کاهش حجم واردات مانیتورهای LCD

مریم عسگری

مانیتورهای وطنی، طی سال‌های اخیر جهش بزرگی در زمینه تصاحب سهم بیشتری از بازار فروش داشته‌اند و در این مسیر علاوه بر اقدامات شرکت‌های تولیدکننده برای جلب توجه مصرف‌کنندگان، تصمیم‌گیری‌های دولت نیز تا حدود زیادی باعث شده است مصرف‌کنندگان خواسته یا ناخواسته به سمت مانیتورهای وطنی کشیده شوند.

بگذریم از اینکه بسیاری بر این باورند مونتاژ مانیتور که هم اکنون با نام تولید در کشور ما صورت می‌گیرد، تولید به حساب نمی‌آید. اما با این حال همین مونتاژی‌های داخلی، طی سال‌های اخیر فروش زیادی در بازار داشته‌اند و افزایش حجم تولید این مانیتورها در داخل کشور باعث شده است حجم واردات مانیتورهای LCD به بازار داخلی در حد قابل‌توجهی کاهش یابد. البته حجم واردات مانیتورهای صفحه تخت و غیرتخت به دلیل تولید کم این مانیتورها در داخل کشور همچنان بالا است.

فعالان بازار و همچنین واردکنندگان معتقدند، افزایش تعرفه واردات مانیتورهای ۱۹ تا ۲۴ اینچ از ۴ به ۵۰‌درصد باعث شده است نه تنها از حجم واردات این مانیتورها به بازار داخلی کاسته شود، بلکه بازار مانیتور تبدیل به یک بازار تک سرسی شود که در آن تنها یکی دو برند به طور قوی ظاهر شده‌اند و بقیه برندها سهم بسیار ناچیزی در بازار دارند.

سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و تولیدکننده نیز می‌گوید این اقدام (افزایش تعرفه مانیتورهای وارداتی با سایز ۱۹ تا ۲۴ اینچ) به دلیل حمایت از تولیدکنندگان داخلی این کالا صورت گرفته است. به هر حال هر دلیلی که باشد، بازار مانیتور مملو از مانیتورهای وطنی شده است که در دو برند خلاصه شده‌اند و قدرت انتخاب مصرف‌کنندگان در حد همین یکی دو برند است.

کاهش پنج برابری واردات مانیتور

بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی، حجم واردات مانیتورهای LCD طی چهار ماه نخست سال ۱۳۸۸ نسبت به زمان مشابه در سال گذشته در حدود ۲۴‌‌هزار‌کیلوگرم کاهش یافته است.

به طوری که طی چهار ماه نخست سال ۱۳۸۸ حجم واردات مانیتورهای LCD، صفحه تخت و غیرتخت حدود شش‌هزار و ۷۱۰‌کیلوگرم بوده است که این حجم واردات ارزش‌ریالی معادل یک‌میلیاردو ۷۱۱ ‌میلیون و بیست‌هزار و ۱۳۰‌ریال و ارزش‌دلاری معادل ۱۷۳‌هزار و ۸۵۵‌دلار دارد.

حجم واردات این کالا در زمان مشابه سال ۸۷ معادل ۳۰‌هزار و ۱۲۶‌کیلوگرم بوده که ارزش‌ریالی آن معادل ۷‌میلیارد و ۱۶۵‌میلیون و ۹۱۲‌هزار و ۳۴۰‌ریال و ارزش‌دلاری آن معادل ۷۸۹‌هزار و ۸۶۱‌دلار بوده است.

از این حجم، سهم واردات مانیتورهای LCD، در سال ۸۸ دو‌هزار و ۵۷۲‌کیلوگرم و در سال ۸۷ معادل ۲۹‌هزار و ۳۸۹‌کیلوگرم بوده است.

این در حالی است که حجم واردات مانیتورهای صفحه تخت و غیرتخت در سال ۸۸، چهار‌هزار و ۱۳۸‌کیلوگرم بوده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال ۸۷ که حجم واردات این مانیتورها به کشور ۷۳۸‌کیلوگرم بوده است، در حدود ۶ برابر افزایش یافته است.

گروهی از فعالان بازار افزایش پدیده قاچاق را از دلایل این کاهش حجم واردات مانیتورهای ال‌سی‌دی عنوان می‌کنند و می‌گویند از آنجا که مانیتورهای ال‌سی‌دی نسبت به سایر نمونه‌ها حجم کمتری دارند، راحت‌تر قاچاق می‌شوند. اما تولیدکنندگان مانیتور افزایش عرضه مانیتورهای وطنی را عامل این موضوع می‌دانند.

جیهون، مدیر فروش بخش شهرستان‌های شرکت سام الکترونیک، تولید و عرضه‌کننده مانیتورهای سامسونگ در این باره می‌گوید: طی مدت اخیر، خدمات پس از فروش گسترده، کیفیت بالا، تنوع مدل و سایز و.... از دلایل رشد تقاضا برای مانیتورهای وطنی بوده است.

مادیران نیز اعلام کرده است، با توجه به اینکه مانیتورهای تولیدی قیمت مناسبی دارند و شرکت‌های تولید ‌کننده این مانیتورها خدمات پس از فروش گسترده‌ای ارائه می‌دهند، مانیتورهای وطنی فروش بیشتری در بازار دارند تا وارداتی‌ها. اما واردکنندگان در این باره نظر دیگری دارند. به اعتقاد آنها شرکت‌های واردکننده مانیتور نیز خدمات پس از فروش مطلوبی را ارائه می‌کنند، ضمن اینکه محصولات با کیفیتی را نیز در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهند و این کاهش حجم واردات مانیتورهای وارداتی تنها به دلیل افزایش تعرفه واردات است و مسایل دیگر چندان در این موضوع دخیل نیست.

گلسان، ایران نارا، تاتونگ از دسته واردکنندگانی هستند که ادعا می‌کنند طی ماه‌های اخیر با افزایش تعرفه مانیتورهای وارداتی حجم واردات آنها به بازار کاهش یافته است و این احتمال وجود دارد که طی ماه‌های آینده با ورود مدل‌های جدید قیمت‌ها را افزایش دهند.

پرفروش‌ها

BENQ، XEROX و ETIG، CITIX از برندهایی هستند که به‌رغم اشباع بازار از مانیتورهای دو برند پرقدرت بازار مانیتور، برای کسب سهم بیشتری از آمار فروش بازار همچنان تلاش می‌کنند. البته در زمینه عرضه مانیتورهای CRT برندهایی مانند BENQ همچنان متقاضیان خود را دارند. اگر سری به شعبه‌های مختلف دانشگاه آزاد و برخی از ارگان‌های دولتی بزنید، صحت ادعای ما برایتان مشخص می‌شود و مشاهده می‌کنید این مراکز همچنان استفاده از مانیتورهای CRT با برندهای مختلف از جمله BENQ را به استفاده از مانیتورهای LCD ترجیح می‌دهند. طبق اعلام فعالان بازار شرکت‌های خصوصی و افراد حقیقی بیشتر از مانیتورهای LCD و در مقابل اکثر شرکت‌های دولتی از مانیتورهای CRT استفاده می‌کنند که این موضوع با توجه به مصرف کمتر انرژی توسط مانیتورهای LCD، کمی عجیب است. چراکه با توجه به اینکه در سال اصلاح الگوی مصرف قرار داریم، انتظار می‌رود شرکت‌های دولتی در استفاده از کالاهایی که انرژی کمتری مصرف می‌کنند، پیش قدم باشند. همچنین مادیران اعلام کرده است میزان مصرف انرژی در مانیتورهای LCD نصف مانیتورهای CRT است. فعالان بازار معتقدند، تبلیغات گسترده برندهای معروف باعث شده است مصرف‌کنندگان نسبت به سایر برندها کم لطف شوند. اما نمایندگی‌های فروش دو برند قدرتمند بازار، خدمات پس از فروش گسترده و تنوع بالا در مدل و طرح مانیتورها و همچنین استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در تولید این مانیتورها را عامل موفقیت این دو برند در بازار می‌دانند. علاوه بر این، شرکت‌های مادیران و سام الکترونیک همواره بر سر این موضوع که کدام یک در بازار پرفروش‌ترند، رقابت دارند و هر کدام معتقدند سهم بیشتری از آمار فروش بازار را در اختیار دارند.

اما فعالان بازار بر این اعتقادند که سهم فروش این برندها در بازار تقریبا یک اندازه است.این در حالی است که مادیران می‌گوید، بر اساس اعلام وزارت صنایع طی پنج سال اخیر از مجموع هشت‌میلیون عدد مانیتور فروخته شده در بازار شش‌میلیون عدد مانیتور فروخته است.

اما سامسونگ این ادعا را تکذیب کرده و می‌گوید: سهم فروش مانیتور در بازار داخلی بین مادیران و سامسونگ حدود ۵۰ به ۵۰ است و گاه اتفاق می‌افتد مانیتورهای سامسونگ در حد جزئی فروش بیشتری داشته باشند و گاه LG. به گفته جیهون، مدیر فروش بخش شهرستان‌های سام الکترونیک، سامسونگ همواره قیمت‌ها را پایین تر از LG ارائه می‌دهد و خدمات پس از فروش مطلوبی نیز دارد.از طرفی تنوع مدل‌های مانیتورهای این برند زیاد است و مدیران این شرکت می‌دانند مصرف‌کننده چه می‌خواهد و توجه به تمام این امور باعث شده است سامسونگ فروش خوبی داشته باشد.

اما مادیران معتقد است، اکثر مانیتورهای سامسونگ وارداتی هستند و حجم کمی از مانیتورهای موجود در بازار با این برند در داخل کشور تولید می‌شوند. این در حالی است که تولیدات مادیران بسیار بیشتر از تعداد مانیتورهای وارداتی است و آمار وزارت صنایع بیانگر این موضوع است.

پاسخ وزارت صنایع

لیالی، مدیر کل بخش الکترونیک وزارت صنایع، در رابطه با سهم برندها در بازار مانیتور می‌گوید: بر اساس بررسی‌های وزارت صنایع بیش از ۸۰‌درصد از سهم فروش مانیتورهای موجود در بازار، به نمونه‌های وطنی اختصاص دارند و با توجه به اینکه مادیران بزرگ‌ترین و باسابقه‌ترین تولیدکننده است، می‌توان گفت سهم زیادی از آمار فروش بازار را به خود اختصاص داده است.اما این به این معنی نیست که تمام این ۸۰‌درصد متعلق به مادیران است. لیالی افزود: آمار دقیق فروش برندها را باید از اتحادیه‌ها جویا شد و وزارت صنایع تنها از حجم فروش مانیتورهای تولید داخل اطلاع دارد. شهرام شیر مست، رییس اتحادیه صنف رایانه، داده‌ورزی و ماشین‌های اداری نیز در این رابطه می‌گوید: در این که مادیران بزرگ‌ترین تولید‌کننده داخلی مانیتور است، شکی نیست و بر اساس بررسی‌های انجام شده، از مجموع ۵/۱‌میلیون مانیتور فروش رفته در بازار در سال، حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰‌هزار مانیتور را مادیران به بازار عرضه کرده است و بقیه نیاز بازار را سایر برندها تامین می‌کنند.

کشورهای صادرکننده

بر اساس اطلاعات رسیده از گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال ۸۸، حدود ۳۰۰۰ ‌کیلوگرم مانیتور از کشور هنگ‌کنگ، ۱۷۱۰ ‌کیلوگرم از چین، ۱۶۸۲‌کیلوگرم مانیتور از امارات متحده عربی و ۱۶۸‌کیلوگرم مانیتور از کره وارد کشور شده‌اند.این در حالی است که در سال گذشته واردات مانیتور از امارات متحده عربی معادل ۲۶‌هزار و ۸۵۷‌کیلوگرم بوده است.پس از امارات نیز چین با عرضه دو‌هزار و دویست‌کیلو، آلمان با عرضه ۳۶۳‌کیلو، تایلند با ۳۴۰‌کیلو و هلند با عرضه ۱۷۷‌کیلو مانیتور به ایران در رتبه بعدی واردات مانیتور به ایران بودند.

مقایسه این اعداد و ارقام نشان‌دهنده این موضع است که امارات که سابق بر این واسطه برای عرضه این کالاها به بازار ایران بود، از موضع خود عقب‌نشینی کرده و جای خود را به هنگ‌کنگ داده است و همچنین از میزان عرضه مانیتور از کشورهای اروپایی به ایران کاسته شده است.