رشد اقتصادی در گرو تکنولوژی

ندا لهردی

در حالی که کشورهای جهان در باتلاق رکود اقتصادی گرفتار شده و هریک به دنبال راه گریزی مناسب برای نجات از این شرایط هستند، بزرگ‌ترین اجلاس اقتصادی جهان در کشور سوئیس برگزار شده است. اجلاس داووس سال ۲۰۰۹ از روز ۲۸ ماه ژانویه تا روز اول ماه فوریه برگزار شده است تا با حضور نمایندگان کشورهای مختلف و کارشناسان ضمن بررسی مسایل و بحران‌های جهانی راهکارهای جدید و مناسب را ارائه کند.

این اجلاس در واقع به وسیله یک بنیاد غیرانتفاعی به نام (WEF) و به صورت سالانه در داووس برگزار می‌شود. این بنیاد در سال ۱۹۷۱ و توسط «کلاوس ام شواب» یک پروفسور و کارشناس مسائل تجاری و اقتصادی در سوئیس تاسیس و راه‌اندازی شده است.

بنیاد WEF ضمن برگزاری نشست‌های متفاوت، یک سری گزارش‌های تحقیقاتی مختلفی را در بخش‌های تخصصی و عمومی منتشر می‌کند.

در این میان تکنولوژی به‌عنوان یک بخش و صنعت تاثیرگذار بر روند رشد اقتصادی و بهبود استانداردهای زندگی، در این اجلاس سالانه مورد توجه کارشناسان و مسوولان قرار می‌گیرد.

تکنولوژی و اقتصاد

در اجلاس داووس معمولا ارتباط میان فناوری اطلاعات و ارتباطات با توسعه اقتصادی همان موضوعی است که دغدغه کارشناسان بوده و مورد بحث قرار می‌گیرد. در واقع به همین دلیل هم هست که میزان نفوذ ICT در کشورهای جهان می‌تواند عامل تعیین‌کننده‌ای در این مورد باشد. براساس آخرین آمار ارائه شده در این اجلاس، میزان نفوذ ICT در کشورهای توسعه‌یافته ۶/۲۶درصد و در کشورهای در حال توسعه تنها ۶/۱درصد است.

به این ترتیب کارشناسان معتقدند که عدم توسعه مناسب زیرساخت‌های ICT در کشورهای در حال توسعه و اختصاص بودجه‌های مربوط به ICT به بخش‌های دیگر مانند آموزش و بهداشت عمومی مهم‌ترین دلایل کاهش نفوذ ICT در این کشورهاست. البته رهبران سیاسی و عدم انتقاد آنها به تکنولوژی و اهمیت آن عامل مهم دیگری در این مورد است.

به این ترتیب است که در طول سال‌های اخیر راهکارهای مختلفی برای حل این مشکلات در این اجلاس ارائه شده است.

این در حالی است که جهان ناگزیر از توسعه ارتباطات و ابزار مختلف آن، هر روز بیشتر به سمت دیجیتالی شدن و استفاده بیشتر از فن‌آوری ارتباطات پیش می‌رود تا جایی که استفاده از اینترنت در جهان از سال ۲۰۰۰ تاکنون بیش از ۳۰۰درصد رشد داشته و در حال حاضر حدود ۴/۱میلیون نفر کاربر اینترنت در دنیا وجود دارد.

از طرفی استفاده از تلفن همراه هم تا آنجا رشد کرده که در حال حاضر با ۶/۳میلیارد کاربر موبایل در سطح جهان، بیش از نیمی از جمعیت دنیا از این تکنولوژی ارتباطی بهره می‌برند.

در حقیقت این حجم از کاربران و علاقه‌مندان به استفاده از کاربردهای مختلف تکنولوژی، تاثیر چشمگیر تکنولوژی و صنایع وابسته به آن را بر اقتصاد و روند توسعه آن توجیه می‌کند. درست به همین دلیل هم هست که «بیل گیتس» بنیان‌گذار شرکت مایکروسافت، غول نرم‌افزاری دنیا، معتقد است که بهبود وضعیت اقتصادی در دنیا با نوآوری در علم و تکنولوژی اتفاق می‌افتد.

گیتس که به عنوان یکی از کارشناسان حاضر در اجلاس داووس ۲۰۰۹ در این مجمع جهانی صحبت می‌کرد، در این مورد گفت: «من پیش‌بینی می‌کنم که چهار سال طول خواهد کشید تا اقتصادهای آشفته و راکد دنیا به وضعیت عادی و رشد مثبت بازگردند.»

او که یکی از ثروتمندترین افراد دنیا به حساب می‌آید با اعلام اینکه بنیاد بشردوستانه او به نام «بیل و هلیندا» در این بحران اقتصادی حدود یک پنجم ارزش مالی و سرمایه خود را از دست داده است، گفت: «فقیران جهان نمی‌توانند برای بهبود اقتصاد منتظر بمانند.»

تکنولوژی پاک

در مجمع جهانی اقتصاد امسال، بحران‌های زیست محیطی یکی از مسایلی بود که بسیار مورد توجه و بررسی قرار گرفت.

به این ترتیب در این مجمع اعلام شد که برای عبور کشورهای جهان از این بحران و حرکت به سمت منابع پاک‌تر تولید انرژی، نیاز به یک سرمایه‌گذاری سالانه ۵۱۵میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۰ احساس می‌شود.

در گزارشی که این مجمع درباره این موضوع منتشر کرده بر استفاده از «تکنولوژی پاک» و سرمایه‌گذاری دولت‌ها در زیر ساخت‌های لازم برای بهره‌مندی از منابع پاک‌تر انرژی تاکید شده است.

در واقع اقتصاددانان حاضر در مجمع امسال معتقدند که تکنولوژی به عنوان یک راه مناسب برای بحران انرژی، پتانسیل لازم برای کاهش فشار جهانی به دنبال تغییرات آب و هوایی و تهدید منابع انرژی را داشته و می‌تواند به منبع مالی خوبی هم برای بازگشت تدریجی به رشد اقتصادی مثبت تبدیل شود.

تهدید میلیاردی جرایم سایبر

در حالی که در مجمع داووس امسال کارشناسان بر تاثیر مثبت تکنولوژی در روند رشد و توسعه اقتصادی تاکید شده از طرفی، اما در مورد تهدیدات جرایم آنلاین هم هشدار داده شد.

در حقیقت این کارشناسان، جرایم سایبر و رشد چشمگیر آنها را تهدید بزرگی برای بنگاه‌های اقتصادی و حتی اقتصاد جهانی می‌دانند.

به این ترتیب متخصصان امور امنیتی حاضر در این مجمع خواستار ایجاد نظام جهانی جدیدی برای مبارزه با گروه‌های سازمان یافته خطرناکی شدند که امنیت فضای مجازی را به خطر می‌اندازند.

در همین راستا جدیدترین آمار منتشر شده نشان می‌دهد که خسارات ناشی از کلاهبرداری‌های آنلاین هر سال به بیش از یک تریلیون دلار می‌رسد.

این در حالی است که با وجود افزایش میزان این حملات، همچنان اغلب افراد نمی‌دانند که چطور می‌توانند از خودشان در برابر آنها محافظت کنند.

در نشست مشترکی که در حاشیه مجمع داووس با حضور مدیران شرکت‌های بزرگ IT و متخصصان این حوزه برگزار شد، انواع مختلف این تهدیدها بررسی و پیشنهاداتی هم برای مقابله با آنها ارائه شد.

به این ترتیب کارشناسان و مدیران حاضر در این نشست تاکید کردند که عدم امنیت و آسیب‌پذیری سیستم‌های مختلف کامپیوتری هم بر میزان موفقیت هکرها و کلاهبرداران آنلاین تاثیر چشمگیری گذاشته است.

صنعت موبایل یک محرک مناسب

«به یک محرک اقتصادی نیاز داریم؟ پس تنها به صنعت موبایل بنگرید».

این پیامی است که رییس مجمع تجاری صنعت موبایل «الکساندر ایزوسیموف» در مجمع جهانی اقتصاد امسال به تمام بزرگان سیاسی و اقتصادی دنیا که برای یافتن راهکاری مناسب برای بحران اقتصاد جهانی گردهم جمع شده بودند، اعلام کرد.

او در این مورد گفت: «ما دولت‌ها و رگولاتورها به داشتن دیدگاهی عمیق‌تر نسبت به صنعت موبایل و شناخت بهتر نقش این صنعت به عنوان یک محرک و کاتالیزور رشد اقتصادی دعوت می‌کنیم. در حالی که بسیاری از صنایع به دنبال رکود اقتصادی فراگیر، روزهای نه چندان امیدوارکننده‌ای را پشت‌سر می‌گذارند، صنعت موبایل همچنان با رشد مواجه بوده و عرصه مناسبی برای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید. این کار اما به اعتماد و اعتقاد بیشتر دولت‌ها و رگولاتورها به پتانسیل‌های صنعت موبایل نیاز دارد.»

او همچنین در این مورد معتقد است که بر اساس آمار هر افزایش ۱۰درصدی در میزان نفوذ صنعت موبایل، رشد یک‌درصدی در میزان تولید ناخالص ملی هر کشور را به دنبال خود خواهد داشت.

در واقع به اعتقاد ایزوسیموف، افراد مختلف ممکن است از علاقه‌ خود به هر چیز دیگری صرفنظر کنند، اما آنها نمی‌توانند ارتباطات خود را محدود یا حتی قطع کنند.

حواشی تکنولوژی در داووس

در مجمع جهانی اقتصاد امسال بحث تکنولوژی حتی باعث ایجاد حواشی جالبی هم شد. در این مجمع ابتدا ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه درباره مسایل مختلف و وضعیت فعلی روسیه در بخش تکنولوژی صحبت کرده و سپس «مایکل دل» مدیر عامل و موسس شرکت‌ کامپیوتری بزرگ Dell شروع به صحبت کرد.

مایکل دل در صحبت‌های خود اعلام کرد که این شرکت خواستار یافتن راهی برای چگونگی کمک به بخش تکنولوژی روسیه است.

اما از آنجایی که از نظر پوتین شرکت Dell نماینده غرب است، او در جواب گفت: «ما نیازی به کمک نداریم، چون افراد ناتوانی نیستیم. ما هرگز توانایی‌های ذهنی و فکری خودمان را محدود نمی‌کنیم.»

بعد از این جملات، نخست وزیر روسیه درباره شهرت بیشتر متخصصان و کارشناسان روسی در صنعت نرم‌افزار نسبت به توانایی‌های آنها در صنعت سخت‌افزار اشاره کرد.

پوتین در واقع معتقد است که هر کشور در حال توسعه‌ای با توانایی‌های اندک هم امکان تولید یک کامپیوتر شخصی را دارد، اما طراحی و تولید یک نرم‌افزار به استعداد و خلاقیت خاصی نیاز دارد.

طرح پیشگامان تکنولوژی

در این طرح به عنوان یکی از بخش‌های جنبی مجمع، شرکت‌های تولید و رواج دهنده تکنولوژی‌های جدید و موثر بر روند توسعه و رشد اقتصادی به طور سالانه انتخاب شده و تقدیر می‌شوند. در این طرح هر سال به ۳۰ تا ۵۰ شرکت برتر جوایز اهدا می‌شود. اولین جایزه این طرح در سال ۲۰۰۳ اهدا شد. امسال اما ۳۴ شرکت به عنوان پیشگامان تکنولوژی انتخاب و معرفی شدند.