«سوق» امارات در سبد خرید آمازون

دنیای اقتصاد: شرکت بزرگ آمازون که یکی از مهم‌ترین بازیگران دنیای تجارت الکترونیک است، مدت‌هاست که به حضور در خاورمیانه علاقه‌مند شده است. درست به همین دلیل هم فروشگاه اینترنتی «سوق» که به آمازون خاورمیانه معروف است، مدت‌هاست چشم آمازون را گرفته است. حالا آمازون در نهایت توانست با خرید سوق به‌عنوان بزرگ‌ترین پلت‌فرم تجارت الکترونیک منطقه، وارد بازار تجارت الکترونیک خاورمیانه شود. آمازون شاید بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی جهان باشد، اما کاربران بسیاری از کشورهای جهان ازجمله خاورمیانه امکان دسترسی مستقیم به این وب‌سایت را ندارند. به همین دلیل فروشگاه‌های اینترنتی دیگری ایجاد شده‌اند که شاید موفق‌ترین آنها Souq.com باشد و به آن لقب آمازون خاورمیانه را داده‌اند. «راس گراندینتی» یکی از معاونان ارشد شرکت آمازون در این مورد به CNN گفته است: «ما سال‌ها است که به مشتریان‌مان در خاورمیانه خدمات ارائه می‌دهیم، اما این اتفاق قطعا این امکان را به ما خواهد داد تا بتوانیم در سطح جدیدی با مشتریان‌مان در خاورمیانه تعامل داشته باشیم. مهم‌ترین مزیت این اتفاق آن است که می‌توانیم به مشتریان خاورمیانه خدمات محلی را در کمترین زمان ممکن ارائه کنیم.»

هر چند شایعات زیادی وجود دارد که این خرید با مبلغ ۶۵۰ میلیون دلار انجام شده است. با این همه دو شرکت آمازون و سوق هنوز اطلاعاتی درباره جزئیات و مبلغ این خرید را اعلام نکرده‌اند. موسسه تحقیقاتی CB Insights تخمین زده که ارزش سوق بعد از این خرید به بیش از یک میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که سوق در سال گذشته میلادی توانست ۲۷۵ میلیون دلار سرمایه جذب کند. به‌طور کلی سوق بیش از هشت میلیون نوع کالا را به مشتریانش در سراسر کشورهای منطقه خلیج‌فارس و کشور مصر می‌فروشد و در سال‌های اخیر توانسته اعتبار خودش را در منطقه افزایش دهد. آمازون باید بتواند به رقابت محلی وارد شود و جایگاه خود را در منطقه ارتقا دهد. با این حال اما انتخاب آمازون به‌عنوان شریک تجاری برای «رونالدو موچاوار» مدیرعامل شرکت سوق، یک تصمیم سریع بوده است. او در این مورد گفته است: «ما این فرصت را احساس کردیم و رشد کردن در این منطقه از جهان هنوز اتفاق بزرگ و مهمی است. در این منطقه هنوز خریدهای آنلاین سهم بسیار کمی از خریدهای روزمره افراد را در اختیار دارند. درست به همین دلیل هم ورود آمازون به این عرصه در خاورمیانه می‌تواند از نظر فرهنگی هم مفید باشد و حس اعتماد بیشتری را در میان مشتریان ایجاد کند.»

وقتی موچاوار ۱۰ سال پیش شرکت سوق را با دو شریک تاسیس و راه‌اندازی کرد، تجارت الکترونیک در خاورمیانه هنوز یک پدیده مجازی و ناشناخته بود. این شرکت در آن زمان پنج نفر را در دبی استخدام کرد. حالا شرکت سوق سه هزار نفر کارمند در سراسر جهان عرب دارد. شرکت مشاوره‌ای A.T. Kearney انتظار دارد رونق تجارت الکترونیک در منطقه خلیج‌فارس در فاصله سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ تا چهار برابر افزایش یافته و به ارزش ۲۰ میلیارد دلاری برسد. گراندینتی معاون ارشد شرکت آمازون هم معتقد است آمازون تصمیم دارد به این روند رونق، سرعت بیشتری بدهد.

او در این مورد گفته است: «در حال حاضر که سوق تنها در کشورهای امارات متحده عربی، عربستان سعودی و مصر بیشتر فعال است، ما کارهای زیادی برای انجام دادن داریم، چون تجارت آنلاین هنوز بخش کوچکی از کل خریدهای خرده‌فروشی مردم را تشکیل می‌دهد.» این رقابت در ماه آینده و با ورود یک پلت‌فرم جدید تجارت الکترونیک به نام Noon به بازار خاورمیانه، شکل جدی‌تری پیدا خواهد کرد. Noon با پشتوانه صندوق ذخیره سرمایه پادشاهی شکل گرفته و قرار است در زمان افتتاح رسمی در مرکزی به بزرگی ۳/ ۵ میلیون فوت مربع در دبی، حدود ۲۰ میلیون نوع کالای مختلف را ارائه کند. آمازون و سوق اما معتقدند این بازار آنقدر بزرگ است که بتواند بازیگران جدیدی را جذب کند. تحلیلگران Standard Chartered تخمین می‌زنند که تجارت الکترونیک در منطقه خاورمیانه شاهد رشد ۳۰ درصدی در سال جاری میلادی باشد.

تجهیز Flipkart در هند در برابر آمازون

حضور آمازون در بازار تجارت الکترونیکی هند هم باعث تغییرات قابل توجهی در این کشور شده است و در تازه‌ترین اقدام Flipkart بزرگ‌ترین شرکت تجارت الکترونیکی این کشور قصد دارد بخش هندی تجارت eBay را خریداری کند. شرکت Flipkart اخیرا در حال جذب سرمایه جدید ۲ میلیارد دلاری است و خرید eBay در هند نیز بخشی از برنامه‌های این شرکت هندی برای مقابله با رقیب آمریکایی خود است. بازار تجارت الکترونیکی هند یک بازار ۱۵ میلیارد دلاری است و شرکت Flipkart یکی از موفق‌ترین شرکت‌های محلی تجارت الکترونیکی در این کشور به شمار می‌آید. eBay در سال ۲۰۰۴ قدم به هند گذاشت؛ یعنی حدود ۳ سال قبل از حضور Flipkart و حدود یک دهه قبل از ورود آمازون به بازار این کشور. eBay هم‌اکنون اما در جایگاه ششم بازار تجارت الکترونیکی هند قرار دارد؛ بعد از شرکت‌های فلیپ‌کارت، آمازون، Shopclues، Paytm و Snapdeal که فعالانه در این کشور مشغول به کارند. آمازون در هند در حال شکست دادن یکی از بزرگ‌ترین استارت‌آپ‌های محلی است. eBay پس از یک تلاش ناموفق به در اختیارداشتن یک سهام حداقلی در شرکت Snapdeal بسنده کرده است. با این حال این شرکت طی سال‌های اخیر به تدریج افت کرده و در ماه نوامبر ۲۰۱۶ کل تیم محصول و تکنولوژی خود در هند را اخراج کرد. البته گفته شد که eBay فقط ۱۵ نفر را نگه داشت و به آمریکا منتقل کرد.

Flipkart در ماه مارس امسال از یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید خبر داد که ارزش این شرکت را به ۱۰ میلیارد دلار رساند. این سرمایه‌گذاری جدید از سوی مایکروسافت، شرکت چینی Tencent و البته خود eBay تامین شده است. به جز اینها سال گذشته نیز وال‌مارت شرکت مشهور و بزرگ دارای فروشگاه‌های زنجیره‌ای آمریکا از سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در فلیپ‌کارت خبر داد. به نوعی تقریبا تمامی رقبای آمازون روی شرکتی هندی سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا از موفقیت این شرکت در هند جلوگیری کنند یا حداقل بازار را به تمامی به یاران جف بزوس نسپارند. فلیپ‌کارت از سال ۲۰۰۹ تاکنون ۱۳ راند سرمایه‌گذاری داشته است. سال گذشته مورگان استنلی تخمین ارزش این شرکت را به خاطر کاهش عملکرد مالی به میزان ۵ میلیارد دلار کاهش داد. در سمت مقابل رقیب آمریکایی در حال رشد در بازار هند است و میزان سفارش‌های خود را ۱۵۰درصد افزایش داده و خود را به جایگاه اول تجارت الکترونیکی هند نزدیک‌تر کرده است. برخی از تحلیلگران در هند نسبت به ادغام eBay و فلیپ‌کارت نظر مساعدی نشان نداده‌اند. یکی از آنها می‌گوید دو شرکت دو مسیرجداگانه را طی می‌کنند و DNA متفاوتی دارند و این ادغام چندان امیدبخش نیست.