عقب‌افتادگی کشور در ارائه پورت پرسرعت گویا قرار است مسوولان وزارت ارتباطات برای جبران این عقب‌افتادگی دست به ارائه اینترنت از نوع وایمکس آن بزنند. براساس آخرین اخبار سرویس‌های وایمکس ظرف حداکثر دو ماه آینده راه‌اندازی خواهند شد و طبق برنامه اپراتورها باید در این مدت خدمات وایمکس را ارائه دهند و در غیر این صورت مشمول جریمه خواهند شد.

در این شرایط، شاید این سوال پیش آید که با توجه به اینکه هنوز کاربران طعم اینترنت پرسرعت را نچشیده‌اند،

چه طور مسوولان اقدام به ارائه تکنولوژی دیگری می‌کنند؟

سعادت ارائه این دو تکنولوژی را در کنار هم بی‌ارتباط با یکدیگر معرفی می‌کند و اظهار می‌دارد که هر کدام از این تکنولوژی‌ها ویژگی خاص خود را دارند. وی بر این باور است که مهم این است که این تکنولوژی قرار است چگونه ارائه شود؛ چراکه اگر قرار است با همین محدودیت‌های ADSL همراه باشد بهتر است که سرمایه‌گذاری روی آن انجام نگیرد. در واقع وقتی صحبت از اینترنت ۱۲۸ کیلو بیتی می‌شود به معنی دسترسی نیست، بلکه به معنی محدودیت است؛ بنابراین اگر وایمکس هم با این شرایط ارائه شود کاربران دچار مشکل خواهند شد. وی در ادامه می‌افزاید: «در حال حاضر مشکل ارائه وایمکس یا ADSL نیست مشکل این است که ما دچار مناقصه، مزایده و در نهایت مناقشه می‌‌شویم. در واقع در برگزاری یک مزایده آنقدر درگیری و شکایت پیدا می‌شود که در نهایت هدف که همان دسترسی به امکانات اینترنتی است به فراموشی سپرده می‌شود.» به اعتقاد کارشناسان در ارائه یک تکنولوژی آنقدر مناقصه‌ها و مزایده‌ها مهم می‌شوند که کل برنامه تغییر و آن مناقصه است که به هدف تبدیل می‌شود.

با اوضاعی که اینترنت پرسرعت

پیش رو دارد گویا هیچ وقت کاربران ایرانی نمی‌توانند طعم این تکنولوژی پرمخاطب و به قولی پیش‌پا ‌افتاده را بچشند؛ چراکه در حال حاضر اکثر کاربران کشورهای توسعه‌یافته جهان از فناوری‌های نوین‌تری مانند اینترنت بی‌سیم استفاده می‌کنند. به گفته کارشناسان این حوزه، تاکنون ایران به هیچ کدام از برنامه‌های از قبل تعیین شده در حوزه آی‌تی نرسیده است و تمام این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که قرار است ایران در افق ۱۴۰۴ ساله به مقام اول علمی و فناوری منطقه آسیای جنوب غربی دست پیدا کند.