غرامت میلیاردی برای محبوبیت انحصاری

ندا لهردی

«اروپایی‌ها مایکروسافت را جریمه کردند.»؛ خبری که این روزها به پربیننده‌ترین اخبار تکنولوژی مطبوعات و خبرگزاری‌های سراسر دنیا تبدیل شد تا یک بار دیگر بیل گیتس و همکارانش را غافلگیر کند. دفتر حقوقی کمیسیون اروپا یک بار دیگر بیل گیتس و مایکروسافت را به دلیل بی‌توجهی به قوانین ضدانحصار در سطح اتحادیه اروپا جریمه کرد.

به همین سادگی غول نرم‌افزاری دنیا به خاطر انحصارطلبی‌های زیرکانه‌اش به پرداخت ۸۹۹میلیون یورو یا ۴/۱میلیارد دلار متهم شد.

به این ترتیب، تولیدکننده محبوب‌ترین سیستم عامل دنیا برای سومین‌بار تاوان سنگینی برای آنچه بی‌اعتنایی به رعایت قوانین تجارت و ایجاد انحصار تلقی می‌شود، خواهد پرداخت.

اولین شرکت ناقض قانون

اتحادیه اروپا هفته گذشته با محکوم کردن مایکروسافت اعلام کرد که این شرکت تنها شرکتی است که در پنجاه سالی که از اجرای قانون ضدانحصار در اروپا می‌گذرد، از آن سرپیچی کرده و جریمه شده است.

قانون ضدانحصار در اروپا اولین‌بار در سال ۲۰۰۴ توسط اتحادیه اروپا به تصویب رسید که براساس آن جلوگیری از ایجاد رقابت در بازار و انحصارطلبی در تجارت جرم محسوب می‌شود.

این در حالی است که در همان سال و در ماه مارس مایکروسافت به پرداخت ۴۹۷میلیون یورو جریمه شد و قرار است که کد کلیدی ویندوز را در اختیار دیگر تولیدکنندگان نرم‌افزار رقیب قرار بدهد.

بعد از آن اتحادیه اروپا برای دومین بار مایکروسافت را در ماه جولای سال ۲۰۰۶ به پرداخت جریمه ۲۸۰میلیون یورویی جریمه کرده تا یک بار دیگر مایکروسافت تاوان محبوبیت انحصاری پرطرفدارترین محصول خود؛ یعنی ویندوز را بپردازد.

و حالا اتحادیه اروپا هفته گذشته سنگین‌ترین جریمه خود در این سال‌ها را نصیب مایکروسافت کرد. «نلی کروز» عضو کمیسیون رقابتی اتحادیه اروپا اما معتقد است که ‌آنها می‌توانند مایکروسافت را به پرداخت جریمه سنگین‌تری هم محکوم کند.

او در این مورد می‌گوید: «ما می‌توانستیم این شرکت را به پرداخت جریمه ۵/۱میلیارد یورویی هم محکوم کنیم.»

کروز با گفتن این جمله که: «صحبت‌کردن هیچ‌هزینه‌ای ندارد؛ اما زیر پاگذاشتن قوانین گران‌ و پرهزینه است»، تهدید اروپایی‌ها را پررنگ‌تر می‌کند.

با این همه مایکروسافت با ارائه اطلاعات لازم برای استفاده شرکت‌های مختلف رقیب از ویندوز و برنامه‌های مرتبط با آن، سعی دارد حسن نیت خود را به اروپایی‌ها اثبات کند.

«نلی کروز» هم با اشاره به این اقدامات گفته است: «شواهدی از احترام مایکروسافت به قانون ضد انحصار‌طلبی وجود دارد؛ اما هنوز این شرکت به‌طور شفاف عمل نکرده است. گزارش‌هایی هم درباره مشکلاتی برای کار با نرم‌افزار Office و مرورگر اینترنت IE این شرکت در ماه گذشته به دست‌ ما رسیده است.»

جریمه قطره‌ای از درآمد دریایی

اروپایی‌ها در حقیقت معتقدند اقدامات مایکروسافت نوآوری را سرکوب و خفه کرده و میلیون‌ها کاربری را که در سراسر دنیا وجود دارند، متضرر می‌کند.

با این همه جریمه‌ای که به اعتقاد اعضای کمیسیون حقوقی اروپا «واکنشی منطقی به اقداماتی غیرمنطقی» است، قطره کوچکی از دریای درآمد میلیارد دلاری مایکروسافت می‌تواند باشد.

براساس آمار منتشر شده از سوی شرکت مایکروسافت درآمد حاصل از فروش محصولات این شرکت تا پایان سال مالی ۲۰۰۷ به ۰۷/۱۴میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که جمع جرایمی که اتحادیه اروپا در طول این سال‌ها مایکروسافت را به پرداخت آنها محکوم کرده، تنها برابر ۴/۲میلیارد دلار است. این جرایم که ۱۰درصد درآمد سالانه این شرکت را دربر می‌گیرد از سوی اتحادیه اروپا صرف دادن یارانه به کشاورزان و کمک بلاعوض برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی می‌شود. اتحادیه اروپا اعلام کرده است که جرایم مربوط به نقض قوانین ضدانحصارطلبی، به کاهش فشار روی مالیات‌دهندگان در کشورهای عضو این اتحادیه کمک می‌کند.

قیمت‌های غیرمنطقی

اتحادیه اروپا حتی مبالغی را که مایکروسافت به عنوان حق انحصاری خود از فروش هر محصول و ارائه اطلاعات به مشتریان دریافت می‌کند، غیرمنطقی و گران اعلام کرده است.

تا آنجا که این اتحادیه توانست غول نرم‌افزاری دنیا را به کاهش این مبالغ ملزم کند. به این ترتیب این شرکت مبلغ مربوط به حق انحصاری از فروش هر محصول خود را از ۸۷/۳درصد به ۷/۰درصد و مبلغ مربوط به ارائه اطلاعات لازم به مشتریان را از ۹۸/۲درصد به ۵/۰درصد کاهش داده است. مایکروسافت در آخرین اقدام برای رفع اتهامات خود، هفته گذشته قیمت جدیدترین محصول خود؛ یعنی ویندوز ویستا را کاهش داد.