سونیتا سراب‌پور

چندی پیش مدیرعامل همراه اول از عرضه فروش سیم‌کارت‌هایی ویژه دانش‌آموزان در مدارس کشور خبر داد. براساس این خبر همراه اول طی امضای توافقنامه‌ای اقدام به اجرای این طرح کرده است، اما هفته گذشته خبرهای ضد و نقیضی در این خصوص شنیده شد. برای مثال رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه شواهد کافی برای مضر بودن آنتن‌های تلفن همراه نیست، گفته است که برخی اقدامات مانند توزیع سیم‌کارت رایگان به دانش‌آموزان درست نیست و ممکن است اثرات سوئی بر سلامت کودکان داشته باشد. همچنین حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش، هفته گذشته (۱۳ اردیبهشت) در گفت‌وگو با خبرگزاری پانا (خبرگزاری کانون دانش‌آموزی) گفته بود که من به عنوان وزیر آموزش و پرورش مخالف توزیع سیم‌کارت در مدارس هستم و به تمام مدیران کل آموزش و پرورش سراسر کشور گفته‌ام که کسی حق توزیع سیم‌کارت در مدرسه را ندارد.

وی با اشاره به ممنوعیت توزیع سیم‌کارت در مدارس و همچنین جزئیات فروش سیم‌کارت همراه اول در مدارس کشور گفته بود که شرکتی با معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش مذاکره کرده بود که ۱۲ میلیون سی دی آموزش قرآن را در بین دانش آموزان توزیع کند.

ما نه راضی بودیم نه این مساله را دنبال کردیم. در نهایت آنها اعلام کردند که ما رایگان این سی‌دی‌ها را در اختیار شما قرار خواهیم داد و ما پذیرفتیم.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه آنها برای داشتن درآمد روی این سی‌دی‌ها با شرکت همراه اول قراردادی بسته بودند، خاطرنشان کرده که پس از انجام قرارداد، با معاونت پرورشی آموزش و پرورش صحبت کرده‌اند و گفته‌اند این سیم‌کارت‌ها توزیع شود که معاونت ما موضوع را این طور برداشت کرده که روی این سی‌دی‌ها تبلیغ همراه اول خواهد بود. بعد از مدتی ما متوجه شدیم که آنها دنبال این هستند که به هر دانش آموزی یک سیم‌کارت بدهند.

اما به جز مخالفت وزیر آموزش و پرورش با توزیع سیم‌کارت در مدارس چندی پیش سیدعلی یزدیخواه، رییس آموزش و پرورش شهر تهران، در اواخر شهریورماه سال گذشته اعلام کرد که همراه داشتن گوشی تلفن همراه در مدرسه ممنوع است و مدارس نیز اختیار برخورد با این موضوع را دارند. وی تصریح کرده بود که دانش‌آموز مجاز است که وسایل مرتبط با تحصیل را به مدرسه بیاورد. براین اساس آوردن گوشی تلفن همراه به مدارس براساس آیین‌نامه‌های انضباطی ممنوع است. اجرای این قانون تنها در مدارس کشور ما اجرا نمی‌شود، چراکه اتحادیه اروپا هم در حال تصویب قانونی است که استفاده از تلفن همراه را در مدارس به وسیله دانش‌آموزان محدود و ممنوع کند. به باور کارشناسان این اتحادیه، علاوه بر تاثیری که تلفن‌های همراه بر بحث آموزشی دارند و باعث حواس پرتی دانش‌آموزان می‌شوند، این دستگاه‌ها امواج الکترومغناطیسی ایجاد می‌کنند که باعث تاثیر بر سلامتی افراد مخصوصا کودکان می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تصمیم همراه اول برای فروش این سیم‌کارت‌ها، در حاشیه دومین کنفرانس ایمنی پرتوهای غیر یون ساز گفت‌وگویی با علی کلانتری، رییس گروه تحقیقات و مطالعات همراه اول انجام داده‌ایم که می‌خوانید.

***

به نظر شما فروش سیم‌کارت ویژه دانش‌آموزان، آن هم در شرایطی که هیچ‌گونه فرهنگ‌سازی از سوی آموزش و پرورش نشده است صحیح است؟

همیشه نباید به سرویس‌های حوزه ارتباطات نگاه منفی داشت. برایتان یک مثال می‌زنم. یک روز دختر ناشنوای ۶ ساله‌ای در حال عبور از خیابان بوده که ماشینی با سرعت به طرف اومی‌آید. وقتی ماشین دختر را می‌بیند شروع به بوق زدن می‌کند اما از آنجا که آن دختر قدرت شنوایی نداشته، صدای هشدار را نمی‌شنود و ماشین با او برخورد می‌کند. از بد حادثه، هم راننده ماشین، صحنه را ترک می‌کند هم در آن ساعت خیابان بسیار خلوت بوده است. در این شرایط دختر با کمک گوشی تلفن همراهی که داشته توانسته با والدینش تماس بگیرد و از آنها درخواست کمک کند. در واقع این دختر با کمک گوشی تلفن همراه خود توانسته جان خودش را نجات دهد. بهتر است وقتی ابعاد منفی یک طرح را می‌بنیم، بخش مثبت طرح را هم مورد توجه قرار بدهیم.

اما گویا آموزش و پرورش هم راضی به اجرای این طرح در سطح مدارس کشور نبوده است؟

اصلا این‌گونه نیست. آموزش پرورش کاملا با این طرح موافق بوده و ما هم نمی‌دانیم که چرا زیر حرف‌های خود زده و این‌گونه اظهار نظر کرده است.

پس علت مخالفت وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر با فروش سیم‌کارت‌های دانش‌آموز چیست؟

من در جایگاهی نیستم که در این زمینه پاسخگو باشم، اما خوب است بدانید که در خصوص فروش این سیم‌کارت‌ها خود مسوولان وزارت آموزش و پرورش متقاضی بوده‌اند و ما در این زمینه با مدیرکل قرآنی و تربیتی وزارتخانه هم توافقنامه‌ای امضا کرده‌ایم.

شما اظهار می‌کنید که وزارت آموزش و پرورش به صورت کامل وظایف خود را انجام نمی‌دهد، و نتوانسته استفاده از تکنولوژی‌های روز را در مدارس جا بیندازد با این شرایط چرا اقدام به فروش سیم‌کارت دانش‌آموز می‌کنید؟

مگر دانش‌آموزی که از مدرسه به خانه می‌آید، تمامی ارتباطاتی که دارد قطع می‌شود؟ اصلا این‌گونه نیست. بسیاری از دانش‌آموزان وقتی به خانه می‌رسند پای اینترنت می‌نشینند و به مطالبی دسترسی دارند که نباید داشته باشند. با این شرایط می‌توان فروش اینترنت را ممنوع کرد؟

در این شرایط بهتر نبود، اول اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی استفاده از تلفن همراه برای دانش‌آموزان صورت می‌گرفت و بعد اقدام به فروش این نوع سیم‌کارت‌ها می‌کردید؟

فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی وظیفه اپراتور نیست.

ولی به نظر می‌رسد یک اپراتور هم می‌تواند از طریق تبلیغات خود دست به فرهنگ‌سازی بزند. اما حتی شما در تبلیغات سیم‌کارت دانش‌آموز در رسانه‌های ارتباطی نیز نکات لازم را رعایت نکردید، مثلا همراه اول در تبلیغ سیم‌کارت دانش‌آموزی خود به جای نشان دادن مزایایی که یک سیم‌کارت می‌تواند برای دانش‌آموز داشته باشد، فقط کودکی را نشان می‌دهید که از داشتن یک سیم‌کارت خوشحال است.

بگذارید این سوال شما را هم با مثال جواب بدهم. فرض کنید اعلام شود که دیگر تهران گنجایش خودرو جدید را ندارد. در این صورت باید بگوییم که نباید خودرو تولید شود؟ آیا وظیفه خودروساز است که ظرفیت و زیرساخت‌های لازم را فراهم کند.

این مثال چندان با موضوع فروش سیم‌کارت ویژه دانش‌آموزان ارتباط ندارد. در اینجا موضوع اصلی فرهنگ‌سازی است. به نظر می‌آید در کنار عدم فرهنگ‌سازی دولت، شما هم به عنوان یک اپراتور قدمی برای فرهنگ‌سازی استفاده از این سیم‌کارت‌ها برنداشته‌اید؟

ما یک اپراتوریم و وظیفه‌ای در این زمینه نداریم.

حتی از طریق تبلیغات؟

تا جایی که نیاز باشد از این راه اطلاع‌رسانی می‌کنیم.

همچنین به جز ادعای وزارت آموزش و پرورش، شنیده می‌شود که مشکلات دیگری هم در این زمینه وجود دارد که به بخش مالکیت این سیم‌کارت‌ها باز می‌گردد. در واقع سیم‌کارت به نام دانش آموز است.

مالکیت سیم‌کارت به نام والدین است.

ولی در سایت ذکر شده است که مالکیت سیم‌کارت به نام دانش آموز خواهد بود؟

اگر هم باشد به نظر شما چه اشکالی در این زمینه وجود دارد؟

براساس قانون، سیم‌کارت افراد زیر ۱۸ سال باید به نام والدین باشد نه کودک. به نظر شما وقتی سیم‌کارت به نام دانش آموز باشد، ایجاد مشکل نمی‌کند؟

خیر چه مشکلی. شما مشکلی در این زمینه می‌بینید؟ باید نام استفاده‌کننده به صورت واضح مشخص باشد که مشخص است.

اما این تصمیم شما یک نوع تناقض قانونی نیست؟

تناقص قانونی با چه قانونی؟ قانون می‌گوید که باید استفاده کننده از یک سیم‌کارت مشخص باشد که ما آن را مشخص کرده‌ایم. ما به لحاظ قانونی موظف هستیم که استفاده‌کننده سیم‌کارت را مشخص کنیم. البته دانش‌آموز هنگام خرید این سیم‌کارت‌ها باید رضایت‌نامه والدین خود را به همراه داشته باشد.

اما برخی معتقدند که داشتن برخی وسایل ارتباطی از جمله سیم‌کارت و یا ابزار آلات دیجیتالی از نظر بهداشت و سلامت برای سنین خاصی مناسب نیست.

من در اولین سوال جواب شما را دادم همین وسیله ارتباطی در بسیاری از زمان‌ها می‌تواند کمک رسان دانش‌آموزان باشد. در ضمن ما کسی را مجبور به خرید این سیم‌کارت‌ها نکرده‌ایم. والدینی که می‌خواهند فرزندانشان از این سیم‌کارت استفاده کنند می‌توانند با ضوابطی اجازه خرید این سیم‌کارت را بدهند و گروهی هم که نمی‌خواهند اجازه خرید نمی‌دهند.

در حال حاضر همراه اول چه تصمیمی نسبت به واکنش‌های وزارت آموزش و پرورش دارد؟

فعلا نمی‌توانم اظهار نظر کنم ولی آقای صدوقی، مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار به شخصه وارد این موضوع شده‌اند.