رویای شیرین تولیدکنندگان داخلی

مریم عسگری

در حالی‌که سازمان توسعه تجارت از اعلام اصلاحات تعرفه‌ای ۴۱۹ قلم کالا در سال ۸۸ خبر داده است، شاهد هستیم که مهمترین تعرفه تغییر یافته در این لیست مربوط به مانیتورهای صفحه تخت، LCD و صفحه معمولی در سال جاری است.

طبق اعلام این سازمان، تعرفه ورودی این مانیتورها در سایزهای ۱۴ تا ۲۴ اینچ در سال ۸۸، ۵۰درصد محاسبه می‌شود که ۴۶درصد آن سود بازرگانی و مابقی حقوق گمرگی واردات این مانیتورها است.

اگر چه گمرگ جمهوری اسلامی‌ و وزارت بازرگانی ادعا می‌کنند که تغییری در نرخ تعرفه این مانیتورها صورت نگرفته است، اما با بررسی‌های انجام شده مشخص شد، مانیتورهایی که در سال ۸۷ با این رقم تعرفه وارد بازار می‌شدند مانیتورهایی با سایز ۱۴ تا ۱۹ اینچ بودند و مانیتورهایی با سایز بالاتر از ۱۹ با تعرفه ۴درصد از گمرگ ترخیص می‌ شدند و سود بازرگانی آنها صفر بود. علت هم مشخص است. مانیتورهای سایز بالا که در ایران تولید چندانی نداشتند برای ورود به بازار از پرداخت سود بازرگانی معاف بودند. اما مانیتورهای وارداتی با سایز ۱۴ تا ۱۹ اینچ که تولیدکنندگان داخلی هم (سام الکترونیک و مادیران) مدل‌های مختلفی از آنها را در داخل کشور تولید یا بهتر بگوییم مونتاژ می‌کردند برای ترخیص از گمرک و ورود به بازار مشمول پرداخت ۴۶درصد سود بازرگانی بودند.

البته این اقدام تنها به منظور حمایت از تولیدکنندگان صورت می‌پذیرفت و به نظر می‌رسد، گسترش خط تولید مانیتورهای سایز بالا توسط تولید کنندگان داخلی باعث شده تا باز هم برای حمایت از تولید کنندگان داخلی، مانیتورهای سایز بالای وارداتی مشمول پرداخت سود بازرگانی شوند.

تغییر در نرخ تعرفه، هرگز

اگر چه واردکنندگان و حتی تولید‌کنندگان مانیتور از افزایش تعرفه واردات مانیتور یا به عبارت دقیق‌تر احتساب سود بازرگانی برای مانیتورهای ۱۹ اینچ به بالا خبر می‌دهند و در این زمینه مدارک مستندی ارائه کرده‌اند، اما وزارت بازرگانی و گمرک جمهوری اسلامی ‌همچنان در این زمینه اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند یا این گفته را تکذیب می‌کنند.

وزارت بازرگانی ضمن تکذیب این خبر می‌گوید: تعرفه واردات مانیتور در سایز‌های ۱۴ تا ۲۴ اینچ تغییری نداشته است و تا زمانی که کتاب تعرفه منتشر نشود، نمی‌توان در این زمینه اظهار نظر کرد.

پورصالح، کارشناس اداره مقررات وزارت بازرگانی نیز در این زمینه می‌گوید: در زمینه تغییر نرخ تعرفه ما هنوز تصمیمی‌نگرفته‌ایم و نامه ای به ما ارسال شده که تعرفه‌ها ثابت و مانند سال گذشته است.

البته شنیده‌ها حاکی از آن است که تصمیماتی در زمینه تغییر تعرفه واردات مانیتور گرفته شده، اما این تصمیمات هنوز حالت جدی به خود نگرفته است.

مسوول روابط عمومی‌گمرک جمهوری اسلامی‌نیز در این زمینه اظهار بی‌اطلاعی کرد.

جالب اینجا است که امیری مدیر بازرگانی شرکت سام الکترونیک از ارسال لیست جدید تعرفه ورودی ۴۱۹ قلم کالا توسط مرکز اطلاعات فنی ایران از طرف وزارت بازرگانی به این شرکت خبر می‌دهد که در این ابلاغیه سود بازرگانی در نظر گرفته شده برای مانیتورهای ۱۴ تا ۲۴ اینچ ۴۶درصد در نظر گرفته شده است. در حالی‌که این رقم در سال گذشته تنها مربوط به مانیتورهایی با سایز ۱۴ تا ۱۹ اینچ بوده است.

نکته جالب دیگر این است که در ستون ملاحظات این ابلاغیه عبارت اصلاح شرح ردیف تعرفه مشاهده می‌شود و اشاره‌ای به تغییراتی که رخ داده نشده است. به گفته مدیر بازرگانی شرکت سام الکترونیک، بی شک نمی‌توان تغییر در نرخ واردات مانیتور را تکذیب کرد. چرا که با توجه به لیست تغییر تعرفه ارسال شده، هزینه واردات مانیتورهای ۱۹ تا ۲۴ اینچ افزایش یافته است. قهاری مدیر کل محصول مانیتورهای شرکت مادیران نیز با اشاره به افزایش تعرفه واردات مانیتورهای ۱۹ تا ۲۴ اینچ گفت: این موضوع صحت دارد اگر چه به طور کتبی ابلاغیه‌ای برای مادیران ارسال نشده است، اما به طور شفاهی ما از این موضوع مطلع شده‌ایم.

کالاهایی که ترخیص نمی‌شوند

در حالی‌که ارگان‌های مسوول در زمینه تغییر تعرفه واردات مانیتور اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و انتشار این خبر یا به قول آنها شایعه را تکذیب می‌کنند، اما برخی از واردکنندگان می‌گویند: تغییر تعرفه در گمرکات کشور اعمال می‌شود و به همین دلیل ما فعلا از ترخیص کالاها از گمرک خودداری کرده‌ایم.

طاهری، مدیر فروش شرکت ایران نارا، عرضه‌کننده مانیتورهای BENQ در این زمینه می‌گوید: طی هفته گذشته به ما اعلام شد تعرفه واردات مانیتورهای ۱۹ تا ۲۴ اینچ از ۴درصد به ۵۰درصد افزایش یافته است.

همچنین وقتی برای ترخیص مانیتورها به گمرک مراجعه کردیم، از ما سود بازرگانی ۴۶ درصد را برای ترخیص مانیتورهایی که قبلا از پرداخت سود بازرگانی معاف بودند مطالبه کردند و به همین دلیل ایران نارا از ترخیص مانیتورهایش خودداری کرد.

مدیر فروش شرکت گلسان نیز با تایید خبر افزایش تعرفه واردات مانیتور‌های ۱۹ تا ۲۴ اینچ گفت: اگر چه ما هنوز برای ترخیص کالا به گمرک مراجعه نکر ده‌ایم اما این خبر را شنیده‌ایم و طبق اطلاعات به دست آمده این خبر صحت دارد.

به نظر می‌رسد با افزایش تعرفه واردات این مانیتورها و همچنین تکذیب این خبر توسط وزارت بازرگانی و گمرک جمهوری اسلامی‌طی روزهای آینده با انبار‌هایی در گمرک مواجه خواهیم بود که برای ترخیص کالاها لحظه شماری می‌کنند. این اتفاق با توجه به فضای کم انبارهای گمرک جمهوری اسلامی‌ می‌تواند در دراز مدت به فاجعه ای تبدیل شود، چرا که تجربه به ما نشان داده است سابق بر این نیز با تغییرات تعرفه گمرکی در زمینه لپ‌تاپ و. .. بسیاری از کالاها در انبار گمرک مانده و باعث دردسر ماموران گمرک و همچنین واردکنندگان شده بود و واردکنندگانی که از عدم امنیت انبارهای گمرک و فضای محدود آن گله‌مند بودند، به علت آسیب دیدن کالاها و پرداخت هزینه انبار دچار مشکل شده بودند.

مخالفان و موافقان

در این که افزایش تعرفه واردات مانیتور به دلیل حمایت از تولیدکنندگان داخلی صورت گرفته است و مایه مسرت تولید کنندگان داخلی است شکی نیست. چرا که در چنین فضای رقابتی و همچنین با توجه به کاهش جهانی قیمت مانیتور، این افزایش تعرفه نه نتها باعث کاهش واردات مانیتور به کشور می‌شود، بلکه برخی برندها ممکن است از عرصه رقابت محو شوند.

صبور، مدیر فروش شرکت گلسان عرضه کننده مانیتورهای CTX در این زمینه می‌گوید: افزایش تعرفه واردات مانیتورهای ۱۹ تا ۲۴ اینچ باعث تک سرسی شدن محصولات در ایران می‌شود. به عبارتی، با این اتفاق می‌توان پیش‌بینی کرد در آینده با بازاری مواجه شویم که در آن تنها محصولات ایرانی عرضه و خرید و فروش می‌شوند و کالاهای وارداتی در این بازار به شدت محدود می‌شوند.

به گفته وی، این احتمال وجود دارد که در آینده مانیتورهایی با برندهای غیر از سامسونگ و ال‌جی محدود و کم کم از صحنه محو شوند.

سایر وارد‌کنندگان نیز معتقدند، به احتمال زیاد افزایش تعرفه واردات مانیتور پیامد‌های منفی بسیاری در پی خواهد داشت که رشد قاچاق، تک سرسی شدن کالا‌ها در بازار و کاهش قدرت انتخاب مصرف‌کننده از مهمترین آنها است. اما تولید کنندگان در این رابطه نظر دیگری دارند. قهاری مدیر کل محصول مانیتور شرکت مادیران در این زمینه می‌گوید: این اقدام نه تنها پیامد منفی ندارد بلکه به اقتصاد کشور کمک می‌کند. به گفته وی، این اقدام در راستای حمایت از صنایع داخلی صورت گرفته و باعث رشد و اعتلای تولید کنندگان داخلی می‌شود. قهاری معتقد است، با این روش پولی که بابت خرید کالا به جیب تولیدگنندگان چینی و... می‌رود، در جهت توسعه اقتصادی کشور صرف می‌شود و نه تنها باعث افزایش سطح تولید داخلی کشور و اشتغالزایی می‌شود بلکه درآمدهای دولت به جیب بیگانه‌گان نمی‌رود.

وی در زمینه احتمال وقوع قاچاق می‌گوید: چنین اتفاقی به خودی‌خود باعث رشد پدیده قاچاق نمی‌شود. چرا که قاچاق کالا دلایل دیگری دارد و باید به طور ریشه‌ای با این پدیده مقابله شود و از قاچاق کالا که به روش‌های مختلفی چون شبه قاچاق و... می‌پذیرد، مقابله کرد. چرا که با مقابله با قاچاق هم در آمدهای دولت افزایش می‌یابد و هم تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان رسمی‌متحمل ضرر و خسارت نمی‌شوند. همچنین در صورت جلوگیری از عرضه قاچاق مصرف‌کنندگان می‌توانند کالای باکیفیت را با خدمات پس از فروش مطمئن خریداری کنند.