جلوی پیشرفت آی‌تی را گرفته‌اند

شهرام شریف

م.ر. بهنام رئوف

بخش اول گفت‌وگو با رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور را روز گذشته خواندید؛ بخش پایانی این گفت‌وگو را امروز می‌خوانید. در نشست مطبوعاتی اخیر دبیر شورای‌عالی آی‌تی آقای ریاضی گفت بخش‌خصوصی از ارائه طرح صادرات یک‌میلیارد دلاری کنار کشید. این مساله را تایید می‌کنید؟

در ابتدا ایشان فرمودند یک‌میلیارد دلار صادرات نرم‌افزار خواهیم داشت. بعد صورت مساله را عوض کردند و گفتند چرا ما نمی‌توانیم یک‌میلیارد دلار صادرات داشته باشیم؟ در نتیجه صورت مساله عوض شد. یعنی هیچ کس نمی‌داند که چرا ما نمی‌توانیم یک‌میلیارد دلار صادرات داشته باشیم.

جهت اطلاع می‌گویم که پیش از این با صرف یک بودجه میلیونی طرحی با عنوان مشکلات صادرات نرم‌افزار در کشور جمع‌آوری شده بود که دبیر شورای‌عالی آی‌تی می‌توانند با صرف وقت و مطالعه این تحقیق به چرایی این موضوع پی ببرند.

یکی از مشکلاتی که وجود دارد و منجر به ناکارآمدی شورای‌عالی فناوری اطلاعات هم شده این است که طرح‌های نسنجیده‌ای عنوان می‌شود. وقتی شورای‌عالی فناوری اطلاعات تشکیل شد، آقای احمدی‌نژاد به عنوان رییس‌جمهوری به طور مستمر در جلسات شورا حضور داشتند؛ چرا که دوست داشتند آی‌تی توسعه پیدا کند. رییس‌جمهوری با توجه به حسن نیتی که به آی‌تی داشتند مسائل مطرح شده در شورا را تایید می‌کردند، اما در بیرون جلسات شورا می‌پرسیدند، اینترنت ملی یعنی چه؟ یک‌میلیارد دلار صادرات یعنی چه؟ همین مسائل باعث شد تا رییس‌جمهوری دستور ادغام شوراها را صادر کنند وگرنه اگر از عملکرد نهادی رضایت وجود داشته باشد آیا آن را ادغام می‌کنند؟

آقای ریاضی به جای آنکه پذیرای اشتباهاتشان باشند آنها را به گردن بخش‌خصوصی می‌اندازند. مگر بخش‌خصوصی بیکار است که به دنبال تدوین طرح باشد؟

شما به عنوان رییس شورای عالی فناوری اطلاعات وقتی که طرح و برنامه‌ای در این زمینه ندارید، چرا مسوولیت قبول کرده‌اید؟

اگر منظور آقای ریاضی از بخش‌خصوصی ما هستیم متاسفانه و به رغم اعلام آمادگی ما در جلساتی که با او داشته‌ایم، کوچکترین همکاری را با ما نکردند. تعریف بخش‌خصوصی از نظر آقای ریاضی چیست؟ وزیر ارتباطات بگوید توهمی بیش نبود. سه سال است که جلوی پیشرفت آی‌تی گرفته شده است. چه کسی جوابگوی طرح‌های شورای عالی فن‌آوری اطلاعات است؟ سرنوشت اینترنت ملی چه شد؟

آقای ریاضی طرحی مطرح کردند با عنوان حساب‌های اینترنتی دانش‌آموزان. ۲۰میلیارد تومان هم برای این طرح بودجه گرفته شده است، تا هزار تومان در حساب ۲۰میلیون دانش‌آموز قرار گیرد. حسابی که به گفته مسوولان بانکی افتتاح آن برای هر فرد ۵هزار تومان هزینه دارد. این طرح چه مشکلی از آی‌تی کشور حل می‌کند که شما ۲۰میلیارد تومان را بین ۲۰میلیون نفر تقسیم کنید؟

حساب اینترنتی به چه درد یک دانش‌آموز می‌خورد؟ اصلا آیا ما ۱۵میلیون کامپیوتر در کشور داریم که می‌خواهیم برای ۲۰میلیون دانش‌آموز حساب اینترنتی افتتاح کنیم؟ در کدام کشور این اتفاق افتاده است که دانش‌آموز یا فرد زیر ۱۸ سال حساب بانکی داشته باشد؟ نخندید اینها جوک نیست، اینها همه درد است.

دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات اخیرا طرحی را با عنوان سازمان نظام مهندسی فناوری اطلاعات مطرح کردند که طبق گفته خودشان بخش‌هایی از آن اصلاح و تصویب هم شده است.

البته به گفته وی،‌ این طرح به هیچ عنوان با سازمان نظام صنفی موازی نیست. نظرتان در مورد این طرح و اهدافش چیست؟

این طرح هنوز تصویب نشده است، به دولت ارائه شده، دولت از ما نظر خواست و ما همه نظراتمان را دادیم و آقای ریاضی را موظف کردند در جلسه‌ای که برای بررسی پیشنهاد تشکیل می‌شود، حتما سازمان نظام صنفی حضور داشته باشد. ما هم در آن جلسه شرکت کردیم. تعداد اعضای جلسه که آقای ریاضی ریاست آن را به عهده داشت به حدنصاب نرسید. جلسه شروع شد و آقای ریاضی جزوه‌‌ای به ما داد و گفت: می‌خواهیم این جزوه را امروز تصویب کنیم. ما گفتیم که این جزوه را شما همین الان به ما دادید و قرار هم نیست الان تصویب شود. براساس حکمی که از سوی دولت ارائه شده این سازمان قرار نیست با نظام صنفی موازی کاری داشته باشد از سوی دیگر، هم نباید دولتی باشد.

گفت که نظرتان را راجع به طرح بگویید، من هم بعد از خواندن جزوه گفتم در چند بند با سازمان نظام صنفی هم‌پوشانی ‌دارد که باید اصلاح شوند. به هر حال آن جلسه به حدنصاب نرسید و تصمیمات گرفته شده به همین دلیل اجرا نشد. حتی آقای محمودی، دبیر شورای عالی انفورماتیک به صراحت اعلام کردند که دعوتنامه جلسه روز چهارشنبه، شنبه هفته بعد به دستشان رسیده است.

در نتیجه طرح سازمان نظام مهندسی فناوری اطلاعات به دلیل به حد نصاب نرسیدن کمیته تصویب نشد، اگر هم تصویب می‌شد، بعد از آن باید در کمیته زیربنایی وزارت مطرح شود. بعد از تصویب در کمیته زیربنایی تازه برای تصویب نهایی به هیات‌دولت ارجاع داده می‌شود.

اما فرض کنیم که اساسنامه این سازمان تصویب شود. وقتی که تصویب شود به مصوبه مجلس شورای اسلامی نیاز دارد. مجلس شورای اسلامی هم در این دوره لایحه‌ای قبول نمی‌کند. در نتیجه به دور بعدی مجلس کشیده خواهد شد و در بهترین شرایط ممکن تصویب آن ۴سال طول می‌کشد. حال فرض کنیم که این سازمان فردا تشکیل شود، این سوال پیش می‌آید که چرا زمانی که سازمانی با ۳هزار عضو تشکیل شده و در حال فعالیت است، باید یک سازمان موازی دیگر در کنار آن شکل بگیرد؟ چرا در زمانی که رهبر معظم انقلاب می‌گوید کارها را به دست بخش‌خصوصی بسپارید، دولت به تاسیس سازمان‌های موازی با بخش‌خصوصی اقدام می‌کند؟

چرا زمانی که دولت می‌گوید شوراها با هم ادغام شوند، زیرمجموعه‌های دولتی تصمیم بر تشکیل و تاسیس سازمان‌ها و نهادهای موازی می‌گیرند؟

به غیر از این است که هدف و نیت ایشان از تشکیل این سازمان جدید آن است که خود رهبری آن را به عهده بگیرد؟

یک ایده در این بین وجود دارد که می‌گوید بخش‌خصوصی دزد است و رشوه‌گیر، اما بخش دولتی پاک است. در نتیجه تمام توان خود را برای نگه داشتن تصدی‌گری‌های دولتی به کار بندیم. دولت هیچ وقت به صراحت این موضوع را اعلام نکرده؛ چرا که خلاف اصل ۴۴است، اما در رفتار می‌بینیم که تمایل به تشکیل سازمان‌های موازی وجود دارد. متاسفانه این تنها برداشتی است که من می‌توانم از این موضوع داشته باشم. سازمان نظام مهندسی فناوری اطلاعات صد در صد با سازمان نظام صنفی رایانه‌ای هم پوشانی دارد.

اعضای سازمان نظام صنفی تا چه حد از مدیریت شما رضایت دارند؟

شرایط فرق می‌کند. ممکن است فردی به نام سعیدی بیشتر برای زمان تشکیل یک سازمان خوب باشد و با گذشت زمان به فرد دیگری در مدیریت نیاز باشد.

یعنی شما معتقدید که مدیر زمان جنگ و نبرد هستید؟

من می‌خواهم به سوال در ذهن شما پاسخ دهم، اما رضایت نسبی است. من نباید به این سوال جواب دهم، بلکه اعضای صنف باید پاسخ دهند.

بر اساس اساسنامه سازمان عضویت رایگان است، اما بعد با تصویب یک آیین‌نامه داخلی مبالغی بابت عضویت دریافت می‌کنید که به گفته برخی از اعضا، خدمات خاصی هم در ازای مبالغ دریافتی ارائه نمی‌شود.

درگرفتن حق عضویت فرمولی رعایت می‌شود که به امتیاز شرکت‌ها بازمی‌گردد، چون عضویت در سازمان الزامی است؛ در نتیجه اخذ حق عضویت نباید الزامی باشد مگر آن که مجمع تصویب کند، اما در اساسنامه آمده که اگر اعضا خواستند در رای‌گیری شرکت کنند، و ... از آنجا که خدماتی که سازمان می‌دهد مستلزم صرف هزینه است، در نتیجه این هزینه باید از سوی اعضا پرداخت شود.

اما شما اول رای‌گیری را انجام دادید و بعد به شرکت‌ها گفته‌اید که چون در رای‌گیری شرکت کرده‌اید باید پول دهید.

من دفاعی در این زمینه ندارم. ایده‌آل من این است که سازمان نظام صنفی باید همیشه مستقل باشد و برای این استقلال، اعضا باید کمک کنند. این بیشتر یک مساله فرهنگی است و به توان و قابلیت‌های ما بازمی‌گردد. اگر ما بخواهیم مبلغی را اخذ کنیم، باید برای آنها کاری انجام دهیم. سازمان نظام صنفی وجودش لازم است. این مساله‌ای است که در کشورهای مطرح به اثبات رسیده است.

زمانی بخشنامه‌ای صادر می‌شود با این عنوان که تمام خریدهای دولتی باید زیرنظر وزارت ارتباطات صورت گیرد. هرگز یک فرد نمی‌تواند به تنهایی این مشکل را حل کند، بلکه به یک سازمان نیاز است. همین که سازمان جلوی این بخشنامه را می‌گیرد خود یک فعالیت مثبت است.

شایع شده که برای دور بعدی سازمان نمی خواهید کاندیدا شوید. این شایعه را تایید می‌کنید؟

معلوم نیست. البته مهم هم نیست که ما باشیم یا نباشیم مهم این است که سازمان پابرجا است.

از وقتی که در اختیار ما گذاشتید سپاسگزاریم.