م.ر.بهنام رئوف

قطع پیامک‌های تبلیغاتی موجب قطع برخی سرویس‌های پیامکی مانند اطلاع از صورت حساب بانکی همراه شده است روزانه ۲۰ میلیون پیامک تبلیغاتی ارسال می‌شود. سریال ارسال پیامک‌های تبلیغاتی ادامه دارد. درخواست ۱۱ درصد از مشترکان برای لغو ارسال پیامک تبلیغاتی و... اینها تیتر خبرهایی است که حداقل در هفته چندین نمونه مشابه آنها منتشر می‌شود.

این روزها پیامک به جای آنکه ابزاری باشد در راستای امکانات ارتباطی به معضلی برای کاربران تلفن همراه تبدیل شده است.

هرچند که تا همین چند ماه پیش موج اعتراضات کاربران و نمایندگان نهادهای نظارتی باعث شده بود تا اپراتورهای تلفن همراه اقدام به ارسال پیامک نظرسنجی برای لغو پیامک‌های تبلیغاتی داشته باشند، اما گفته می‌شود که از بین کاربران تلفن همراه تنها ۱۱ درصد خواستار لغو این پیامک‌ها شده‌اند.

مزاحمک‌های مکرر

تصور کنید در یک جلسه مهم کاری هستید یا در سر کلاس یا در حال استراحت. حتی گاهی اوقات که منتظر دریافت یک پیامک مهم از سوی دوستی هستید اما مدام زنگ پیامک گوشی خود را می‌شنوید که شما را از قیمت تور سفر به اروپا یا تبلیغ آرایشگاه و دامپزشکی، لباس فروشی و... مطلع می‌کند. مستاصل می‌شوید و به دنبال راهی می‌گردید برای خلاصی از این پیامک‌های تبلیغاتی. با مرکز تماس و پشتیبانی اپراتور خود تماس می‌گیرید و تقاضای لغو این پیامک‌ها را مطرح می‌کنید.

برای چند روز از شر این پیامک‌ها راحت می‌شوید. اما بعد از مدتی متوجه می‌شوید که پیامک‌های بانکی یا برخی از پیامک‌های سازمانی خود را دریافت نمی‌کنید. با پرس و جو به این نتیجه می‌رسید که قطع سرویس پیامک‌های تبلیغاتی باعث شده تا شما پیامک‌های مورد نیاز خود را نیز از دست بدهید. ظاهرا شماره‌ پیامک‌های ارسالی با پیش شماره ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۳۰۰۰ است و برخی مشترکان معتقدند از این شماره‌ها دیگر پیامکی ارسال نمی‌شود اما از پیش شماره ۵۰۰۰ هنوز پیامک‌هایی دریافت می‌کنند.

در این رابطه روابط عمومی همراه اول به ایسنا می‌گوید: ما نمی‌توانیم محتوای پیامک‌ها را بررسی کنیم و بدانیم که از کدام سازمان و شرکت چه پیامکی برای مشترکان ارسال شده است؟ و بهترین راه‌حل درخواست مجدد دریافت پیامک‌های تبلیغاتی است.

در نتیجه مشترکان این بار بر سر دوراهی دریافت پیامک‌های اطلاع‌رسانی و تبلیغاتی یا عدم دریافت حجم بالای این پیامک‌ها می‌مانند.

ورود مزاحمک‌های ثابت و ارزش افزوده

داستان مزاحمک‌ها اما به اینجا ختم نمی‌شود؛ چرا که اکنون و بعد از فعال شدن سرویس ارسال پیامک از سوی تلفن ثابت هم‌اکنون کاربران تلفن همراه با شیوه جدیدی از پیامک‌های تبلیغاتی روبه‌رو شده‌اند. در این شیوه این بار به جای ارسال پیامک از طریق شماره‌های خاص مربوط به شرکت‌های فعال در این بخش، کاربران از سوی شماره‌های ثابت مورد حمله پیامک‌های تبلیغاتی قرار گرفته اند. نکته جالب در این روش آن است که اگر شما تقاضای قطع دریافت پیامک‌های تبلیغاتی را داده باشید و از سوی شرکت‌های وابسته به اپراتورها هم پیامک تبلیغاتی دریافت نکرده باشید، اما این بار باز هم با چنین پیامک‌های تبلیغاتی که از سوی شماره‌های تلفن ثابت برای شما ارسال می‌شود روبه‌رو خواهید شد.

بر اساس شواهد موجود هم‌اکنون هیچ راه و روشی برای جلوگیری از دریافت چنین پیامک‌هایی ارائه نشده است و به نظر می‌رسد هر چقدر شما از دریافت پیامک‌های تبلیغاتی بیزار باشید و به هر دری هم زده باشید تا چنین پیامک‌هایی دریافت نکنید، اما باز هم راه و روشی وجود دارد تا چنین پیامک‌های برای شما ارسال شود!

جدا از پیامک‌های تلفن ثابت اما به تازگی عرضه سرویس‌های به اصطلاح ارزش افزوده هم بر جمع مزاحمک‌های تبلیغاتی افزوده شده است. این شیوه هم مانند همان روش قبلی است. یعنی حتی اگر شما هم مانند نگارنده این گزارش درخواست لغو دریافت پیامک تبلیغاتی خود را داده باشید، اما این بار از سوی شرکت‌هایی که به نوعی شریک درآمدزایی اپراتور تلفن همراه شما هستند مورد هجوم چنین تبلیغاتی قرار می‌گیرد:

خبر نبض زندگی است با ارسال عدد X به شماره X مشترک خبرهای روزنامه X باشید. اجناس دست دوم را با اطمینان بخرید با ارسال X به X. هر پیام ۵۰ تومان. اطلاع از حراج‌ها و تخفیفات در کلوپ حراجی با ارسال عدد X به شماره X هر پیام ۵۰ تومان. چه خبر؟ دریافت اخبار مهم روز با ارسال عدد X به X هر پیام ۵۰ تومان. سفرهای ارزان، دریافت تورهای تخفیف دار با ارسال عدد X به شماره X هر پیام ۵۰ تومان. راهکارهای کاهش هزینه بنزین، آب، برق با ارسال عدد X به شماره X هر پیام ۵۰ تومان.

مسابقه جایزه ۴۰ سکه طلا برای ۴۰ نفر با ارسال یک پیامک خالی به شماره X هر پاسخ ۷۵ تومان. جهت اشتراک پربیننده‌ترین اخبار روز عدد X را به شماره X پیامک کنید. هزینه هر خبر ارسالی ۳۵ تومان و متوسط ارسال روزانه ۷ خبر.

این نمونه‌ای از پیامک‌هایی است که در چند هفته گذشته امان از مشترکان اپراتور اول بریده است. پیامک‌هایی که این بار به نظر می‌رسد هیچ راهی برای عدم دریافت آنها نیست.

مرکزی برای شکایت

هرچند که اپراتورهای تلفن همراه اقدام به راه‌اندازی مرکزی برای رسیدگی به شکایت کاربران خود پیرامون این موضوع کرده‌اند، اما چند روزی است که مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با راه‌اندازی مرکز و سامانه‌ای اقدام به دریافت شکایت کاربران کرده است. البته به نظر می‌رسد این مرکز بیشتر از منظر محتوای این پیامک‌ها به شکایات کاربران رسیدگی می‌کند نه مزاحمت تبلیغاتی آنها.

مدیرکل روابط عمومی شرکت مخابرات با اشاره به وجود حدود هفت میلیون مشترک سرویس خدمات ارزش افزوده، ازایجاد مرکزی برای بررسی مشکلات این سرویس‌ها خبر می‌دهد. داوود زارعیان در گفت وگو با موبنا با اشاره به اینکه استفاده از سرویس‌های ارزش افزوده اختیاری است، اظهار کرد: این امکان باید وجود داشته باشد تا مشترکان درهر زمانی که تمایل به استفاده از این سرویس‌ها ندارند، آنها را غیرفعال کنند.

وی در پاسخ به این مطلب که امکان غیر فعال کردن برخی از سرویس‌ها از طرف مشترک وجود ندارد یا اینکه با نحوه غیر فعال کردن آن آشنا نیست، گفت: این موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت وجود چنین مشکلی باید رسیدگی‌های لازم صورت گیرد. وی با اشاره به اینکه باید سامانه‌ای برای حل مشکلات سرویس‌های ارزش افزوده ایجاد شود تا مشترکان در موقع نیاز به آن مراجعه کنند، افزود: در شرایط حاضر مشترکان همراه اول می‌توانند با مراجعه به سامانه ۰۹۱۲۹۹۹۰ برخی از مشکلات خود را در این خصوص حل کنند. مشترکان ایرانسل هم با تماس از خط خود با شماره ۷۰۰ می‌توانند تا عدم تمایل خود به دریافت پیامک‌ها را اعلام کنند.

این در حالی است که سامانه دریافت شکایت پیامک‌های انبوه که چندی پیش از سوی مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال راه‌اندازی شده بود، هم‌اکنون با ثبت ۱۶۰۰ شکایت، در حال بررسی و پیگیری این شکایات است.

براین اساس، مشترکان تلفن همراه می‌توانند با ارسال پیامک به سامانه ۱۰۰۰۱۳۱۴، شکایات خود از پیامک‌های دریافتی تبلیغاتی را به ثبت رسانند. برای این منظور، مشترکان می‌توانند شکایات خود از پیامک‌های انبوه تبلیغاتی را به این سامانه پیامک کرده و در آن شماره پیامک ارسالی و متن آن را ذکر کنند تا مورد رسیدگی واقع شود.

مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال به ارائه‌‌دهندگان سرویس‌های ارزش افزوده تاکید کرده حتما در پیامک‌های ارسالی درباره هزینه هر پیامک و شیوه قطع آن را در صورت تمایل نداشتن به شهروندان اطلاع‌رسانی کنند. راه‌اندازی سامانه ثبت شکایات از پیامک‌های تبلیغاتی از آن جهت که مطالبه و درخواست به حق مشترکان تلفن همراه از مسوولان دستگاه‌های متولی در این زمینه بوده جای تقدیر دارد، اما به شرط اینکه موضوع صرفا به ثبت شکایت شهروندان پایان نیابد و به این شکایات رسیدگی شود تا شهروندان اطمینان پیدا کنند که این اعلام شکایت صرفا اقدامی نمایشی نبوده و به این شکایات ترتیب اثر داده می‌شود.