جیتکس 2008، کم‌رنگ و کم‌حرف

م.ر.بهنام رئوف

بیست و هشتمین هفته فن‌آوری اطلاعات خاورمیانه (جیتکس ۲۰۰۸) چهارشنبه گذشته پس از پنج روز به کار خود پایان داد.

هفته فن‌آوری جیتکس امسال نیز همانند سال قبل در سه بخش راه کارهای تجاری ( Gitex Business Solutions)، تجهیزات مخابراتی (Gulfcomms) و لوازم الکترونیکی (Consumer Electronics) در فضایی بالغ بر ۶۴ هزار متر مربع و با حضور سه هزار و ۳۰۰ شرکت برگزار شد.

بخش راهکارهای تجاری یا همان Gitex Business Solutions امسال ۵۸ درصد از فضای نمایشگاه را به خود اختصاص داده بود. Gulfcomms ۲۳ درصد و لوازم الکترونیکی یا Consumer Electronics نیز ۱۹ درصد از فضای نمایشگاه را به خود اختصاص داده بود. امسال بزرگترین غرفه‌های حاضر در نمایشگاه به ترتیب به شرکت‌های اتصالات، پاناسونیک، سامسونگ، دو (du) و سازمان تنظیم مقررات رادیویی امارات تعلق داشت.

از شاخص‌ترین نکات نمایشگاه امسال توجه ویژه دولت‌ها به غرفه‌های کشوری بود. براساس آمارهای ارائه شده ۸۳ کشور امسال در غرفه‌های کشوری در جیتکس حضور داشتند که بزرگترین غرفه‌ها به ترتیب به کشورهای چین، تایوان و انگلیس تعلق داشت. ۳۳ کشور در سالن کشورها حضور داشتند که عبارت بودند از: استرالیا، بحرین، بنگلادش، بلژیک، بلغارستان، کانادا، چین، مصر، فرانسه، آلمان، هنگ کنگ، مجارستان، هند، ایران، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، کره، مالزی، مراکش، پاکستان، رمانی، صربستان، سنگاپور، اسلونیا، اسپانیا، سریلانکا، سوریه، تایوان، تایلند، تونس، انگلستان و ایالات متحده آمریکا. در همین بخش سه غرفه برتر از لحاظ ارائه محصولات به ترتیب مصر، اردن و بحرین شناخته شدند.

۶ کشور ایرلند، بحرین، رومانی، صربستان، اسلونیا و تایلند امسال اولین حضور خود را در جیتکس تجربه می‌کردند. در کنار این کشورها همچنین امسال ۶۰۰ شرکت دیگر نیز برای اولین بار در این نمایشگاه حاضر شده بودند.

سال گذشته این نمایشگاه بیش از ۱۲۴ هزار بازدید کننده داشت و برآورد شده بود که تعداد بازدیدکنندگان امسال به ۱۳۰ هزار نفر برسد. هرچند که هنوز آخرین آمارها از تعداد بازدیدکنندگان امسال ارائه نشده است اما شواهد امر نشان می‌دهد که تعداد بازدیدکنندگان امسال از سال گذشته کمتر است. این موضوعی بود که تقریبا تمام غرفه داران در گفت و‌گوهای خود از آن گله‌مند بودند. دو روز اول این نمایشگاه خلوت تر از سال‌های گذشته بود و شاید بتوان گفت که از بعد از ظهر روز سوم بر تعداد بازدید‌کنندگان افزوده شد.

ایرانی‌های همیشه در صحنه

غرفه ایران امسال هشتمین حضور خود در این نمایشگاه را تجربه می‌کرد. این حضور امسال خصوصی‌تر از سال‌های گذشته بود؛ چرا که طی سال‌های گذشته غرفه کشور ایران توسط ثنارای و با حمایت‌های دولتی برگزار می‌شد، اما امسال این غرفه با هماهنگی شرکت پارسان و با حضور پنج شرکت، میزبان بازدیدکنندگان بزرگترین نمایشگاه فن‌آوری اطلاعات خاورمیانه بود.

مگفا، ایران رایانه، بانی کام، علم و صنعت و شهرپرداز، شرکت‌های حاضر در غرفه ایران بودند که به طور کلی از روند برگزاری غرفه ایران رضایت داشتند. هرچند که به نظر می‌رسد تعداد بازدیدکنندگان نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، اما به گفته حاضران در غرفه، بازدیدهای امسال تخصصی‌تر از سال‌های گذشته بوده است.

امیر اشکان تربیت‌جویی مسوول اجرایی غرفه ایران در این باره می‌گوید: براساس گفته‌های شرکت‌های حاضر در غرفه ایران، امسال دیدارهای تخصصی‌تری نسبت به سال گذشته از غرفه ایران صورت گرفته است. او معتقد است که بازدید کم اما موثر و هدفمند از بازدیدهای زیاد بهتر است.

علم و صنعت یکی از شرکت‌های حاضر در غرفه ایران، امسال به شکل مستقل نیز در جیتکس حضور داشت.

هما‌ن‌طور که در ابتدا نیز اشاره شد، حضور غرفه‌های کشوری امسال بیشتر از دوره‌های گذشته ملموس بود. بسیاری از کشورهای حوزه خاورمیانه با استقرار غرفه‌های چند صد متری توان آی تی خود را به نمایش گذاشتند. البته شاید نمایش محصولات موجود در این غرفه‌ها تمام توان آن کشورها نباشد، اما آنچه بیش تر از قبل مشهود بود ارائه خدمات و پروژه‌های در حال اجرای دولت الکترونیکی در غرفه‌های کشوری بود.

حاضران در غرفه‌های کشوری متفق‌القول از حمایت و پشتیبانی دولت‌هایشان برای حضور در نمایشگاه‌ها سخن می‌گفتند. به طور میانگین هر شرکت حاضر در غرفه‌های کشوری برای حضور در جیتکس تنها هزار دلار پرداخت کرده بود و مابقی هزینه‌ها از سوی دولت‌ها پرداخت شده بود. این درحالی است که شرکت‌های حاضر در غرفه ایران با کمترین حمایت‌های دولتی همراه بودند.

امسال در جیتکس از نام‌های مطرحی چون اپل و مایکروسافت خبری نبود. شاید شناخته شدن این اسامی‌باعث شده باشد تا این شرکت‌ها برنامه و هزینه‌های خود را صرف سایر امور خود کنند. اما آنچه در غرفه‌های کشوری مشهود بود حضور شرکت‌های متوسط و کوچک یا همان SMEها است. به گفته مدیران برخی از غرفه‌های کشوری حمایت از شرکت‌های متوسط و کوچک به منظور حضور در بازارهای بین‌المللی و نیز کسب تجربه در این بازارها و کمک به بزرگ شدن آنها مهمترین هدف در حمایت از حضور این نوع از شرکت‌ها است.

به رغم انتشار برخی از خبرها اما امسال نیز همانند سال گذشته جیتکس مملو از بازدیدکنندگان ایرانی بود؛ بازدیدکنندگانی که برخی از آنها هدفمند و برخی دیگر نیز فقط نظاره‌گر بودند. در بین این بازدیدکنندگان حضور هیات‌های دولتی ایرانی بیشتر از هر چیز دیگر نمایان بود. حضوری که تلخی آن بیشتر از شیرینی آن بود. یکی از همین هیات‌های دولتی هدف از حضور در نمایشگاه را یافتن نرم‌افزاری ERP برای سازمان خود عنوان می‌کنند. سرپرست هیات مذکور در پاسخ به این سوال که مگر در ایران نرم‌افزارهای ERP فارسی وجود ندارد، می‌گوید: ما به دنبال یک نرم افزار خاص هستیم! او ادامه می‌دهد که البته در این بین محصولات دو شرکت خارجی را متناسب با نیازهای خود دیدم، اما به دلیل عدم تسلط به زبان انگلیسی در بین هیچ کدام از اعضای حاضر نتوانستیم مذاکرات موفقی داشته باشیم!.

برای آن دسته از خبرنگاران ایرانی ای که چندسالی است از نزدیک با جیتکس همراه هستند، حضور مدیران آی تی کشور در این نمایشگاه دیگر به امری عادی تبدیل شده است حتی اگر آن مدیران، همان مدیرانی باشند که برای گرفتن وقت مصاحبه در ایران از آنها به زمان زیادی نیاز باشد. اما سوالی که در این بین مطرح است، آن است که با توجه به بازدیدهای مکرر همین مدیران از پیشرفت‌های آی تی در دیگر کشورها و بالاخص دولت الکترونیک در کشورهای حوزه خلیج فارس اما چرا طی سال‌های گذشته در همین بخش در ایران موفقیت و پیشرفت چشمگیری شاهد نیستیم؟ آیا مدیران دولتی حاضر در این نمایشگاه تنها برای تفریح به جیتکس آمده‌اند یا بررسی برنامه‌های در دست سایر کشورها؟

حضور شرکت‌های ایرانی در نمایشگاه امسال اما تنها به شرکت‌های غرفه ایران باز نمی‌گردد. در این بین شرکت‌های دیگری همچون فراسو، سریر کالا و نور نیز در غرفه‌های جداگانه‌ای حضور داشتند. برخی دیگر از ایرانی های حاضر در جیتکس نیز با نام‌ها و ملیت‌هایی غیر ایرانی در این نمایشگاه حاضر شده بودند. البته نکته قابل توجه از حضور همین شرکت‌ها آن است که علاوه بر عقد قرار داد یا تفاهم نامه با سایر کشورها برخی از مدیران دولتی که از ملیت اصلی این شرکت‌ها خبر ندارند نیز اقدام به عقد قراردادهای کلان با آنها می‌کنند. در همین زمینه یکی از مدیران این شرکت‌ها که نخواست نامش گفته شود عنوان داشت: برای ارائه نرم‌افزارمان بارها سعی کردیم از بخش‌های دولتی وقت گرفته و نرم‌افزارمان را برای آنها توضیح دهیم، اما این اتفاق به‌رغم تلاش‌های ما بی‌نتیجه ماند. او با بیان اظهار تاسف در همین زمینه ادامه می‌دهد که امسال و در همین نمایشگاه، همان مدیران با مسوولان غرفه ما که تماما خارجی هستند قرارداد قابل توجهی را به امضا رسانند.

غرفه‌هایی که عریض شدند

جیتکس امسال در بخش ارائه پیشرفت‌ها و فن‌آوری‌های جدید تقریبا ضعیف تر از پارسال بود. این گفته احمد علیپور مدیر فراسو بود که امسال با یک غرفه صد متری در درب ورودی سالن Consumer Electronics چشم بازدیدکنندگان را به یک برند ایرانی خیره کرده بود. علیپور هدف از حضور خود در این نمایشگاه را برندینگ و در حقیقت حضور مداوم نام فراسو در ذهن مخاطبان عنوان کرد.

امسال در غرفه فراسو برخلاف سال‌های گذشته تنها محصولات‌ «های‌تک» همچون ویدئو پروژکتور و ال سی دی تی وی به نمایش درآمد. علیپور نیز بر کاهش تعداد بازدیدکنندگان اشاره داشت، اما تاکید کرد که بازدیدهای تجاری بسیار مناسبی امسال صورت گرفته است.

امسال در سالن Consumer Electronics از غرفه‌های چند طبقه خبری نبود. عمده شرکت‌های حاضر در این سالن مساحت‌های خود را افزایش داده بودند و سعی داشتند تا محصولات جدید خود را در سطحی وسیع و دردسترس‌تر از سال‌های گذشته برای بازدیدکنندگان قرار دهند.

سامسونگ و پاناسونیک رقابت تنگاتنگی را در ارائه ال سی دی‌تی‌وی‌های نازک به نمایش گذاشتند. همچنین در این سالن سامسونگ و اچ‌تی‌سی نیز آخرین گوشی‌های موبایل خود را به نمایش گذاشتند. در بخش تلفن همراه به جز سونی اریکسون اما از سایر برندهای مطرح جهانی خبری نبود. غرفه سونی اریکسون که همراه با شرکت اریکسون در نمایشگاه امسال حاضر شده بود در سالن Gulfcomms قرار داشت.

یکی دیگر از نکات چشمگیر نمایشگاه امسال حضور نمایندگان توزیع شرکت‌های مطرح به جای آن‌ها بود. به‌رغم آنکه جای نوکیا در جیتکس خالی بود، اما برخی از نمایندگان آن در امارات در سالن‌های مختلف حضور داشتند. البته همین نمایندگان نیز کمتر به گوشی پرداختند و بیشتر خدمات جانبی نوکیا را ارائه دادند. شاید این مساله به دلیل گستردگی بحران اقتصادی حاکم در جهان باشد.

حاشیه‌هایی جذاب

از مهمترین حاشیه‌های این نمایشگاه می‌توان به بازدید شیخ محمد حاکم دبی طی دو روز جداگانه اشاره کرد. او که در روز نخست و طی بازدیدی از روبان قرمز جیتکس ۲۰۰۸ عبور کرد، روز دیگر نیز به جیتکس آمد تا از فن‌آوری‌های به نمایش درآمده بازدید داشته باشد.

بسیاری از شرکت کنندگان حاضر در جیتکس، نمایشگاه را به محلی برای بازدیدهای تجاری خود عنوان می‌کردند. آنها می‌گویند تعریف نمایشگاه این روزها تغییر کرده و بیشتر به جای نمایش محصولات دیدارهای مهم تجاری در این نوع از همایش‌ها برگزار می‌شود. گواه بر این مساله می‌تواند افزوده شدن بخشی به عنوان جیتکس مجلس باشد. همچنین امسال در حاشیه برگزاری جیتکس و در حضور خبرنگاران قراردادی با مبلغ ۳۰ میلیون درهم میان دو شرکت از کشورهای عربستان و انگلستان منعقد شد. بر اساس این قرارداد تجهیز ساختمان‌های ساخته شده در عربستان به فن‌آوری‌های هوشمند بر عهده یک شرکت انگلیسی قرار گرفت. شاید این امر یکی از دستاوردهای حضور غرفه‌های کشوری در این نمایشگاه باشد.

هرچند که به نظر می‌رسید غرفه اینترنت سیتی نسبت به سال گذشته کاهش در وسعت خود داشته است، اما امسال در این غرفه، نمایندگان گوگل نیز حضور داشتند. بر اساس قانونی که اخیرا در دبی به تصویب رسیده است استعمال دخانیات در اماکن عمومی‌سر بسته ممنوع شده است. همین امر باعث شده بود تا نه تنها بازدید کنندگان بلکه شرکت کنندگان نیز برای کشیدن سیگار مجبور باشند مسافتی طولانی را برای خروج از نمایشگاه متحمل شوند. به قول یکی از دوستان هرچند که دنیا روز به روز برای سیگاری‌ها سخت‌تر می‌شود، اما شاید همین مساله باعث شده بود تا نمایشگاه خلوت‌تر از سال‌های گذشته به نظر برسد.!