سوء استفاده‌های موبایلی

مریم عسگری

همین چند وقت پیش بود که فیلم خصوصی یک فوتبالیست معروف که سال‌ها برای تیم‌ملی ایران بازی می‌کرد، دست به دست بین مردم می‌گشت یا میهمان گوشی‌های تلفن‌همراه آنها بود. فیلمی که در یک ویلای خصوصی از این فوتبالیست گرفته شده بود. نشریات و سایت‌های خبری نیز اخبار زیادی در این رابطه منتشر کردند و به عبارتی به این آتش دامن زدند.

این تنها یک نمونه از هزاران اتفاقی است که در این رابطه طی ماه‌های اخیر شاهد آن بودیم، اما هیچ‌ارگانی نه تنها مسوولیتی در این رابطه به عهده نگرفت؛ بلکه برای جلوگیری از وقوع اتفاقات این‌چنینی تصمیم قطعی اتخاذ نکرد و افراد سودجو همچنان به حریم خصوصی افراد جامعه سرک می‌کشند.

حریم خصوصی افراد

حریم خصوصی افراد شامل چارچوبی است که فرد مسائل و موضوعات شخصی خود و خانواده را در آن جای می‌دهد و تجاوز به این حریم توسط افراد بیگانه به طور حتم واکنش‌های فردی را در پی دارد.

طبق مفاد قانون اساسی نیز تجاوز به حریم خصوصی افراد، جرم محسوب می‌شود و هر کدام از افراد جامعه می‌توانند در صورت تجاوز به حریم خصوصی‌شان شکایت کنند.

بحث انتشار تصاویر خصوصی افراد نیز که طی سال‌های اخیر درباره آن بارها و بارها شنیده‌ایم، امروز به یکی از مشکلات نیروی انتظامی تبدیل شده است که این نهاد در رابطه با این موضوع تنها به بیان توصیه‌هایی به مردم اکتفا کرده است.

سارا، یک دختر دانشجو در این باره می‌گوید: چند وقت پیش در یکی از سایت‌های خبری خواندم که پلیس به خانم‌ها هشدار داده است برای جلوگیری از انتشار تصاویر شخصی و فیلم‌های خصوصی، جوانب احتیاط را در نظر بگیرند.

به گفته وی، آیا نیروی پلیس این قدرت را ندارد که با افراد متخلف برخورد جدی کند؟

البته ناگفته نماند حدود چند ماه پیش پلیس در نظر داشت تا برای جلوگیری از این اقدام (پخش تصاویر و فیلم‌های خصوصی مردم) موبایل‌های افراد مشکوک را که متاسفانه منظورمان گروه بزرگی از قشر جوان است، چک کند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا پلیس با این کار خود به حریم خصوصی افراد جامعه وارد نشده و عمل خلافی مرتکب نشده است؟

تکنولوژی پردردسر

از زمانی که گوشی‌های پیشرفته که به دوربین عکاسی و فیلمبرداری و سیستم بلوتوث مجهز هستند، وارد بازار شدند، بحث داغ سوءاستفاده از این کالا نیز مطرح شد.

اگر تا پیش از ورود این گوشی‌ها مسوولین در رابطه با پیامک‌های غیراخلاقی تذکرات مکرری به کاربران تلفن‌همراه می‌دادند، با ورود این گوشی‌ها دردسر جدیدی به نام سوءاستفاده‌های تصویری در موبایل مطرح شد.

کم نیستند افرادی که درگوشی تلفن‌همراه خود فایل‌های محرمانه‌ای را نگهداری می‌کنند که دارای تصاویر و فیلم‌های خانوادگی، اطلاعات محرمانه و یا حتی تصاویر غیراخلاقی است.

بسیاری از این افراد اگر چه احتمال لو رفتن فایل‌های شخصی را می‌دهند، اما باز هم در نگهداری از آنها سهل‌انگاری می‌کنند که نتیجه آن چیزی نیست؛ جز پخش شدن این اطلاعات و تصاویر!

حسینی یک کارشناس حوزه مخابرات در این زمینه می‌گوید: طی سال‌های اخیر میزان سوءاستفاده‌ از گوشی موبایل تا حد بسیار زیادی افزایش یافته است.

به گفته وی طبق مصوبه شورای‌عالی انقلاب اسلامی که به تایید اعضاء آن از جمله وزارت ارشاد، رییس سازمان صدا و سیما و وزارت ارتباطات رسیده است، سوءاستفاده از موبایل و انتشار مضامین و تصاویر غیراخلاقی جرم محسوب می‌شود و دارندگان این تصاویر تحت پیگرد قرار می‌گیرند.

این کارشناس معتقد است گوشی موبایل وسیله‌‌ای است که هر فردی به منظور استفاده خاصی دست به انتخاب آن می‌زند.

برخی هنگام خرید به دوربین و کیفیت آن توجه می‌کنند و گروهی به امکانات آن از قبیل اینفرارد، بلوتوث و ...، برخی نیز از این کالا فقط برای برقراری تماس و ارسال پیامک استفاده می‌کنند.

اما در این بین هستند افرادی که از گوشی مورد نظر برای انجام اعمال نادرست استفاده می‌کنند و این مساله طی سال‌های اخیر به شدت در کشور به ویژه در بین قشر جوان رواج یافته است که باید تمهیداتی در این مورد اندیشیده شود.

ایرانی، یک وکیل دادگستری می‌گوید: نگاه دقیق به قوانین مربوط به تلفن‌همراه و برداشت‌های مثبت و منفی از این وسیله می‌تواند هوشیاری لازم را برای دارندگان این وسیله فراهم کند.

به گفته وی، گوشی تلفن‌همراه مانند سایر اختراعات همان‌طور که جنبه‌های کاربردی مثبتی دارد، کارکردهای منفی نیز دارد.

وی معتقد است، متاسفانه سوءاستفاده از امکانات تلفن‌همراه طی سال‌های اخیر باعث بروز مشکلات فراوانی شده است و برخی از کاربران به جای استفاده مطلوب و صحیح از این وسیله ارتباطی، با تصویربرداری از مجالس خصوصی، محل‌هایی که مخصوص خانم‌ها است مانند استخر، آرایشگاه و... باعث بروز مشکلات زیادی برای هم نوعان خود می‌شوند.

به گفته وی، اتفاق افتاده است که خانمی که تصاویری از وی منتشر شده، دست به خودکشی زده است.

به گفته ایرانی، متاسفانه در حال حاضر ماده قانونی که بتوان به آن برای برخورد با افراد خاطی که با تصویربرداری برای خانواده‌ها مشکل ایجاد می‌کنند، وجود ندارد و زمانی که شکایتی در این ارتباط می‌شود، قاضی پرونده با استناد به سایر موارد در قانون مجازات اسلامی، اقدام به صدور رای می‌کند.

وی همچنین از تصویب قانونی در مجلس شورای اسلامی طی ماه‌های اخیر خبر می‌دهد که براساس آن افرادی که به انتشار فیلم و عکس‌های خصوصی مردم می‌پردازند به شدت مجازات شده و گاه ممکن است برای این افراد حکم مفسد فی‌الارض نیز صادر شود. البته این مصوبه در حال حاضر مراحل قانونی را طی می‌کند و برای اجرا هنوز ابلاغ نشده است.

هرکه بامش بیش، برفش بیشتر!

هرچه گوشی تلفن‌همراه پیشرفته و مجهزتر باشد، ابزار ‌آماده‌تری است برای انتشار هر آنچه که در آن جای دارد.

این پیامی است که در نمایشگاه پلیس امسال که از اواخر مهر ماه آغاز و تا سوم آبان ماه در مصلای تهران برگزار بود، بارها و بارها خود را به رخ بازدیدکنندگان کشیده است.

«مطالب خصوصی و محرمانه گوشی خود را در دسترس افراد سودجو قرار ندهید»، «گوشی تلفن‌همراه ابرازی مفید اما ناامن است» و... از مواردی هستند که نیروی انتظامی در نمایشگاه امنیت اجتماعی به وسیله بروشور، کتابچه‌های طنز و تابلوهایی با مضامین این چنینی به مردم توصیه می‌کرد.

گلشن، یکی از افسران نیروی انتظامی در این زمینه می‌گوید: «متاسفانه به دلیل عدم فرهنگ‌سازی برای استفاده از تلفن‌همراه، طی سال‌های عرضه این کالا به بازار، شاهد بروز مشکلات بسیار زیادی در این زمینه هستیم که در بسیاری از موارد این مشکلات به علت سهل‌انگاری دارندگان این گوشی‌ها پیش می‌آید.

وی گفت: کاربران گوشی تلفن‌همراه باید بدانند که ضبط و ذخیره تصاویر، فیلم‌ها و اطلاعات خصوصی و خانوادگی در تلفن‌همراه حکم انتشار آن را دارد. پس مطالبی را که مایل به انتشار آنها نیستید در گوشی تلفن‌همراه خود انباشته و نگهداری نکنید و هنگام واگذاری گوشی حتی در کوتاه‌مدت، کارت حافظه گوشی را خارج کرده و در صورت امکان حافظه داخلی را پاک کنید.

سیروس، یکی دیگر از افراد نیروی انتظامی که به پخش بروشورهایی در این زمینه مشغول است نیز می‌گوید: کاربران گوشی تلفن‌همراه باید بدانند روزانه گزارش‌های متعددی در رابطه با انتشار عکس و فیلم‌های خصوصی به ما داده می‌شود، پس با توجه به آسیب‌پذیری تلفن‌همراه از نگهداری طولانی‌مدت اطلاعات خصوصی و خانوادگی خود در آن خودداری کنند و با استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی و رمزگذاری در تلفن‌همراه، دسترسی افراد ناباب به اطلاعات گوشی را مشکل کنند.به عقیده وی، هر فرد مجهز به تلفن‌همراه دوربین‌دار می‌تواند یک گزارشگر آماتور باشد و شاهد و ناظر اعمال شما که ممکن است خواسته و یا ناخواسته هر چیزی را ثبت و منتشر کند. پس همیشه مراقب این گزارشگران در محیط‌های خصوصی و خانوادگی باشید.

نرم‌افزارهای امنیتی

اگر سری به مراکز خرید و فروش گوشی تلفن‌همراه بزنید، شاهد خودنمایی گوشی‌های پیشرفته‌ای هستید که پشت ویترین مغازه‌ها خوش نشسته‌اند.گوشی‌هایی که به قول ماموران نیروی انتظامی گاه در حکم ابزاری مخرب آبروی مردم در دست افراد سودجو است.

ماموران پلیس از نرم‌افزارهای امنیتی گفتند؛ اما هر چه در بازار گشتیم نرم‌افزاری که به طور حتم بتواند از فایل‌های محرمانه گوشی تلفن‌همراه محافظت کند، نیافتیم.

عبدی یک فروشنده گوشی موبایل و تجهیزات جانبی در این زمینه می‌گوید: برخی از فروشندگان از شرایط موجود به نفع خود استفاده کرده و نرم‌افزارهایی را با عنوان امنیتی به بازار عرضه می‌کنند که قیمتی حدود ۱۵ تا ۳۰هزار تومان دارند؛ اما در حقیقت این نرم‌افزارها تنها فایل‌های محرمانه را قفل می‌کنند که این قفل‌ها مثل هر قفل دیگری شکسته می‌شوند.

این فروشنده معتقد است تنها راهی که برای مقابله با این مشکل وجود دارد، انتقال فایل‌های محرمانه روی سی‌دی یا دستگاه بلوتوث است که در صورتی که این کار توسط خود فرد صورت گیرد، مطمئن‌تر است.

سالاری، یک فروشنده دیگر، هزینه انتقال فایل‌های محرمانه گوشی روی سی‌دی و بلوتوث را بین ۳ تا ۵هزار تومان اعلام کرد و گفت: بهتر است وظیفه انتقال این فایل‌ها را به افراد مطمئن واگذار کرد تا از بروز هر گونه مشکلی جلوگیری شود.

برداشت آخر

می‌گوید: نقشی در انتقال و تکثیر تصاویر غیراخلاقی و فایل‌های محرمانه کاربران گوشی موبایل ندارد.

من که باور نمی‌کنم.

می‌گوید: این تصاویر را برای او هم بلوتوث کرده‌اند.

خوب اگر او مشتاق نباشد، کسی این تصاویر را برایش ارسال نمی‌کند.

می‌گوید: از سر کنجکاوی اینکار را کردم.

وقتی مجازات شدی، حس کنجکاوی‌ات هم ارضا می‌شود.

می‌گوید: در بین این همه آدم چرا به من پیله کرده‌اید؟

آسیاب به نوبت!!!