سایه فایروال شرکت زیرساخت بر سرعت اینترنت کشور
دو سرعت‌گیر در یک اقلیم
پشت دستگاه کامپیوترتان می‌نشینید و بعد از بالا آمدن سیستم اولین کاری که می‌کنید به اینترنت متصل می‌شوید. طبق عادت همیشگی تا زمانی که صفحه سایت بالا بیاید خود را مشغول به کار دیگری می‌کنید. دیگر زمان به دستتان آمده است.
سونیتا سراب‌پور
پشت دستگاه کامپیوترتان می‌نشینید و بعد از بالا آمدن سیستم اولین کاری که می‌کنید به اینترنت متصل می‌شوید. طبق عادت همیشگی تا زمانی که صفحه سایت بالا بیاید خود را مشغول به کار دیگری می‌کنید. دیگر زمان به دستتان آمده است. بعد از چند دقیقه انتظار صفحه را چک می‌کنید تا ببینید بالا آمده است یا نه؟ صفحه همچنان سفید است. تعجب نمی‌کنید صفحه را رفرش و بعد از سپری شدن چند دقیقه دیگر بازهم با پنجره سفید روبه‌رو می‌شوید. دوباره عملیات را انجام می‌دهید. این‌بار صفحه بالا می‌آید؛ اما نه صفحه همیشگی و به جای آن این جمله نوشته شده است: «The page cannot be displayed» تا چند روز وضعیت به همین صورت است. باخود فکر می‌کنید که بازلنگر کدام کشتی به فیبر نوری کشور برخورد و به آن صدمه وارد کرده که سرعت آن تا این حد کاهش پیدا کرده است؛ اما بعدا متوجه می‌شوید که این بار کاهش سرعت اینترنت به داخل کشور برمی‌گردد نه خارج از آن.
فایروال زیرساخت و کاهش سرعت اینترنت
بحث سرعت اینترنت و کیفیت ارائه خدمات از طریق آن بحث تازه‌ای نیست. سال‌ها است که رسانه‌ها، کاربران، شرکت‌های خدمات دهنده اینترنت به نحوه ارائه اینترنت در کشور شکایت دارند. هر یک از فعالان این حوزه شکایت‌های خود را به طریق مختلفی مطرح کرده‌‌اند؛ اما مانند اکثر اوقات به نتیجه خاصی نرسیده‌اند؛ اما این روزها توجه به سرعت اینترنت و کیفیت آن بیش از پیش مورد توجه و انتقاد قرار گرفته است. اگر از کاربران پروپا قرص استفاده از خدمات اینترنتی باشید، حتما متوجه شده‌اید که تقریبا در نیمه دوم فروردین ماه سال جاری سرعت اینترنت به شدت کاهش پیدا کرده و با قطع و وصل‌های مدام مواجه شده است.
افزایش اختلال در دسترسی به شبکه اینترنت، کندی محسوس مرور صفحات وب، برخورد با سایت‌های فیلتر شده مجاز و... از جمله اتفاقاتی است که بعد از تعطیلات نوروزی باعث افزایش شکایت کاربران اینترنتی به شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنتی شده است.
درخصوص علت اختلالات اخیر در شبکه اینترنتی کشور حدس و گمان‌های زیادی مطرح بود؛ اما بر اساس اخبار رسیده از سوی روابط عمومی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، می‌توان مسوول این اختلالات را شرکت ارتباطات زیرساخت معرفی کرد. براساس این خبر،چند روزی پس از خاتمه تعطیلات نوروزی شرکت ارتباطات زیرساخت (تامین‌کننده انحصاری پهنای باند کشور) بدون اطلاع‌رسانی قبلی اقدام به فعال‌سازی یک سیستم دیوار آتش (Firewall) جدید روی کل پهنای باند اینترنتی کشور کرده است که در واقع این سیستم باعث کندی اینترنت و در مواقعی قطع شدن خطوط آن شده است.
محمود رضا خادمی، رییس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی در توضیح اتفاقات اخیر می‌گوید: «قضیه به این صورت است که بعد از عید شبکه اینترنت کشور با کندی مواجه شد. با پرس‌وجوهایی که انجام دادیم، متوجه شدیم که افزون بر فیلترینگی که از سوی شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنت صورت می‌گیرد فیلترینگ دیگری نیز از سوی شرکت زیرساخت در حال اجرا است؛ در واقع همین عملیات شرکت زیرساخت باعث کند شدن سرعت اینترنت شده است؛ چرا که دستگاه‌هایی که از طرف آنها برای انجام فیلترینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد، توان و ظرفیت کافی برای پهنای‌باند کلی کشور را ندارد و پهنای‌باند را با سرعتی معادل یک دهم سرعت واقعی مواجه می‌کند.»
در همین خصوص علی توسلی، مدیرعامل شرکت خدمات اینترنتی نیونت اظهار می‌دارد: «یک سال قبل و در مناقصه‌ای، نرم‌افزار فیلترینگ عمومی از سوی شرکت داده‌پردازی دوران طراحی شد که بعد از عید این نرم‌افزار به صورت آزمایشی روی شبکه اینترنت کشور قرار گرفت؛ در واقع این کل ماجرا است. مشکلی که وجود دارد این است که علاوه بر توزیع‌کنندگان پهنای باند و papها که از چند سال گذشته با قیمت زیادی مجبور به خریدن فایروال بودند، حالا با نرم‌افزار فیلترینگ دیگری از سوی دولت روبه‌رو هستند که به شدت سرعت اینترنت کشور را کاهش داده است.» به گفته وی این دو فایروال درکنار یکدیگر باعث به وجود آمدن اختلال شده و سرعت اینترنت را به شدت کاهش می‌دهد؛ چرا که هر درخواستی که برای وب می‌رود از طرف دو فایروال بررسی می‌شود و بعد از این عملیات است که کاربر می‌تواند صفحه مورد نظر خود را ببیند. بنا بر اظهارات وی، این شرایط بیشتر از همه سرویس‌های IN را با مشکل مواجه کرده است و استفاده از سرویس‌های این شبکه ۲۰درصد نسبت به سال گذشته با کاهش روبه‌رو بوده است. از دیدگاه این فعال در حوزه ارائه خدمات اینترنتی، در واقع روشی که شرکت ارتباطات زیرساخت آن هم بدون هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی دنبال می‌کند، باعث وارد شدن ضرر و زیان فراوانی به شرکت‌های فعال در این زمینه و کاربران شده است.
اما در اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا زیرساخت اجازه قانونی برای فیلترکردن سایت‌ها را آن هم در کنار سایر شرکت‌های بخش خصوصی که سال‌ها است مشغول انجام این کار هستند، دارد؟ خادمی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «از لحاظ قانونی و اجرایی متولی فیلترینگ در کشور سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است. به لحاظ سیاست گذاری هم کمیته تعیین مصادیق، سایت‌هایی را که باید فیلتر شوند، مشخص می‌کند. در حال حاضر این دو ارگان هیچ اطلاع‌رسانی نکرده‌اند که فعالیت شرکت ارتباطات زیرساخت با مصوبه آنها در حال اجرا است یا اینکه خود زیرساخت به تنهایی دست به این کار می‌زند. هم اکنون علاوه براینکه یک سری سایت‌ها بدون دلیل فیلتر می‌شوند، سایت‌هایی هم هستند که به دلیل فعالیت دو فایروال در کنار یکدیگر بالا نیامده و کاربران را با مشکل مواجه می‌کنند.»
رییس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، شرکت ارتباطات زیرساخت را موظف به پاسخگویی می‌داند و خواستار این است که این سازمان باید به جای فرافکنی جوابگوی کاربران باشد؛ چرا که براساس اخبار منتشرشده شرکت ارتباطات زیرساخت اظهار داشته است که ایجاد این فایروال در کشور به درخواست شرکت‌های بخش‌خصوصی فعال در این حوزه بوده است؛ اما به باور خادمی این ادعای شرکت زیرساخت این سوال را مطرح می‌کند که آیا شرکت‌های فعال در این زمینه می‌توانند چنین درخواستی در سطح کلان بدهند و آیا با درخواست یک یا چند شرکت فعال در این حوزه می‌توان یک تصمیم کلان در سطح کشور گرفت. به گفته وی، اینها سوالاتی است که باید زیرساخت پاسخ آنها را بدهد؛ اما به دلایلی نامعلوم هنوز این شرکت حاضر به پاسخگویی نشده است.
عدم اطلاع‌رسانی و دامن زدن به شایعات
عدم اطلاع‌رسانی و توضیح شرکت ارتباطات زیرساخت برای فعال کردن فایروال جدیدش به برخی از شایعات در این حوزه دامن زده است؛ به عنوان مثال شایع شده است که هدف زیرساخت از راه انداختن چنین فایروالی درکنار فایروال‌های شرکت‌های بخش‌خصوصی به این دلیل است که جلوی فعالیت خدمات‌دهندگان غیرمجاز تلفن اینترنتی گرفته شود؛ هرچند که به اعتقاد برخی همچون توسلی این فیلترینگ ربطی به این مساله ندارد و دولت با این کار نمی‌تواند روی کار این فعالان تاثیر بگذارد؛ اما خادمی در این خصوص براین باور است که اگر شرکت ارتباطات زیرساخت هدفش از راه‌اندازی این فایروال این است، عذری بدترازگناه آورده است، چرا که به خاطر جلوگیری از فعالیت غیرمجاز فعالان تلفن اینترنتی نمی‌توان اینترنت کشور را مختل کرد.
به باور اکثر کارشناسان تنها راه رهایی از این مشکل و بازگشت به حالت اولیه این است که یکی از این دو فایروال غیر‌فعال شود و اگر قرار است فیلترینگ مرکز مربوط به شرکت زیرساخت کار کند، باید سیستم فیلترینگ این شرکت به گونه‌ای باشد که سخت‌افزار و نرم‌افزارهای آن آمادگی پالایش این میزان پهنای باند را داشته باشد.
چشم انتظار پاسخ زیرساخت
برای روشن شدن مساله و پاسخگویی به مشکلات و شایعاتی که بعد از انتشار راه‌اندازی فایروال شرکت ارتباطات زیرساخت به وجود آمده بود، به طور مدام سعی در برقراری ارتباط با مسوولان این شرکت داشتیم؛ اما به دلیل تعدد جلسات مدیرعامل این شرکت و خالی نبودن وقت آزاد آقای ظهوری فر برای مصاحبه‌ای کوتاه موفق نشدیم اطلاعات زیادی در این خصوص کسب کنیم. حتی تلاش برای صحبت با یکی از کارشناسان این شرکت نیز بی‌نتیجه ماند و هیچ یک از مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت حاضر به پاسخگویی نشدند و تنها کسی را که قادر به پاسخگویی می‌دانستند کسی به جز مدیرعامل این شرکت نبود. در آخرین تلاش هم روابط عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت برای روشن شدن مساله و اطلاع‌رسانی بیشتر وعده ملاقات با مدیرعامل این شرکت را دادند؛ اما این وعده نیز تا این زمان هنوز محقق نشده است.
ارسال نظر