تعریف جدید از شبکه‌های اجتماعی

عاقله ترابی: با پیشرفت روزافزون تکنولوژی ارتباط افراد نیز هر روز بیشتر به سمت مجازی‌شدن پیش می‌رود. حالا دیگر کمتر کسی را می‌توان یافت که در شبکه‌های اجتماعی عضو نشده باشد و با دوستان و اطرافیانش از طریق این شبکه‌ها در ارتباط نباشد. موضوعی که در این سال‌ها به‌مرور زمان اهمیت بیشتری پیدا کرده شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر چت است. پیش از این، چت به‌عنوان بخشی از سرویس‌ها بود به‌طوری که برخی سرویس‌ها قابلیت چت را نیز در زمره خدمات خود قرار می‌دادند، ولی حالا موضوع چت به حدی از سمت کاربران با استقبال روبه‌رو شده که انواع اپلیکیشن‌های ویژه چت عرضه شده است. در واقع شبکه‌های اجتماعی این روزها ویژگی جدیدی به خود گرفته و با چت تعریف می‌شوند.

به همین ترتیب این رشد اپلیکیشن‌های اجتماعی و پیام‌رسان باعث رشد صنعت موبایل شده‌اند. در واقع می‌توان گفت یکی از پرکاربردترین اپلیکیشن‌های موبایل‌ها همین شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر چت هستند. این استقبال کاربران از اپلیکیشن‌های مبتنی بر چت اغلب شرکت‌های فعال در این حوزه را بر آن داشته است که تمرکز خود را روی این امر بگذارند و بالطبع رقابت سختی هم در بین آنها ایجاد شده است و هریک به نوبه خود در تلاشند مخاطبان بیشتری را جذب کنند و از دیگری جلو بزنند. در این بین کاربران با انتخاب اپلیکیشن مورد علاقه خود برای چت با دوستانشان به این شرکت‌ها می‌گویند که چه می‌خواهند و چه ویژگی‌هایی برایشان اهمیت دارد. یکی از اتفاق‌های جالبی که یکی، دو سال گذشته رخ داد کوچ تاریخی کاربران وایبر و واتس‌اپ به تلگرام بود. این اتفاق که در کشورمان به وقوع پیوست نشان‌دهنده اهمیت اپلیکشن‌های پیام‌رسان و قدرت سرویس‌دهی آنها برای کاربران است. سرویس مناسب با سرعت و امنیت بالا از بزرگ‌ترین علل این انتخاب کاربران بوده است. اتفاقی مشابه نیز در سال‌های گذشته در برزیل افتاد. دولت این کشور برای ۴۸ ساعت دسترسی به اپلیکیشن واتس‌اپ را مسدود کرد و در همین دو روز ۵ میلیون کاربر از واتس‌اپ به تلگرام مهاجرت کردند.

فیس‌بوک نیز مدتی است به اهمیت این موضوع پی برده و سرمایه‌گذاری‌های جالب توجهی روی پروژه‌ پیام‌رسان خود کرده است تا اندازه‌ای که اپلیکیشن پیام‌رسان فیس‌بوک به‌طور مستقل از بخش شبکه‌ اجتماعی فعالیت می‌کند. زاکربرگ در مراسمی در سال ۲۰۱۴ به‌طور رسمی به اهمیت اپلیکیشن‌های پیام‌رسان اشاره کرده و عنوان کرد چت‌کردن و استفاده از سرویس‌های پیام‌رسان جزو معدود کارهایی است که کاربران بیش از شبکه‌سازی در فضای مجازی انجام می‌دهند. در همین راستا شرکت گوگل روز گذشته یکی از همین اپلیکیشن‌ها را معرفی کرد. این شبکه اجتماعی که Spaces نام دارد به این گونه است که شما می‌توانید در آن یک فضا ایجاد کنید و پس از انتخاب یک موضوع، افرادی را که می‌خواهید درباره آن موضوع صحبت کنند وارد این فضا کنید و با یکدیگر درباره آن موضوع به گپ‌زدن بپردازید؛ مثلا هنگام رفتن به سفر می‌توانید همسفرهای خود را به این فضا دعوت کنید و برای سفر برنامه‌ریزی کنید. یکی از ویژگی‌های جالب توجه این شبکه این است که شما می‌توانید ویدئوهای جدید یوتیوب را با دوستانتان به اشتراک بگذارید. همچنین می‌توانید عکس یا فیلمی را که خودتان گرفته‌اید بین دوستان خود به اشتراک بگذارید و درباره آن با هم گپ بزنید.

اپلیکیشن پیام‌رسان ویچت که یکی از پیشگامان این حوزه است، حدود ۵۰۰ میلیون کاربر دارد. این اپلیکیشن که البته در کشور ما طرفدار چندانی ندارد در چین مخاطبان بسیاری را به خود جلب کرده و توانسته با ارائه‌ سرویس‌های جانبی مانند سرویس‌های بازی، پرداخت و رزرو، نیازهای زیادی از کاربران را رفع کند و به همین سبب است که بین آنها محبوبیت جالب توجهی دارد. همچنین اپلیکیشن‌های لاین در ژاپن و Kik در آمریکا به نوبه خود تلاش می‌کنند تا با عرضه سرویس‌های متفاوت خود را بالا بکشند و کاربران بیشمار را جذب کنند که البته رسیدن به جایگاه ویژه برای این شرکت‌ها دشوار به نظر می‌رسد. شرکت لاین در همین راستا اخیرا اعلام کرده که به‌زودی از یک سرویس هوش مصنوعی راهنما، چیزی تقریبا مشابه دستیار دیجیتالی فیسبوک M در پلت‌فرم خود رونمایی خواهد کرد. بنا بر اعلام لاین، سرویس جدید با به‌کارگیری قدرت هوش مصنوعی قادر به تقویت روبات‌های چت خواهد بود تا بهتر بتوانند به درخواست‌های کاربران پاسخ بدهند. بی‌شک می‌توان گفت که هدف لاین از ارائه این سرویس، رقابت با سرویس‌های دیگری همچون ویچت بوده است. شکی نیست که گسترش و بهینه‌سازی سرویس‌ها برای لاین، در صورتی که خواهان رقابت با پیام‌رسان‌های بزرگ‌تر باشد امری ضروری محسوب می‌شود.

به همین ترتیب، لاین امیدوار است با معرفی روبات‌ها بتواند مشتریان بیشتری را جذب پلت‌فرم پیام‌رسانی خود کند. البته لاین در حال حاضر با فروش استیکرها و گرفتن تبلیغات فراوان، تجارت موفقی را پشت سر می‌گذارد. بنابر گزارش‌هایی که منتشر شده شرکت لاین در سال گذشته میلادی ۴۰ درصد سود بیشتری در مقایسه با سال ۲۰۱۴ داشته و توانسته آن را به رقم قابل توجه ۱/ ۱ میلیارد دلار برساند. در این بین نباید از واتس‌اپ غافل بود. این شرکت با وجود مخاطبان بسیاری که دارد بیکار ننشسته و در تلاش مداوم است که جایگاه خود را ارتقا دهد. این شرکت با داشتن بیش از یک میلیارد کاربر، در مجموع رشد جالب توجهی دارد ولی شکی نیست که با پیام‌رسانی مانند تلگرام فاصله بسیاری دارد. واتس‌اپ که تا پیش از این برای موبایل طراحی شده بود چندی پیش از نسخه وب خود نیز رونمایی کرد. همچنین این شرکت در یکی از به‌روز‌رسانی‌هایش امکان برقراری تماس صوتی برای کاربرانش را مهیا کرد. با اضافه کردن قابلیت تماس صوتی به واتس‌اپ، فاصله بین این سرویس پیام رسان با پیام‌رسان‌های مطرح زمان خود مانند وایبر بیشتر شد. یکی از اقدامات مهمی که واتس‌اپ به دنبال آن کاربران بسیاری را به خود جلب کرد رایگان‌کردن این اپلیکیشن بود. این پیام‌رسان پیش از این فقط برای یک سال رایگان بود و کاربر برای استفاده سال‌‌های بعد باید یک دلار پرداخت می‌کرد. اما چندی پیش واتس‌اپ اعلام کرد که این هزینه را حذف کرده است. تاثیری که این اقدام واتس‌اپ بر تعداد کاربرانش داشت به طرز چشمگیری مشهود بود. پیش از این اقدام تعداد کاربران واتس‌اپ ۹۰۰ میلیون نفر بود که پس از گذشت دو هفته از این اقدام واتس‌اپ اعلام کرد که تعداد مشترکانش به یک میلیارد نفر رسیده است.

و اما برویم سراغ اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام که همچنان در حال تاخت‌و‌تاز است و انتخاب شماره یک کاربران به‌ویژه ایرانی برای چت و گفت‌وگو است. یکی از نکات جالب توجه این اپلیکیشن پیام‌رسان در ابتدا امنیت آن بود، به‌طوری که شما می‌توانید با کمک این برنامه گفت‌وگوهای خصوصی داشته باشید و با فعال‌کردن قابلیت از بین‌رفتن خودبه‌خود کاری کنید که پس از چند ثانیه گفت‌وگویتان به‌طور خودکار حذف شود و جالب اینکه در صورت استفاده از این روش، به هیچ عنوان پیام‌های شما در فضاهای ابری ذخیره نمی‌شوند. همچنین شما می‌توانید برای ایجاد امنیت بیشتر، برای ورود به این برنامه رمز عبور بگذارید. این اپلیکیشن رایگان برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ برای آی‌فون راه‌اندازی شد و بعد از مدت کوتاهی در همان سال نسخه آلفا برای اندروید را عرضه کرد. موسسان تلگرام در همان ابتدا عنوان کردند که این برنامه از واتس‌اپ و لاین ایمن‌تر است و روی این موضوع مانور بسیاری دادند؛ به‌طوری‌که اعلام کردند به شخصی که بتواند پیام‌های رمزگذاری‌شده را رمزگشایی کند ۳۰۰ هزار دلار جایزه می‌دهند. این شرکت مدتی است که به استفاده از چت‌بات‌ها روی آورده است و در همین راستا برای اینکه سازنده‌ها و توسعه دهندگان بات‌های تلگرام تشویق شوند، بنیان‌گذار این اپلیکیشن اعلام کرد که قرار است یک میلیون دلار در این حوزه هزینه کند. در این اعلانیه، تلگرام اعلام کرد به توسعه‌دهندگانی که بهترین بات‌ها را برای این پیام رسان می‌سازند، مبلغ ۲۵٫۰۰۰ دلار هدیه می‌دهد. در بیانیه‌ای که منتشرشده، تلگرام اعلام کرده که اولویت و تمرکز روی بات‌هایی با قدرت یکپارچگی بیشتر، ابزار‌هایی برای سازندگان بات‌ها و پردازش زبان طبیعی و هوش مصنوعی است.