بازار پر رونق دستگاه‌‌های چند منظوره
ندا لهردی
گسترش تکنولوژی و نفوذ آن در زندگی روزمره کاربرانش این روزها به جایی رسیده است که دیگر بسیاری از محصولاتی که روزی تنها در شرکت‌ها و موسسات بزرگ به کار برده می‌شدند، حالا به تدریج در دسته محصولات دیجیتال خانگی قرار می‌گیرند.

وقتی کمی دقیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم می‌توانیم نمونه‌های خوبی برای آن پیدا کنیم، اما در این میان ساده‌ترین مثال شاید همان دستگاه‌هایی هستند که روزی دسترسی به آنها تنها تحت شرایط خاص امکان پذیر بود؛ پرینترها، اسکنرها و دستگاه‌های فتوکپی در واقع همین دستگاه‌ها هستند که حالا دیگر در اغلب خانه‌ها وجود داشته و به کار می‌روند. به این ترتیب می‌توان ادعا کرد که تکنولوژی به تدریج حضور پر رنگ‌تری در زندگی کاربران و طرفدارانش خواهد داشت. این روزها اما دستگاه‌های چند منظوره یا MFPها به عنوان تکنولوژی جدید در این زمینه به تدریج بازار محصولاتی مانند دستگاه‌های یک منظوره مانند فتوکپی، اسکنر، پرینتر و فکس را در اختیار می‌گیرند تا به تنهایی بتوانند تمام کاربردهای این دستگاه‌ها را برای کاربران انجام بدهند. درست به همین دلیل هم هست که در حال حاضر بازار این محصولات روزهای رونق را پشت سر می‌گذارند و بیشترین حجم صادرات و فروش را در بازار جهانی محصولات فتوکپی به خودشان اختصاص داده‌اند.
با این اوصاف است که به عقیده کارشناسان، این روزها تنها نقطه روشن بازار جهانی محصولات اداری دیجیتال همین دستگاه‌های چند منظوره رنگی لیزری هستند. بازار این محصولات با کاهش 6درصدی رشد سالانه در فصل دوم سال 2009 تنها بازاری بوده است که در شرایط بحران اقتصادی فعلی کمترین ضرر مالی را در بازار جهانی محصولات اداری دیجیتال تجربه کرده است. در واقع به عقیده کارشناسان، مهم‌ترین دلیل این موضوع افزایش نفوذ رنگ‌ها به این صنعت و تمایل به استفاده از محصولات چندمنظوره به جای محصولات تک‌منظوره بوده است.
با این همه آخرین گزارش موسسه تحقیقاتی IDC از بازار جهانی محصولات اداری دیجیتال نشان می‌دهد که صادرات جهانی این محصولات در فصل دوم سال ۲۰۰۹ با کاهش سالانه ۲۱درصدی به ۱/۲۴میلیون دستگاه رسیده و به این ترتیب ارزش صادرات آنها هم با کاهش ۲/۳۲درصدی نسبت به همین دوره در سال ۲۰۰۸ به ۶/۱۱میلیارد دلار تنزل پیدا کرده است.
در وضعیت رکود اقتصادی که این روزها صنایع مختلف را با خودش درگیر کرده است، تولیدکنندگان بازار این محصولات سعی دارند روی کاهش قیمت‌ها و از طرف دیگر افزایش قابلیت‌های تولیداتشان تمرکز کرده و به این وسیله آسیب کمتری را متحمل بشوند. «پونگ هانگ» یکی از تحلیل‌گران موسسه IDC در این مورد می‌گوید: «این روزها بیشترین حجم صادرات در بازار این محصولات مربوط به دستگاه‌هایی با قیمت کمتر از 300دلار است و تولیدکنندگان بزرگ هم به این دلیل به دنبال تولید محصولاتی چند منظوره با قابلیت‌های بیشتر، قیمت ارزان‌تر و البته خدمات گارانتی بهتر و طولانی‌تر هستند تا بتوانند سهم خود را از بازار حفظ کنند».


رویدادهای مهم بازار
این روزها در بازار محصولات اداری دیجیتال همه چیز تحت تاثیر رکود اقتصادی قرار گرفته‌ است. با این حال اما گویا دستگاه‌های چند منظوره جوهرافشان همچنان با صادرات ۶/۱۶میلیون دستگاهی در فصل دوم امسال رهبر بازار هستند، البته دستگاه‌های چند منظوره جوهرافشان رنگی در این فصل دومین نرخ رشد بالا را بعد از دستگاه‌های چندمنظوره لیزری رنگی به دست آورده‌اند؛ هر چند این رشد هم منفی و برابر ۱۳-درصد بوده است. بازار دستگاه‌های لیزری تک رنگ هم با ارزش مالی ۲/۴میلیارد دلار در حال حاضر بزرگ‌ترین بخش بازار جهانی محصولات اداری دیجیتال بوده و بیشترین پتانسیل را برای حرکت به سمت دستگاه‌‌های چند منظوره دارد. این در حالی است که این بخش بازار کمترین میزان نفوذ دستگاه‌های چند منظوره را در اختیار دارد.
از طرف دیگر تقاضا برای دستگاه‌های لیزری رنگی همچنان در حال افزایش است که به عقیده کارشناسان این موضوع بیشتر به خاطر تاثیر بازار دستگاه‌های چندمنظوره لیزری رنگی اتفاق افتاده است. در حالی که بازار دستگاه‌های لیزری رنگی در فصل دوم سال 2009 رشد منفی را تجربه کرد، اما انتظار می‌رود این بازار در دسته بازار محصولاتی قرار بگیرد که روند بهبود را زودتر در پیش خواهند گرفت.
بازارهای در حال توسعه و بالاترین رشد بازار
همان‌طور که معمولا پیش‌بینی می‌شود بازار کشورهای در حال توسعه اغلب بیشترین تقاضا را برای محصولات جدید در عرصه تکنولوژی داشته و درست به همین دلیل هم بیشترین فروش را نصیب شرکت‌های بزرگ تولیدکننده می‌کنند. به این ترتیب بازار محصولات اداری دیجیتال و به خصوص دستگاه‌های چند منظوره در مناطق مختلف دنیا در زیر بررسی شده‌اند.
ایالات متحده آمریکا: تردیدهای ناشی از بحران اقتصادی موجود بازار این محصولات را در ایالات متحده نسبت به مناطق دیگر دنیا در شرایط نسبتا مناسبی قرار داده است. به این ترتیب بازار ایالات متحده از نظر ارزش بازار با ارزشی برابر ۹/۳میلیارد دلار تا پایان فصل دوم سال ۲۰۰۹ در رتبه اول و از نظر حجم صادرات با صادرات ۷/۵میلیون دستگاه در جایگاه دوم قرار دارد. با این همه، اما بازار این منطقه از نظر رشد سالانه بعد از ژاپن و آسیای پاسیفیک در جایگاه سوم قرار دارد.
اروپای غربی: دومین فصل امسال با کاهش رشد سالانه 23درصدی، زمان خوبی برای بازار محصولات اداری دیجیتال در این منطقه نبود. صرفنظر از این فصل، بازار اروپای غربی همچنان از نظر ارزش بازار با ارزشی برابر 7/2میلیارد دلار در رتبه دوم و از نظر حجم صادرات با 8/4میلیون دستگاه در جایگاه سوم قرار دارد.
اروپای مرکزی، خاورمیانه و آفریقا (CEMA): بازار این منطقه در واقع سریع‌ترین روند رشد را در بازار جهانی محصولات اداری دیجیتال در اختیار دارد. بازار این منطقه؛ اما در فصل دوم امسال با کاهش ۴۴درصدی در میزان صادرات و کاهش ۵۷درصدی ارزش بازار مواجه شد.
آسیای پاسیفیک: بازار این منطقه به خاطر صادرات 1/6میلیون دستگاهی در فصل دوم سال 2009 در رتبه اول از نظر میزان صادرات قرار دارد، در حالی که با ارزش بازار 7/1میلیارد دلاری در جایگاه چهارم قرار گرفته است.
ژاپن: بازار این کشور با کاهش سالانه ۳درصدی در میزان صادراتش بهترین رشد سالانه را در میان دیگر مناطق دنیا دارد. این در حالی است که ارزش این بازار در فصل دوم امسال با کاهش سالانه ۱۰درصدی مواجه بوده است.
HP همچنان پرفروش‌ترین تولیدکننده
در میان تولیدکنندگان مختلف بازار جهانی محصولات اداری دیجیتال مطابق سال‌های اخیر هنوز هم پنج شرکت HP، Canon، Epson، Brother و Lexmark فعال‌ترین و پرفروش‌ترین تولیدکنندگان هستند.
HP: صرفنظر از کاهش 4درصدی در سهم بازار و کاهش سالانه 28درصدی در فصل دوم این شرکت، هنوز پرفروش‌ترین تولیدکننده این بازار است.
Canon: این تولیدکننده هر چند در جایگاه دوم قرار گرفته است، اما کمترین میزان کاهش رشد را در میان دیگر تولیدکنندگان داشته است. سهم بازار این شرکت در فصل دوم امسال به ۲۰درصد رسیده، در حالی که در فصل دوم سال ۲۰۰۸، ۱۷درصد بوده است.
Epson: این تولیدکننده، اما هنوز هم سومین جایگاه را در میان تولیدکنندگان برتر این بازار حفظ کرده است و بیشترین رشد را در بخش دستگاه‌های جوهر افشان در اختیار دارد.
Brother: این شرکت هم همچنان در جایگاه قبلی خود قرار دارد و سهم بازار آن نسبت به سال گذشته با تنها یک درصد افزایش به ۶درصد رسیده است. این تولیدکننده در حال حاضر بازار خوبی در هر دو بخش دستگاه‌های لیزری و جوهر افشان در بازار کشورهای در حال توسعه دارد.
Lexmark: سهم این شرکت از بازار محصولات اداری دیجیتال نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نکرده است، اما بیشترین میزان کاهش رشد را در میان دیگر تولیدکنندگان دارد.