تعرفه اضافه بارهای دیجیتالی
مریم عسگری
زن جوان خسته و عصبی روی صندلی نشسته و با بلیت هواپیمایی که در دستانش مچاله شده، بازی می‌کند.

نگاهی به چمدان‌های کوچک و بزرگی که در قسمت بازرسی فرودگاه قرار دارند، می‌کند و زیر لب غرغر جانانه‌ای نثار هر که می‌شناسد و نمی‌شناسد می‌کند؛ آخر این چه بدشانسی است؟
تمام پس‌اندازش را در این سفر خرج کرده، کلی هزینه بلیت، هتل و... کرده که با خیال راحت هر چه می‌خواهد بخرد و با خود به کشورش ببرد.
اما...
مامورین ترخیص بار فرودگاه اجازه نمی‌دهند چمدان‌هایش را با خود ببرد!
می‌گویند؛ حدود ۳۰کیلو اضافه‌بار دارد!
می‌گویند؛ یک مسافر تنها حدود 30کیلو یا 80دلار اجازه دارد بار همراه خود به کشورش ببرد و بابت هر کیلو اضافه‌بار باید جریمه پرداخت کند.
خلاصه این گفت و شنودها آن قدر ادامه پیدا می‌کند تا قهرمان داستان، بالاخره متوجه می‌شود چه کار کرده است.
عصبانیت قهرمان داستان ما وقتی شدت می‌گیرد که متوجه می‌شود بابت ترخیص یک دستگاه تلویزیونی که می‌خواهد همراه خود به کشورش ببرد، باید حدود 50درصد هم تعرفه واردات پرداخت کند.
در این صورت هزینه خرید تلویزیون برایش بالاتر از آنچه باید باشد، می‌شود.
اینجا است که کاسه صبرش لبریز می‌شود و....
کاری نمی‌تواند بکند.
قانون، قانون است و باید به آن احترام گذاشت.
مفاهیم گمرکی
بازرسی، وزن‌کشی، اضافه‌بار، حقوق ورودی، کالای مسافری، کالای تجاری و... برای افرادی که با مقاصد تجاری، تفریحی و.... به کشورهای مختلف سفر می‌کنند، مفاهیمی آشنا و گاه تکراری هستند. اکثر افرادی که با مقاصد تجاری و به قصد واردات کالا به کشورهای مختلفی مانند چین، کره، تایوان یا امیرنشین دبی سفر می‌کنند، با فوت و فن‌های ترخیص کالا و... آشنا هستند و طبق قانون و پس از پرداخت حقوق گمرکی یا همان تعرفه واردات کالا اجناس خود را از گمرکات کشور ترخیص می‌کنند.
اما مسافرانی که به قصد تفریح به خارج از کشور سفر می‌کنند، بعضا در مورد میزان باری که می‌توانند همراه خود حمل کنند، اجناسی که در ردیف کالاهای مسافری قرار می‌گیرند یا نمی‌گیرند و... اطلاعات دقیق و درستی ندارند و در این زمینه دچار مشکلاتی می‌شوند که تنها راه‌حل آن تعیین و پرداخت تعرفه گمرکی برای کالاهایی که شامل کالای مسافری نمی‌شوند، است.
مسلما در ازای هر یک کیلوگرم اضافه‌بار کالای مسافری نیز باید مبلغی به عنوان جریمه پرداخت شود.
حال مسافر بیچاره هر چه بگوید من از این بوروکراسی و کاغذبازی‌ها یا از این قوانین بی‌اطلاع بودم، به گوش کسی نمی‌رود.
کالای مسافری چیست؟
مسافر به شخصی اطلاق می‌شود که با گذرنامه یا اجازه عبور یا برگ تردد از راه‌های مجاز به کشور وارد یا خارج می‌شود.
به کالایی نیز که مسافر همراه خود در حد مجاز به کشور وارد یا از کشور خارج می‌کند، کالای مسافری گفته می‌شود.
اما کالایی که مسافر با خود حمل می‌کند نیز برای ورود و خروج مشمول قوانینی می‌شود که گمرک آن را تعیین می‌کند.
بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، به طور کلی گمرک قوانین خاصی برای ورود و خروج کالا توسط مسافران خروجی، ورودی، مقیم خارج از کشور و زائران مکان‌های زیارتی در نظر گرفته است که باید آنها را مورد توجه قرار داد.
از آنجا که بحث ما ورود و خروج کالاهای دیجیتالی است، از سایر موارد صرف نظر کرده و به این مقوله می‌پردازیم.
مقررات گمرکی مربوط به کالای همراه مسافر
بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران، مسافران خروجی اعم از اینکه ایرانی باشند یا خارجی می‌توانند علاوه بر وسایل سفر و لوازم شخصی کالاهای ایرانی به هر میزان و کالاهای غیرایرانی تا سقف مقرر در آیین‌نامه مسافران ورودی را همراه خود ببرند، مشروط به آنکه کالاها جنبه تجاری پیدا نکنند.
طبق اعلام کارشناسان گمرک جمهوری اسلامی ایران این سقف حدود 80دلار تعیین شده است. البته در این مورد استثنا‌هایی نیز وجود دارد.
به عنوان مثال ممکن است مسافر یک عدد گوشی تلفن همراه، به عنوان هدیه همراه خود وارد کشور کند که ارزش بالاتر از ۸۰دلار داشته باشد.
در این صورت گمرک ایرادی نمی‌گیرد.
در مورد مسافران ورودی نیز گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است، مسافران ایرانی یا غیرایرانی که از خارج از کشور یا از مناطق آزاد تجاری، صنعتی به کشور وارد می‌شوند، علاوه بر اسباب سفر و اشیای شخصی مستعمل همراه خود که به شرط غیرتجاری بودن از پرداخت پایه حقوق ورودی معاف هستند می‌توانند در سال یک بار کالا به ارزش حداکثر ۸۰دلار با معافیت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی به شرط غیرتجاری بودن مازاد بر ارزش مذکور را با پرداخت حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی وارد و ترخیص کنند.
ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز می‌توانند لوازم خانه و اشیای شخصی و دیجیتالی یا غیردیجیتالی مستعمل را وارد کشور کنند. البته به شرطی که لوازم و اشیای مزبور از کشور و محل اقامت مسافر حمل و یک ماه قبل تا نه ماه بعد از ورود مسافر به گمرک برسد.
در این زمینه یکی از کارشناسان گمرک گفت: برخی از لوازم خانگی مانند یخچال فریزر، تلویزیون، رادیو ضبط (به استثنای رادیو ضبط پرتابل) از فهرست کالاهای مسافری با معافیت گمرکی حذف شده‌اند و مسافران حتی اگر یک تلویزیون مستعمل را وارد کشور کنند باید حقوق ورودی را پرداخت کرده و طبق قانون ورودی کالاهای تجاری این قبیل کالاها را به کشور وارد کنند.
به گفته این کارشناس، تلویزیون یکی از دستگاه‌هایی است که به دلیل تولید آن در کشور برای ورود آن به کشور بیشتر از سایر کالاها دقت می‌شود.
وی افزود: بر اساس قانون گمرک جمهوری اسلامی ایران، حقوق ریالی ورودی تلویزیون‌های LCD (از ۱۴ تا ۲۳اینچ) به ازای هر اینچ حداقل ۵هزار تومان یا ۵۰درصد است.
وی حقوق ورودی تلویزیون‌های بالای 23 اینچ را 4درصد اعلام کرد و گفت: به طور کلی کالاهای صوتی و تصویری و دیجیتالی که در ایران تولید می‌شوند به ازای واردات آنها به کشور، حقوق گمرکی بالایی از واردکننده دریافت می‌شود، اما برای ورود کالاهایی که در ایران تولید نمی‌شوند یا تولید در سطح بسیار محدودی است، حقوق ورودی کمتری دریافت می‌شود.
به عنوان مثال حقوق گمرکی کالاهایی مانند انواع دوربین عکاسی و فیلمبرداری، مانیتورهای ۱۹ اینچ به بالا و لپ‌تاپ حدود ۴درصد است که این میزان کمترین حقوق گمرکی است. گمرک جمهوری اسلامی ایران همچنین اعلام کرده است با توجه به اینکه تولیدکنندگان ایرانی در زمینه تولید مانیتور فعال هستند و کالاهای با کیفیتی نیز تولید می‌کنند، حقوق ورودی صفحه نمایش‌های ۱۴ تا ۱۹ اینچی که در کشور به طور گسترده تولید می‌شوند، حدود ۵۰درصد یا به ازای هر اینچ ۵هزار تومان و حقوق ورودی مانیتورهای ۱۹، ۲۰، ۲۲ و ۲۴ اینچ نیز که در کشور تولید چندانی ندارد، چهار درصد است.
در زمینه سایر کالاهای دیجیتالی و کامپیوتری نیز کارشناسان گمرک می‌گویند، به طور کلی کالاهایی مانند رم، مادربورد، کارت شبکه، کارت گرافیک که در کشور تولید نمی‌شوند چهار درصد، حقوق ورودی P،PC د50درصد و حقوق گمرکی انواع ضبط‌صوت در سایز جیبی و دیجیتالی 10درصد و در سایر سایزها حدود 30درصد است.
تعرفه واردات ضبط خودرو نیز ۳۰درصد اعلام شده است. در زمینه موس و کیبورد نیز کارشناسان گمرک تعرفه واردات این کالاها را به ازای هر واحد ۱۵ و ۵۰درصد اعلام کردند. تعرفه واردات انواع درایو، بورد، کارت بدون واحدهای ورودی و خروجی نیز ۴درصد اعلام شده است.
اگر از احوالات انواع چاپگر نیز جویا شوید، باید بگوییم تعرفه واردات انواع چاپگر سوزنی و بانکی 15درصد و تعرفه ورودی ماشین‌های چاپ به طریق پرتاپ مرکب و چاپگرهای چندکاره ده درصد است. طرفداران انواع
mp۳player و mp۴ هم باید بدانند تعرفه واردات این کالاها ده درصد است. ذکر این نکته لازم است که به غیر از تلویزیون و ضبط‌صوت (به استثنای رادیوضبط پرتابل) سایر کالاها مشمول قانون کالای مسافری می‌شوند و در صورتی که مورد استفاده مسافر قرار گیرند یا به عنوان هدیه و سوغات وارد کشور شوند از پرداخت تعرفه واردات معاف هستند.
خبرنگاران آزادند
از دوربین عکاسی و فیلمبرداری گفتیم یاد عکاسان خبری افتادیم که همیشه خدا دوربین به دست در پی شکار لحظه‌ها هستند. خبرنگاران و عکاسان خارجی نیز هنگام ورود به کشور با ارائه کارت خبرنگاری معتبر می‌توانند کلیه وسایل و تجهیزات خبری خود را از جمله لپ‌تاپ، دوربین عکاسی و فیلمبرداری، ضبط صوت و سایر تجهیزات مورد نیاز را برای تهیه خبر در عرف بین‌المللی پس از ثبت در برگه اعلام ورود توسط گمرک وارد کشور کرده و هنگام خروج عینا از کشور خارج کنند.
خبرنگاران همچنین می‌توانند وسایل مخابراتی از جمله تجهیزات ماهواره‌ای بی‌سیم، تلفن و دیگر وسایل مرتبط خود را نیز با اخذ مجوز از اداره مخابرات به صورت ورود موقت وارد کشور کنند.
مسافران اماکن زیارتی
زائران خانه خدا و سایر مکان‌های زیارتی که به خارج از کشور سفر می‌کنند نیز مانند سایر مسافران بر اساس ماده 31 آیین‌نامه اجرای قانون مقررات صادرات و واردات می‌توانند حداکثر تا سقف 80دلار، کالای مجاز را بدون پرداخت حقوق گمرکی ترخیص و مازاد بر آن را با پرداخت تعرفه واردات ترخیص کنند.
البته زائران باید توجه داشته باشند ورود انواع تلویزیون، ضبط‌ صوت‌های بزرگ، چرخ خیاطی، جارو برقی، کولر گازی، موتور برق و ... به عنوان کالای مسافری ممنوع است و باید به ازای ورود آنها هزینه واردات پرداخت کنند.
یک حقوق ورودی پر سر و صدا
در میان کالاهای وارداتی دیجیتالی، گوشی موبایل یکی از پر سر و صداترین‌هاست.
از چند سال پیش که تعرفه واردات این کالا 4درصد بود تا امروز که تعرفه آن مجددا به 25درصد رسیده است، این کالا روزهای پردردسر را سپری کرده است.
طبق اعلام کارشناسان گمرک، تعرفه واردات گوشی موبایل که به منظور حمایت از تولید‌کنندگان داخلی از ۴درصد به ۶۰درصد رسید، باعث بروز مشکلاتی در بازار این کالا شد.
سپس با توجه به تصمیمات مسوولان این تعرفه به 25درصد کاهش یافت.