مریم عسگری
در بازار خرید و فروش کالاهای کامپیوتری، تجهیزات دیجیتالی و لوازم صوتی و تصویری ماه‌ها است که عرضه و تقاضا همخوانی ندارد.

این عدم توازن در عرضه و تقاضا که از نظر کارشناسان ریشه تمام مشکلات بازار کالاهای مختلف و از جمله کالاهای کامپیوتری و دیجیتالی است و منجر به رشد شدید قیمت‌ها، به هم خوردن تعادل و نظم و البته امنیت بازار و مشکلات دیگری شده است، از اوایل شهریور ماه و در پی تشدید روند صعودی نرخ دلار آزاد، محسوس تر از قبل بوده است.
به گفته فعالان و کارشناسان بازار و همچنین با بررسی‌های انجام شده توسط روزنامه «دنیای اقتصاد» روی آمار منعکس شده در سایت گمرک در زمینه میزان واردات کالاها،مشخص شده است که حجم واردات کالاهای مربوط به حوزه آی تی و دیجیتال در نیمه نخست سال جاری در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش چشمگیری یافته است که این موضوع برای بازار جوان و نوپای کامپیوتر ما بسیار خطرناک است. به گفته آنها،اگر چه آمار ارائه شده گمرک کارشناسی نشده و خام است، اما با استناد بر این آمار و بررسی روند و میزان واردات برخی از کالاهای حوزه دیجیتال و کامپیوتر در نیمه نخست سال ۹۱ و مقایسه آن با سال‌های قبل به خوبی متوجه می‌شویم که وضعیت و اوضاع و احوال بازار کامپیوتر ما به چه صورتی است.
در این گزارش به بررسی آمار و ارقام ارائه شده گمرک در مورد حجم واردات برخی از کالاهای حوزه آی‌تی و دیجیتال پرداخته‌ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید این گزارش را بخوانید:
کاهش بیش از نیم میلیون کیلوگرمی حجم واردات لپ‌تاپ
بنا به دلایلی چون کاهش نقدینگی واردکنندگان و فعالان بازار خرید و فروش لپ‌تاپ و همچنین عدم ارائه ارز مرجع و همچنین ارز مبادلاتی به واردکنندگان این کالای پرمخاطب، بازار این کالا بیش از سایر کالاهای حوزه آی تی و دیجیتال با کاهش موجودی و همچنین کاهش حجم واردات در مدت اخیر مواجه شده است.
مطالعه آمار منعکس شده از جانب گمرک گویای این است که طی نیمه نخست سال ۹۱ حجم واردات انواع لپ‌تاپ در حدود یک میلیون و ۶۱۵ هزار و ۲۷۶ کیلوگرم،معادل ۴۰۳ هزار و ۸۱۹ دستگاه بوده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل که حجم واردات لپ‌تاپ ۵۶۴ هزار و ۷۶۹ دستگاه بوده است در حدود ۱۶۰ هزار و ۹۵۰ دستگاه کاهش یافته است. کارشناسان می‌گویند، چنین کاهشی در زمینه حجم واردات لپ‌تاپ نشانه بسیار بدی است. چرا که ما در زمینه واردات و افزایش تقاضا در بازار هر سال انتظار یک رشد ۳۰ درصدی از بازار را داریم. اما اینک علاوه بر اینکه شاهد چنین رشدی نیستیم، بلکه با کاهش حجم واردات نیز مواجه شده‌ایم. مطالعه آمار و ارقام گمرک همچنین گویای این امر است که حدود ۲۴۵ هزار و ۷۹۱ دستگاه از این حجم واردات در سه ماه اردیبهشت، خرداد و تیر ماه سال ۹۱ وارد بازار ایران شده‌اند و مابقی یعنی حدود ۱۵۸ هزار و ۲۸ دستگاه در دو ماه مرداد و شهریور وارد بازار شده‌اند.


مقایسه حجم واردات لپ‌تاپ بین نیمه نخست سال ۹۱ و مدت مشابه در سال ۹۰ هم گویای وخامت اوضاع بازار کامپیوتر ما است. چرا که این حجم واردات در مقایسه با مدت مشابه در سال ۸۹ که میزان واردات لپ‌تاپ در حدود ۳۷۷ هزار و ۶۰ دستگاه بوده است گویای یک رشد بسیار کوچک در حد ۲۶ هزار و ۷۵۰ دستگاهی است.
واردات تلویزیون به نقطه صفر نزدیک می‌شود
مونتاژ یا تولیدات داخلی در زمینه تلویزیون تا حدود زیادی باعث شده است حجم واردات این کالابه بازار داخلی کاهش یابد.
بر اساس اعلام شهیدی، رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری، در حال حاضر 95 درصد از نیاز بازار را تولیدات داخلی تامین می‌کنند و به همین دلیل چندان عجیب نیست که شاهد کاهش چشمگیر حجم واردات این کالا از سایر کشورها به بازار داخلی باشیم.
به گفته وی، حتی با وجود مشکلاتی که برای واردات قطعات تولیدی داریم،توانایی تامین نیاز بازار و تولید محصولات مبتنی بر تکنولوژی های روز را داریم.
در هر حال با توجه به این موضوع و همچنین مطالعه آمار ارائه شده توسط گمرک مشخص شده است که در نیمه نخست سال 91 حدود 152 هزار و 126 کیلوگرم تلویزیون از مبادی رسمی وارد بازار داخلی شده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه در سال 90 که حجم واردات حدود یک هزار کیلوگرم بوده است بسیار چشمگیر است.
بیشترین میزان واردات تلویزیون در سال ۹۱ مربوط به چهار ماه نخست سال بوده است و در دو ماه مرداد و شهریور میزان واردات تلویزیون به کشور در حد بسیار چشمگیری کاهش یافته است.بر اساس اطلاعات به دست آمده،طی چهار ماه نخست سال ۹۱ حدود ۱۴۹ هزار و ۵۶۰ کیلوگرم تلویزیون وارد بازار شده است.
بررسی این اعداد و ارقام گویای این است که طی دو ماه مرداد و شهریور شاهد ورود تنها دو هزار و 566 کیلوگرم تلویزیون به کشوربوده‌ایم.
کارشناسان می‌گویند، علت این اتفاق سختی روند واردات تلویزیون، کاهش قدرت مالی و کاهش نقدینگی شرکت‌های واردکننده در یک برهه زمانی دو ماهه در ماه‌های مرداد و شهریور است.اگر به خاطر داشته باشید طی دو ماه مذکور در سال ۹۱ در بازار تلویزیون شاهد کاهش شدید موجودی در بازار بودیم.
حرکت برخلاف جریان آب در بازار گوشی
برخلاف سایر کالاها،در بازار گوشی تلفن همراه شاهد یک رشد و جهش چشمگیر در زمینه واردات گوشی هستیم. بر اساس اطلاعات به دست آمده، حجم واردات انواع گوشی تلفن همراه طی نیمه نخست سال ۹۱ در حدود ۴۱۷ هزار و ۱۹۸ کیلوگرم، معادل یک میلیون و ۴۲ هزار و ۹۹۵ دستگاه بوده است.این رقم در مقایسه با مدت مشابه در سال ۹۰ که حجم واردات گوشی تلفن همراه ۱۵۷ هزار و ۶ کیلوگرم معادل حدودی ۳۹۲ هزار و ۵۱۵ دستگاه بوده است یک رشد ۶۵۰ هزار و ۴۸۰ دستگاهی در زمینه حجم واردات گوشی را نشان می‌دهد.
کارشناسان و فعالان بازار می‌گویند، چنین رشدی در زمینه واردات گوشی موبایل، آن هم با توجه به نوسانات نرخ ارز که طی یکسال اخیر با آن مواجه بوده‌ایم نشان دهنده محدود شدن قاچاق و هموار شدن مسیر واردات این کالا است. بر اساس اعلام کارشناسان، این اتفاق (رشد واردات گوشی طی یکسال اخیر) در سایه کاهش نرخ تعرفه واردات به ده درصد رخ داده است.
به گفته آنها اجرای پروژه‌هایی نظیر شبنم نیز عامل مضاعف دیگری در کاهش حجم واردات گوشی های قاچاق و افزایش واردات این کالا از مبادی رسمی بوده است.