مریم عسگری
شرایط بازار که تغییر می‌کند ،خریداران نیز سریع عکس‌العمل نشان داده و باعث بروز تغییر و تحولات بیشتری در بازار می‌شوند. تغییراتی که اگر چه در نگاه نخست ماحصل تحولات قیمتی و عرضه و تقاضا است، اما تا حدود زیادی هم از رفتارهای خریداران هنگام انتخاب و خرید کالا نشات می‌گیرد.

کارشناسان می‌گویند، این تغییرات رفتاری یا بهتر بگوییم سلیقه‌ای از جانب خریدار است که افزایش یا کاهش سطح محبوبیت یک کالا ،برند یا حتی مدلی خاص و در پی آن کاهش یا افزایش قیمت را بر دارد.
نمونه این موضوع را در بازار مینی لپ‌تاپ و لپ‌تاپ‌های ارزان‌قیمت(یک میلیون تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی) مشاهده می‌کنیم. بازاری که مدت‌ها در آن شاهد رقابت تنگاتنگ مینی لپ‌تاپ‌ها و لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت بودیم .رقابتی که در آن مینی‌لپ‌تاپ‌ها اکثرا پیروز میدان بودند! ولی حالا بنا به دلایلی که در این گزارش به آن می‌پردازیم بازار این کالا به شدت دستخوش تغییر شده است و بازار پیشگویی و پیش بینی هم در مورد آن گرم است!
در این گزارش ما به بررسی بازار کامپیوترهای همراه ارزان و دلایل رونق یا عدم رونق محصولات این گروه قیمتی می‌پردازیم.پس اگر شما هم قصد خرید کامپیوتر از رده قیمتی ارزان قیمت را دارید و با توجه به رشد قیمت‌ها نمی‌دانید که چه گزینه‌ای مناسب شما است این گزارش را بخوانید:
محبوبیت از دست رفته!
در بازار کامپیوترهای همراه ارزان قیمت، سال‌ها بین مینی لپ‌تاپ‌ها (300 تا نهایتا 800 هزار تومانی) و لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت (600هزار تا یک میلیون تومانی) رقابت تنگاتنگی وجود داشت.
رقابتی که با وجود نواقص سخت‌افزاری مینی‌لپ‌تاپ‌ها (عدم تجهیز به اپتیکال درایو، قابلیت محدود ارتقا و...) در مقایسه با لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت، باز هم به پیروزی مینی‌لپ‌تاپ‌ها ختم می‌شد! کارشناسان و فعالان بازار می‌گویند، مهم‌ترین علت این اتفاق قیمت پایین مینی‌لپ‌تاپ‌ها در کنار عواملی چون وزن و حجم محدود و قابلیت حمل و نقل بسیار ساده‌تر این کالا در مقایسه با لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت که اکثرا وزن و حجم بزرگی دارند بوده است! می‌توان گفت، قیمت ارزان، محبوبیت کالا و رشد تقاضا، واردات در سطح گسترده را در پی داشت. نتیجه هم تنوع بسیار زیاد مینی لپ‌تاپ در بازار و ایجاد رقابت قیمتی در بازار بود! این را هم بگوییم که رنگ بندی متنوع و طراحی‌های خاص و زیبای این دستگاه‌ها یکی دیگر از دلایل محبوبیت مینی لپ‌تاپ‌ها در بازار بود. به عبارتی این کالا که بیشتر مورد استفاده کاربران خانم و همچنین گروه کاربری نوجوان قرار می‌گرفت به کمک تنوع در رنگ و مدل توانست موفقیت خوبی در بازار کسب کند.


اما از حدود یکسال قبل با رشد قیمت‌ها در بازار تقاضا برای انواع مینی‌لپ‌تاپ و کامپیوترهای ارزان افزایش یافت و چنین اتفاقی با توجه به کند شدن روند واردات لپ‌تاپ و کالاهای کامپیوتری به بازار به رشد بیشتر قیمت کالاهای پرمخاطبی چون مینی لپ‌تاپ ختم شد.
نتیجه اینکه طی یکسال اخیر شاهد رشد100 تا 140 درصدی قیمت مینی لپ‌تاپ و رشد 80 تا 90 درصدی قیمت کامپیوترهای ارزان قیمت در بازار بوده‌ایم. رشد قیمتی که نزدیکی قیمت مینی لپ‌تاپ‌ها را با کامپیوترهای ارزان و ریزش شدید تقاضا برای این نمونه از کامپیوترهای همراه و همچنین کاهش حجم واردات و موجودی در بازار را در پی داشت.
به گفته کارشناسان و فعالان بازار کامپیوتر،کاهش تقاضا طی شش ماه اخیر در حدی بوده است که شرکت‌هایی که طی سال‌های قبل روی مینی لپ‌تاپ‌ها تمرکز بودند،اکنون به عرضه کالاهای دیگری نظیر تجهیزات جانبی و... روی آورده‌اند. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نیز از بازار گویای این امر است که موجودی مینی لپ‌تاپ‌ها در بازار در حد ناچیزی است و تنها چند برند محدود مانند MSI ، ASUSوSAMSUNG به عرضه محدود این محصولات در بازار می‌پردازند.
آیین پرست مدیر کالای شرکت سازگار هم با تایید خبر کاهش شدید موجودی مینی لپ‌تاپ‌ها گفت، سازگار که از عرضه‌کنندگان مطرح مینی لپ‌تاپ با برندهایی نظیر لنوو، ایسر، ایسوس است هیچ مینی لپ‌تاپی برای عرضه به بازار ندارد.
وی افزود: کاهش شدید تقاضا موجب شده است که سازگار روی محصولات دیگری تمرکز کند.
به گفته آیین پرست، تا پیش از این قیمت ارزان مینی لپ‌تاپ‌ها این امکان را به کاربران لپ‌تاپ‌های سنگین وزن یا کاربران لپ‌تاپ‌های گران قیمت می‌داد که از مینی لپ‌تاپ به عنوان یک کالای یدکی ،مکمل یا جایگزین هنگام سفر و... استفاده کنند. اما حالا کسی یک مینی لپ‌تاپ 800 هزار تومانی را به عنوان یک دستگاه مکمل خریداری نمی‌کند .همچنین خریداران آماتور هم ترجیح می‌دهند 200 تا 300 هزار تومان بیشتر هزینه کنند و یک لپ‌تاپ بدون نواقص سخت‌افزاری خریداری کنند.
این طور که پیداست افزایش قیمت مینی لپ‌تاپ باعث شده است تا نواقص سخت افزاری که تاکنون به چشم کاربران مینی لپ‌تاپ نمی‌آمد حالا بسیار پررنگ و مهم تجلی کند!
جایگزین‌های ارشد مینی لپ‌تاپ
اگر چه نزدیکی قیمتی مینی لپ‌تاپ‌ها به لپ‌تاپ‌های ارزان موجب شده است تا خریداران هنگام انتخاب به سراغ لپ‌تاپی گران‌تر با صفحه نمایش بزرگ و مجهز به اپتیکال درایو پردازنده intel core ۲ duo و... بروند، اما نمی‌توان منکر تاثیر ورود تبلت‌ها بر بازار مینی‌لپ‌تاپ‌ها شد.
به گفته محزون،یکی از کسبه بازار کامپیوتر،رشد نرخ دلار آزاد، قیمت مینی لپ‌تاپ‌ها را به تبلت‌ها نیز نزدیک کرده است و به این ترتیب یک خریدار مینی لپ‌تاپ ترجیح می‌دهد به جای خرید یک مینی لپ‌تاپ با نواقص سخت افزاری و کانفیگ پایین، اندکی بیشتر هزینه کرده و یک تبلت خریداری کند.به گفته این فعال بازار حتی می‌توان با مبلغی که بابت خرید مینی لپ‌تاپ پرداخت می‌شود یک تبلت خرید.
مدیر محصول شرکت سازگار هم با بیان این مطلب که کاهش تقاضا برای مینی لپ‌تاپ به رشد تقاضا برای تبلت انجامیده است گفت: در حال حاضر شرکت سازگار تمرکز خود را روی عرضه تبلت‌های دارای کیبورد گذاشته است و قرار بر این است که از ماه‌های آینده تبلت‌هایی با قیمت کمتر از یک میلیون تومان به عنوان جایگزین مینی لپ‌تاپ به بازار عرضه شوند.به گفته وی این تبلت‌ها پردازنده‌ای قوی‌تر از مینی لپ‌تاپ‌ها دارند و دارای ویژگی‌هایی چون، تجهیز به صفحه نمایش لمسی، قابلیت نصب انواع اپلیکیشن و... هستند.
در کنار این محصول برخی از شرکت‌ها با درک پایان یافتن محبوبیت مینی لپ‌تاپ‌ها اقدام به عرضه اولترابوک‌های باقابلیتی در شکل و شمایل مینی لپ‌تاپ با طراحی‌های زیبا کرده‌اند که می‌توان در این میان به اولترابوک‌های سری zenbook ایسوس اشاره کرد. البته این اولترابوک‌ها قیمتی بسیار گران‌تر از مینی لپ‌تاپ‌ها دارند.به همین دلیل کارشناسان به آینده تبلت‌ها به ویژه نمونه‌های ارزان قیمت بسیار امیدوارند!
کارشناسان می‌گویند، قطعا با عرضه تبلت‌های این چنینی دیگر کسی به سمت مینی لپ‌تاپ‌ها نمی‌رود و می‌توان گفت پایان عمر مینی لپ‌تاپ‌ها نزدیک است.