50 میلیون دلار صادرات نرم‌افزار ایران

م.ر.بهنام رئوف

دومین همایش ملی توسعه صادرات نرم‌افزار روز گذشته دهم دی ماه در روزی که تلاش می‌‌‌‌شود به عنوان روز فناوری اطلاعات در تقویم ملی نام‌گذاری شود، برگزار شد. در این همایش ضمن اهدای لوح سپاس به صادر‌‌کنندگان، چالش‌‌ها و فرصت‌‌‌های پیش روی صادرات نرم‌افزار از سوی برگزار‌‌کنندگان و مدیران و مسولان ذیربط مورد بررسی قرار گرفت.

در ابتدا حسینی، دبیر همایش برای ارائه گزارش عملکرد به ایراد سخنرانی پرداخت. او از شناخت پتانسیل‌‌ها برای تبدیل آن به نیروی بالقوه به عنوان هدف اصلی این همایش نام برد. او اظهار امیدواری کرد که همایش‌‌‌هایی از این دست محفلی برای کانون تبادل اندیشه‌‌‌های تاثیر‌گذار برای رفع موانع فعالیت‌‌‌های صادراتی حوزه ‌‌آی تی باشد.

او در ادامه صحبت‌‌‌هایش از تشکل‌‌‌های صادراتی و صنفی، مدیران، مشاوران و کارشناسان دستگاه‌‌‌های وابسته به ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، قوه قضائیه، وزارت بازرگانی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت صنایع و معادن، بانک مرکزی، شورای عالی انفورماتیک، شورای عالی اطلاع رسانی، صندوق ضمانت و صادرات، اتاق بازرگانی صنایع و معادن ایران، کنفدراسیون صادرات ایران، مجمع تشکل‌‌‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک ایران، کمیسیون‌ آی‌سی تی اتاق بازرگانی ایران، اتحادیه صنف داده پردازی و ماشین‌‌‌های اداری ایران، انجمن شرکت‌‌‌های اینترنتی ایران، سندیکای تولید‌‌کنندگان فناوری اطلاعات ایران، انجمن صادر‌‌کنندگان خدمات فنی و مهندسی و سایر تشکل‌‌های فعال در حوزه‌‌‌های‌‌آی‌سی‌تی برای حضور در این همایش تشکر و قدردانی کرد.

در ادامه این همایش غضنفری، معاون وزیر بازرگانی و رییس سازمان توسعه تجارت ایران در سخنانی باتاکید بر اینکه در همایش‌‌‌های تخصصی به بررسی و نقد مشکلات پرداخته می‌‌‌‌شود تاکید کرد: در مورد صنعت نرم‌افزار با مشکلی روبه‌رو نیستیم بلکه دور هم جمع شده‌‌ایم تا در مورد فرصت‌‌‌های پیش روی صادرات نرم‌افزار بحث کنیم.

وی ادامه داد: نرم‌افزار صنعت نوپایی است و در این بین نگاه پرانگیزه بهتر از نگاه مقابله با مشکلات است. او افزود :در این حوزه با محصولاتی سرکار داریم که محصول یک کارحانه تولیدی است که آن کارخانه فکر و اندیشه است. وی ادامه داد: فقط نرم‌افزار موضوع صادرات نیست بلکه خدمات قبل و بعد از فروش هم می‌‌‌‌تواند موضوع صادرات در این بخش باشد.

رییس سازمان توسعه تجارت ایران، خاطر نشان کرد: خوشبختانه در کشور در حوزه نرم‌افزار با کاربرد عمومی، آموزشی، سرگرمی‌‌‌‌و نیز نرم‌افزارهای تولید نرم‌افزار تسلط کافی وجود دارد. او ادامه داد: از صنعت نرم‌افزار به عنوان صنعت سبز یاد شده است چرا که تولید آن آلاینده محیط زیست نیست. صنعت‌آی تی دوست محیط زیست است، در حالی که تولید ثروت می‌‌‌‌کند مخرب محیط زیست نیست و شرکت‌‌‌های نرم‌افزاری در دنیا همواره در فهرست بهترین شرکت‌‌‌های دنیا قرار دارند.

غضنفری، از فناوری پیشرفته، ارزش افزوده بالا وسرمایه گذاری اندک به عنوان مزایایی نام برد که صنعت نرم‌افزار در اختیار دارد و تاکید کرد: این صنعت با پتانسیل اشتغالزایی که دارد، می‌‌‌‌تواند وضعیت اقتصادی را بهبود بخشد.

وی ادامه داد: کشورهای آسیایی اولین رتبه در صادرات‌ آی تی جهان را در اختیار دارند و ما هم می‌‌‌‌توانیم در این زنجیره جا بگیریم.

او با بیان رشد سالانه ۵/۸ درصدی صنعت نرم‌افزار بیان داشت: هم‌اکنون حجم تجارت جهانی در حوزه نرم‌افزار ۴۴۰ میلیارد دلار است که در این بین سهم هند ۵۰ میلیارد دلار و مالزی ۳۰۰میلیون دلار در سال است.

معاون وزیر بازرگانی در ادامه به صادرات ۴۵ میلیون دلاری صنعت نرم‌افزار ایران در سال ۸۶ اشاره کرد و افزود: در سال‌جاری (۸۷) تاکنون ۵۰میلیون دلار صادرات نرم‌افزار داشتیم که این رقم تا پایان سال به ۶۰میلیون دلار خواهد رسید.

غضنفری خاطرنشان کرد: دور از ذهن نیست که زمانی صادرات ما در بخش نرم‌افزار به ۵۰۰ و حتی یک میلیارد دلار در سال برسد. وی در ادامه یکپارچگی پیش آمده بین نهادهای حوزه آی‌تی در سال جاری را تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد که اختلافات موجود بین نهادهای داخلی کنار گذاشته شود.

وی در ادامه گفت: در برخی از کشورها ما صادر کننده نرم‌افزار بودیم و در برخی نیز در کنار شرکت‌‌‌های دیگر صادرات داشتیم. وی ادامه داد: تا زمانی که یک برند ملی نداشته باشیم نمی‌‌‌‌توانیم در این بازار فعالیت چشمگیری داشته باشیم. باید مسیر فعلی را ادامه دهیم تا اعتماد در بازارهای جهانی به نرم‌افزارهای ایرانی به وجود آید.

وی به مشوق‌‌‌های صادراتی اعطا شده در سال ۸۶ اشاره کرد و گفت: ۳۲ میلیارد ریال در سال ۸۶ مشوق اعطا شده است. وقتی بحث مشوق و جوایز می‌‌‌‌شود، تاخیرهای پیش آمده در این میان مورد انتقاد قرار می‌‌‌‌گیرد که امیدواریم در این بخش بتوانیم پیش بخش خصوصی روسفید باشیم.

وی با بیان اینکه جمع نقاط مثبت صنعت نرم‌افزار ما از نقاط منفی آن بیشتر است، تاکید کرد: نیروی کارشناس جوان و هزینه پایین تولید در ایران به لحاظ استراتژیک می‌‌‌‌تواند ما را به نقاط ضعف پیروز کند.

غضنفری، سهم اندک ایران در صنعت نرم‌افزار، عدم اجرای قانون کپی رایت و مشکلات بانکی را از جمله مشکلات پیش روی صنعت نرم‌افزار ذکر و تاکید کرد که باید تلاش کنیم تا این مشکلات کم تر شود.

وی همچنین در ادامه راهکارهای توسعه صنعت نرم‌افزار را برشمرد و افزود: استفاده از استانداردهای معتبر جهانی، ارتقای سطح توانایی شرکت‌ها، شناسایی بازارهای منطقه‌ای، ایجاد شرکت‌‌‌های مدیریت صادرات EMC، معافیت‌‌‌های مالیاتی و صدور پروانه صادرات از راهکارهای توسعه صنعت نرم‌افزار است.

وی در پایان به بسته حمایتی IT اشاره کرد و افزود: ایجاد مراکز صادراتی و شبکه توزیع در خارج از کشور، کمک به صادارت محصولات و خدمات، پوشش بخشی از هزینه‌‌‌های ثبت محصول، پرداخت بخش از هزینه‌‌‌های هیات‌‌‌های تجاری، پرداخت بخشی از هزینه‌‌‌های حضور در نمایشگاه‌‌‌های خارجی، پوشش بخشی از هزینه‌‌‌های تبلیغات، کمک به ارتقای توان صادراتی و ۸ درصد جایزه صادراتی از موارد بسته حمایتی سازمان توسعه تجارت ایران است.

در ادامه این همایش عیسی زارع پور، رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌‌‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌‌‌‌به ایراد برنامه‌‌‌های این مرکز در حمایت از صنعت نرم‌افزار ایران پرداخت.

زارع پور، بزرگترین مشکل پیش‌روی صنعت نرم‌افزار را عدم وجود حمایت‌‌‌های قانونی از پدیدآورندگان نرم‌افزار عنوان کرد و افزود: قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم‌افزار در سال ۷۹ مورد تصویب مجلس قرار گرفت، اما چون بخش عمده‌‌ای از اجرای این قانون بر عهده وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی‌‌‌‌بود و در این بین هنوز سازو کاری وجود نداشت، این قانون غیر قابل اجرا بود. وی ادامه داد: با تاسیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌‌‌های دیجیتال اجرای این قانون در دستور کار قرار گرفت.

وی تکثیر غیر مجاز نرم‌افزار را مانند بالارفتن از دیوار مردم عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: رعایت کپی رایت نیازمند به فرهنگ سازی است.

وی در ادامه به ارائه گواهینامه ثبت نرم‌افزار از بهمن ماه سال گذشته اشاره کرد و گفت: از این پس تکثیر نرم‌افزار بدون شناسنامه و گواهینامه ثبت توسط شرکت‌‌‌های فعال در بخش تکثیر و توزیع ممنوع است. زارع پور، هولوگرام ‌و سریال دار کردن نرم‌افزارها را از دیگر راهکارهای رعایت کپی رایت عنوان کرد و افزود: به جهت حمایت از تولیدات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ ‌‌‌بخشنامه‌‌ای به دستگاه‌‌‌های دولتی ارسال کرده است که هیچ کدام از نهادهای دولتی از این پس مجاز به خرید نرم‌افزارهای کپی شده و بدون شناسنامه نیستند.

رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌‌‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از همکاری مشترک بین آموزش و پرورش و صدا و سیما برای تدوین برنامه‌‌‌هایی پیرامون فرهنگ‌سازی کپی رایت خبر داد. وی در پایان افزود: از پدیدآورندگان نرم‌افزارهای خوب به جهت چند زبانه شدن نرم‌افزارها و نیز حضور در نمایشگاه‌‌‌های بین‌المللی حمایت می‌‌‌‌کنیم.

اسدا... عسگر اولادی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران، آخرین سخنران بخش اول این همایش بود. او در سخنان خود عنوان داشت: گرچه صنعت نرم‌افزار مدت طولانی‌‌ای نیست که به جرگه صادرات پیوسته است، اما باید برای آن اهمیت ویژه‌‌ای قائل شد.

او ادامه داد: این رشته نو هم اکنون در کیف دانش آموزان، ادارات، شرکت‌‌ها و خانه‌‌ها وجود دارد. ما روزی به صادرات فرش، پسته و خاویار ایرانی افتخار می‌‌‌‌کردیم و هم اکنون باید توجه بیشتری به توسعه و فراگیرشدن این رشته داشته باشیم.

وی گفت: صادرات محور توسعه است. برای اینکه بتوانیم صادراتی را محور قرار دهیم باید به حال و آینده توجه کنیم. عسگراولادی به بحران جهانی اقتصاد اشاره کرد و افزود: یکی از راه‌‌‌هایی که می‌‌‌‌توان این بحران را به فرصت تبدیل کرد، صادرات نرم‌افزار است.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران از اتحادیه صادرکنندگان نرم‌افزار خواست با به‌کارگیری سه اصل کیفیت، رقابت و خواست خریدار، نسل جوان و نیروی متخصص را وارد حیطه صادرات کند.

وی همچنین از اتحادیه خواست تا برای پنج سال آینده برنامه برای صادرات ۵۰۰ میلیون دلاری نرم‌افزار را در دستور کار خود قرار دهد و از صادرات به کشورهای همسایه فراتر رفته و همه دنیا را هدف قرار دهد.

وی در پایان سخنانش خاطرنشان ساخت: از بحران نترسید. امیدتان به خدا و کامپیوترهایی باشد که خدا در مغزتان قرار داده است. کنفدراسیون آمادگی حمایت از اتحادیه برای بازاریابی محصولات در بازارهای مصرف دارد.

در پایان این همایش بر اساس برنامه داده شده به مدعوین لوح سپاس به صادرکنندگان اهدا شد که در این بین اسامی‌‌‌‌افرادی که از سازمان توسعه تجارت ایران، وزارت ارشاد و وزارت صنایع برای اهدای لوح خوانده شد ، بیشتر از شرکت‌‌‌های صادر کننده بود!