واردکنندگان معترض، شکایت کنند

مریم عسگری

همه کاربران رایانه حتی افرادی که آشنایی کمی با کامپیوتر دارند، حتما جعبه فلزی یا پلاستیکی را که قطعات اصلی یک کامپیوتر از رم و مادربورد گرفته تا درایو و ... را در خود جای داده است، دیده‌اند و می‌شناسند. کیس امروزه در انواع مختلفی در بازار موجود است و نسبت به سال‌های گذشته از تنوع زیادی در مدل، مارک و طرح برخوردار شده است و طی یک ماه اخیر با بازاری پر خبر مواجه شده است. بازاری که تا حدود یک ماه پیش در نظم و آرامش به سر می‌برد، طی یک ماه اخیر دستخوش تغییر و تحولات زیادی به ویژه در بخش کیس‌های حرفه‌ای شده است.

حرفه‌ای‌های کم‌یاب

به طور کلی کیس به دو نوع عمومی و حرفه‌ای تقسیم‌بندی می‌شود.

به گفته رضایی، یک فروشنده، کیس‌ها که شامل انواع Desktop (مستطیل شکل) و Tower (برج مانند) هستند، در سایز و اندازه‌های متفاوتی در بازار موجودند. وی می‌گوید: کیس‌های سایز کوچک برای استفاده کامپیوترهای رومیزی (pc) و انجام امور معمولی مناسب هستند. در حالی که کیس‌های بزرگ که در بازار حرفه‌ای نام گرفته‌اند، برای انجام امور حرفه‌ای، استفاده در سرور و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فروشنده برندهای Farasoo، green، cooler master، Thermal Take و ... از برندهای پرفروش کیس در بازار معرفی کرد و گفت: در بین کیس‌های معمولی، برندهای green و farasoo و در بین کیس‌های حرفه‌ای برند cooler master جزو پرفروش‌های بازار هستند. وی ضمن اشاره به محدودیت عرضه کیس‌های حرفه‌ای به بازار گفت: در زمینه عرضه کیس‌های معمولی و سایز کوچک در بازار مشکل خاصی وجود ندارد ولی حدود یک ماه است کیس‌های حرفه‌ای برندهای thermal take و cooler master به شدت در بازار کمیاب شده‌اند.عموزاده، یک فروشنده تجهیزات کامپیوتری در پاساژ ایران نیز در این زمینه می‌گوید: طی یک ماه اخیر موجودی فروشندگان کیس‌های حرفه‌ای به ویژه برندهای Thermal take و cooler master به شدت کاهش یافته است. این در حالی است که تقاضا برای این کیس‌‌ها مانند سابق بوده ولی عرضه بسیار محدود شده است. وی افزود: وقتی برای دریافت کیس به شرکت‌های واردکننده مراجعه کردیم، آنها فقط از عدم وجود این کیس‌ها در انبار خبر دادند و پاسخ روشنی به ما ندادند. وی افزود: از گوشه و کنار اخباری در زمینه عدم ترخیص کیس‌های حرفه‌ای از انبارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران شنیده‌ایم. ولی نمی‌دانیم تا چه حد می‌‌توان به این اخبار اعتماد کرد. یکی دیگر از فروشندگان از افزایش تعرفه واردات کیس‌های‌ گران‌قیمت(حرفه‌ای) می‌گوید. به گفته وی، معمولا هر از چندگاهی یکی از تجهیزات کامپیوتری در بازار کمیاب می‌شود و به دنبال آن قیمت‌ها افزایش می‌یابد. این افزایش قیمت و کمبود باعث می‌شود فروشندگان و خریداران به تکاپو بیافتند تا علت را ریشه‌یابی کنند. پس از مدتی مشخص می‌‌شود یا گمرک به قصد افزایش تعرفه واردات جلوی ترخیص اجناس را گرفته است، یا کالاها به صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند و گمرک از ترخیص آنها خودداری می‌کند.

پای سخن واردکنندگان

در حالی که فروشندگان دلایل مختلفی برای کمیاب‌شدن کیس‌های حرفه‌ای در بازار مطرح می‌کنند و گمرک را عامل این موضوع می‌دانند، واردکنندگان این کیس‌ها نظرات متفاوتی در این رابطه دارند.آزموده، کارشناس فروش شرکت دریاکامپیوتر، یکی از واردکنندگان کیس‌های Cooler master در این رابطه می‌گوید: کیس‌های سایز بزرگ و حرفه‌ای طی یک ماه اخیر به شدت در بازار کمیاب شده‌اند که علت این امر کاهش واردات این کیس‌ها به کشور است. به گفته وی، از آنجا که کیس‌های حرفه‌ای، نسبت به کیس‌های معمولی از قیمت بالاتری برخوردارند، مشتریان خاصی دارند که این مشتریان شامل گیمر‌های حرفه‌ای، افرادی که به داشتن یک سیستم حرفه‌ای تمایل دارند و افرادی که کارهای گرافیکی انجام می‌دهند، می‌شود.

به گفته این کارشناس، طی یک ماه اخیر به علت اینکه گمرک در روند ارزش‌گذاری روی این کیس‌ها با واردکنندگان دچار مشکل شده است،‌ از ترخیص این کیس‌ها خودداری کرده است و این موضوع باعث شده خریداران و فروشندگان متعرض شوند. آزموده‌ می‌افزاید : گمرک فاقد کارشناسان صاحب‌نظر و آگاه در زمینه ارزش‌گذاری روی این کیس‌ها است. به همین دلیل کارشناسان با توجه به قیمت بالای کیس هزینه ترخیص بسیار بالایی از وارد‌کننده مطالبه می‌‌کنند که این موضوع به شدت به واردکننده ضربه می‌زند. به عنوان مثال گمرک برای یک کیس حرفه‌ای که قیمتی حدود ۳۰۰هزار تومان دارد، حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰هزار تومان هزینه ترخیص در نظر می‌گیرد که با توجه به هزینه حمل و نقل و سایر هزینه‌های جانبی، قیمت تمام‌شده کیس به مراتب بالاتر از قیمتی می‌شود که واردکننده به فروشنده می‌دهد. در چنین شرایطی است که واردکنندگان به شدت متضرر می‌شوند. وی قیمت کیس‌های حرفه‌ای Cooler mster را بین ۷۰ هزار تا ۳۰۰هزار تومان اعلام کرد.

رضایی، کارشناس فروش شرکت فونیران، واردکننده کیس‌های thrmal take نیز از کاهش موجودی کیس‌های حرفه‌ای این برند در بازار خبر داد و گفت: در حال حاضر موجودی کیس‌های حرفه‌ای thrmal take در حد صفر است و مشخص نیست این کیس‌‌ها طی چه مدتی مجددا وارد بازار شوند. در حالی‌که فروشندگان بازار از عدم ترخیص کیس‌های این برند از انبارهای گمرک خبر می‌دهند، کارشناس فروش این شرکت، این خبر را تکذیب کرد و گفت: فونیران مشکل خاصی با گمرک ندارد و کمیاب شدن کیس‌های این برند در بازار به دلیل تصمیمات شرکت برای توقف واردات این کیس است. عبدا...‌پور، کارشناس فروش شرکت بیت‌پرداز، واردکننده کیس‌‌های حرفه‌ای probit نیز می‌گوید: در زمینه‌ ترخیص و واردات کیس مشکل خاصی باگمرک نداریم.رضا دانش‌پور، مدیر روابط‌عمومی شرکت سیستم‌های آینده سیما، تولیدکننده کیس‌های ایرانی green نیز در این زمینه می‌گوید: با توجه به این موضوع که ما یک تولیدکننده داخلی هستیم، برخی از قطعات کیس‌های خود را از خارج از کشور تامین می‌کنیم و برای واردات این قطعات مشکل خاصی با گمرک نداریم. وی نسبت به اخباری که در زمینه عدم ترخیص کیس‌های برندهای مذکور منتشر شده است، اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: تصور نمی‌کنم گمرک سد راه واردات‌کنندگان شود، چرا که ما مشکلی در زمینه ترخیص قطعات به کار رفته در کیس‌ها نداریم. وی قیمت کیس‌های حرفه‌ای green را بین ۱۲۲ هزار تا ۲۰۹ هزار تومان اعلام کرد که اکثرا در ایران مونتاژ می‌شوند.

پاسخ گمرک

در حالی که بسیاری از فروشندگان و برخی از نمایندگی‌های فروش از مانع‌تراشی گمرک در ترخیص کیس‌های حرفه‌ای خبر می‌دهند، گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است؛ در صورتی که اسناد ارائه شده به گمرک برای ترخیص کالا کامل و بدون نقص باشد، واردات کالا بدون کوچک‌ترین مشکلی صورت می‌گیرد.

در زمینه ارزش‌گذاری کالا و تعیین نرخ ترخیص نیز کارشناسان گمرک با استناد به سی‌دی مخصوص گمرک، عمل ارزش‌گذاری کالا را انجام می‌دهند.

یکی از کارشناسان گمرک، در مورد ادعای برخی واردکنندگان مبنی‌بر استفاده از کارشناسان ناآگاه برای ارزش‌گذاری کالاها و اخذ مبلغ اضافی از واردکنندگان توسط گمرک گفت: طبق ماده ۱۶ قانون گمرک، هر گاه پس از ترخیص کالا، مشخص شود گمرک مبلغ اضافی بابت ترخیص کالا از واردکننده دریافت کرده است، صاحب کالا ظرف مدت ۸ ماه پس از ترخیص کالا می‌تواند با طی مراحل قانونی، مابه‌التفاوت مبلغ را از گمرک دریافت کند و گمرک نیز با متخلفین برخورد قانونی می‌کند. به گفته این کارشناس گمرک، ارزش‌گذاری روی کالاها به هیچ وجه سلیقه‌ای نیست و بر اساس قانون گمرک صورت می‌گیرد. پس این ادعای واردکنندگان، که گمرک در ارزش‌گذاری کالاها دچار اشتباه عمدی شده است، صحت ندارد.

وی افزود: واردکنندگانی که ادعا می‌کنند گمرک از آنها وجه اضافی دریافت کرده است، می‌توانند به دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات گمرک مراجعه کرده و اسناد خود را همراه با شکایت کتبی به این دفتر ارائه کنند. دفتر رسیدگی به شکایات گمرک نیز پس از انجام بررسی‌های لازم به احقاق حق افراد می‌پردازد.

ختم کلام

اگرچه گمرک در پاسخ به واردکنندگان و فروشندگان معترض دلایلی مطرح کرد، اما برخی واردکنندگان معتقدند بارها و بارها به دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات گمرک مراجعه کرده‌اند و پاسخی دریافت نکرده‌اند. از طرفی گمرک نرخ تعرفه‌ها را در سی‌دی مخصوص گمرک درج کرده است و محاسبه نرخ جهانی کالا و ارزش‌گذای کالا به عهده کارشناسان گمرک است که با توجه به نوسانات شدید قیمت جهانی تجهیزات کامپیوتری باید محاسبه شوند و به هیچ وجه نمی‌توان قیمت جهانی تجهیزات کامپیوتری را با سی‌دی یا هیچ منبع دیگری به کارشناسان ارائه کرد.