ناگهان آی‌فون

م.ر.بهنام رئوف

«دیزاین بای اپل این کالیفرنیا، پرودیوس بای چاینا». این جمله‌ای بود که طی دو هفته گذشته بسیاری از علاقه‌مندان گوشی انحصاری اپل موسوم به آی‌فون از زبان فروشندگان پراکنده در سطح تهران شنیده‌اند. تقریبا دو ماه است که آی‌فون اپل به بازار تلفن همراه کشور راه پیدا کرده است. آی‌فون زودتر از آنچه که طرفداران این برند مطرح آی‌تی جهان فکرش را می‌کردند به بازار کشور وارد شد، اما در روزهای اول فروش این گوشی به دلیل شک و شبهاتی که در به‌کارگیری آن با اپراتورهای فعال در ایران وجود داشت، رونق چندانی برای فروشندگان به همراه نداشت.

تولد یک شوالیه

جمعه ۲۹ ژوئن مصادف با ۸ تیر، جنجال خبری اپل که از ژانویه ۲۰۰۷ دنیای رسانه‌های جهان را احاطه کرده بود، پایان یافت و فرزند جدید این غول دیجیتالی جهان از فروشگاه اپل واقع در خیابان پنجم نیویورک پا به بازار آمریکا گذاشت.

انتظار ۶ماهه‌هزاران تن از دوستداران اپل سرانجام به پایان رسید و نوزاد این شرکت به سرعت میهمان دستان طرفداران آمریکایی خود شد.

آی‌فون یکی از بحث برانگیزترین محصولات اپل است که ژانویه گذشته برای اولین بار در کنفرانس مک ورلد توسط استیو جابز به نمایش درآمد. نمایشی که در پایان با تشویق ایستاده حضار برای جابز میانسال روبه‌رو شد.

معرفی این محصول آن هم شش ماه قبل از عرضه آن ارزش سهام اپل در بازار بورس را ۸درصد افزایش و در مقابل، سهام شرکت‌های سازنده موبایل همچون پالم را با کاهش روبه‌رو کرد. همین امر بسیاری از شرکت‌های سازنده تلفن‌همراه را به عکس‌العمل در برابر اپل وادار ساخت به طوری که هم اکنون تولیدکنندگان طراز اول گوشی تلفن همراه جهان به ساخت محصولاتی مشابه به آی‌فون رو آورده‌اند.

فروش گوشی‌های آی‌فون در‌ هزار و ۸۰۰ فروشگاه ای‌تی اند تی و apple در ایالات متحده آمریکا شروع و قرار شد فروش‌ آن در سه‌ماه چهارم سال ۲۰۰۷ در اروپا و در سال ۲۰۰۸ در آسیا آغاز شود.

آی‌فون به عنوان یک نمونه چشمگیر و خارق‌العاده، بهترین DNA اپل را در طراحی و سادگی برجسته می‌سازد. درحالی که صفحه گوشی‌های تلفن‌همراه موجود در بازار پر از دکمه‌های مکانیکی و شلوغ است، اما آی‌فون فقط یک دکمه دارد. این دستگاه که ترکیبی از توانایی‌های یک تلفن‌همراه و یک منشی دیجیتالی شخصی است، بسته به مشخصات خود که شامل ظرفیت ۸ و ۴ گیگابایتی است در بدو فروش بین ۵۹۹ تا ۴۹۹ دلار قیمت داشت. قیمتی که با گذشت سه ماه، ۲۰۰ دلار کاهش یافت.

مشخصه ممتاز این تلفن، لمس پذیر بودن (touch sensitive) نمایشگر آن است که به صفحه کلید یا ماوس نیاز نداشته و تماس همزمان انگشتان دست را تشخیص می‌دهد.

این تلفن‌همراه جدید از تکنولوژی جدیدی به نام Multi-touch یا لمس استفاده می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد تا از انگشتان خود به جای مداد برای انتخاب اندازه، چرخاندن و یا انتخاب مطالبی که باید روی صفحه ظاهر شوند، استفاده کنند. مرورگر اینترنت، تماشای فیلم، گوش دادن به موسیقی، بالا و پایین رفتن میان ایمیل‌ها با استفاده از انگشت به عنوان نشانگر از دیگر مشخصه‌های این گوشی است. مزایایی که همگی در کنار خدماتی که اپراتور تلفن همراه برای کاربر فراهم می‌آورد، لذت بخش است.

امکانات گسترده این دستگاه باید از سوی شرکت خدمات‌دهنده تلفن پشتیبانی شود و بدون آن، بسیاری از توانایی‌های آی‌فون غیرقابل استفاده خواهد بود.

اپل پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۰۸ بتواند ۱۰میلیون آی‌فون بفروشد که حدود یک‌درصد بازار یک‌میلیارد دلاری در سال فعلی تلفن‌های همراه است. این شرکت به منظور فروش گسترده گوشی‌‏های تلفن‌همراه جنجالی خود به استخدام دو‌هزار مسوول فروش جدید اقدام کرده است. مقامات این شرکت فروش ۱۰میلیون دستگاه گوشی تلفن‌همراه آی‌فون در ۱۸ماه نخست عرضه این مدل گوشی پیش‌‏بینی کرده‌‏اند.

طبق پیش‌بینی وب‌سایت تحقیقاتی BUSINESS WEEK، نرخ فروش گوشی‌‏های آی‌فون تا سال ۲۰۰۹ میلادی سالانه به بیش از ۱۰میلیارد دلار خواهد رسید.

آی‌فون ۶/۱۱میلی‌متر ضخامت، ۱۱۵میلیمتر طول، ۶۱ میلیمتر عرض و ۱۳۵ گرم وزن دارد. امکان پنج ساعت گفت‌وگوی تلفنی مداوم و ۱۶ ساعت پخش موسیقی به همراه در اختیار داشتن یک دوربین ۲ مگاپیکسلی از خصوصیات دیگر این گوشی تلفن‌همراه است.

آی‌فون از سیستم عامل OS X اپل استفاده می‌کند و دارای یک مرورگر Safari برای دسترسی به اینترنت و استفاده از ای‌میل است که می‌تواند گرافیک را اداره کند و با سرویس‌های خارجی کار کند.

آی‌فون به شکل بی‌سیم از طریق WiFi به اینترنت متصل می‌شود و دارای بلو‌توث، یک تکنولوژی بی‌سیم کوتاه‌برد است که هدست‌های بی‌سیم یا اتصال به وسایلی مانند پرینترها را حمایت می‌کند.

جنس صفحه نمایش ۵/۳اینچی آی‌فون از شیشه اپتیک بوده که در نوع خود و در کنار سایر رقبا منحصر به فرد است چرا که مابقی سازندگان تلفن‌همراه بیشتر از پلاستیک فشرده برای ساخت صفحه نمایش خود استفاده می‌کنند. استفاده از شیشه امکان گرفتن ضربه‌های نسبتا محکم و یا خش افتادن را بسیار کاهش می‌دهد. این موضوع به این جهت اهمیت دارد که تمام دکمه‌های عملیاتی این گوشی به وسیله صفحه نمایش کار می‌کند.

بدنه آی‌فون از جنس آلومینیومی است که در ساخت بدنه هواپیما به کار می‌رود. طبق آخرین گزارش اپل، باتری‌‏های آیفون دارای ظرفیت ۸ ساعت مکالمه، ۶ ساعت اتصال به اینترنت، ۷ ساعت نمایش فایل ویدیویی و ۲۴ ساعت ارائه فایل صوتی هستند.

معایب آی‌فون

دوربین دو مگاپیکسلی این گوشی فقط قابلیت عکسبرداری را برای کاربرانش فراهم کرده و امکان فیلم برداری را از آنها سلب کرده است. از سوی دیگر بلوتوث این گوشی ورژن A۲ است که تنها قابل استفاده برای هندزفری‌های بلوتوث و یا اتصال به پرینتر است. این به آن معنا است که انتقال دیتا از طریق بلوتوث برای کاربران این شوالیه وجود ندارد.

بیشتر خدمات جذاب آی‌فون توسط سرویس دهنده تلفن همراه آن که در آمریکا تحت انحصار ای‌تی اند تی قرار دارد، ارائه می‌شود. استفاده از سایت یوتیوب، نقشه‌های آنلاین، اینترنت و ... امکاناتی است که در حقیقت اپراتور در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

در نتیجه مهم‌ترین عیب آی‌فون از دید بسیاری از کاربران انحصار در خدمات اپراتوری آن است. انحصاری که همزمان با فروش این گوشی بسیاری از هکرها را واداشت تا به دنبال راهی برای شکستن قفل آن دست به کار شوند.

شکستن یک طلسم

سرانجام و پس از یک ماه تلاش، قفل آی‌فون شکسته و فصل تازه ای در فروش این گوشی آغاز شد. پس از انتشار خبر هک شدن آی‌فون و نیز انتشار روش این هک روی اینترنت، اپل به کاربران گوشی‌های قفل شکسته هشدار داد که گوشی آن‌ها پس از اولین به‌روزرسانی از کار خواهد افتاد.

به‌روزرسانی نرم‌افزار تازه منتشر شده آی‌فون برای دسترسی به فروشگاه موسیقی وای فای ای‌تیون باعث از کار افتادن کامل گوشی‌های قفل شکسته شد. از سوی دیگر به کار گرفتن تمهیداتی از جانب اپل باعث شد تا گوشی‌های قفل شکسته این شرکت قابلیت نصب بسیاری از برنامه‌های جانبی آی‌فون را نداشته باشد.

آی‌فون، ۵۸۰‌هزار تومان

فروش آی‌فون تقریبا از سه ماه پیش آن هم با قیمتی در حدود یک‌میلیون و ۲۰۰‌هزار تومان در تهران آغاز شد. قیمتی که در حال حاضر و با گسترش رقابت بین فروشندگان تا ۵۸۰‌هزار تومان کاهش یافته است. حامد یکی از فروشندگان پاساژ پایتخت در این باره می‌گوید: ما از اولین فروشگاه‌هایی بودیم که آی‌فون را در ایران وارد کردیم؛ اما بعد از گذشت زمان و ورود این محصول به بازار ایران از سوی دیگر واردکنندگان مجبور شدیم برای رقابت و فروش قیمت خود را کاهش دهیم.

او در مورد به کارگیری این گوشی در میان اپراتورهای ایرانی می‌گوید: آی‌فون با تمام سیم کارت‌های موجود در بازار ایران فعال است حتی GPRS ایرانسل هم روی این گوشی کار می‌کند.

آی‌فون اما در ایران با یک برنامه جانبی جدید به فروش می‌رسد. اینستالر، عنوان برنامه‌ای است که از سوی هکران ایرانی روی آی‌فون نصب شده تا کاربران این گوشی امکان دانلود برخی از نرم‌افزارها، تم‌ها و زنگ‌های مختلف را روی گوشی شان داشته باشند.

با این حال تمام فروشندگان این گوشی به کاربرانشان در هنگام خرید هشدار می‌دهند که هنگام اتصال به اینترنت و سایت اپل تحت هیچ عنوانی گوشی خود را آپ دیت یا بروز نکنند، چرا که این امر باعث از کار افتادن و یا به قولی قفل شدن مجدد گوشی خواهد شد و هزینه ای ۲۰۰‌هزار تومانی را برای فعالیت مجدد گوشی بر گردن کاربر می‌گذارد.

اما حتما در این بین یک سوال مهم در ذهن شما هم به وجود آمده است. چرا آی‌فون در ایران ارزان است؟ جواب این سوال بسیار ساده است. فروشندگان آی‌فون در ایران این گوشی را بدون سیم کارت ای‌تی اند تی در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در حقیقت این فروشندگان سود اصلی خود را از بازگرداندن سیم کارت به ایالت متحده و یا کانادا کسب خواهند کرد.

دیزاینش منو کشته

با توجه به تمام شواهد موجود به نظر می‌رسد که آی‌فون در ایران همانند یک شیر بی یال و کوپال است. گوشی که شما فقط از آن می‌توانید برای مکالمه، ارسال پیام کوتاه و اتصال به اینترت آن هم از طریق شبکه‌های وای فای استفاده کرده و در نهایت از آی‌پاد آن برای گوش دادن به موسیقی استفاده کنید.

علی یکی از کاربران آی‌فون است که به همراه چهار تن از دوستانش برای خرید این گوشی به بازار پایتخت آمده است. او در مورد هدفش از خرید این گوشی فقط به یک نکته اشاره می‌کند: این گوشی آخره دیزاین است. حتی زمانی که از معایب آی‌فون در ایران مطلع می‌شود به راحتی می‌گوید: پولی که ما برای این گوشی پرداخت می‌کنیم در حقیقت برای طراحی زیبای آن است نه خدماتش.

به هر حال آی‌فون، آخرین فناوری موجود در بازار تلفن همراه جهان، اکنون در پشت ویترین اکثر مغازه‌های فروش تلفن همراه جا باز کرده است. فروش این گوشی از هفته گذشته تحت اپراتور O۲ در انگلستان آغاز شده و در فرانسه و آلمان هم رایزنی‌های اپل با اپراتور‌ها ادامه دارد. قرار است از سال ۲۰۰۸ این گوشی به طور رسمی وارد بازار آسیا شود، اما به نظر می‌رسد عرضه این گوشی به صورت رسمی و تحت یکی از اپراتورهای کشور در ایران با توجه به تحریم‌های موجود امری محال باشد. در نتیجه به نظر می‌رسد کاربران ایرانی یا باید دل خود را به حداقل‌های امکانات این گوشی خوش کنند. یا قید کلاس آی‌فون را زده و به فکر گوشی دیگری باشند.