مردم به پورتال‌ها اعتماد ندارند

مریم عسگری

عصر، عصر کامپیوتر است استفاده از ابزارهای ارتباطی پیشرفته‌ای مانند اینترنت، ماهواره و ... عصری که ارتباط مردمانش با استفاده از تجهیزات ارتباطی جدید و پیشرفته با دوران گذشته زمین تا آسمان فرق می‌کند. عصری که در آن دیگر به ندرت خبری از نامه‌نگاری، دید و بازدیدهای مداوم و حتی دلتنگی‌های گاه و بی‌گاه است.

مردمان این عصر کافی است اراده کنند تا از حال و روز هم باخبر شوند. کافی است کامپیوتر را روشن کنند و به شبکه جهانی اینترنت وصل شوند. آن گاه با استفاده از یک وب‌کم کوچک و هدفون می‌توانند صدا و تصویر عزیزان خود را مستقیم دریافت کنند. می‌بینید، در دنیای کامپیوتری امروز، حتی دلتنگی هم جایی ندارد.

این بخش کوچکی است از تسهیلاتی که زندگی در دنیای کامپیوتری برای انسان به ارمغان آورده است. هر روز که می‌گذرد کامپیوتر دستاورد جدیدتری برای رفاه و آسایش انسان به ارمغان می‌آورد. شاید راه‌اندازی پورتال‌های سازمانی و خدماتی یکی دیگر از تسهیلاتی باشد که دنیای کامپیوتری امروز برای ساکنانش در نظر گرفته است.

راهکارهایی برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه کاربران رایانه!

اما نکته این جا است که کاربران رایانه تا چه حد با این پورتال‌ها آشنایی دارند و میزان اعتماد آنان به این پورتال‌ها تا چه حد است؟ اصلا پورتال چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

ماهیت پورتال

پورتال که در لغت به معنی درگاه و دریچه است، شامل صفحه وب واسطی است که امکان دسترسی آسان را به هر چیزی که کاربر برای انجام وظیفه یا خواسته‌اش نیاز دارد، بدون توجه به اینکه محل فیزیکی آن کجا است فراهم می‌کند.

به گفته ساسان رنجبر، یک کارشناس حوزه IT، یک پورتال دارای ویژگی‌هایی همچون گردآوری اطلاعات، در دسترس بودن و هدفدار بودن اطلاعات است و باید در هر زمان و مکانی در دسترس باشد.

وی معتقد است: در حال حاضر اکثر سازمان‌ها و واردات از وزارت کشور گرفته تا اداره آب و فاضلاب و اداره پست و ... یک پورتال سازمانی دارند که در آنها خدمات گوناگونی ارائه می‌شود. اگر سری به پورتال جمهوری اسلامی ایران با نشانی www.iran.ir بزنید می‌توانید لیست پورتال‌های موجود را مشاهده کنید.

وزارت کشور، اداره آب و برق، آموزش و پرورش، موسسات مالی و اعتباری، هتل‌ها و اقامت‌گاه‌ها، شهرداری‌ها و ... از نهادهایی هستند که با راه‌اندازی پورتال در صدد برآمده‌اند تا علاوه‌بر خدمات‌رسانی به مردم از رفت‌و‌آمد مراجعان به این مرکز بکاهند،

اما آیا با توجه به اینکه هنوز بسیاری از مردم اعتماد چندانی به این پورتال‌ها ندارند، این پورتال‌ها در تحقق اهداف خود موفق بوده‌اند؟

کارشناسان معتقدند، اگرچه متولیان راه‌اندازی این پورتال‌ها معتقدند طی سال‌های ابتدایی راه‌اندازی این پورتال‌ها میزان استقبال و بازدید از پورتال‌ها درحد قابل‌قبولی بوده است اما آنچه مسلم است زمان لازم است، تا با اطلاع‌رسانی درست عموم مردم به سمت استفاده از پورتال گرایش پیدا کنند.

از زبان پورتال‌داران

مظفریان مسوول بخش انفورماتیک اداره آب و فاضلاب در این زمینه می‌گوید: پورتال اداره آب و فاضلاب شهر تهران با آدرس www.tpww.co.ir حدود پنج سال است راه‌اندازی شده است که خدماتی چون پرداخت قبض آب از طریق بانک‌ها، درخواست انشعاب آب، تغییر قطر و سیر انشعاب، استعلام برای خرید و فروش، رسیدگی به شکایات و هزینه خدمات و ... را ارائه می‌دهد.

وی درخصوص میزان استقبال از این پورتال گفت: به طور کلی به دلیل اینکه اطلاع‌رسانی درستی در این زمینه نشده است، میزان استقبال در حدی که انتظار داشتیم، نبوده است.چراکه مردم اعتماد چندانی نسبت به رسیدگی به درخواست‌هایشان از طریق این پورتال ندارند و همچنان حضور فیزیکی را به راه‌های دیگر ترجیح می‌دهند.

به گفته مظفریان تنها در چند استان از جمله تهران، اصفهان و خراسان استقبال در حد مطلوب بوده است.

وی افزود: در این پورتال فرم‌های ویژه‌ای برای درخواست‌های مختلف تهیه شده است که مراجعان می‌توانند با تکمیل این فرم‌ها نسبت به رفع مشکل خود اقدام کنند. منتجب‌ مسوول بخش فناوری اطلاعات شرکت پست ایران نیز از راه‌اندازی پورتال شرکت پست جمهوری اسلامی ایران طی سه سال اخیر با آدرس www.post.ir خبر داد و گفت: این پورتال عملیاتی چون رهگیری محصول، سیستم گویای دو سویه، سیستم داخلی پست و ... را انجام می‌دهد.

به گفته وی میزان استقبال از این پورتال در سطح استان تهران در سطح مطلوبی بوده است و شرکت پست برنامه‌هایی نیز برای توسعه این پورتال دارد.

پورتال وزارت کشور نیز با آدرس www.moi.ir حدود سه سال است راه‌اندازی شده است و خدمات مختلفی را به مراجعان ارائه می‌کند که مهم‌ترین خدمتی که ارائه می‌دهد در زمینه سازمان‌های مردم نهاد (NGO)ها است.

به گفته کهندانی مسوول بخش فناوری اطلاعات وزارت کشور، در حال حاضر این پورتال در حال اطلاع‌رسانی است و فرم‌های ویژه‌ای برای اطلاع‌رسانی، خدمات ثبت‌نام در NGOها و ... ارائه می‌دهد.

به گفته وی با راه‌اندازی این پورتال از میزان رفت‌و‌آمد مراجعان در زمینه NGOها تا حدود زیادی کاسته شده است.

گودرزی مسوول بخش سازمان‌های مردم‌نهاد وزارت کشور نیز در این زمینه می‌گوید: در زمینه پورتال و خدمات آن در بخش NGOها در سطح استان تهران بسیار قوی عمل کرده‌ایم و مراجعان می‌توانند تمام امور مربوط به ثبت NGO، ثبت‌نام در NGO و ... را از طریق این پورتال انجام دهند.

مسوول بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران نیز در رابطه با پورتال شهرداری تهران www.tehran.ir گفت: سرویس Tehran.ir عبارت است از خبررسانی در حوزه شهر و شهرداری که در این بخش تمامی اخبار مربوط به فعالیت‌های سازمان شهرداری به روز می‌شود.

سعدآبادی افزود: اصلی‌ترین بخش این پورتال «کاوشگر شهر تهران» است که ابزاری است که براساس GIS سرویس‌دهی می‌کند و به این ترتیب شهروندان تهران می‌توانند مسیرهای حرکتی خود را با آن تعیین کنند.به گفته وی، شهروندان می‌توانند با مراجعه به این سایت مسیر خود را از مبدا تا مقصد تعیین کنند. همچنین خیابان‌های یک طرفه و دو طرفه، بناهای دیدنی و مکان‌های مشهوری که در این مسیر قرار دارند، شیرهای آتش‌نشانی و ... در این بخش مشخص شده‌اند.

به گفته وی پورتال تهران در سامانه اینترنتی ۱۳۷ هم سرویس‌دهی ویژه‌ای دارد و به این ترتیب شهروندان می‌توانند از طریق این سایت اخبار و درخواست رسیدگی خود را ثبت و پیگیری کنند.

علاوه‌بر این ثبت‌نام برای دریافت آرم طرح ترافیک نیز از طریق این پورتال صورت می‌گیرد.

وی افزود: اطلاعات مربوط به اموات بهشت زهرا، قیمت منطقه‌ای املاک، قوانین معماری و شهرسازی، نظرسنجی و لینک‌ها و ... را نیز می‌توان روی این پورتال مشاهده کرد.

معاون آمار، برنامه و بودجه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران نیز در این رابطه گفت: پورتال شهرداری تهران با اهدافی چون، کاهش زمان و هزینه ارائه خدمات، کاهش رفت‌و‌آمدهای شهری و ترافیک، ایجاد و بهبود روابط شهرداری و شهروندان، دریافت بازخورد شهروندان از خدمات شهرداری، تقویت و بهینه‌سازی سیستم‌های کنترل و نظارت، ارائه اطلاعات و خدمات مطلوب به شهروندان در هر زمان و مکان و عدم ایجاد ازدحام در بخش‌های مختلف شهرداری و کاهش مراجعات حضوری راه‌اندازی شده است.

به گفته شفائی، با توجه به تاکیدات شهردار تهران در مواضع مختلف مبنی‌بر طراحی و راه‌اندازی پورتال شهرداری تهران به عنوان نقطه ورود دسترسی شهروندان به خدمات و اطلاعات موردنیازشان، سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران پس از طی فاز امکان‌سنجی و شناسایی راه حل فنی و همچنین معماری مناسب و عملیاتی نمودن به پورتال از دو منظر اینترنتی و اینترانتی توجه شد که در نوع اول مخاطبان، شهروندان و در نوع دوم مخاطبان، پرسنل شهرداری هستند.

به گفته وی، هم‌اکنون ۸۰ ساب پورتال واحدهای تابعه شهرداری و پورتال انگلیسی شهرداری تهران از طریق آدرس Tehran.ir در دسترس است و میانگین آمار بازدید روزانه پورتال شهرداری تهران بالغ‌بر ۴۰هزار نفر است.

وی برخی از مهم‌ترین خدمات و اطلاعات پورتال شهرداری را به این شرح معرفی کرد.

در بخش محتوا، مناقصات، آمارنامه شهر تهران ( برای اولین بار)، فرآیندها و رویه‌ها (در دست اقدام)، نظرسنجی در زمینه‌های مختلف مرتبط با شهرداری تهران و اخبار در این پورتال درج شده‌اند.

در بخش خدمات الکترونیک نیز اطلاعاتی در مورد دفاتر خدمات الکترونیک شهر، کاوشگر تهران، سامانه اینترنتی ۱۳۷، قیمت منطقه‌ای املاک، ثبت‌نام آرم طرح ترافیک، مناقصات شهرداری تهران، مشاهده پرونده شهرسازی و ... قابل‌مشاهده است.

به گفته شفائی، پرداخت اینترنتی که تاکنون در مباحث محدودی مانند طرح ترافیک داشتیم تا ماه‌های آینده در سایر بخش‌ها از جمله قبض جریمه و ... نیز امکان‌پذیر خواهد شد.به گفته وی میزان بازدید از این پورتال در حد مطلوبی است و پیش‌بینی می‌شود با ارتقای سطح کیفی این پورتال گام‌های موفق‌تری در این زمینه برداریم.