قیمت‌ها در بازار کامپیوتر افزایش می‌یابد

مریم عسگری

قانون مالیات بر ارزش افزوده در حالی جایگزین قانون تجمیع عوارض شد که هنوز برخی از واردکنندگان کالاهای مختلف اطلاع درستی از چند و چون آن نداشته و اعلام می‌کنند در این زمینه از طرف ارگان‌های مربوطه دستورالعملی به آنها صادر نشده است. از طرفی بسیاری از واردکنندگان این اقدام را عامل رشد تورم و افزایش قیمت‌ها می‌دانند.

این در حالی است که گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است این قانون از اول مهر ماه سال ۸۷ اعمال و تاکنون فرم مرحله اول این طرح برای ۸۰هزار فعال اقتصادی ارسال شده است و هیچ آثار تورمی ندارد.

بر اساس اعلام گمرک، مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که همه عرضه‌کنندگان کالا و خدمات به عنوان مودیان این نظام مالیاتی باید علاوه بر بهای کالا یا خدمات عرضه شده به صورت درصدی از بهای فروش کالا یاخدمات، در زمان فروش از خریدار دریافت و به صورت دوره‌ای به سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.

اگرچه کارشناسان گمرک معتقدند شفاف‌سازی تدریجی مبادلات اقتصادی از دستاوردهای قانون مالیات بر ارزش افزوده است که به دلیل ویژگی خودکنترلی این مالیات و قابلیت ردیابی معاملات در زنجیره‌های واردات، تولید وتوزیع امکان‌پذیر است، اما گروه زیادی از واردکنندگان کالا به ویژه واردکنندگان رایانه و تجهیزات آن بر این باورند که این اقدام رشد قیمت‌ها را در بازار در پی خواهد داشت و در نتیجه بازار این کالا حتی طی یک دوره دو تا سه ماهه دستخوش رکود خواهد شد.

نتایج افزایش هزینه‌های ترخیص کالا

کارشناسان گمرک جمهوری اسلامی اعلام کردند این اقدام (جایگزنی قانون مالیات بر ارزش افزوده و قانون تجمیع عوارض در پی کاهش حقوق ورودی برخی کالاها (تعرفه واردات) از جمله تجهیزات کامپیوتری طی شش ماه اخیر اتفاق افتاده است.

این در حالی است که واردکنندگان این گفته را تکذیب کرده و معتقدند کاهش تعرفه واردات تجهیزات کامپیوتری به هیچ وجه صحت نداشته و در پاره‌ای موارد حتی شاهد افزایش حقوق گمرکی کالاها بوده‌ایم. به گفته شهیدی مدیر بخش بازرگانی شرکت توسعه رایانه گلسان، طی شش ماه اخیر نه تنها کاهشی در تعرفه واردات کامپیوتری مشاهده نشده است بلکه در برخی موارد شاهد رشد تعرفه واردات بودیم. به گفته وی، فلش دیسک یکی از کالاهایی است که طی شش ماه اخیر تعرفه واردات آن از ۴درصد به ۱۰درصد رسیده است.

وی به افزایش هزینه‌های جانبی کالا از گمرک اشاره کرد و گفت: عدم آگاهی کارشناسان گمرک از قیمت‌های روز جهانی تجهیزات کامپیوتری باعث بروز مشکلات بسیاری هنگام ترخیص کالا می‌شود.

به گفته وی، گمرک جمهوری اسلامی ایران یک CD در اختیار دارد که باید همزمان با تغییرات جهانی قیمت‌ها تغییر کند. اما این اتفاق نمی‌افتد و کارشناسان بخش ارزش‌گذاری گمرک، ارزش کالا را با معیار قبلی سنجیده‌ و در صورتی که واردکننده قیمت پایین‌تر از آنچه کارشناسان تصور می‌کنند اعلام کند آن را جریمه می‌کنند.

این در حالی است که کارشناسان گمرک، در این زمینه می‌گویند: قیمت‌های روز جهانی به اطلاع کارشناسان گمرک می‌رسد و این ادعای واردکنندگان صحت ندارد.

افزایش قیمت‌ها پیامد دیگری است که بسیاری از واردکنندگان تجهیزات کامپیوتری در زمینه جایگزینی قانون ارزش افزوده به جای قانون تجمیع عوارض به آن اشاره کردند.

ایران رهجو، ارتاک، سازگار ارقام، گلسان، آواژنگ و... از واردکنندگانی هستند که معتقدند این اقدام رشد قیمت‌ها را طی روزهای آینده در پی خواهد داشت. فیضی، مدیرعامل شرکت ایران رهجو در این زمینه می‌گوید: براساس قانون جدید، فروشنده موظف است سه درصد به عنوان مالیات بر ارزش افزوده از خریدار اخذ کند.سپس در نتیجه در بازار شاهد افزایش حداقل سه درصدی کالاهای مختلف خواهیم بود. مدیرعامل شرکت ایران رهجو، نمایندگی فروش لپ تاپ‌های سونی افزود: سوالی که برای واردکننده و خریدار مطرح می‌شود این است که اگر قرار بر این است که خریدار متحمل پرداخت سه درصد اضافه شود، گمرک برای تسهیل امر ترخیص کالا چه اقدامی می‌کند؟ به عبارتی وقتی سه درصد به هزینه ترخیص و قیمت تمام شده کالا اضافه می‌شود آیا می‌توان انتظار داشت که روند ترخیص کالا جریان منظم و سریع‌تری را در پیش گیرد؟

دبیر سیاقی، مدیر بازرگانی شرکت جونیپر نیز در این زمینه گفت: به‌رغم ادعای گمرک در زمینه کاهش هزینه واردات، تعرفه‌ها تغییری نکرده است و در برخی موارد شاهد رشد هزینه‌های ترخیص هستیم. وی به رشد هزینه‌های حمل کالا اشاره کرد و گفت: گمرک بابت ترخیص کالا مبالغ زیادی به صورت حاشیه‌ای از واردکننده دریافت می‌کند. به عنوان مثال اداره استاندارد بابت ارائه مجوز استاندارد به واردکننده بابت هر لپ‌تاپ ۲۴۰تومان دریافت می‌کند. شهیدی مدیر بازرگانی شرکت گلسان در این زمینه می‌گوید، این اقدام گمرک به احتمال بسیار زیاد رشد قیمت‌ها را در پی خواهد داشت. به طوری که شاهدیم با توجه به این که چند روز از اعمال این قانون نگذشته است بسیاری از فروشندگان تجهیزات کامپیوتری در بازار از فروش اجناس خود به ویژه CPU و مانیتور خودداری می‌کنند.

در بازار کامپیوتر چه می‌گذرد

اگر سری به مراکز خرید و فروش کامپیوتر و تجهیزات آن بزنید حتما متوجه خواهید شد فروشندگان دیگر مانند سابق خودشان بی‌محابا به مالشان آتش نمی‌زنند و قدری دست به عصاتر پیش می‌روند.به گفته برخی فروشندگان با افزایش هزینه ترخیص کالا نمایندگی‌های فروش سه درصد به قیمت فروش کالاها می‌افزایند و فروشنده نیز باید بابت جبران این ضرر مبلغی روی قیمت اصلی کالا کشیده و آن را به خریدار ارائه کند که نتیجه این اقدام رشد ناگهانی قیمت‌ها در بازار خواهد بود. به همین دلیل برخی از فروشندگان از عرضه اجناس خود به بازار خودداری می‌کنند تا پس از افزایش قیمت سود بیشتری عایدشان شود.

محمدرضا نادری، معاونت امور گمرکی گمرک جمهوری اسلامی ایران،‌ در این زمینه می‌گوید: افزایش سه‌درصدی هزینه ترخیص تا حدود کمی روی قیمت تمام شده تاثیر می‌گذارد و انتظار رشد زیاد قیمت‌ها نمی‌رود.

به گفته وی، واردکننده کالا را وارد می‌کند و علاوه بر پرداخت حقوق گمرکی و ارزش کالا، سه‌درصد هم به عنوان ارزش افزوده که ۵/۱درصد مربوط به عوارض شهرداری و ۵/۱درصد مربوط به دارایی است، می‌پردازد و این مبلغ را می‌تواند هنگام فروش از خریدار دریافت کند و پس از سه ماه با ارائه سند فروش به سازمان امور مالیاتی، این سازمان سه‌درصد را به فروشنده پس می‌دهد.

مصباح، کارشناس دفتر واردات گمرک جمهوری اسلامی نیز در این زمینه می‌گوید: طی سال گذشته تعرفه ورود برخی از اقلام کاهش یافته و به نسبت تعرفه ورود برخی از تجهیزات کامپیوتری نیز کاهش یافته است و واردکننده باید به ازای ورود کالا تعرفه سود بازرگانی را پرداخت کند و علاوه بر آن سه درصد نیز به عنوان ارزش افزوده پرداخت کند که این مبلغ به عنوان مالیات و عوارض کالا اخذ می‌شود. با این حساب تعرفه واردات تغییری کرده است. به گفته وی این افزایش سه‌درصدی در قانون تجمیع عوارض پیش‌بینی شده بود،‌ اما در قالب چهاردرصد تعرفه. اما در قانون جدید قرار بر این شد که چهاردرصد تعرفه و سود بازرگانی در جای خود بمانند و سه‌درصد هم اضافه از واردکننده اخذ شود.

این کارشناس پیش‌بینی کرد طی هفته‌های آینده حدود ۵ تا ۶درصد قیمت‌ها افزایش خواهند یافت و این موضوع به نفع سازمان امور مالیاتی است. نادرآریا، معاون بخش مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور نیز در این زمینه گفت: مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات چند مرحله‌ای است که در مراحل مختلف زنجیره‌ واردات، تولید، توزیع براساس درصدی از ارزش افزوده کالاهای فروخته‌شده یا خدمات ارائه‌شده در هر مرحله دریافت می‌شود و در نهایت این مصرف‌کننده نهایی است که باید آن را پرداخت کند. به گفته‌ وی، در این قانون نرخ مالیات اقلام مختلف هیچ‌ تغییری نکرده و آثار تورمی نیز بر قیمت‌ها ندارد.

تشویق صادرات و حمایت از سرمایه‌گذاری و تولید، دریافت مالیات بیشتر از آن دسته از افراد جامعه که کالا و خدمات لوکس و غیرضروری بیشتری مصرف می‌کنند و افزایش مستقیم و غیرمستقیم میزان درآمدهای مالیاتی و نسبت آن در کل درآمدهای جاری دولت از مزیت‌های قانون مالیات بر ارزش افزوده عنوان شد.