کوچولوهای سریش و آنتی ویروس‌های آبکی

مریم عسگری

امروزه تلفن‌همراه به جزو لاینفک زندگی انسان تبدیل شده است و اکثر افراد از محصل و دانشجو گرفته تا مدیر و... یک گوشی تلفن‌همراه در اختیار دارند. طی چند سال اخیر نیز با توجه به رشد تعداد کاربران تلفن‌همراه، نه تنها بر میزان واردات انواع گوشی به کشور افزوده شده است، بلکه روز به روز شاهد عرضه مدل‌های جدید و پیشرفته‌تر به بازار هستیم.

گوشی‌های جدید و زیبایی که پشت ظاهر فریبنده خود گاه مشکلات زیادی را برای کاربران خود به همراه می‌آورند.

بله، ظهور یک ویروس پیشرفته در گوشی تلفن‌همراه کاربران، یکی از مشکلاتی است که می‌تواند سیستم این دستگاه‌های را مختل یا حتی فلج کند.

ویروس تلفن‌همراه

ویروس تلفن‌همراه یک ویروس الکترونیکی است که تلفن‌های همراه و دستگاه‌های PDA را که کارت شبکه بی‌سیم دارند، تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مختل کردن و از کار انداختن برخی از کاربردها و قابلیت‌های دستگاه، حذف اطلاعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گوشی، ارسال خودکار پیامک به شماره‌های ذخیره شده در گوشی و... برخی از اعمالی است که یک ویروس ناقابل روی گوشی ویروس زده پیاده می‌کند.

طبق گفته حسنی یک کارشناس نرم‌افزار، cabiy، skull، Duts و Comway از ویروس‌های شناخته شده گوشی تلفن‌همراه هستند که معمولا از طریق SMS و MMS منتشر می‌شوند.

به گفته این کارشناس، به طور کلی ویروس‌های تلفن‌همراه موجوداتی هستند که در عملکرد کلی دستگاه اختلال ایجاد می‌کنند و قادر به انجام امور مختلفی هستند؛ به عنوان مثال ویروس Love Bug این قابلیت را دارد که خود را از طریق برنامه Microsoft outlook روی دستگاه‌های تلفن‌همراه تکثیر کند.

بسیاری از ویروس‌ها نیز با ارسال خودکار پیام‌های کوتاه به سایر گوشی‌های تلفن‌همراه خود را منتشر می‌کنند.

سالک یک فروشنده گوشی موبایل در پاساژ علاءالدین می‌گوید: ویروس‌ها به همه جا سرک می‌کشند و میهمان همه می‌شوند؛ اما رایج‌ترین دستگاه‌هایی که مورد حمله ویروس‌های موبایل قرار می‌گیرند، گوشی‌هایی هستند که با سیستم عامل SYMBIAN کار می‌کنند.

به گفته وی طی سال‌های اخیر تعداد نرم‌افزارهای مخرب و مضر برای گوشی‌هایی که با سیستم عامل SYMBIAN کار می‌کنند از مرز ۵۰ نرم‌افزار گذشته است و حال آن که برای سیستم عامل جایگزین یعنی WINDOWS MOBILE، تعداد نرم‌افزارهای مخرب تنها ۲ عدد است و این حقیقت می‌تواند به اندازه کافی هشدار دهنده باشد.

این فروشنده در این باره می‌گوید: توجه داشته باشید این مشکل (ویروسی شدن گوشی) به هیچ وجه به دستگاه‌های گوشی مربوط نمی‌شود.

بلکه مشکل مربوط متوجه سیستم عامل SYMBIAN است و برطرف کردن اشکالات یک برنامه با سیستم عامل SYMBIAN به اندازه‌ای سخت است که با روند برنامه‌نویسی مقایسه می‌شود.

به گفته وی وقتی برنامه‌ای با مشکل مواجه می‌شود، سیستم عامل مذکور تنها در یک پنجره کوچک پیغام متوقف شدن برنامه را نمایش می‌دهد، بدون آن که اطلاعات بیشتری در مورد مشکل به وجود آمده ارائه دهد.

SYMBIAN چیست؟

این سیستم به عنوان یک سیستم عامل دردسر ساز معرفی شده است که برنامه‌های مضری با امکان نسخه‌برداری غیرمجاز از آنها دارد.

نوری یک کارشناس حوزه نرم‌افزار در این زمینه می‌گوید: به طور کلی برنامه‌هایی که با نام و علامت SYMBIAN SIGNED به بازار عرضه می‌شوند، زندگی را برای صاحب دستگاه تلفن‌همراه سخت خواهند کرد و همچنین هزینه سنگینی نیز باید پرداخت شود.

تروجان‌های خطرناک

تروجان برنامه‌ای است که ظاهر درست و سالمی دارد، اما ذاتا یک برنامه خطرناک است و دستگاه‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.

صائب، یک فروشنده گوشی موبایل در این زمینه می‌گوید: «اولین سری شناخته شده تروجان‌ها Mosquitoها هستند که یک نسخه تغییر یافته و قفل شکسته از یک بازی است که به درستی کار می‌کند؛ اما در عین حال پیامک‌های نامرئی مخربی را برای کاربران ارسال می‌کند.»

Skulls نیز نسخه متداول شناخته شده برنامه‌های تروجان برای سیستم‌عامل Skullsها است که روزی همچون یک برنامه عجیب در یکی از سایت‌های مخصوص هکرها ظاهر شد.

Fontalها نیز برنامه‌های تروجان دیگری هستند که عملکرد تلفن هوشمند را به گونه‌ای جدی با اختلال مواجه می‌کنند که دیگر سیستم‌عامل قادر به اجرا نخواهد بود.

DooM Boot نیز نوع دیگری از تروجان است که همانند تروجان‌های دیگر هدفی جز ایجاد اختلال در تلفن‌های هوشمند ندارد.

این تروجان فایل‌های آلوده DLL نصب می‌کند و به این ترتیب دستگاه‌های تلفن‌هوشمند را با اختلال مواجه می‌کند.

آنتی‌ویروس‌های موبایل

بسیاری از افراد در انتخاب آنتی‌ویروس مناسب برای گوشی تلفن‌همراه خود دچار مشکل می‌شوند.

کارشناسان و فروشندگان نیز بر حسب تجربه و یا سود شخصی خود نرم‌افزارهای مختلفی را پیشنهاد می‌کنند.

جوادی یک فعال در این زمینه می‌گوید: نرم‌افزار آنتی‌ویروس که توسط Virusscan Macafee به بازار ارائه شده، نرم‌افزار مناسب و جدیدی است که مورد اطمینان است.

به گفته وی، انواع نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس موبایل به صورت رایگان از روی اینترنت قابل دانلود هستند که این آنتی ویروس‌ها با مبلغ ۲ تا ۴هزار تومان روی موبایل نصب می‌شوند.

وی Avira Antivir را یکی دیگر از نرم‌افزارهای آنتی ویروس مخصوص موبایل معرفی کرد که با قیمت ۳هزار تومان روی موبایل نصب می‌شود.

سلطانی یک کارشناس حوزه نرم‌افزار در این زمینه می‌گوید: آنتی ویروس‌های تلفن‌همراه در حقیقت به عنوان یک نسخه کوچک شده از آنتی‌ویروس‌های مخصوص کامپیوترهای شخصی ساخته شده‌اند و در سایت‌های اینترنتی به وفور یافت می‌شوند.

به گفته وی، نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس موبایل که همزمان با ورود موبایل‌های دوربین‌دار، بلوتوث‌دار و... به بازار ‌آمدند، طی سال‌های پس از ورود خود به بازار پیشرفت چندانی نکرده‌اند و در پاره‌ای موارد ناکارآمد هستند. گاه نیز برخی از افراد با این تصور که گوشی موبایل آنها به آنتی‌ویروس مجهز است، اقدامات ایمنی را انجام نمی‌دهند و موبایل آنها ویروسی می‌شود.

وی معتقد است، نرم‌افزارهای حفاظتی امروزه در همان حدی است که ۱۰سال پیش برای سیستم‌عامل MS DOS ارائه شد.

برداشت آخر

بلوتوث موبایلش را روشن می‌کند و فایل‌های صوتی و تصویری جدید را از روی موبایل دوستش دریافت می‌کند.چند روز با این فایل‌ها خوش می‌گذرد و البته در انتشار آنها نیز نقش موثری ایفا می‌کند. غافل از اینکه ..... گوشی جدید و گران‌قیمتش هنگ‌کرده، پیام‌های مختلف را برای لیست شماره تلفن‌ها ارسال می‌کند و...

حالا دیگر گوشی موبایل گران‌قیمتش بدون اراده او عمل می‌کند.

وقتی علت را جویا می‌شود، متوجه ویروسی شدن گوشی موبایلش می‌شود.

حالا باید به سراغ یک آنتی‌ویروس قوی برود. هزینه‌اش هم فقط ۳هزار تومان است؛ اما آیا این آنتی‌ویروس قابل اطمینان است؟