فقر IT در جزیره آزاد کیش

مریم عسگری

پایت از آخرین پله متحرک هواپیما به قصد عزیمت به جزیره کیش که کنده می‌شود در ذهنت لیست کالاهایی را که قرار است همراه خود به عنوان ره‌آورد سفر بیاوری بالا و پایین می‌کنی و با خود دو دو تا چهار تا می‌کنی که خرید از کیش چقدر به نفعت است و ...

اگرهم برای بار اول باشد که میهمان این جزیره زیبا می‌شوی حتما بارها و بارها تصویر ذهنی خود را از این جزیره که به عنوان جزیره آزاد شناخته می‌شود تغییر می‌دهی و مراکز خرید و اجناس داخل آن را هر بار به گونه‌ای نزدیک‌تر به آنچه می‌خواهی تجسم می‌کنی.

حالا اگر بار اول‌تان باشد میهمان جزیره کیش می‌شوید و از قضا به کامپیوتر و IT و کلا حوزه دیجیتال علاقه‌مند باشید احتمالا از اطلاق نام آزاد روی این جزیره تصور می‌کنید تازه‌های دنیای IT و دیجیتال را می‌توانید اینجا با قیمتی پایین‌تر از شهرهای داخل کشور به ویژه تهران خریداری کنید.

نزدیکی این جزیره به دبی یکی از قطب‌های بزرگ صادرکننده تجهیزات کامپیوتری به ایران نیز باعث این تصور در ذهن شما شده است.

اما ...حقیقت چیز دیگری است.

عقب‌ماندگی دیجیتالی

جزیره آزاد کیش اگرچه طی سال‌های اخیر از لحاظ ساخت‌وساز و مکان‌های دیدنی زبانزد سایر مناطق کشور است اما از لحاظ عرضه تجهیزات کامپیوتری یکی از نقاط عقب افتاده به حساب می‌آید. به طوری که برخی از ساکنان این جزیره کالاهایی مانند USB FLASH یا همان حافظه‌های فلش معروف خودمان و حتی لپ‌تاپ را نمی‌شناسند.

اگر گشتی در مراکز خرید این جزیره بزنید متوجه می‌شوید در فروشگاه‌های محدودی که به فروش کالاهای صوتی و تصویری، گوشی تلفن‌همراه و برخی تجهیزات ابتدایی کامپیوتر می‌پردازند اثری از لپ‌تاپ، انواع هاردهای اکسترنال و اینترنال و ... نیست.

این در حالی است که تعرفه ورود این کالاها به جزیره آزاد کیش تنها ۳درصد است.

کالاهای صوتی و تصویری و انواع دوربین‌ عکاسی و فیلمبرداری نیز با برندهای مختلفی مانند سونی، سامسونگ، Canon و ... در این جزیره وجود دارند و بنا به اظهار فروشندگان با قیمتی پایین‌تر از سایر نقاط کشور به فروش می‌رسند.

در حالی که با مقایسه قیمت‌ها بین فروشگاه‌های این جزیره و شهر تهران دریافتیم قیمت‌ها تقریبا یکسان و در پاره‌ای موارد حتی از شهر تهران گران‌تر است.

در بین برندهای مختلف عرضه‌کننده لوازم صوتی و تصویری نیز تنها برند سونی در این جزیره یک نمایندگی فروش مستقل دارد و سایر برندها بدون وجود یک نمایندگی در فروشگاه‌های مختلف با قیمت‌های متفاوت خرید و فروش می‌شوند.

عرب‌گری، مسوول بخش فروش نمایندگی سونی در جزیره کیش در این مورد می‌گوید: محصولات صوتی و تصویری این برند با تعرفه سه درصد وارد جزیره کیش می‌شوند و با قیمتی پایین‌تر از تهران به فروش می‌رسند.

به گفته وی انواع دوربین‌ عکاسی و فیلمبرداری حدود ۲۰ تا ۳۰هزار تومان، انواع سینمای خانگی حدود ۶۰ تا ۷۰هزار تومان و انواع ضبط پرتابل و دی‌وی‌دی پلیر و ... حدود ۱۰ تا ۱۲درصد ارزان‌تر از شهر تهران در این جزیره به فروش می‌رسند.

عرب‌گری در ادامه می‌گوید: از آنجا که کالاهایی مانند انواع تلویزیون‌ و ضبط‌صوت‌هایی که باند آنها قابلیت جدا شدن دارند (غیرپرتابل) اجازه خروج از جزیره را ندارند با قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به تهران، به فروش می‌رسند.

وی در پاسخ به این سوال که با وجود هزینه واردات سه‌درصدی کالا به جزیره کیش چرا برخی فروشندگان کالاها را با قیمتی گران‌تر از تهران به فروش می‌رسانند، گفت: قطعا قیمت‌ها باید پایین‌تر از سایر شهرهای ایران باشد. اگر هم در برخی موارد قیمت‌ها بالاتر است یا آن کالا یک نمونه جدید است که هنوز وارد تهران نشده است یا اینکه فروشنده قصد سودجویی دارد.

یک فروشنده انواع گوشی در مرکز خرید پردیس نیز می‌گوید: گوشی‌های موبایل عرضه شده در جزیره، قیمتی پایین‌تر از سایر شهرهای کشور دارند و علت این مساله هم تعرفه پایین واردات این کالا به جزیره است. جالب اینجا است که با مقایسه قیمت‌ها بین شهر تهران و جزیره کیش دریافتیم قیمت‌ها دقیقا یکسان هستند.

دروازه ورودی کالاها به جزیره کیش

در حالی که برخی از فروشندگان که اجناس خود را با قیمت‌های همسان با شهر تهران به فروش می‌رسانند ادعا می‌کنند کالاهای خود را از کشور چین وارد جزیره می‌کنند، دشتی، رییس سرویس ارزیابی کالا در گمرک جزیره کیش می‌گوید: این ادعاهای فروشندگان صحت ندارد و اکثر کالاهای دیجیتالی و IT از طریق دبی با تعرفه سه درصد وارد این جزیره می‌شوند.

در نتیجه قیمت‌ها یا پایین‌تر از سایر شهرهای کشور است یا مساوی است.

وی افزود: کالاهای دیجیتالی از طریق هوایی توسط خطوط هوایی کیش‌ایر یا از طریق دریایی (توسط لنج) وارد جزیره می‌شوند و تنها پوشاک و لوازم آرایشی و بهداشتی از کشور چین وارد جزیره کیش می‌شوند.

کالاهای ممنوعه

طبق اعلام گمرک جزیره کیش مسافرینی که وارد جزیره می‌شوند اعم از این که ایرانی باشند یا خارجی هنگام ورود به کشور علاوه بر وسایل شخصی می‌توانند تا سقف ۸۰ دلار با تهیه کارت سبز صادره از سوی سازمان منطقه آزاد کیش، انواع کالا اعم از پوشاک، لوازم بهداشتی و کالاهای برقی و دیجیتالی و ... را با معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مازاد آن به شرط غیرتجاری و عدم یکنواختی و مطابقت با فهرست کالاهای همراه مسافر اعلام شده از سوی وزارت بازرگانی با پرداخت حقوق و سود بازرگانی مربوطه از گمرک ترخیص کنند.

طبق اعلام این ارگان کالاهای ممنوعه عبارتند از: رادیو ضبط غیر پرتابل، تلویزیون، یخچال فریزر، اشیای عتیقه، سی‌دی‌ مغناطیسی، نوار صوتی و تصویری و... .

همچنین دوربین فیلمبرداری غیرحرفه‌ای و کامپیوتر شخصی و موبایل جزو لوازم شخصی فرد است و نیازی به ثبت در ورود ندارد.

براساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز مسافرینی که از جزیره کیش قصد ترخیص کالا را دارند می‌توانند تا سقف ۸۰ دلار در صورت ارائه کارت عمران (برگ سبز) بدون پرداخت تعرفه واردات ترخیص کنند و در صورتی که اجناس آنها ارزش بالاتر از ۸۰دلار داشته باشد به پرداخت تعرفه ملزم می‌شوند.

پورسیف، کارشناس بخش واردات گمرک جمهوری اسلامی می‌گوید: ایرانیان مقیم جزیره کیش یا خارج از کشور می‌توانند لوازم خانه و اشیای شخصی و دیجیتالی یا غیردیجیتالی مستعمل خود را وارد کشور کنند. البته به شرطی که لوازم و اشیای مزبور از کشور و محل اقامت مسافر حمل و یک ماه قبل تا ۹ماه بعد از ورود مسافر به گمرک برسد.

در این زمینه یک کارشناس دیگر می‌گوید: برخی از لوازم مانند تلویزیون و یخچال که در کشور تولید می‌شوند اجازه ورود ندارند و در صورت ورود تجاری تعرفه سنگینی دارند.

به عنوان مثال حقوق گمرکی کالاهایی مانند انواع دوربین عکاسی و فیلمبرداری، مانیتورهای ۱۹ اینچ به بالا و لپ‌تاپ در حدود ۴درصد است و ورود آنها از جزیره کیش و سایر کشورها به ایران مجاز است. اما کالاهایی مانند تلویزیون‌های ۱۴ تا ۱۹ اینچی حدود ۵۰درصد یا به ازای هر اینچ ۵هزار تومان است.

پورسیف، کارشناس گمرک در مورد واردات تجاری کالا نیز می‌گوید، افرادی که قصد دارند به طور تجاری به ترخیص کالا از کیش یا سایر نقاط خارج از کشور بپردازند باید ثبت سفارش کرده و کد اقتصادی و کارت اقتصادی و سایر مدارک را ارائه دهند و طبق مقررات با پرداخت حقوق گمرکی کالاها را وارد کشور کنند.

برداشت آخر

بار و بندیلت را جمع کرده‌ای و راهی فرودگاه می‌شوی تا به شهر خود عزیمت کنی. بخش ارزیابی گمرک پس از ارزیابی کالاهایت اجازه خروج اجناست را نمی‌دهد. تمام شور و شعفی که بابت خرید کالاهای صوتی و تصویری داشتی جای خود را به عصبانیت می‌دهد. چاره‌ای نیست. باید تعرفه گمرکی را پرداخت کنی. این یک قانون است مانند تمام قوانین حاکم!